Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

Του παιδαγωγού Κ. Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύθηκε στις επιφυλλίδες της εφημερίδας «Αυγή»

Στις 6-7-8 Φεβρουαρίου 1958

"ΑΥΓΗ" Α1	"ΑΥΓΗ" Α2	¨ΑΥΓΗ" Β
"ΑΥΓΗ" Γ1	"ΑΥΓΗ" Γ2	Κατεβάστε την εφημερίδα σε pdf: Ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

Πολλές φορές, και στα περασμένα και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, έχουν ακουστεί καταγραυγές  εναντίον στην επιστήμη. Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι κατήγοροί της ισχυρίζονται πως η επιστήμη είναι η πραγματική αιτία για τη δυστυχία του ανθρώπου. Αυτή είναι, τονίζουν, υπεύθυνη για την ηθική κατάπτωση και εξαχρείωσή του. Η επιστήμη έβγαλε τον άνθρωπο από το δρόμο του Θεού. Αυτή του κλόνισε την πίστη. Ιδιαίτερα τώρα στις μέρες μας, η επιστήμη έδωσε στον άνθρωπο το πιο εξοντωτικά όπλα. Η ζωή κιντυνεύει να σβήσει από τη γη, και η ίδια η γη κιντυνεύει να ανατιναχτεί  στον αέρα.

Η επιστήμη λοιπόν είναι υπεύθυνη για τη δυστυχία του ανθρώπου; Είναι η επιστήμη όργανο εξολοθρευτικό ή είναι όργανο για την πρόοδο και την ευτυχία της ανθρωπότητας; Είναι κατάρα ή ευλογία η επιστήμη; Ποιος είναι ο προορισμός της;

1). Ο άνθρωπος από τα πρώτα του βήματα, όταν ξεκίνησε στη ζωή, διπλό αγώνα είχε να κάνει. Από το ένα μέρος αγωνιζόταν να ικανοποιήσει τις βιολογικές του ανάγκες – τροφή, κατοικία κλπ – και από το άλλο μέρος παράλληλα έπρεπε να  αντιμετωπίζει  τους κιντύνους, που τον απειλούσανε σε κάθε του βήμα, από τα άγρια θηρία και από τις μυστηριακές δυνάμεις της φύσης, που τόσο τον τρομοκρατούσανε –πλημμύρες, ηφαίστεια, σεισμοί, κεραυνοί, σκοτάδι, κρύο, πόνοι, αρρώστειες κλπ-. Στον αγώνα του αυτό, πολύτιμο όργανο είχε τον εγκέφαλο και τα χέρια.

Μαζί με τα άλλα μέλη της ομάδας του, μέσα λοιπόν από την ομαδική, την κοινωνική ζωή, ο πρωτόγονος άνθρωπος με την καθημερινή του πράξη πλούτιζε την πείρα του, και με την πράξη επαλήθευε τις παρατηρήσεις του και θεμελίωνε καλύτερα την πείρα του. Έτσι έκανε σιγά-σιγά την πρώτη γνωριμία με τα πράματα και τις ιδιότητές τους, καθώς και με τη γύρω του φύση και απόχτησε τις πρώτες του γνώσεις, όσο λειψές κι’ αν τις φανταστούμε.

Παράλληλα έκανε και ένα άλλο βήμα. Προσπάθησε να ερμηνέψει με κάποιο τρόπο τα φαινόμενα, να βρεί την αιτία που τα προκαλούσε. Όσο κι’ αν ήταν η αιτία φανταστική, η ερμηνεία που έδωσε όσο κι’ αν ήταν απλοϊκή και έξω από την πραγματικότητα, του έδωσε κάποια σιγουριά, και αποκατάστησε κάποια ισορροπία ανάμεσά του και στη φύση. Μπορούσε τώρα να κινείται με κάποια ελευθερία ο πρωτόγονος άνθρωπος.

Και όταν η πείρα, η κοινωνική πείρα, συσωρεύτηκε από γενιά σε γενιά, ο πρωτόγονος  άνθρωπος έκανε το δεύτερο αποφασιστικό βήμα. Κατάλαβε με τον καιρό πως οι γνώσεις του για τα πράματα και τη γύρω του φύση του ήταν πολύτιμες. Κατάλαβε λοιπόν, πως η γνώση είναι ευεργετική δύναμη, γιατί τον ευκολύνει στη ζωή. Και όσο καλύτερες και περισσότερες γνώσεις, επαληθευμμένες λίγο-πολύ στην πράξη, αποχτούσε, όσο δηλαδή γνώριζε καλύτερα τα πράματα και τα φαινόμενα, τόσο και μεγάλωνε η δύναμή του, τόσο αποτελεσματικότερα αντιμετώπιζε τη ζωή του. Έτσι ο άνθρωπος άνοιξε το δρόμο για τη γνώση.

Ο ΓΝΗΣΙΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΑ ΘΑ ΘΡΙΑΜΒΕΥΣΗ

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ

Ο ΓΝΗΣΙΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ ΤΕΛΙΚΑ ΘΑ ΘΡΙΑΜΒΕΥΣΗ

Του παιδαγωγού Κ .Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή» στις 29 Ιανουαρίου 1958

Σε σας απευθύνομαι, Νέοι και Νέες της Ελλάδας. Τρομερός κίντυνος απειλεί την πατρίδα μας. Η  Ελλάδα και ο λαός της κιντυνεύουν να εξαφανιστούν από τη γη. Οι φίλοι και σύμμαχοι, «οι απαισιότεροι εχθροί των Ελλήνων», όπως τους ονόμασε ο μεγάλος ποιητής και Δάσκαλος του Έθνους, Κώστας Βάρναλης, αξιώνουν να εγκαταστήσουνε και στη χώρα μας υδρογονικές και πυραυλικές βάσεις. Φανερός ο πραγματικός σκοπός τους, παρ’ όλα όσα κάνουνε για να τον αποκρύψουνε. Θέλουν να απομακρύνουν  από το κεφάλι τους τα άμεσα χτυπήματα, όταν ξεσπάσει ο πόλεμος, που χρόνια τώρα τον προετοιμάζουνε. Δε διστάζουν να σπρώξουνε και την πατρίδα μας στην ολοκληρωτική καταστροφή, για να γλυτώσουν αυτοί. «Ας σκοτωθούν οι λαοί για χάρη τους». Ας γίνει η Ευρώπη απέραντο κοιμητήριο. Κοιμητήριο θα γίνει και η όμορφη πατρίδα μας. Ανοίξτε τα μάτια της φαντασίας και κοιτάξτε την εικόνα που παρουσιάζεται μπροστά σας. Ούτε ανθρώπους θα ιδήτε, ούτε ζώα, ούτε πουλιά να κελαϊδούν, ούτε δέντρα, ούτε θάμνους, ούτε μια χούφτα χορτάρι. Η ραδιενεργή σκόνη έχει νεκρώσει κάθε ζωή.

