ΣΩΣΤΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΡΕΠΑΝΙ ΤΟΥ ΧΑΡΟΥ

ΣΩΣΤΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΡΕΠΑΝΙ ΤΟΥ ΧΑΡΟΥ

Άρθρο του παιδαγωγού Κ. Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή»

Στις 3 Απριλίου 1958

Αλύπητα θερίζει το δρεπάνι του χάρου παιδικές ζωές, όμορφα μπουμπούκια, πριν να χαρούνε τον ήλιο. Φουντώνει  η αγανάκτησή σας Ελληνίδες μητέρες. Φριχτή η κατάσταση. Ασήμαντη η προστασία και ανύπαρχτη σχεδόν η κοινωνική πρόνοια για τη βρεφική, τη νηπιακή και την παιδική ηλικία.

Σε ένα εκατομμύριο υπολογίζει το υπουργείο της Πρόνοιας τα ολότελα άπορα παιδιά. Αμέτρητες άλλες χιλιάδες θα είναι μισοάπορα! Τι μέτρα παίρνει το ελληνικό κράτος για να προστατέψει τα εξαθλιωμένα αυτά παιδιά του λαού; Να, τι μας λένε οι επίσημοι αριθμοί:

Α’) Το αρμόδιο υπουργείο της Πρόνοιας «περιθάλπει»  - όλοι μας λίγο–πολύ ξέρουμε τι είδους περίθαλψη είναι αυτή – 24.000 παιδιά σε διάφορα ιδρύματα, ορφανοτροφεία κλπ, ή σε φιλανθρωπικά ιδρύματα, που επιχορηγεί. Δίνει ακόμη το υπουργείο της Πρόνοιας σε άλλα  28.000 παιδιά ενενήντα δραχμές επίδομα το μήνα. Όλοι μας πάλι λίγο-πολύ ξέρουμε με ποια κριτήρια  χορηγείται το επίδομα αυτό. Από το άλλο μέρος «περιθάλπει» και το Πατριωτικό Ίδρυμα , όπως μας λέει το ίδιο, 150.000 παιδιά. Μα η «περίθαλψη» αυτή περιορίζεται σε ωραία λόγια , σε ωραίες δηλαδή συμβουλές στους λιγοστούς συμβουλευτικούς και παιδικούς σταθμούς, που έχει οργανώσει το Πατριωτικό Ίδρυμα, και σε λίγο γάλα και σε λιγοστά φάρμακα, που χορηγεί. Ας πούμε, λοιπόν, πως κουτσά-στραβά «περιθάλπονται» διακόσιες χιλιάδες από τα άπορα παιδιά. Για τα άλλα 800.000 ολότελα άπορα παιδιά και για τα άλλα τόσα μισοάπορα παιδιά καμμιά περίθαλψη , καμμιά κοινωνική πρόνοια. Τα παιδιά αυτά τα δέρνει η πείνα, η φτώχεια, η εξαθλίωση. Μένουν ορθάνοιχτες οι πόρτες, για να μπούνε οι αρρώστειες και να ακολουθήσει ο Χάρος.

Β’) Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, που έχουμε, η Ελλάδα, η πατρίδα μας, διεκδικεί, μέσα στις πολιτισμένες χώρες, τα πρωτεία στον αναλφαβητισμό και στη βρεφική και παιδική θνησιμότητα. Γενικά η παιδική θνησιμότητα στη χώρα μας ξεπερνάει το 10% και φτάνει σε μερικές περιοχές το 14%. Πολύ όμως μεγαλύτερη είναι η βρεφική θνησιμότητα. Στα χωριά πχ της Θεσσαλίας, σύμφωνα με μια ειδική έρευνα, που έκανε πριν από τρία χρόνια, το Πατριωτικό Ίδρυμα , η βρεφική θνησιμότητα ξεπερνάει το 50%. Δηλαδή τα μισά και παραπάνω από τα παιδιά που γεννιούνται, πεθαίνουν στον πρώτο χρόνο της ζωής τους.

ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

Άρθρο του παιδαγωγού Κ. Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή»

Στις 27 Μαρτίου 1958

Βυθισμένα στην εξαθλίωση τα παιδιά του λαού, Ελληνίδες μητέρες. Μαύρη και άχαρη η ζωή τους. Τραγική η κατάστασή τους. Τα δέρνουν οι πίκρες, η φτώχεια, τα βάσανα. Τα δέρνει και η αμορφωσιά!

Μία από τις μελανώτερες κηλίδες στη χώρα μας ο αναλφαβητισμός. Στίγμα για τον πολιτισμό μας. Μεγάλο ακόμη και σήμερα το ποσοστό του. Και ξέρουμε, πως όσο πιο μεγάλο είναι το ποσοστό του αναλφαβητισμού σε μια χώρα, τόσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο του πολιτισμού της, μ’ άλλα λόγια πιο καθυστερημένη  και απολίτιστη είναι η χώρα αυτή. Η Ελλάδα, η πατρίδα μας, όπου έλαμψε το φως της φιλοσοφίας και της επιστήμης, διεκδικεί ακόμη και σήμερα τα πρωτεία στον αναλφαβητισμό. Να τι μας λέει η στατιστική:

Α’) Στις αποικιακές και στις μισοαποικιακές χώρες ο αναλφαβητισμός κυριαρχεί απόλυτα. Στα 1953 το ποσοστό του αναλφαβητισμού ήτανε στη Τυνησία 77%, στο Αλγέρι 90%, στο Μαρόκο 93%, στη Γαλλική Αφρική 95%, στο Σουδάν 98%, στο Ιράν 90%. Στη μισοαποικιακή νότια Αμερική ο αναλφαβητισμός κυμαίνεται από 28% ως 75%. Στα 1953 δεκαέξη και μισό εκατομμύρια παιδιά, δηλαδή 53% από τα παιδιά  της σχολικής ηλικίας  στην Νότια Αμερική δε φοιτάνε σε κανένα σχολείο. Οι αποικιοκράτες, λοιπόν, διατηρούνε συστηματικά τον αναλφαβητισμό στις αποικίες, για να τις εκμεταλλεύονται με μεγαλύτερη άνεση.

Β’) Στις σοσιαλιστικές χώρες και στις Λαϊκές Δημοκρατίες χτυπήθηκε κατακέφαλα ο αναλφαβητισμός και στις περισσότερες ξεριζώθηκε κιόλας. Αντίθετα στις καπιταλιστικές χώρες οι πιστώσεις για την παιδεία ελαττώθηκαν, μεγαλώνουν οι στρατιωτικές δαπάνες, ο αναλφαβητισμός διατηρείται  και το μορφωτικό επίπεδο του λαού πέφτει:

Στην Τσαρική Ρωσία  ο αναλφαβητισμός έφτανε τα 81%. Σε ορισμένες μάλιστα εθνότητες ξεπερνούσε τα 99%. Στα 1940 είχε ολότελα ξεριζωθεί. Στην Πολωνία ο αναλφαβητισμός λίγο πριν από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο ήτανε 23%. Σήμερα έχει σβήσει. Στη Βουλγαρία στα 1934 ο αναλφαβητισμός ήτανε 34%. Σήμερα δεν υπάρχουνε αναλφάβητοι. Το ίδιο και στη Ρουμανία. Στην Αλβανία όπου ο αναλφαβητισμός έφτανε στα 80% με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1946 ελαττώθηκε σημαντικά. Αντίθετα στις χώρες της Δυτικής Δημοκρατίας η κατάσταση μένει στάσιμη. Σε μερικές μάλιστα χειροτέρεψε. Έτσι στην Ισπανία  στα 1951 ανέβηκε ο αναλφαβητισμός στα 43,5%. Τη χρονιά αυτή ένα εκατομμύριο οχτακόσιες χιλιάδες παιδιά δεν πάτησαν το πόδι τους στο σχολείο. Στην Ιταλία  μένει σταθερός ο αναλφαβητισμός. Στα 1953 δύο εκατομμύρια παιδιά δε φοίτησαν στο σχολείο. Προτιμούνε και εκεί να αγοράζουνε κανόνια, παρά να χτίζουνε σχολεία.

