Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2014

Κώστα Σωτηρίου : "Πως πρέπει να διαβάζουμε","Πως πρέπει να μιλάμε","Πως πρέπει να γράφουμε"

Στις αρχές του 1946 η «ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ»» ΤΟΥ Κ.Κ.Ε. στο πρόγραμμα μαθημάτων περιέλαβε και τέσσερα μαθήματα «Διδαχτικής»: «Πως πρέπει να μελετάμε»- «Πως πρέπει να μιλάμε»- «Πως πρέπει να γράφουμε»- «Πως πρέπει να διαβάζουμε» . Τις τέσσερεις αυτές διαλέξεις τις ανέθεσε στον Κώστα Σωτηρίου και την Ρόζα Ιμβριώτη. Σχετικό έγγραφο Λήψη σε pdf :Πρόγραμμα
Ο Κώστας Σωτηρίου έγραψε: 1. Μάθημα πρώτο «Πως πρέπει να διαβάζουμε». Στο αρχείο του υπάρχει το σχέδιο της ομιλίας (χειρόγραφο) και ολόκληρη η ομιλία (χειρόγραφο). 2. Μάθημα δεύτερο 19-2-1946 «Πώς πρέπει να μιλάμε». Στο αρχείο του υπάρχει ολόκληρη η  ομιλία (χειρόγραφο) . 3. Ομιλία Τρίτη 26-2-1946 «Πως πρέπει να γράφουμε». Στο αρχείο του υπάρχει μόνο το σχέδιο της ομιλίας (χειρόγραφο).
Από την «Κομματική Σχολή «Δημήτρης Γληνός»» κυκλοφόρησαν τότε δακτυλογραφημένα: 1. Περίληψη των δυό πρώτων διαλέξεων του Κώστα Σωτηρίου, με κάποιες προσθήκες.  Λήψη σε pdf:: Η ΠΕΡΙΛΗΨΗ  και 2. Ολόκληρη η διάλεξη «Πως πρέπει να διαβάζουμε». Λήψη σε pdf:: Η ΔΙΑΛΕΞΗ
Επίσης στο αρχείο του υπάρχει δακτυλογραφημένες οι τρείς ομιλίες (διαγράμματα) που έκανε ο Γληνός το 1937 στην Ακροναυπλία με γενικό τίτλο «Οδηγός στη Μόρφωση». Λήψη σε pdf:   Δ. ΓΛΗΝΟΣ "ΟΔΗΓΟΣ ΣΤΗ ΜΟΡΦΩΣΗ" 1937
Και τις τρείς ομιλίες του Κώστα Σωτηρίου (χειρόγραφα) μπορείτε να τις διαβάσετε παρακάτω :


Μάθημα πρώτο
"Πως πρέπει να διαβάζουμε"
(Το σχέδιο)
Λήψη σε pdf:: ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ

«Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά
 τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή»
Δ. Γληνός

Πρόλογος: Τα τρία θέματα που θα πραγματευθώ. Πως πρέπει  α)να διαβάζουμε β) να μιλάμε γ) να γράφουμε, είναι στενά συνδεμένα το ένα μα το άλλο, αποτελούν έναν κύκλο, έναν οδηγό για την αυτομόρφωση. Σήμερα θα μιλήσω για το πρώτο «Πως πρέπει να διαβάζουμε».
Ας σκαφτούμε μαζί το θέμα. Μας παρουσιάζει τα ακόλουθα τρία προβλήματα.
1. Χρειάζεται το διάβασμα; Ποιο είναι το λειτούργημά του; Γιατί λοιπόν πρέπει να διαβάζουμε;
2. Αν ναι, τότε τι πρέπει να διαβάζουμε;
3. Πως πρέπει να διαβάζουμε;