Για να πετύχουνε το σκοπό τους, και για να εγκαταστήσουνε βάσεις και στη χώρα μας, χρησιμοποιούν οι άσπονδοι φίλοι και προστάτες μας κάθε μέσο. Αξιώνουν, απειλούν, κρύβουνε την αλήθεια και προβάλλουνε παραπλανητικά επιχειρήματα για να αποκοιμίσουνε το λαό.

Τι πάθατε και ανησυχείτε, μας λένε. Πόλεμος δε θα γίνει. Και ίσα-ίσα για να μη γίνει πόλεμος, γι’ αυτό θέλουμε να εγκαταστήσουμε βάσεις.

Μη σας ξεγελάσει το επιχείρημα αυτό. Είναι παραπλανητικό. Για να αποφύγουμε τον πόλεμο, για να γλυτώσει η ανθρωπότητα από τον εξολοθρεμό και να βασιλέψει η ειρήνη, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο αφοπλισμός. Οι προετοιμαστές, όμως του πολέμου, ενώ προσποιούνται πως θέλουνε την ειρήνη, παράλληλα εντείνουν ολοένα και περισσότερο τους εξοπλισμούς και φέρνουν ολοένα και πιο κοντά τον πόλεμο. Δεν δέχονται τη «συνύπαρξη» που τους προτείνεται. Και έκαναν ό,τι μπορούσαν και αυτοί και οι δορυφόροι τους, για να ναυαγήσουνε κάθε φορά οι διαπραγματεύσεις για τον αφοπλισμό. Δε δίστασαν μάλιστα οι προστάτες (!) μας να αποκρούσουν και κάθε συμφωνία για να σταματήσουνε  τα υδρογονικά πειράματα.

ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΜΙΑ ΘΕΡΜΗ ΕΚΚΛΗΣΙΣ

ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Του παιδαγωγού κ. Κ.Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην «ΑΥΓΗ» 11 Φεβρουαρίου 1956

Με την ευκαιρία της μεγάλης συγκεντρώσεως των Νέων, που καλεί για αύριο Κυριακή στο θέατρο Παπαϊωάννου η Δημοκρατική Επιτροπή των Νεολαιών της «Δημοκρατικής Ενώσεως» δημοσιεύουμε το παρακάτω άρθρο του παιδαγωγού κ. Κ.Δ. Σωτηρίου. Το άρθρο του κ. Σωτηρίου είναι μια αληθινά μεγαλόπνοη έκκλησις ενός παλαίμαχου Εργάτη της Παιδείας μας προς τα φλογερά Νειάτα της Ελλάδος.

Νέοι και Νέες της Ελλάδας,

Χρόνια τώρα αγωνίζεται ο Ελληνικός λαός για να καταχτήσει τα δικαιώματά του και ν’ ανοίξει τον δρόμο στην πρόοδο και στη χώρα μας. Ο ηρωικός αγώνας του κορυφώνεται σήμερα στις εκλογές της 19 του Φλεβάρη. Πρωτοπόρα στον αγώνα πάντα σταθήκανε τα ελληνικά νειάτα. Πρώτοι και τώρα στις επάλξεις του εκλογικού αγώνα σταθείτε και σεις. Νέοι και Νέες. Αγωνιστήτε με όλη την ορμή, με όλον τον ενθουσιασμό και την αποφασιστικότητα, για να καταχτήσετε και σεις μαζί με τον ελληνικό λαό τα δικαιώματά σας και να χτίσετε την ευτυχία σας.

Όλα τα προβλήματά σας, χρόνια τώρα μένουν άλυτα. Ρίξτε το βλέμμα ολόγυρά σας. Φτώχεια, κακομοιριά, πείνα, ανεργία, εξαθλίωση! Καμιά προστασία, καμιά αξιόλογη κοινωνική πρόνοια για το παιδί. Εξαθλιωμένη η νεολαία μας. Άχαρο και σκοτεινό το μέλλον σας. Φραγμένος ο δρόμος για τη δημιουργική σας δράση, για τη δημιουργική σας χαρά. Πυκνό το πνευματικό σκοτάδι. Χιλιάδες παιδιά αναλφάβητα. Χιλιάδες αγράμματα. Η παιδεία προνόμιο των πλουσίων. Κλειστές και αμπαρωμένες οι πόρτες της μέσης και ανώτερης παιδείας για τα ικανά παιδιά του λαού. Και μέσα στα σχολεία και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θρονιασμένο το μεσαιωνικό απολυταρχικό πνεύμα. Καμιά πρωτοβουλία, καμιά ελευθερία στη σκέψη σας και στη γνώμη σας. Εξαθλιωμένους , αμόρφωτους και με δουλικό φρόνημα σας θέλουν οι συναγερμικές ξενόδουλες κυβερνήσεις, τυφλά όργανα στους αντιλαϊκούς σκοπούς τους.

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΥΜΕ

ΕΝΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΥΜΕ

Άρθρο του Παιδαγωγού Κ.Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην «ΑΥΓΗ» 15 Ιουλίου 1955

Καθυστερημένοι είμαστε και στον τεχνικό και στον πνευματικό πολιτισμό, πρέπει να το ομολογήσουμε. Μένουμε πίσω στην επιστήμη. Μένουμε πίσω και σε τόσα άλλα φανερώματα του πνευματικού πολιτισμού. Άλλοι λαοί, από ιστορικούς και κοινωνικούς λόγους, βρίσκονται πολύ πιο μπροστά από μας. Πλούσια τα δημιουργήματά τους. Και σήμερα μπροστά στα μάτια μας άλλοι λαοί, πολύ περισσότερο καθυστερημένοι από μας, γίνονται πρωτοπόροι στο χτίσιμο του σοσιαλιστικού πολιτισμού και θαυματουργούν με το φως της επιστήμης και της τέχνης.

Και ο ελληνικός λαός διψάει για μόρφωση. Λαχταράει να βγει από το πνευματικό σκοτάδι και αγωνίζεται να λυτρωθεί από την άγνοια και την αμάθεια. Πολύτιμο βοήθημα στην προσπάθεια αυτή οι επιστημονικές καταχτήσεις και τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα των άλλων λαών. Χρέος μας να μεταφέρουμε στη χώρα μας τα πνευματικά αγαθά, που δημιούργησαν οι άλλοι. Εθνική, θα έλεγα, η ανάγκη να μεταφραστούνε τα βασικώτερα προοδευτικά, φιλοσοφικά και επιστημονικά βιβλία, που ξεριζώνουνε παλιές και καινούργιες πλάνες και προλήψεις και ανάβουνε το φως της αληθινής επιστήμης. Και είναι τιμητική και σπουδαία η υπηρεσία, που προσφέρουμε στον ελληνικό λαό, άμα του δώσουμε στη γλώσσα του τα αριστουργήματα της αρχαίας κλασικής και ξένης λογοτεχνίας, για να χαρεί την αληθινή ομορφιά.