ΣΤΑΘΕΙΤΕ ΑΓΡΥΠΝΟΙ ΦΡΟΥΡΟΙ

ΑΣ ΜΑΣ ΕΜΠΝΕΕΙ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥΣ

ΣΤΑΘΕΙΤΕ ΑΓΡΥΠΝΟΙ ΦΡΟΥΡΟΙ

 Του παιδαγωγού  Κ. Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή» στις 26 Μαρτίου 1958

 

ΕΟΡΤΑΖΟΥΜΕ  την εθνική μας εορτή. Μπροστά στις μορφές των ηρωικών αγωνιστών στον πολύχρονο εθνικοαπέλευθερωτικό αγώνα, εμπνεόμαστε από τα ηρωικά παραδείγματά τους, για να κατοχυρώσουμε την εθνική μας ανεξαρτησία και να βοηθήσουμε την πολυβασανισμένη ηρωική Κύπρο να καταχτήσει τη λευτεριά της.

Έργο αποκλειστικά του αδούλωτου ελληνικού λαού ο πολύχρονος εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας.

Ποτάμι έχυσε το αίμα του ο ελληνικός λαός στα 1821, για να σπάσει τις αλυσίδες της σκλαβιάς και να καταχτήσει την εθνική ανεξαρτησία του. Βαρειές και αιματηρές οι θυσίες για να λυτρωθούνε και οι αλύτρωτοι αδελφοί μας και να ενωθούνε με την ελεύθερη Ελλάδα.

"ΑΥΓΗ" 26-03-1958

Άσβεστη η φλόγα του πατριωτισμού στον ελληνικό λαό. Φλογερή η αγάπη της ελληνικής νεολαίας στην Πατρίδα. Πρωτοπόρα στον εθνικοαπελευθερωτικό  πολύχρονο αγώνα, η ελληνική νεολαία έγραψε με τον ηρωισμό και την αυτοθυσία της ένδοξες σελίδες στη νεότερη ιστορία μας. Πρόβαλε και αυτή στο πλευρό του ελληνικού λαού το στήθος της, για να φράξει το δρόμο στον ιταλικό φασισμό, και έγραψε και αυτή με το αίμα της το αλβανικό έπος. Και όταν οι ορδές του Χίτλερ πατήσανε τα ιερά χώματα της πατρίδας μας, και ο ελληνικός λαός δημιούργησε το ηρωικό κίνημα της Εθνικής Αντίστασης, στήσατε κι’ εσείς, νέοι και νέες της Ελλάδας, με τον ηρωισμό και την αυτοθυσία σας, αθάνατα τρόπαια.

Ενωμένος ολόκληρος ο κυπριακός λαός αγωνίζεται ηρωικά για να λυτρωθεί από την αποικιακή τυραννία  και να καταχτήσει τη λευτεριά του. Τίποτε δεν τον τρομάζει. Με το τραγούδι στο στόμα πολεμάει και η κυπριακή νεολαία και ατρόμητη αντιμετωπίζει το θάνατο.

Οι τύραννοι – «φίλοι και σύμμαχοι»- αποικιοκράτες, συκοφαντούν αδιάντροπα τον αγώνα του κυπριακού λαού, βρίζουν τους Κύπριους αγωνιστές, μηχανεύονται όλων των ειδών τα τεχνάσματα και καταστρώνουνε σχέδια, για να παρατείνουνε την τυραννία τους, απειλούν, πιέζουν, βασανίζουνε γυναίκες, γέρους, μαστιγώνουνε παιδιά, και χρησιμοποιούνε τα πιο απάνθρωπα μέσα για να υποτάξουνε τον κυπριακό λαό και να πνίξουνε με το αίμα το εθνικοαπελευθερωτικό του κίνημα.