Α! Χρειάζεται και σε τι το διάβασμα. Γιατί πρέπει να διαβάζουμε;
α. Τι γίνεται σήμερα
- Όλος ο κόσμος διαβάζει.(ο αναλφαβητισμός κατάρα πληγή).
Πως διαβάζει όμως; Τέσσερα είδη διαβάσματος ανάλογα με το σκοπό.
1.   Πολλοί μα παραπολλοί διαβάζουν για να περάσουν την ώρα. Διαβάζουν εφημερίδες (ακόμη και ενοικιαστήρια) περιοδικά, ελαφρά, μυθιστορήματα, διηγήματα ακόμη και βιβλία διάφορα, για να ξεφύγουν από την πλήξη, από την ανία και όχι για να μορφωθούν. Όλοι αυτοί, αξιολύπητοι στο βάθος ή είναι α) αυτοϊκανοποιημένοι, δεν έχουν προβλήματα, κανένα σκοπό στη ζωή ή β) δεν έχουν βρει το δρόμο τους ή δεν μπορούν να τον βαδίσουν  από εσωτερικά προπάντων εμπόδια και σέρνουν άπραγοι τα βήματά τους, και ξεγελούν τον εαυτό τους. Γι αυτό το διάβασμα τούτο είναι παθητικό, ναρκωτικό, ξεγέλασμα του εαυτού τους, επιπόλαιο, άρα άκαρπο και βλαβερό με αποτέλεσμα τη ψευτομόρφωση.
2.   Πάρα πολλοί διαβάζουν για τέρψη, προπάντων περιοδικά ελαφρά και μυθιστορήματα. Είναι οι πελάτες του Μπουκέτου κ.τ.λ. , των πορνογραφικών και περιπετειακών μυθιστορημάτων. Αυτοί είναι α) ανικανοποίητοι και ζητούν φανταστική ικανοποίηση γι αυτό η τέρψη και β) δούλοι στα ακαλλιέργητα πρωτόγονα ένστιχτα, ιδιαίτερα στο σεξουαλικό και ζητούν ερεθισμούς, εντρυφούν. Και το διάβασμα αυτό παθητικό, ξεγέλασμα ή διεγερτικό, βλαβερό, γιατί ή φυγή, ή εμποδίζει την εξύψωση.
3.   Διάβασμα για καλλιτεχνική συγκίνηση: Αληθινά έργα τέχνης; Μεγάλων ποιητών και λογοτεχνών π.χ. Αντιγόνη του Σοφοκλή, Προμηθέας Αισχύλου, Ιφιγένεια, Φάουστ, Γκόρκι, Παλαμάς κ.τ.λ. Το διάβασμα αυτό άμα γίνει όπως πρέπει, είναι εξυψωτικό, ενεργητικό, μορφωτικό, ψυχοκινητικό, λυτρωτικό, τέρπει βαθύτατα, μας υψώνει στη σφαίρα του ωραίου και μας ανυψώνει.
4.   Διάβασμα για μόρφωση γενική και ειδική. Το διάβασμα τούτο είναι βαθιά μορφωτικό.

β! Τι θα πει μόρφωση
1.   Από ψυχολογική άποψη =γνώση του γύρω κόσμου, εξοπλισμός με γνώσεις, άρα γνώση όργανο για λύση προβλημάτων. Ποσοτική- ποιοτική μόρφωση.
2.    Από κοινωνιολογική άποψη= πλουτισμός με πείρα επαληθεμένη, δικαιωμένη στην πράξη.

γ! Γενική και ειδική μόρφωση
Γενική μόρφωση: Ο άνθρωπος , - η φύση – η κοινωνία –Παραδείγματα
Άρα γενική μόρφωση βάση για ειδική. Παραδείγματα: Ο επιστήμονας, ο υπάλληλος, ο αγρότης ,ο εργάτης.

δ! Γιατί πρέπει να διαβάζουμε;= Για να μορφωθούμε: Η μόρφωση απαραίτητη όσο και η υλική τροφή.
Θα εξοπλιστούμε , και θα πλουτιστούμε  με την πείρα των συνανθρώπων μας. χωρίς την πείρα αυτή, - επιστημονικές γνώσεις – δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τη λειτουργία και τους νόμους της ζωής. Με την μόρφωση θα γίνουμε χρήσιμοι, δημιουργικοί πολίτες στο χτίσιμο της ευτυχίας. Και ακόμη καλοί αγωνιστές.
Β! Τι πρέπει να διαβάζουμε
Χρήσιμο , σκόπιμο το τρίτο είδος διαβάσματος
α) Τα αριστουργήματα, (κλασικά) έργα της αρχαίας, της σημερινής δικής μας και ξένης λογοτεχνίας
β) Έργα επιστημονικά: φυσιογνωστικά, ιστορικά, κοινωνιολογικά, φιλοσοφικά, βιολογία, υγιεινή, ψυχολογία.
γ) Έργα επιστημονικά για ειδική μόρφωση: Όλα τα επαγγέλματα έχουν ανάγκη το διάβασμα – μελέτη – ειδικών έργων.
Άρα η βιβλιοθήκη καθενός από έργα των τριών ειδών.
Γ! Πως πρέπει να διαβάζουμε
α. Γενικές παρατηρήσεις.
1.   Ν’ αναπτύξουμε το α! και ιδιαίτερα το β! είδος διαβάσματος.
2.   Όχι παθητικό , όχι επιπόλαιο. Το διάβασμα να είναι ενεργητικό δούλεμα, αδιάκοπη συνομιλία και συζήτηση με το συγγραφέα
3.   Όχι δογματικό. Να είναι κριτικό το διάβασμα. Μόνον τότε ενεργητικό.
4.   Να αφομοιώνουμε και να συγκρατούμε  ό,τι διαβάζουμε.
5.   Όχι ξεθεωτικό καταπονητικό. Πάντα με κέφι. Άμα κουραστούμε ή είμαστε κουρασμένοι, κάτι πιο ανάλαφρο.
6.   Πότε να διαβάζουμε; Ανάλογα με ιδιοσυγκρασία. Ποτέ με γεμάτο στομάχι.
7.   Όχι γρήγορα, λαχανιασμένα. Αργά, προσεχτικά, δημιουργικά. (εδιάβασα ένα βιβλίο σε τρείς ώρες μέσα!!)
8.   Δυνατά ή από μέσα; Οπτικός και ακουστικός τύπος
β. Πως πρέπει να διαβάζουμε
1.   Στάδιο:  Ψυχολογική προετοιμασία
2.   Στάδιο : Πρώτη μελέτη με σημειώσεις στο περιθώριο και σημάδια
3.   Στάδιο : Δημιουργικό, κριτικό διάβασμα α! Η κατανόηση :(γλώσσα, ύφος, άγνωστοι όροι, λέξεις ,κ.τ.λ.) – ο ειρμός. β) Η αφομοίωση: ανάπλαση, σύνθεση. γ) Δημιουργική επεξεργασία- κεντρικό νόημα, επιχειρήματα, παρατηρήσεις, συζήτηση με συγγραφέα. δ) Απομνημόνεψη και συγκράτηση. Αποδελτίωση : 1. Βιβλιογραφική 2. Αποσπασματική 3. περιληπτική κριτική. ε) Κεντρικός πυρήνας, κεντρική ιδέα, -Κριτική του έργου
γ! Ατομικό- συλλογικό διάβασμα-μελέτη