*

Βέβαια έγιναν και παλαιότερα και γίνονται και σήμερα πολλές μεταφράσεις. Λίγες όμως είναι καλές και δημιουργικές. Πολλά από τα μεταφρασμένα έργα μεταφέρουνε στη χώρα μας παλιές και καινούργιες πλάνες, παλιά και καινούργια σκοταδιστικά κηρύγματα. Και πάρα πολλά είναι τα μεταφρασμένα μυθιστορήματα και θεατρικά έργα που δεν υψώνουνε ψυχικά το λαό, δεν τον μορφώνουνε. Αντίθετα είναι συνειδητή η προσπάθεια να διαφθείρουνε το λαό και να κατρακυλίσουνε τη νεολαία στην πρωτόγονη αισθησιακή απόλαυση. Και πρέπει πραγματικά να κοκκινίζουν από ντροπή, όσοι μεταφράζουνε και όσοι εκδίδουνε τέτοια βιβλία[1]

Πολλές πάλι μεταφράσεις είναι βιαστικές και πρόχειρες, χωρίς κανένα σεβασμό στα νοήματα του συγγραφέα. Συχνά  διαστρεβλώνεται το νόημα και η μετάφραση γίνεται ακαταλαβίστικη. Άλλοτε πάλι νερουλιάζεται το ύφος και η μετάφραση καταντάει ανιαρή. Άλλες πάλι μεταφράσεις είναι ολότελα ξερές, άτεχνες με πλήθος γλωσσικές αδυναμίες. Πολλές είναι οι μεταφράσεις, που έχουν όλα μαζί αυτά τα ελαττώματα και είναι γεμάτες γλωσσικά μαργαριτάρια. Είναι, αλήθεια, πολλές φορές, αφάνταστη η επιπολαιότητα, η προχειρότητα, και η ασέβεια που δείχνουνε και προς το συγγραφέα και προς τον αναγνώστη πολλοί μεταφραστές. Μερικά από τα μεταφραστικά  αυτά μαργαριτάρια θα παρουσιάσω σύντομα σ’ ένα-δυό σημειώματά μου στους αναγνώστες της «ΑΥΓΗΣ».

*

Το έργο, που θα μεταφράσουμε, πρέπει να είναι προοδευτικό. Και προοδευτικό είναι ένα έργο – φιλοσοφικό, επιστημονικό, λογοτεχνικό – άμα μας φέρνει πιο κοντά στην αντικειμενική αλήθεια, άμα μας βοηθάει να γνωρίσουμε ολοένα και καλύτερα τη φύση και την κοινωνία, καθώς και τους νόμους που καθορίζουνε την εσωτερική τους κίνηση και αλλαγή. Το προοδευτικό έργο προάγει την επιστήμη, ανοίγει καινούργιους ορίζοντες στην ανθρώπινη δράση, για την ευτυχία της ανθρωπότητας , εξυπηρετεί το γνήσιο ανθρωπιστικό ιδανικό, και υψώνει ολοένα και περισσότερο τον άνθρωπο σε δημιουργικό συντελεστή στο χτίσιμο του πολιτισμού.

ΨΥΧΡΟΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

ΨΥΧΡΟΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

Άρθρο του παιδαγωγού κ. Κ.Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην «ΑΥΓΗ»  20 Δεκεμβρίου 1955

Καινούργιες διαταγές της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου της Παιδείας, καινούργιες εντολές των Γενικών Επιθεωρητών και καινούργιες αυστηρές συστάσεις των Επιθεωρητών των σχολείων στους δασκάλους. Οι λειτουργοί της Παιδείας διατάσσονται να συγκαλούνε ταχτικά «συγκεντρώσεις γονέων» - πρέπει μάλιστα ν’ αναφέρουνε στο τέλος «εκάστου μηνός ανελλιπώς» πόσες συγκεντρώσεις πραγματοποιηθήκανε – και ν’ αναπτύσσουνε στους γονείς στις συγκεντρώσεις αυτές κάθε φορά και ένα από τα θέματα, που έχουνε καθοριστεί, σύμφωνα με τις διαταγές του Υπουργείου της Παιδείας., γιατί τα θέματα αυτά, όπως τονίζεται, είναι αναμφισβήτητα από τα πιο κατάλληλα για να πραγματοποιηθούν οι σκοποί οι επιδιωκόμενοι υπό των ως άνω διαταγών. Ποιοι όμως είναι οι «επιδιωκόμενοι σκοποί»;

*

Όλοι μας ξέρουμε, πόσο είναι απαραίτητη για τη μόρφωση και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών η συνεργασία της οικογένειας με το σχολείο. Και όλοι μας ξέρουμε, πως οι «συγκεντρώσεις γονέων» είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα για τη συνεργασία αυτή.

Εκεί στις «συγκεντρώσεις γονέων» θα συζητούν οι δασκάλοι με τους γονείς για την κατάσταση και τις ανάγκες των παιδιών και του σχολείου και θα συντονίζουνε την προσπάθειά τους για την πρόοδο και των παιδιών και του σχολείου. Εκεί στις «συγκεντρώσεις γονέων» θα αντιμετωπίζουν οι δασκάλοι και οι γονείς με αμοιβαία κατανόηση τα τυχόν ελαττώματα, που παρουσιάζουν ορισμένα παιδιά, θα αναλύουνε τις αιτίες που τα προκαλούνε, και τους συντελεστές που τα τροφοδοτούνε, και θα καθορίζουνε τα μέτρα, που πρέπει να εφαρμοστούνε για τη θεραπεία τους. Εκεί στις «συγκεντρώσεις των γονέων» οι φωτισμένοι δασκάλοι θα διαφωτίζουνε τους γονείς για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και το σχολείο και η οικογένεια σχετικά με την ανατροφή, τη μόρφωση, την ψυχαγωγία και την εξωσχολική ζωή των παιδιών. Και το επιταχτικότερο σήμερα, εκεί στις «συγκεντρώσεις γονέων» πρέπει με όλο τον πόνο στην καρδιά τους και με όλη την αγάπη τους στο παιδί, να συζητήσουν οι δασκάλοι και οι γονείς για το κύμα της διαφθοράς, που απειλεί να καταποντίσει τη νεολαία μας, να καταλογίσουν ευθύνες στους αρμόδιους «προϊσταμένους» που μένουν ασυγκίνητοι μπροστά στον κίντυνο αυτό, και να αξιώσουνε να παρθούνε τα απαραίτητα μέτρα για τη σωτηρία των παιδιών μας.