Κανένα δεν μπορούν να ξεγελάσουνε σήμερα. Όλος ο κόσμος ξέρει τι κρύβεται κάτω από τα τεχνάσματα και τα παραπλανητικά σχέδια, που καταστρώνουν οι τύραννοι αποικιοκράτες. Όλος ο κόσμος ξέρει, πως τα «ύψιστα συμφέροντα του ελεύθερου κόσμου, πού διακυβεύονται» , είναι τα συμφέροντα των Άγγλων και Αμερικανών ιμπεριαλιστών. Και ο πιο απλός άνθρωπος έχει καταλάβει, πως οι τύραννοι αποικιοκράτες θέλουνε την Κύπρο «προγεφύρωμα» για τα πετρέλαια στη Μέση Ανατολή. Τη θέλουνε στρατιωτική και πυραυλική βάση για τους καταχτητικούς σκοπούς τους, για να κρατάνε υποταχτικούς τους αραβικούς λαούς, που ξεσηκώθηκαν για να αποτινάξουν από την πλάτη τους την αποικιακή εκμετάλλευση.

ΘΑ ΑΝΑΤΕΙΛΟΥΝ ΦΩΤΕΙΝΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ

ΘΑ ΑΝΑΤΕΙΛΟΥΝ ΦΩΤΕΙΝΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ

Άρθρο του Κ. Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή»

Στις 20 Μαρτίου 1958

Σε σας απευθύνομαι σήμερα εργαζόμενες Ελληνίδες μητέρες. Μπαίνουμε στη εκλογική περίοδο. Η αγάπη σας στην πατρίδα και η αγάπη σας στα παιδιά σας, η διπλή αυτή και γεμάτη αυτοθυσία αγάπη, που φλογίζει και ατσαλώνει τη θέλησή σας, καθορίζει τη θέση σας στον εκλογικό αγώνα. Αγωνιστείτε και σεις με αποφασιστικότητα και ακλόνητη πίστη, να νικήσουν οι προοδευτικές δυνάμεις. Θα σωθεί τότε η πατρίδα μας από τον αφανισμό και θα ανατείλουνε φωτεινές ημέρες για την υγεία και την μόρφωση, για τη χαρά και τη δημιουργική δράση των παιδιών σας.

Βαρειά είναι η καρδιά σας και ογκώνεται η αγανάκτησή σας για την υλική και πνευματική εξαθλίωση των παιδιών σας. Τραγική η κατάσταση και εξοργιστική η εικόνα, που παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια μας.

Άγρια η εκμετάλλευση σε βάρος του δουλευτή λαού. Ασήμαντη και εικονική η προστασία της μητρότητας. Καμμιά σχεδόν κοινωνική πρόνοια για τη βρεφική και νηπιακή ηλικία. Ούτε συμβουλευτικοί , ούτε βρεφοκομικοί, ούτε παιδικοί σταθμοί, ούτε νηπιαγωγεία. Η πατρίδα μας ανήκει στις χώρες, που έχουνε τη μεγαλύτερη βρεφική και νηπιακή θνησιμότητα. Το δρεπάνι του Χάρου θερίζει αλύπητα παιδικές ζωές, όμορφα μπουμπούκια, πριν να χαρούνε τον ήλιο.

Και τρέμει η καρδιά σας, όταν φεύγετε για τη δουλειά σας και δεν ξέρετε που να αφήσετε τα παιδιά σας. Χίλιοι κίντυνοι τα περιτριγυρίζουνε. Κάθε μέρα διαβάζουμε στις εφημερίδες δυστυχήματα. Τα παιδιά σας αφημένα στη τύχη στερούνται τη μητρική περίθαλψη, στερούνται το μητρικό χάδι. Το ψυχικό δράμα των παιδιών σας φουντώνει.