Επίλογος: Αξία του διαβάσματος για την αυτομόρφωση και την πρόοδο. Οι αυτοδίδαχτοι. Αξία του ακόμη για να μιλάμε και να γράφουμε καλά. (γλώσσα, ύφος, αρχιτεχτονική)


 Μάθημα πρώτο
"Πως πρέπει να διαβάζουμε"
(Περίληψη)
Λήψη σε pdf:: ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ

Τα τρία θέματα , που θα διαπραγματευθώ «α)Πως πρέπει να διαβάζουμε β) Πως πρέπει να μιλάμε και γ) Πως πρέπει να γράφουμε» είναι στενά συνδεδεμένα αναμεταξύ τους, βρίσκονται σε στενή συνάρτηση το β! και το γ! θέμα μπορεί να ειπεί κανείς είναι προέχταση του πρώτου. Αποτελούν λοιπόν τα τρία μαζί έναν κύκλο, έναν «οδηγό για υη μόρφωση, για την αυτομόρφωση».
Ας σκεφτούμε λίγο το πρώτο θέμα: Μας παρουσιάζει τα τρία ακόλουθα προβλήματα:
1. Χρειάζεται το διάβασμα; Γατί πρέπει να διαβάζουμε; Αν ναι τότε
2. Τι πρέπει να διαβάζουμε;
3. Πως πρέπει να διαβάζουμε, για να είναι τα αποτελέσματα από τον κόπο μας, όσο μπορεί καλύτερα, για να ωφεληθούμε, όσο μπορεί περισσότερο, από το διάβασμα;

Α! Γιατί πρέπει να διαβάζουμε;
Χρειάζεται λοιπόν το διάβασμα; Η ερώτηση φαίνεται απλοϊκή. Όλος ο κόσμος διαβάζει και όλοι μας θεωρούμε τον αναλφαβητισμό τη μεγαλύτερη κατάρα για το σημερινό άνθρωπο. Κανείς δεν αμφιβάλλει αν χρειάζεται ή όχι το διάβασμα.

Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2014

Σημειώματα: «Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στους νέους της Ε.Δ.Α 27 Δεκεμβρίου 1955

Σημειώματα: «Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στους νέους της Ε.Δ.Α  
27 Δεκεμβρίου 1955
Ο Κώστας Σωτηρίου αρκετές φορές χρησιμοποιούσε «σημειώματα» όπως τα έλεγε ο ίδιος για τις ομιλίες του. Αυτά τα «σημειώματα» από διάφορες ομιλίες μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω: 


Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι
Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στους νέους της Ε.Δ.Α
27 Δεκεμβρίου 1955