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΥ

ΕΝΩ ΟΙ ΛΑΟΙ ΞΥΠΝΟΥΝ……

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΥ

Η περιτομή, οι αναστενάρηδες και οι θεωρίες μιας κυρίας Εκπαιδευτικής Συμβούλου

Άρθρο του Κ.Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην «ΑΥΓΗ» 11 Ιουνίου 1955

Η κυρία ΜΑΡΙΑ ΑΜΑΡΙΩΤΟΥ, άλλοτε «Εκπαιδευτικός Σύμβουλος» στο υπουργείο της Παιδείας πολύ πικράθηκε και διαμαρτύρεται γιατί η αστυνομία εκεί ψηλά στη Θράκη – σαν να μην είχε άλλη δουλειά – όρισε άλλη πλατεία όπου θα χορέψουνε στα κάρβουνα επάνω οι «αναστενάρηδες».

Δεν έπρεπε να κάνει  τέτοιο πράμα η αστυνομία, λέει η κυρία Αμαριώτου με βαθύ παράπονο στο δίστηλο άρθρο της σε μια από τις απογευματινές εφημερίδες της Αθήνας. δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, τονίζει, να «πάρουν φωτιά τα γύρω κτίσματα», όπως φοβάται η αστυνομία. Όποιος φοβάται έναν τέτοιο κίνδυνο, πρέπει να είναι πολύ λιγόπιστος! Γιατί πως μπορεί να πάρουνε φωτιά τα σπίτια και τα μαγαζιά, όσο μεγάλη κι αν είναι η θράκα, και όσο δυνατά κι αν φυσάει ο αέρας, τη στιγμή που «θα χορέψουν ξυπόλυτοι πάνω στα κάρβουνα οι αναστενάρηδες χωρίς να καούν»; Δεν ξέρει η αστυνομία, πόσο μεγάλος εθνικός τίτλος είναι για μας το «θαύμα της πυροβασίας»; Και δεν καταλαβαίνει, πως το «θαύμα» αυτό είναι στενά δεμένο με την «πίστη» και δεν μπορεί να γίνει, παρά μόνο στην πλατεία, όπου γινόταν ως τώρα; Αυτό το εθνικό έγκλημα, που έκανε η αστυνομία, αφήνει να υπονοηθεί η κυρία Αμαριώτη, δεν πρέπει να μείνει ατιμώρητο!

*

Και βέβαια είναι έγκλημα, και μεγάλο μάλιστα έγκλημα, αυτό που έκανε η αστυνομία. Πως τόλμησε ο ακοίμητος φρουρός της «καθεστηκυίας τάξεως» να χτυπήσει «την παράδοση και την πίστη»; Και τι θα μείνει όρθιο, φωνάζει η κυρία Αμαριώτη στον ευλογημένο τούτο τόπο, άμα κλονίσουμε την «παράδοση». Οι πατροπαράδοτες προλήψεις και δεισιδαιμονίες, τα πατροπαράδοτα «έθιμα» γαρνιρισμένα με σκοταδισμό, δεν είναι η πεμπτουσία μας σήμερα; Δε βλέπει η αστυνομία, πόσο μεγάλη θα είναι η «εθνική ζημία» επειδή άλλαξε η πλατεία, όπου θα χορέψουν οι αναστενάρηδες; Δεν καταλαβαίνει πως δεν επιτρέπεται να θίξουμε κανένα έθιμο, γιατί έτσι θίγουμε «την ίδια μας την ψυχή στην πιο βαθιά της ουσία»; Αυτές τις ανησυχίες έχει μέσα στη σημερινή τραγική κατάσταση, η μεγάλη μας δασκάλα και αυτόν τον κίνδυνο φοβάται! Και με το δίκιο της! Ζούμε σήμερα μέσα στην πιο ονειρεμένη ευτυχία. Ούτε η εθνική ανεξαρτησία κινδυνεύει, ούτε η ατομική βόμβα μας απειλεί, ούτε η πείνα και η ανεργία μας εξαθλιώνουν, ούτε οι αρρώστειες μας θερίζουν!

*

Και πόσο καμαρώνει η κυρία Αμαριώτη τις μητέρες εκείνες που δε φοβούνται μήπως «κολλήσει το παιδί τους μεταλαβαίνοντας με την ίδια λαβίδα που μεταλαβαίνει όλος ο κόσμος».

Η «ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ» ΤΟΥ ΚΑΜΥ

ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η «ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ» ΤΟΥ ΚΑΜΥ

Συμπεράσματα από μια συζήτηση στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Άρθρο του Κ.Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην «ΑΥΓΗ» 20 Μαΐου 1955

Πέρασε  από την Αθήνα τον περασμένο μήνα ο Γάλλος συγγραφέας ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΥ. Έκανε δυό διαλέξεις και μια διαλογική συζήτηση για την ουσία και τη μελλοντική τύχη του ευρωπαϊκού, δηλαδή του δυτικού, πολιτισμού. Όπως γίνεται πάντα με τις «ξένες προσωπικότητες», που πρόθυμα έρχονται να μας φωτίσουν, όπως λένε, για να μη χάσουμε τη «δυτική ελευθερία» που ιδιαίτερα εμείς οι Έλληνες τη χαιρόμαστε μέσα στο αστυνομικό μας Κράτος, έτσι και τον Καμύ τον μάντρωσαν οι δικοί μας «επίσημοι» και «μισοεπίσημοι» και κατάντησαν τις διαλέξεις του και τη διαλογική συζήτηση κοσμική συγκέντρωση.

Ο Καμύ – είναι και λίγο φιλόσοφος – όσο κι αν το αρνιέται ο ίδιος, και την άρνησή του την τόνισε και μπροστά στο ελληνικό ακροατήριο, έχει ρίξει τις ρίζες του στο βαλτόνερο του εξιστανσιαλισμού ή του υπαρξισμού, όπως λέμε στα ελληνικά.

Ο Καμύ, ο συγγραφέας του «Μύθου του Σισύφου» και της «Πανούκλας» (Peste) ανήκει στη γενιά του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου και της κατοχής. Ήταν 25 χρονών στις μαύρες μέρες του Μόναχου και 27 χρονών, όταν τα χιτλερικά μηχανοκίνητα τρυπούσανε το γαλλικό μέτωπο, όταν σαρώνανε τον υπονομευμένο από την ολιγαρχική και κληρικαλιστική ραδιουργία γαλλικό στρατό, και απλώνονταν σε εδάφη, που αιώνες δεν τα είχε πατήσει εχθρού ποδάρι.

Μέσα στην αντάρα, τη φρίκη και το βούρκο, που πλημμύρισαν την πατρίδα του Βολταίρου και το Ρομπεσπιέρ, από τη μια μεριά υψώθηκαν ξεχωριστές πνευματικές φυσιογνωμίες, που αγωνίστηκαν με αυτοθυσία και αγωνίζονται και σήμερα με συνέπεια για την ελευθερία και τα δικαιώματα του γαλλικού λαού και γενικά του ανθρώπου, και από την άλλη αναπτύχτηκαν κάποιες ιδέες και τάσεις, που μας κάνουνε κατάπληξη. Έτσι είδαμε ένα τμήμα από τη γαλλική διανόηση να τα «μασάει» και να πάει να προσκολληθεί στον υπαρξισμό, σε μια ιδεολογία, που τελικό σκοπό έχει να διατηρήσει τα προνόμια της κυρίαρχης τάξης. Και που βοήθησε στη Γερμανία όπου πρωτογεννήθηκε, να ξεφυτρώσει ο χιτλερικός εθνικοσοσιαλισμός.