Και όταν γυρίζετε, κουρασμένες από τη δουλειά σας και με το μεροκάματο της πείνας στη φτωχική κατοικία σας - μια ή  δυό καμαρούλες για ολόκληρη την οικογένεια, αντιυγιεινές κι αυτές – και βλέπετε πως δεν μπορείτε να θρέψετε τα παιδιά σας, πονάει περισσότερο η μητρική καρδιά σας. Και η κατάσταση γίνεται ακόμη τραγικώτερη, με τη σημερινή ακρίβεια, όταν πέσει η αρρώστεια και η ανεργία στο σπιτικό σας. Η πίκρα στάζει από τα χείλη σας. Σπάνε τα νεύρα σας, λυγίζει η αντοχή σας και κλονίζεται η ψυχική ισορροπία σας.

Και όταν έρθει η στιγμή να στείλετε το παιδί στο σχολείο, ραϊζει η καρδιά σας , όταν σκέπτεστε πως δεν θα μπορέσει ούτε το δημοτικό σχολείο να τελειώσει το παιδί σας και είναι καταδικασμένο να μείνει αναλφάβητο, αγράμματο. Και αν το παιδί σας τα παίρνει τα γράμματα, όπως λέμε, και  θέλει να προχωρήσει στη μέση και ανώτερη παιδεία, βρίσκει τις πόρτες κλειστές και δυσκολοπέραστα τα εμπόδια, που του φράζουνε το δρόμο.

Με χίλιους τρόπους σας το φωνάζουν ακόμη και οι υπουργοί της Παιδείας πως μόνο τα παιδιά εκείνων, που έχουνε τα οικονομικά μέσα, πρέπει να σπουδάζουνε. Το ψυχικό δράμα των παιδιών σας κορυφώνεται. Βλέπουνε και αυτά πως είναι θύματα της κακής μοίρας τους. Και η κακή αυτή μοίρα είναι η πλουτοκρατική ολιγαρχία. Αυτή παίρνει με τις υπηρετικές κυβερνήσεις που εγκαθιδρύει όλα τα μέτρα να μη μορφωθούνε τα παιδιά σας. Τα θέλει τυφλά όργανα για τα δικά της συμφέροντα και τα δικά της προνόμια. Είναι επικίντυνο να μορφωθούνε τα παιδιά του λαού, να υψωθούνε πνευματικά και να αποχτήσουνε φρόνημα. Τα θέλει δουλικά της όργανα. Είναι επικίντυνο για τα προνόμιά της να φωτιστούνε τα παιδιά του λαού με το φως της αλήθειας. Θα σηκώσουνε τότε το κεφάλι, θα συνειδητοποιήσουνε τα δικαιώματά τους και θα αγωνιστούνε να τα καταχτήσουνε, για να χτίσουνε τη δική τους ευτυχία και την ευτυχία του λαού.

ΤΟ ΦΩΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ ΤΙ ΣΚΟΤΑΔΙ

ΟΙ ΝΕΟΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΕΠΑΛΞΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

ΤΟ ΦΩΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ ΤΙ ΣΚΟΤΑΔΙ

Άρθρο του Κ. Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύθηκε στη εφημερίδα «Αυγή»

στις 19 Μαρτίου 1958

Θα διακόψουμε προσωρινά τη συζήτησή μας για τα Ιδανικά. Μπαίνουμε στη εκλογική περίοδο. Σκληρός θα είναι ο εκλογικός αγώνας και αποφασιστική η σύγκρουση ανάμεσα στις προοδευτικές και στις ξένες και ντόπιες σκοτεινές δυνάμεις. Πρωταγωνιστές, στο πλευρό του ελληνικού λαού, πρέπει να είστε σείς νέοι και νέες. Αγωνιστείτε με ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα, με αισιοδοξία και πίστη, για να νικήσουν οι προοδευτικές δυνάμεις. Και θα σωθεί τότε η πατρίδα μας από τον αφανισμό και θα κατοχυρωθούν τα κυριαρχικά δικαιώματα του λαού και θα αποδεσμευθούν οι δημοκρατικές ελευθερίες και θα καταχτήσετε και σείς τα δικαιώματά σας και πρώτα απ’ όλα το δικαίωμα να μορφωθείτε, για να αναπτύξετε πλούσια τη δημιουργική σας δράση.