Λήψη pdf: Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι
Η σημερινή κατάσταση τραγική ιδιαίτερα για τους νέους. Πως θα την αντικρίσουμε; Ποια ψυχική στάση θα πάρουμε. Με αισιοδοξία ή απαισιοδοξία;
Τι είναι η αισιοδοξία, τι είναι η απαισιοδοξία από ψυχολογική άποψη.
Μεταφυσικά επιχειρήματα για την αισιοδοξία – Μεταφυσική αισιοδοξία.
1) Ο κόσμος είναι ο καλύτερος, ο άριστος ο τελειότατος. (Λάϊμπνιτς)
2) Το κακό, ο πόνος εξυπηρετεί ανώτερους σκοπούς, είναι μέσο για την προαγωγή στην αγαθότητα, στην τελειότητα (ο πειρασμός του Χριστού στην έρημο)
Μεταφυσική αισιοδοξία και επιχειρήματά της
1) Ο κόσμος είναι ο χειρότερος που μπορούσε να γίνει. Το κακό υπερισχύει παντού. Η λύπη, ο πόνος επικρατούνε παντού.
Γι αυτό η ανυπαρξία – το μη ζων – προτιμότερη. Όλα είναι αυταπάτη, ανάξια. Ύψιστη ευδαιμονία η νιρβάνα =η απόλυτη αταραξία, η απολύτρωση από κάθε επιθυμία, η απομόνωση της ζωικής ορμής και η είσοδος στην υψίστη τελειότητα (Βουδισμός, στα άδυτα της θεϊκής ανυπαρξίας)
2) Ο κόσμος είναι φανέρωμα και δημιούργημα της τυφλής βούλησης, που ποτέ δεν ικανοποιείται. Η ηδονή, η χαρά είναι προσωρινή διακοπή της οδύνης, της λύπης. Η ζωή ταλαντεύεται ανάμεσα στην οδύνη και την ανία. Η αισιοδοξία είναι η ηλιθιότερη απ’ όλες τις ανοησίες που εφευρέθηκαν για να παρηγορήσουν τον άνθρωπο. (Σοπενχάουερ)
[Παπαρηγόπυλος, Θέογνις, - Μαβίλης..] 
Μεταφυσική αισιοδοξία και απαισιοδοξία ξεκινούν από ορισμένες μεταφυσικές γενικές αρχές. Η αισιοδοξία από την παναγαθότητα και την παντοδυναμία του Θεού. Είναι λοιπόν νοητικά κατασκευάσματα.
Αντικαθρεφτίζουν και εκφράζουν την κατάσταση και την πορεία της κοινωνίας.
α) Αισιοδοξία όταν η κυρίαρχη τάξη είναι στη προοδευτική δημιουργική δράση.
Απαισιοδοξία όταν ξεπέφτει, παρακμάζει και απογοητεύεται.
β) Αισιοδοξία μεταφυσική και μεταφυσική απαισιοδοξία παρεμποδίζουν, αντικόβουν και συχνά παραλύουν γόνιμη δράση.
Μεταφυσική αισιοδοξία : Αφού ο σημερινός κόσμος είναι ο τελειότερος, και το κακό, ο πόνος κ.τ.λ. προσωρινό και μέσο προς το αγαθό, άρα δεν έχουμε τίποτε να κάνουμε, να εγκαρτερήσουμε, να τα δεχτούμε όπως είναι να μην αλλάξουμε τίποτε, άρα φυγή από την πραγματικότητα.
Μεταφυσική απαισιοδοξία : Αφού ο κόσμος είναι άθλιος, άρα ματαιότης ματαιοτήτων, άρα σταμάτημα κάθε δράσης για αλλαγή, άρα φυγή από τον κόσμο (αγαμία, μοναχική ζωή, αυτοκτονία κ.τ.λ.)
Ρεαλιστική αισιοδοξία :θεμελιώνεται στην πραγματικότητα, και γι αυτό η δράση μας γόνιμη και λυτρωτική: Και η πραγματικότητα μας δείχνει:
Πρώτο α) Ο κόσμος και η ζωή εξελίσσονται, αλλάζουν προοδεύουν. Η ζωή προπάντων όλο και σε ανώτερες, τελειότερες, πληρέστερες μορφές. β) Η εξέλιξη όχι αναρχική. Ρυθμίζεται από ορισμένους νόμους.
Δεύτερο: Όσο καλύτερα γνωρίζει ο άνθρωπος τον κόσμο και τους νόμους που τον κυβερνούν τόσο λυτρώνεται, τόσο υψώνεται, και κυριαρχεί.
Ο άνθρωπος με την Επιστήμη, αλλάζει τη φύση και την αναγκάζει να τον εξυπηρετεί.
Άρα μόνο η ρεαλιστική αισιοδοξία που θεμελιώνεται στην επιστήμη είναι γόνιμη και λυτρωτική. Αυτή μας πλημμυρίζει δύναμη για να αντιμετωπίσουμε με εμπιστοσύνη τη ζωή. Αυτή τονώνει, γονιμοποιεί τη δράση.

Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2014

Σημειώματα: «Η επιστήμη και ο επιστήμονας» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου σε σπουδαστές και σπουδάστριες 1 & 8 Απριλίου 1956

Σημειώματα: «Η επιστήμη και ο επιστήμονας» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου σε σπουδαστές και σπουδάστριες  
1 & 8 Απριλίου 1956
Ο Κώστας Σωτηρίου αρκετές φορές χρησιμοποιούσε «σημειώματα» όπως τα έλεγε ο ίδιος για τις ομιλίες του. Αυτά τα «σημειώματα» από διάφορες ομιλίες μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω: 
Θέμα : Η επιστήμη και ο επιστήμονας
Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου σε σπουδαστές και σπουδάστριες
1 & 8 Απριλίου 1956


Λήψη pd:Πρώτη οιμλία
Πρώτη ομιλία 1 Απριλίου 1956
Πρόλογος: Το θέμα τούτο πολύ σπουδαίο για τους σπουδαστές: Από την απάντηση στα ερωτήματα: «Τι είναι η επιστήμη;» «Ποια είναι η σημασία της για τη ζωή και ο ρόλος της στην κοινωνία;» θα εξαρτηθεί η μέθοδος της επιστήμης και ο ρόλος του επιστήμονα και θα κατανοηθεί αυτό που λέμε «επιστημονικό πνεύμα».
Το θέμα όμως πολύ μεγάλο. Θα περιοριστώ σε μερικούς στοχασμούς, και θα διατυπώσω μερικές βασικές θέσεις.
Για να καταλάβουμε: τι είναι η επιστήμη και ποια η σημασία της για τη ζωή, ο καλύτερος τρόπος είναι να ιδούμε πως γεννήθηκε:
Α! Πως γεννήθηκε η επιστήμη
Δε γεννήθηκε έτοιμη όπως η Θεά της σοφίας η Αθηνά
Δεν είναι ουρανόπεμπτη
Δεν είναι θεία φλόγα, δεν είναι ενσάρκωση λειτουργία του θείου πνεύματος
Δεν είναι ενόραση της αλήθειας
Η επιστήμη είναι δημιούργημα του ανθρώπου και είναι βασανιστική και ανηφορική η πορεία της, η ανάπτυξή της.
Η γέννησή της δεν είναι ενσάρκωση θείου πνεύματος, είναι πολύ πεζή, είναι καθαυτό ανθρώπινη.