Ο Υπαρξισμός είναι μια από τις καινούργιες φιλοσοφικές φάσεις του ιμπεριαλισμού, είναι συνέχεια και μεταμόρφωση της «φιλοσοφίας της ζωής» του ιντουϊσιονισμού. Όπως εκείνη έτσι και ο υπαρξισμός είναι αντιορθολογικός, εχθρεύεται την  επιστήμη και αρνιέται κάθε τάξη και συνέπεια στον κόσμο. Τα χαρακτηριστικότερα έργα του γαλλικού υπαρξισμού, μαζί μ’ αυτά και τα έργα του Καμύ, είδανε το φως, το άραχνο φως της Γαλλίας,  μέσα στα εφιαλτικά χρόνια 1940-1945.

Για τον υπαρξισμό ο άνθρωπος είναι πεταμένος μέσα σ’ ένα κόσμο παράφωνο και παράλογο σ’ ένα κόσμο «absurde» χωρίς νόμους και τάξη, χωρίς κατεύθυνση και σκοπό. Τίποτε δεν είναι εκεί για να οδηγήσει το φτωχό πλάσμα, τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να δώσει στη ζωή του όποιο νόημα του αρέσει, χωρίς να μπει στη μέση η έννοια του «καλού ή του κακού» και χωρίς να περιμένει αμοιβή ή τιμωρία. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος χωρίς φραγμό. Μα η ελευθερία αυτή για τους αδύνατους είναι βάρος και βάσανο, και μπορεί να τους φέρει στην απελπισία. Στους δυνατούς όμως ανοίγει τα φτερά τους, ατσαλώνει τα νύχια τους, τους δίνει έξαψη και έξαρση και αφήνει ανεμπόδιστη τη δράση τους.

ΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΔΙΕΘΝΗΣ  ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ

ΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Πως οργανώνονται οι διεθνείς φιλοσοφικές συναντήσεις. Οι απρέπειες της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Το «Συμπόσιο». Φιλοσοφική συνύπαρξη Ανατολής και Δύσεως.

Άρθρο του Κ. Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΑΥΓΗ»

Στις 16 Απριλίου 1955

Το Σάββατο – 2 του Απρίλη – έγινε η επίσημη έναρξή του στο Πανεπιστήμιο. Οι εργασίες του κράτησαν τρείς ημέρες με δυό πολύωρες συνεδριάσεις την ημέρα.

Τα «Διεθνικά Συνέδρια της Φιλοσοφίας» είναι θεσμός διεθνικός και λειτουργούν από το 1900. Τώρα μάλιστα χρηματοδοτούνται από την «Ουνέσκο». Πριν από τον πόλεμο τα Φιλοσοφικά Συνέδρια γινόντουσαν κάθε τέσσερα χρόνια σε διάφορες πόλεις. Το πρώτο «Διεθνικό Φιλοσοφικό Συνέδριο» -Congres international de Philosophie – αυτό είναι το επίσημο όνομά τους – έγινε στο Παρίσι. Έπειτα από τον τελευταίο πόλεμο γίνονται κάθε πέντε χρόνια. Στο μεταξύ όμως γίνονται μικρότερα φιλοσοφικά συνέδρια με ορισμένο θέμα. Αυτά συνήθισαν να τα λένε «Αντερτιέν» ή «Κολλόκβιουμ» ή «Συμπόσια». Ένα από τα μικρότερα αυτά φιλοσοφικά συνέδρια  είναι και το Φιλοσοφικό Συνέδριο της Αθήνας. Το ονόμασαν «Συμπόσιον» της Αθήνας.

Στα 1937, στο συνέδριο του Παρισιού συστήθηκε το κεντρικό διοικητικό όργανο των Συνεδρίων, γνωστό με το όνομα «Διεθνικό Ινστιτούτο Φιλοσοφίας». Έδρα του έχει τη Σορβόννη. Αυτό οργανώνει τα φιλοσοφικά συνέδρια και εκτός από τις άλλες εργασίες του εκδίδει τη «βιβλιογραφία της φιλοσοφίας» ένα τόμο κάθε έξι μήνες από 250 περίπου σελίδες. Πριν από λίγα χρόνια οργανώθηκε παράλληλα και η «Διεθνική Ομοσπονδία των Εταιριών της Φιλοσοφίας» με έδρα τις Βρυξέλλες.

Στη γενική συνέλευση του «Διεθνικού Ινστιτούτου της Φιλοσοφίας» τον Αύγουστο του 1953 στις Βρυξέλλες, ο παυμένος για την εθνική και επιστημονική του δράση καθηγητής της φιλοσοφίας Χαράλαμπος Θεοδωρίδης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Διεθνικού Ινστιτούτου της Φιλοσοφίας, πρόβαλε το παράπονο, γιατί αγνοήθηκε η χώρα μας, και, ενώ τα «Φιλοσοφικά Συνέδρια» λειτουργούν πάνω από μισό αιώνα δεν έγινε ως τώρα κανένα στην Αθήνα, στην πατρίδα της Φιλοσοφίας. Η πρόταση του καθηγητή Θεοδωρίδη έγινε δεκτή και έτσι αποφασίστηκε να γίνει το «Συμπόσιο» της Αθήνας την άνοιξη του 1955. Οι σοβαρές και πολύπλευρες αντιδράσεις που σημειώθηκαν εδώ στον τόπο μας υπερπηδήθηκαν και πραγματοποιήθηκε το Συνέδριο.

ΑΠΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΑΠΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟ

ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ ΤΩΝ ΑΦΟΡΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ 

ΑΠΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΑΠΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟ

Άρθρο του Κ. Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

 Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή» στις 26 Φεβρουαρίου 1955

ο τίτλος στο χειρόγραφο είναι «Η Ιερά Σύνοδος και η ελευθερία στη σκέψη»

Δεν είναι η πρώτη φορά, που αρχηγοί της  Εκκλησίας και σεβάσμιοι ιεράρχες έρχονται αντιμέτωποι με την Επιστήμη και την Τέχνη. Δεν είναι η πρώτη φορά, που επιχειρούνε να δεσμεύσουνε την ελευθερία στη σκέψη και να αντικόψουνε την προοδευτική πορεία της ανθρωπότητας.