Στο σκοτάδι βυθισμένο κρατάει τον ελληνικό λαό η κυρίαρχη τάξη, η πλουτοκρατική ολιγαρχία. Σε πυκνό σκοτάδι θέλει να κρατάει βυθισμένους και σας, νέοι και νέες, για να μπορεί να σας έχει τυφλά όργανα για τα δικά της προνόμια και τα δικά της συμφέροντα. Όλες οι μεταπελευθερωτικές κυβερνήσεις πύκνωσαν τον πνευματικό σκοταδισμό ολόγυρά σας.

Φοβάται το φως η κυρίαρχη τάξη, η πλουτοκρατική ολιγαρχία και έχει πικρά μετανοιώσει που θέσπισε την υποχρεωτική στοιχειακή εκπαίδευση. Και αφού σήμερα δεν μπορεί να την καταργήσει, φροντίζει με όλα τα μέσα να την περιορίσει, να την αχρηστέψει και να της δώσει σκοταδιστικό περιεχόμενο. Με διάφορα προσχήματα καταστρατηγεί η κυρίαρχη τάξη τους νόμους που ψηφίζει για την εκπαίδευση και αφήνει αμόρφωτα τα παιδιά του λαού. Θέλει και την παιδεία προνόμιο για τον εαυτό της.

Στην πατρίδα μας, στη χώρα που έλαμψε το φως της φιλοσοφίας και γεννήθηκε η επιστήμη, οι μεταπελευθερωτικές κυβερνήσεις ξοδεύουνε για την παιδεία εννιά φορές λιγώτερο απ’ ό,τι διαθέτουν για τις στρατιωτικές δαπάνες. Η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Συρία διαθέτουν για την παιδεία μεγαλύτερα ποσοστά από το δημόσιο προϋπολογισμό τους. (Τουρκία 11,5%, Αίγυπτος 12,5%, Συρία 18%, Ισλανδία 19%, Πολωνία 23%, Λευκορωσία 43%, Ελλάδα 8%).

Το δημοτικό μας σχολείο, το μοναδικό σχολείο για τα παιδιά του λαού, παραπεταμένο, τα σχολικά χτίρια ερειπωμένα, πολλά σωστοί σταύλοι, οι μέθοδες για τη διδασκαλία συχνά αντιπαιδαγωγικές, το πρόγραμμα απαρχαιωμένο και απολιθωμένο και εξουθενωμένος ο δάσκαλος με το μιστό της πείνας και τους εξευτελισμούς, όπου τον υποβάλλουν. Για να λειτουργήσει υποφερτά το δημοτικό σχολείο χρειάζονται χιλιάδες καινούργια σχολικά χτίρια και 15.000 το λιγώτερο δάσκαλοι.

Ο αναλφαβητισμός ζει και βασιλεύει στη χώρα μας και η αγραμματοσύνη φουντώνει. 16% από τα παιδιά δεν εγγράφονται κάν στα δημοτικά σχολεία. Και από τα παιδιά που γράφονται στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου το 40% δεν το τελειώνουν και μένουνε κι’ αυτά ολοκληρωτικά αγράμματα.

Ο ΣΩΒΙΝΙΣΜΟΣ ΒΑΣΙΚΗ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΟΥ ΙΔΑΝΙΚΟΥ

ΜΙΑ ΧΡΗΣΙΜΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Ο ΣΩΒΙΝΙΣΜΟΣ

 ΒΑΣΙΚΗ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ

 ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΟΥ ΙΔΑΝΙΚΟΥ

Άρθρο του Κ. Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή»

 στις 12 Μαρτίου 1958

Σε μια προηγούμενη συνομιλία μας τόνισα, όπως θα θυμάστε, πως πολύ συχνά προβάλλεται παραμορφωμένο το πατριωτικό ιδανικό και με νοθευμένο το περιεχόμενό του. Στην ίδια συνομιλία μας («Αυγή» 19 Φεβρουαρίου) σας εξήγησα πως στις ταξικές κοινωνίες κάθε κοινωνική τάξη έχει τα δικά της ιδανικά, γιατί η κάθε κοινωνική τάξη έχει τις δικές της ανάγκες, τους δικούς της πόθους, τα δικά της συμφέροντα.