1. Ο άνθρωπος σε σύγκριση με τα άλλα ζώα γεννιέται πολύ αδύναμος. Δεν έχει ούτε τη μυϊκή δύναμη και τα επιθετικά όργανα που έχουνε τα άλλα ζώα (λιοντάρι, τίγρης, ελέφαντας, σκύλος, οχιά, βόας κ.τ.λ.) δεν έχει ακόμη ούτε πάγιους μηχανισμούς για τη ζωή του (=ένστιχτα) όπως έχουνε πολλά ζώα (πολλά χτίζουνε φωλιά, μυρμήγκια, μέλισσές). Έχει όμως ο άνθρωπος πολύ πιο τέλειο νευρικό σύστημα, και ιδιαίτερα ο άνθρωπος έχει τον «εγκέφαλο».
Μα και ο εγκέφαλος όταν έρχεται ο άνθρωπος στον κόσμο δεν έχει την κανονική ανάπτυξη. Αντίθετα αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας μέσα στη ζωή και με τη ζωή.
2. Ο άνθρωπος έχει κοινές με όλα τα άλλα ζώα τις δυό βασικές ανάγκες της ζωής: Την αυτοσυντηρησία (διατήρηση του ατόμου) και την ανάγκη αναπαραγωγής (διατήρηση του είδους). Οι δυό αυτές ανάγκες βασικό γνώρισμα της ζωής (Τόσο που ζω = ικανοποιώ τις δυό αυτές ανάγκες).
Κάθε είδος ζώα φέρνει μαζί του όταν γεννιέται τα ειδικά όργανα για την ικανοποίηση των δυό αναγκών του, και ορισμένους πάγιους μηχανισμούς (κληρονομικότητα).
3. Τα όργανα αυτά όσο ανεβαίνουμε την κλίμακα στην εξέλιξη της ζωής γίνονται πιο πολλά, πιο ποικίλα, πιο τέλεια, φθάνουμε στα θηλαστικά σε μεγάλη τελειότητα (μυώνες, αισθητήρια όργανα, νευρικό σύστημα).
Όπως όλα τα ζώα έτσι και ο άνθρωπος ξεκινάει, στα πρώτα του βήματα, να ικανοποιήσει τις δυό βασικές του ανάγκες με τα όργανα που του έδωσε η φύση, και που αναπτύσσονται κατά τη μακρόχρονη παιδική ηλικία μέσα στη ζωή και με τη ζωή. Ο άνθρωπος υστερεί σε πολλά. Υπερέχει όμως σε δυό και αυτά τον κάνουνε κυρίαρχο. Τα χέρια και το μυαλό. Με αυτά τα δυό πολύτιμα όργανα ξεκινάει να ικανοποιήσει στην αρχή τις δυό βασικές ανάγκες του. Από τις  δυό βασικές αυτές ανάγκες η δυσκολότερη στην ικανοποίηση είναι η αυτοσυντηρησία. Βγαίνει λοιπόν στη ζωή και ο άνθρωπος. Στα πρώτα του βήματα τα δυό του όργανα είναι πρωτόγονα, χοντροκομμένα, μπατάλικα ακόμη. Σιγά-σιγά μέσα στη ζωή και μέσα σε αιώνες, χιλιετηρίδες, γίνονται και αυτά, προπάντων το μυαλό γίνονται τελειότερα, πλουσιότερα, αποδοτικότερα.
[Πολύτιμη συμβολή στην τελειοποίησή τους έδωσε και δίνει η επιστήμη, δηλαδή, η επιστημονική δραστηριότητα μέσα στη ζωή μας. έτσι η επιστήμη δημιούργημα του μυαλού και των χεριών και έπειτα δημιουργικός συντελεστής στην ανάπτυξη των χεριών και ιδιαίτερα του μυαλού.]
4. Ο άνθρωπος  μπαίνει στο ανθρώπινο στάδιο, αρχίζει να ξεχωρίζει από τα ζώα και να γίνεται άνθρωπος από τη στιγμή που έφτιαξε το πρώτο εργαλείο, ας είναι και το πιο απλό π.χ. πελέκησε ένα κλαδί= ρόπαλο, πελέκησε, έκανε μυτερή μια πέτρα. (τα ζώα ποτέ δεν φτιάνουν εργαλεία).
Συνέχεια, αδιάκοπη τελειοποίηση του πρώτου εργαλείου είναι ο σημερινός τεχνικός πολιτισμός.
Τι είναι αυτό το πρώτο εργαλείο; Δημιούργημα των χεριών και του μυαλού. Τι είναι όμως στο βάθος το ρόπαλο, η πέτρα; Είναι προέκταση των χεριών του ανθρώπου, είναι λοιπόν καινούργια από τον άνθρωπο φτιαγμένα υλικά όργανα για την ικανοποίηση της ανάγκης της αυτοσυντηρησίας.
Γιατί τα ζώα δεν φτιάνουν εργαλεία; Γιατί δεν έχουνε χέρια και αντίστοιχο μυαλό (τα θαυμαστά τους έργα τα φτιάνουν με τους πάγιους μηχανισμούς).
Πως τα έφτιαξε ο άνθρωπος; Με τα χέρια του. Μα με τη συμμετοχή του μυαλού. (Αυτή η στιγμή είναι ο σπουδαιότερος σταθμός στην εξέλιξη του ανθρώπου).
Δηλαδή: Τα χέρια με την άσκηση, δηλαδή με την πράξη γίνονται πιο αποδοτικά, πιο ικανά στη λειτουργία τους. Μα στην πράξη τα κατευθύνει το μυαλό. Δηλαδή πλουτίζεται η πείρα : Ώστε η πράξη πλουτίζει την πείρα και η πείρα την πράξη. Στην ένωση πράξης και πείρας έχουμε το πρώτο βήμα προς την επιστήμη.
Είναι λοιπόν η πράξη + πείρα όργανο για την ικανοποίηση των αναγκών. Η επιστήμη λοιπόν από γεννησιμιού της όργανο για την ικανοποίηση βασικών αναγκών. Και επειδή η αυτοσυντηρησία δεν τελειώνει, ολοένα υπάρχει, ολοένα λειτουργεί και η πείρα +πράξη , δηλαδή ολοένα σπρώχνεται και λειτουργεί και η επιστήμη.
Συμπέρασμα: Επιστήμη = Δημιούργημα και προέκταση του κεντρικού οργάνου του μυαλού, όπως τα εργαλεία = προέκταση των χεριών και άλλων σωματικών οργάνων του ανθρώπου.
Συμπέρασμα δεύτερο: Αφετηρία για την επιστήμη είναι οι βασικές ανάγκες του ανθρώπου, και πρώτη και ανεξάντλητη πηγή η πράξη με την πείρα.
5. Μα οι ανάγκες του ανθρώπου ολοένα και πλουτίζονται ολοένα και γεννιούνται καινούργιες , ολοένα και θέτουνε καινούργια προβλήματα, που ζητούνε τη λύση τους. Γι αυτό και στην πορεία της εξέλιξης του ανθρώπου ολοένα και ο άνθρωπος παλεύει να λύσει τα προβλήματα αυτά, ολοένα λοιπόν και η επιστήμη γίνεται πολύτιμη, πολύτιμο όργανο για την ικανοποίηση των κάθε φορά αναγκών.
Συμπέρασμα: Πάντα λοιπόν η επιστήμη σκοπό έχει να ικανοποιήσει πολυποίκιλες ανάγκες υλικές και πνευματικές της κοινωνίας.

Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2014

Σημειώματα: «Τα Ιδανικά της Νεολαίας» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στη νεολαία της Ε.Δ.Α. στις 20-1-1957 και 10-2-1957, «Τα σημερινά Ιδανικά της Νεολαίας» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στα γραφεία της Ε.Δ.Α. στον Πειραιά 8-10-1958 και 10-6-1959

Σημειώματα: «Τα Ιδανικά της Νεολαίας» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στη νεολαία της Ε.Δ.Α. στις 20-1-1957 και 10-2-1957, «Τα σημερινά Ιδανικά της Νεολαίας» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου  στα γραφεία της Ε.Δ.Α. στον Πειραιά 8-10-1958 και 10-6-1059  
Ο Κώστας Σωτηρίου αρκετές φορές χρησιμοποιούσε «σημειώματα» όπως τα έλεγε ο ίδιος για τις ομιλίες του. Αυτά τα «σημειώματα» από διάφορες ομιλίες μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω: 
Τα Ιδανικά της Νεολαίας
Ομιλία του Κώστα  Σωτηρίου στη νεολαία της Ε.Δ.Α.
20 Ιανουαρίου 1957

Λήψη pdf:ΤΑ ΙΔΑΝΙΚΑ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ 1
Εισαγωγή : Τι είναι το «Ιδανικό» 
Ιδανικό:  α) Το τέλειο, το υποδειγματικό πρότυπο για τη δράση και την ηθικότητα.
              β) Ανώτερος σκοπός που εμπνέει και καθοδηγεί τη δράση μας. –εθνικά ιδανικά, ηθικά, κοινωνικά ιδανικά κ.τ.λ.
Το ιδανικό λοιπόν είναι ανώτερος σκοπός, που μας εμπνέει και οδηγεί την βούλησή μας να το πραγματοποιήσουμε. Γίνεται λοιπόν ακοίμητο κίνητρο για τη δράση μας, για τις ενέργειες, για τις πράξεις μας.
***
Μα ας αναλύσουμε λίγο το ζήτημα, για να συλλάβουμε καλύτερα το περιεχόμενο και τα γνωρίσματα της έννοιας «Ιδανικό».
Κάθε συνειδητή ενέργεια του ανθρώπου ξεκινάει από ορισμένα ελατήρια-κίνητρα και κατευθύνεται σε ορισμένους σκοπούς.
Ελατήριο, κίνητρο ονομάζουμε αυτό που κινεί τον άνθρωπο να δράσει.
Σκοπό ονομάζουμε εκείνο, που επιδιώκουμε να πετύχουμε με τη δράση μας.
Βασικό και πρωταρχικό κίνητρο για δράση είναι οι ανάγκες του ανθρώπου, κάτι δηλαδή αναγκαίο και απαραίτητο για τον άνθρωπο.
Έχουμε ανάγκες υλικές- τροφή, κατοικία , ντύσιμο κ.τ.λ. και ανάγκες πνευματικές – ανάγκη για συντροφιά, για μόρφωση, για μουσική κ.τ.λ.
Οι πνευματικές ανάγκες γεννήθηκαν, εξελίχτηκαν και πλουτίζονται μέσα στην πορεία του πολιτισμού.
Η ανάγκη προκαλεί την προσπάθεια, την ενέργειά μας για την ικανοποίησή της
Άμα η προσπάθεια, η ενέργειά μας, είναι, θα έλεγα, τυφλή, δεν είναι δηλαδή δεμένη με συνειδητό σκοπό = ορμή  π.χ. στο μικρό παιδί πολλές ενέργειές του.
Άμα όμως η προσπάθεια είναι συνειδητή, και κατευθύνεται σε ένα ορισμένο αντικείμενο, σε ένα ορισμένο σκοπό = επιθυμία.
Έχουμε «ατελέσφορες» (unwirksame) επιθυμίες – ο σκοπός είναι συνειδητός, μα δεν προκαλούνε καμιά κίνηση καμιά ενέργεια π.χ. επιθυμώ ο καιρός να είναι αύριο καλός, επιθυμώ να μου πέσει το λαχείο που αγόρασα.-  και ενεργητικές (wirksame) επιθυμίες.- ο σκοπός είναι συνειδητός, και η επιθυμία είναι δεμένη με τη συνείδηση πως ο σκοπός είναι πραγματοποιήσιμος, προκαλεί τη σκέψη μας να βρει τα κατάλληλα μέσα και μας ωθεί να δράσουμε για την πραγματοποίηση του σκοπού.