Στο μεσαίωνα και αργότερα, οι αρχηγοί της Δυτικής Εκκλησίας οργάνωσαν το διωγμό  κάθε φιλελεύθερης επιστημονικής και κοινωνικής θεωρίας και επιχείρησαν με την «Ιερή Εξέταση» να πνίξουνε κάθε ελευθερία στη σκέψη και την επιστήμη. Δε δίστασαν, για να πετύχουνε τον ανίερο σκοπό τους, να χρησιμοποιήσουνε αφάνταστα σε σκληρότητα βασανιστήρια και να καίνε ζωντανούς στη φωτιά, μαζί με τα συγγράμματά τους , φιλελεύθερους φιλοσόφους και επιστήμονες.

Σε μας, στα νεότερα χρόνια, αρχηγοί της Εκκλησίας  και σεβάσμιοι ιεράρχες δεν κατέφυγαν βέβαια στα ιεροεξεταστικά βασανιστήρια, δε δίστασαν όμως να χρησιμοποιήσουνε τον αφορισμό, τον αναθεματισμό, τα απειλητικά κηρύγματα και άλλα ανελεύθερα μέτρα για να αποδιώξουν από τη χώρα μας την ελευθερία στη σκέψη.

Το Πατριαρχείο στις παραμονές της επανάστασης του 1821 παραγγέλνει να κατασχεθούνε και να καταστραφούνε τα φιλελεύθερα συγγράμματα του εθνομάρτυρα Ρήγα, και χαρακτηρίζει τον ίδιο «ολετήρα του Γένους». Η Ιερά Σύνοδος λίγο έπειτα από την απελευθέρωση καταδιώκει το δάσκαλο του Έθνους και φιλόσοφο Θ. Καϊρη για τις ιδέες του, θέλει να πνίξει τη φωνή του και ζητάει επίμονα την ποινική καταδίκη του. Η Ιερά Σύνοδος αργότερα αφορίζει και αναθεματίζει δύο σημαντικούς εκπροσώπους της νεότερης λογοτεχνίας μας, τον ποιητή Λασκαράτο, γιατί ξεσκέπασε μερικές πικρές αλήθειες για τον κλήρο, και το λογοτέχνη Ροϊδη , για το έργο του «Η πάπισα Ιωάννα», όπου ζωγραφίζεται  η κατάπτωση της παπικής Εκκλησίας και καυτηριάζονται οι ανήκουστες ανηθικότητες του κλήρου. Τα τελευταία πάλι πενήντα χρόνια συχνές είναι οι ανελεύθερες επεμβάσεις αντιπροσώπων της Εκκλησίας μας. Ο άγιος μητροπολίτης Δημητριάδος πρωτοστατεί στα «αθεϊκά» του Βόλου, και αγωνίζεται να πνίξει στα πρώτα βήματα την προσπάθεια να βελτιωθεί και να συγχρονιστεί η μέθοδος της  διδασκαλίας στα σχολεία μας. Ταυτόχρονα άλλοι σεβασμιότατοι ιεράρχες υποθάλπουν  και ενισχύουν το διωγμό της Δημοτικής ,της γλώσσας του λαού, υιοθετούν τις συκοφαντίες εναντίον των οπαδών της, των «μαλλιαρών» ζητούν να αφοριστούν οι πρωτεργάτες της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και γίνονται πρόθυμοι συνεργοί στη μεθοδική προσπάθεια, που κάνει το Κράτος να κρατήσει στην αμορφωσιά και στο πνευματικό σκοτάδι το λαό.

Ο κ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΚΑΙ Ο ΔΙΩΓΜΟΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟ

Το άρθρο του Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

Ο κ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΚΑΙ Ο ΔΙΩΓΜΟΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟ

Άρθρο του Κ.Δ.ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή» στις 19 Φεβρουαρίου 1955

«Ενώ κορυφώνεται ο αγώνας των λειτουργών της Παιδείας»

Ο τίτλος στο χειρόγραφο είναι "παρηγορητικά λόγια και κούφιες υποσχέσεις"

Το άρθρο του Κ.Δ.ΣΩΤΗΡΙΟΥ 

Εξ αφορμής των απόψεων που εξέθεσε ο κ. Παπανδρέου σε εβδομαδιαίο περιοδικό, ο κ. Κ.Δ. Σωτηρίου έγραψε το παρακάτω άρθρο που δεν αποτελεί μόνον απάντηση στον αρχηγό των Φιλελευθέρων αλλά και κριτική όλης της συναγερμικής  πολιτικής στο μεγάλο θέμα της ελληνικής παιδείας. Το άρθρο του κ. Κ. Σωτηρίου με την πλήρη γνώση του θέματος από το διακεκριμένο εκπαιδευτικό, αποκτά ιδιαίτερη αξία τη στιγμή  αυτή που οι εκπαιδευτικοί αγωνίζονται αποφασιστικά για τη βελτίωση της τύχης τους που είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τη βελτίωση όλης της παιδείας γενικά.

Βαθιά συγκινήθηκε ο νέος αρχηγός του κόμματος των Φιλελευθέρων κ. Γεωργ. Παπανδρέου για την εξαθλίωση της Παιδείας και των λειτουργών της. Στο άρθρο του «Αδυναμίες και ανάγκες της ελληνικής παιδείας» ομολογεί πως « η παιδεία μας ευρίσκεται σήμερον εις παρακμήν» και «όλα χρειάζονται ανανέωσιν, και οι άνθρωποι , και τα κτίρια, και τα βιβλία, και το πρόγραμμα». Αναγνωρίζει τα δίκαια αιτήματα των λειτουργών της παιδείας  «οι οποίοι καταθλιπτικώς μειονεκτούν εις ηθικόν κύρος και υλικάς απολαυάς και αδυνατούν να εκπληρώσουν την υψηλήν αποστολήν των». Και καταλήγει: «Εάν θέλωμεν να έχωμεν παιδείαν αξίαν του Έθνους, οφείλομεν να βελτιώσωμεν και την ηθικήν και την υλικήν θέσιν των λειτουργών της».

Ο κ. Παπανδρέου δεν είναι κανένας απόμαχος πολιτικός , δεν είναι «φωνή βοώντος εν τη ερήμω». Παίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή του τόπου χρόνια τώρα. Από ανώτατο στέλεχος στο παλιό βενιζελικό κόμμα, έγινε αρχηγός σε ποικιλώνυμα κόμματα, και τώρα στο κόμμα των Φιλελευθέρων. Και ανέβηκε στα ανώτατα αξιώματα της πολιτείας. Χρημάτισε υπουργός της Παιδείας, Πρωθυπουργός για ένα μικρό χρονικό διάστημα, και τα τελευταία δέκα χρόνια Αντιπρόεδρος στις περισσότερες μεταπελευθερωτικές Κυβερνήσεις. Έχει, λοιπόν, πέραση, όπως λένε, ο λόγος του.