Δυό είναι οι βασικές παραμορφώσεις του πατριωτικού ιδανικού, ο σωβινισμός ή εθνικισμός και ο κοσμοπολιτισμός. Και τις δυό αυτές παραμορφώσεις τις προβάλλει ταυτόχρονα σήμερα η κυρίαρχη τάξη, η πλουτοκρατική ολιγαρχία, γιατί και οι δυό εξυπηρετούνε τα συμφέροντά της.

*

Τρία είναι τα κύρια γνωρίσματα του σωβινισμού:

Α’) Ξέρουμε πως κινητήρια δύναμη για να δημιουργηθούνε στη νεώτερη εποχή τα «έθνη» είναι η αστική τάξη. Η αστική τάξη πάλεψε σκληρά να λυτρωθεί από την φεουδαρχική σκλαβιά και να γκρεμίσει τα τελωνειακά κιγκλιδώματα, που είχε στήσει ο κάθε φεουδάρχης στην επικράτειά του. Ήθελε ν’ ανοίξει την εσωτερική αγορά και να κινείται ελεύθερα το εμπόριο σ’ όλες τις περιοχές της χώρας, σ’ ολόκληρη, ας πούμε, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Γερμανία, πού ήταν κομματιασμένες  σε μικρά, συχνά εχθρικά, φεουδαρχικά κρατίδια.

Αγωνίστηκε, λοιπόν, η αστική τάξη να ενωθούνε και να αποτελέσουν «εθνικό» έδαφος όλες οι περιοχές μιάς χώρας, όπου όλοι οι κάτοικοι μιλούσανε την ίδια γλώσσα, είχανε κοινή οικονομική ζωή, κοινή ψυχολογική ιδιομορφία και κοινό πολιτισμό. Αυτό απαιτούσαν τότε τα συμφέροντα της αστικής τάξης. Η «εθνική ενότητα» ήταν απαραίτητη για την πρόοδο και την ευημερία, κήρυχναν οι θεωρητικοί της αστικής τάξης. Η αστική τάξη αγωνίστηκε για την εθνική ανεξαρτησία, καλλιέργησε την αγάπη στο έθνος, αναγνώρισε τα κυριαρχικά δικαιώματά τους σ’ όλα τα έθνη και το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης σ’ όλους τους λαούς.

Στην προοδευτική αυτή πορεία της η αστική τάξη εκπροσωπούσε, μπορούμε να ειπούμε, τα συμφέροντα όλου του έθνους. Ο αστικός πατριωτισμός ήτανε τότε προοδευτικός.

Από την στιγμή, όμως, πού η αστική τάξη με τον αγώνα της, και ιδιαίτερα με τη Γαλλική επανάσταση, παίρνει την εξουσία στα χέρια της, από τη στιγμή αυτή υψώνει τα δικά της συμφέροντα σε εθνικά. «Έθνος» θεωρεί πιά τον ίδιο τον εαυτό της. Το πατριωτικό ιδανικό που προβάλλει εξυπηρετεί τα δικά της συμφέροντα και από εθνικό που έπρεπε να είναι, γίνεται εθνικιστικό. Ο πατριωτισμός αλλάζει περιεχόμενο και στη θέση του γνήσιου πατριωτισμού μπαίνει ο εθνικισμός. Ο εθνικισμός στην αρχή παρουσιάζεται με εθνικό προκάλυμμα, γρήγορα όμως ξεσκεπάζεται, γίνεται ολοένα πιο ωμός και παίρνει οριστικά την αληθινή μορφή του, τη μορφή του σωβινισμού.