Αναρωτιούνται όμως όλοι  οι λειτουργοί  της παιδείας: Ποια πραχτική αξία έχει η πανηγυρική αναγνώριση των δικαιωμάτων τους από τον αρχηγό των Φιλελευθέρων; Θα θελήσει πραγματικά ο κ. Παπανδρέου να σταθεί στο πλευρό τους; Μήπως οι υποσχέσεις του είναι κούφια παρηγορητικά λόγια; Και έχουνε μεγάλο δίκιο να αναρωτιούνται και να αμφιβάλλουν  οι λειτουργοί της παιδείας.

*

Η παρακμή της παιδείας δεν είναι σημερινή. Ούτε η εξαθλίωση της. Χρόνια τώρα δέχεται αλλεπάλληλα χτυπήματα. Το οικοδόμημά της χρόνια τώρα συγκλονίζεται και καταρρέει. Και για την τραγική αυτή κατάσταση της παιδείας μεγάλη είναι η ευθύνη και του κ. Παπανδρέου. Γιατί και αυτός βοήθησε με όλη του τη δύναμη να γίνει η παιδεία ακόμη πιο αντιδημοκρατική και να βυθιστεί ακόμη περισσότερο ο λαός στο πνευματικό σκοτάδι. Δε ζήτησε με το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα, που τόσο το διαλαλεί, να κάνει την παιδεία αποκλειστικό προνόμιο των λίγων; Μήπως στα λίγα σχολικά κτίρια, που έχτισε, δεν κάθισε αναπαυτικότερα τα μεσαιωνικό σκοταδιστικό πνεύμα; Μήπως και τα δύο χρόνια που ήταν υπουργός και ίδρυσε το θεαματικά μεγαλεπήβολο –στην ουσία όμως αντιλαϊκό και αντιπροοδευτικό – Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο, μήπως καν καταπιάστηκε με το συγχρονισμό του προγράμματος και την προσαρμογή του στις υλικές και πνευματικές ανάγκες του ελληνικού λαού; Μήπως δεν ανέχτηκε και δεν ανέχεται ακόμη και σήμερα να διαστρεβλώνεται στα σχολικά βιβλία και να αποδιώχνεται η δημοτική γλώσσα και απ’  αυτές τις κατώτερες τάξεις της δημοτικής παιδείας; Και δεν πλειοδότησε στα χτυπήματα που δέχτηκε και δέχεται η παιδεία από τις «λαοπρόβλητες» Κυβερνήσεις  και δεν καμαρώνει για τον αντεθνικό διωγμό των λειτουργών της; Μήπως δεν υπερθεμάτισε να διατηρηθούν τα «πιστοποιητικά  κοινωνικών φρονημάτων» όπου επάνω στηρίζεται  νέος «συναγερμικός» διωγμός των εκπαιδευτικών;

ΤΟ ΑΜΑΡΤΩΛΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΤΟ ΑΜΑΡΤΩΛΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

«Εξ αφορμής των συζητήσεων στην Βουλή»

Άρθρο του Κ. Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή»

 στη στήλη «Τα χάλια της Ελληνικής Παιδείας»

Την 1 Φεβρουαρίου 1955

Πολλές αμαρτίες έχει το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο. Θλιβερό το κατάντημά του. Ολοένα το ράβουνε και το ξηλώνουνε. Είκοσι πέντε χρόνια βασανίζεται το υπουργείο της Παιδείας να βρεί το όνομα που ταιριάζει στο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο  και να λύσει το σπουδαίο ! πρόβλημα, πόσα πρέπει να είναι τα μέλη του.

Ιδρύθηκε στα 1912. Το πρωτοβάφτισαν «Εκπαιδευτικόν Συμβούλιον». Και τα μέλη του 12. Έξη για τη Δημοτική παιδεία  και έξη για τη Μέση. Από το 1930 όλοι οι Υπουργοί προσπαθούνε να το αναδιοργανώσουνε, για το συμφέρο, βέβαια της παιδείας και «του ‘Έθνους» ! Του αλλάζουνε λοιπόν το όνομα, το διχοτομούν, το τριχοτομούν, και ανεβοκατεβάζουνε «τον αριθμόν των οργανικών θέσεων».

Στα 1930 το διχοτομούν και παίρνει δύο ονόματα. Στα 1937 του αλλάζουνε πάλι το όνομα. Τώρα  γίνεται «Ανώτατον Συμβούλιον Εκπαιδεύσεως» και τα μέλη του περιορίζονται σε 5. Παράλληλα  όμως λειτουργούνε και δύο άλλα «Κεντρικά Εποπτικά Συμβούλια» το ένα για τη Μέση και το άλλο για τη Δημοτική Παιδεία.

Στα 1942 ξαναπαίρνει το αρχικό του όνομα, γίνεται πάλι «Εκπαιδευτικόν Συμβούλιον» και τα μέλη του από 5 ανεβαίνουνε στα 10 και σ’ ένα χρόνο μέσα – στα 1943 – γίνονται 11. Το Νοέμβριο του 1944 του αλλάζουνε πάλι το όνομα. Τώρα αναβαφτίζεται σε «Κεντρικόν Διοικητικόν και Γνωμοδοτικόν Συμβούλιον Εκπαιδεύσεως» (Κ.Δ.Γ.Σ.Ε.) και τα μέλη του γίνονται 12 , 10 ταχτικά και 2 αιρετά. Δεν πρόφτασαν καλά καλά να μετρηθούν και στην αρχή του 1945 τα ταχτικά μέλη από 10 γίνονται 11 και σε λίγους μήνες γεννοβολούνε και γίνονται 16.

Τον Οχτώβρη του 1946 διώχνονται με το Θ’ Ψήφισμα πέντε Εκπαιδευτικοί Σύμβουλοι, και για να μην ξαναγυρίσουνε, καταργούνται οι θέσεις τους, και έτσι τα ταχτικά μέλη ξαναγίνονται 11. Στα 1952 όμως ξαναγυρίζουν οι «εξυγιασθέντες» και οι Εκπαιδευτικοί Σύμβουλοι ξαναγίνονται 16. Και ο σημερινός Υπουργός της Παιδείας, για να ρυθμίσει το σπουδαίο (!) τούτο ζήτημα και να ξαναδώσει τα παπούτσια στο χέρι στους 5 αυτούς Εκπαιδευτικούς Συμβούλους, που ξαναγύρισαν και ταυτόχρονα να διώξει και άλλους δύο ανεπιθύμητους, με νομοσχέδιο που υπόβαλε στη Βουλή, περιορίζει τις οργανικές θέσεις του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου σε 9. Το νομοσχέδιο συζητήθηκε σε πρώτη ανάγνωση στη Βουλή και άναψε τρικούβερτος καυγάς.

*

Μια ολόκληρη ώρα κράτησε η συζήτηση. Ο Υπουργός της Παιδείας υποστήριξε με ψυχικό αναβρασμό, πως πρέπει να φύγουν εφτά Εκπαιδευτικοί Σύμβουλοι. Δε χρειάζονται. Και δεν επιτρέπεται να εξακολουθούν να τρέφονται στο Πρυτανείο του Υπουργείου. Δεν υπάρχει δουλειά γι’ αυτούς, γιατί « περιωρίσθησαν σημαντικώς τα απασχολούντα – το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο – θέματα». Άλλωστε σα να μην είναι όλοι οι Εκπαιδευτικοί Σύμβουλοι «γνήσιοι Έλληνες» και πρέπει να κριθεί «η προσήλωσίς τους προς τα Εθνικά ιδεώδη». Μερικοί σαν να παρουσιάζουνε κάποια –πραγματικά ή φανταστικά – προοδευτικά ίχνη, και αυτό είναι ασυμβίβαστο με την προσήλωση στα συναγερμικά ιδανικά και γι’ αυτό είναι επικίνδυνοι στη «συναγερμική» Παιδεία και πρέπει να διωχτούνε.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ

ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΤΩΝ

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ

Άρθρο του Κ. Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

«Αυγή» στις 9 Ιανουαρίου 1955

Σήμερα σε ολόκληρη τη χώρα γίνονται γενικές συνελεύσεις των λειτουργών της Μέσης Εκπαιδεύσεως σε ένδειξιν διαμαρτυρίας για την άρνηση της Κυβερνήσεως να ικανοποιήση τα αιτήματά των. Με την ευκαιρία δημοσιεύουμε το παρακάτω άρθρο του παιδαγωγού Κ. Σωτηρίου :

Αντιλαϊκή, αντιδημοκρατική, αντιοικονομική είναι η παιδεία μας και πρό πάντων η Μέση Παιδεία. Παραπεταμένοι, εξουθενωμένοι και εξαθλιωμένοι οι λειτουργοί της. Δίκαιος ο αγώνας τους.

Δίκαιο είναι το αίτημα των λειτουργών της Παιδείας για την βελτίωση των αποδοχών τους. Και δίκαια διαμαρτύρονται για την εξαθλίωση, όπου τους έχει καταδικάσει το επίσημο Κράτος.

Δίκαιο είναι και το δεύτερο αίτημά τους, πως πρέπει το Κράτος να περιβάλει και τους λειτουργούς της Παιδείας με την ίδια στοργή, που δείχνει σε άλλους υπαλληλικούς  κλάδους. Και δίκαια διαμαρτύρονται για την αστοργία και την περιφρόνηση του Κράτους απέναντί τους. Στο δίκαιο αγώνα τους πρέπει να σταθούμε στο πλευρό τους όσοι πιστεύουμε στην εξυψωτική δύναμη της αληθινής Παιδείας, και πονούμε για το σημερινό κατάντημά της.

Τα τελευταία τούτα χρόνια, όλες οι Κυβερνήσεις – και περισσότερο απ’ όλες  η σημερινή Κυβέρνηση – αναγνώρισαν τα δίκαια αιτήματα των λειτουργών της Παιδείας, δεν τα ικανοποίησαν όμως. Περιορίστηκαν σε πλούσιες παραπλανητικές και παρελκυστικές υποσχέσεις με το επιχείρημα, πως δεν αντέχει ο δημόσιος προϋπολογισμός να φορτωθή την αντίστοιχη δαπάνη, γιατί υπάρχουν άλλες, πιο επιτακτικές ανάγκες, που  θα έπρεπε να  ικανοποιηθούν. Αν το επιχείρημα τούτο ήταν σωστό, πρώτοι οι λειτουργοί της Παιδείας θα δεχόντουσαν την θυσία. Την στιγμή όμως, που βλέπουμε, πως ξοδεύονται χιλιάδες δισεκατομμύρια για αντιπαραγωγικούς σκοπούς, ενώ παράλληλα δεν έχει γίνει τίποτε για την οικονομική και πλουτοπαραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, οι λειτουργοί της Παιδείας καταλαβαίνουν πιά, πως το Κράτος δεν έχει την διάθεση να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους. Το πολύ να τους πετάξει πάλι κανένα ξεροκόκκαλο με τίποτε καινούργιες εισφορές από μέρους των γονιών.

ΟΙ ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

ΟΙ ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Τα πνευματικά σωματεία , οι καθηγηταί και οι

Ακαδημαϊκοί έχουν καθήκον να αντιδράσουν

Άρθρο του Κ. Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα  «Αυγή»

Στις 21 Δεκεμβρίου 1954

Ο μακαρθισμός ρίχνει ολοένα και βαθύτερα τις ρίζες του στη χώρα μας. Το επίσημο Κράτος με το ένα του χέρι υπογράφει την «Παγκόσμια Διακήρυξη για τα δικαιώματα του ανθρώπου» και με το άλλο στραγγαλίζει  τις δημοκρατικές ελευθερίες. Τα όργανά του ποδοπατούνε την ελευθερία στη σκέψη και απαγορεύουνε την ελευθερία της γνώμης. «Έργα πασίγνωστα και κλασσικά»  προοδευτικά βιβλία κατάσχονται. Ποιητές αγωνιστές στις επάλξεις της ειρήνης φυλακίζονται. Συγγραφείς που ακολουθούνε τον δρόμο της αλήθειας καταδιώκονται. Εκδότες εξορίζονται. Ο ανθρωπισμός εξευτελίζεται. Το ανθρωπιστικό ιδανικό γίνεται παραπλανητικό σύνθημα και κατάντησε στις καπιταλιστικές χώρες σωστή απάτη. Με όλα τα μέσα σπρώχνεται ο λαός στο μεσαιωνικό σκοτάδι και η νέα γενιά στη διαφθορά. Η κυρίαρχη τάξη φοβάται το φώς, φοβάται το αναφτέρωμα της νεολαίας, θέλει να αποδιώξει την αλήθεια και να αλυσοδέσει την ελευθερία, για να περιφρουρήσει τα προνόμιά της.

*

Ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο ανθρωπιστής ποιητής και μεγάλος συγγραφέας, που γαλούχησε γενεές ολόκληρες με τα κηρύγματά του για τη δημοκρατία, την ελευθερία και την παγκόσμια ειρήνη, εξορίζεται από τη χώρα μας. Το έργο του: «Στην εξορία» κατάσχεται. Απαγορεύεται να το διαβάσουν οι νέοι. Και το έγκλημά του; Όρθωσε ο Ουγκώ το ανάστημά του μπροστά στον καταλυτή της δημοκρατίας το Ναπολέοντα το  Γ’ , έγινε ο αδυσώπητος μαστιγωτής της τυραννίας, έψαλλε την ελευθερία, παραστάθηκε υπέρμαχος στους λαούς που αγωνιζόντουσαν να σπάσουνε τις αλυσίδες της σκλαβιάς τους, διακήρυξε τα δικαιώματα του Κρητικού λαού, όταν ξεσηκώθηκε να ελευθερώσει  την μεγαλόνησο και ύμνησε τους ήρωες της Επανάστασης του 1821.