Έχουμε λοιπόν: ανάγκη – επιθυμία – συνειδητή ενέργεια για πραγματοποίηση του ορισμένου σκοπού για την ικανοποίηση της ανάγκης.
Από τις ανάγκες λοιπόν γεννιούνται τα ελατήρια, τα κίνητρα. Και αυτά είναι πολυποίκιλα. Από τις ανάγκες – υλικές και πνευματικές – πηγάζουν, εκεί βασίζονται, και αναπτύσσονται μέσα στην κοινωνική ζωή τα συναιστήματα και προπάντων τα κοινωνικά, τα ενδιαφέροντα, μορφώνονται οι πεποιθήσεις του και τελικά διαμορφώνεται η βιοθεωρία του και η κοσμοθεωρία. Και από τα συναιστήματα και τα ενδιαφέροντα καθώς και από τη βιοθεωρία και κοσμοθεωρία ξεπηδούν τα ελατήρια για τη δράση μας.
***
Τα ιδανικά, είπαμε, είναι ανώτεροι σκοποί, που εμπνέουν και καθοδηγούν τη δράση, την ενέργειά μας. Έχουμε σκοπούς κατώτερους – π.χ. να πάω ή να πάμε εκδρομή, να παραγγείλω ρούχα, να διαβάσω ένα βιβλίο ανώτερους και ανώτατους.
Οι ανώτατοι σκοποί κρατούν τη γενική καθοδήγηση και διαποτίζουν τη δράση μας. Μέσα στη γραμμή που χαράζουν πρέπει να βαδίζουν και οι ανώτεροι και οι κατώτεροι. Και όλοι αυτοί πρέπει να εξυπηρετούν τους ανώτερους.
Τα ιδανικά πρέπει να είναι ανώτατοι σκοποί και όλη μας η δράση και οι επιδιώξεις πρέπει αυτούς να εξυπηρετούν.
Έχουμε ακόμη ατομικούς σκοπούς και γενικούς σκοπούς. Τα ιδανικά είναι γενικοί σκοποί και οι ατομικοί σκοποί δεν πρέπει να τους αντιστρατεύονται. Τα ιδανικά δεν είναι ουρανόπεμπτα, γεννιούνται μέσα στην κοινωνική ζωή, και εκφράζουν κάθε φορά ανάγκες, επιθυμίες, λαχτάρες της κοινωνίας. τα ιδανικά λοιπόν αποτελούν τμήμα ή καλύτερα συναπαρτίζουν και εκφράζουν τη βιοθεωρία ορισμένης κοινωνίας, και ορισμένης τάξης ή συγγενικών τάξεων της κοινωνίας. Είναι λοιπόν αντίστοιχα με τις υλικές και πνευματικές ανάγκες της κοινωνίας, και από αυτές πηγάζουν.
Για να γίνουνε κίνητρα και δραστικά τα ιδανικά πρέπει να συνειδητοποιηθούν όσο μπορεί περισσότερο. Πρέπει να ξεκαθαριστεί και να συνειδητοποιηθεί βαθειά το περιεχόμενο, οι ανάγκες και οι λαχτάρες που εκφράζουν, τα μέσα για την πραγματοποίησή τους, και οι αιτίες που την παρεμποδίζουν και την αναστέλλουν.
Μπορούμε τώρα, ύστερα από όσα είπαμε, να ξεχωρίσουμε και να χαραχτηρίσουμε τα διάφορα ιδανικά. 
Έχουμε
 α! Ζωντανά και νεκρά ιδανικά
Ζωντανά όσα εκφράζουν ζωντανές ανάγκες, ζωντανούς πόθους και λαχτάρες και ξεσηκώνουν ορμητικά τη δράση: π.χ. το εθνικό ιδανικό (Αίγυπτος κ.τ.λ.) το σοσιαλιστικό, το δημοκρατικό ιδανικό.
Νεκρά όσα δεν εκφράζουν ζωντανές λαχτάρες και δεν κινούν σε δράση π.χ. το ψευτοκλασικό ιδανικό.
β! Ρεαλιστικά και ουτοπιστικά ιδανικά
Ρεαλιστικά όσα εκφράζουν πραγματικές ανάγκες και είναι πραγματοποιήσιμα π.χ. το σοσιαλιστικό ιδανικό, το ιδανικό της ειρήνης σήμερα, το δημοκρατικό ιδανικό.
Ουτοπιστικά όσα εκφράζουν απραγματοποίητους πόθους και επιθυμίες και δεν είναι πραγματοποιήσιμα π.χ. το ιδανικό της Μεγάλης Ιδέας σήμερα.
γ! Αληθινά και παραπλανητικά ιδανικά
Αληθινά  : το περιεχόμενό τους είναι αληθινό μιλάει καθαρά π.χ. το σοσιαλιστικό ιδανικό σήμερα.
Παραπλανητικά όσα ξεγελούν και παρασύρουν σε ενέργειες διαφορετικές απ’ ότι λένε π.χ. το σωβινιστικό ιδανικό, το ιδανικό της Μεγάλης Ιδέας, το ιδανικό της ειρήνης όταν σκεπάζει τον πόλεμο (επίθεση Σουέζ κ.τ.λ.)
δ! Προοδευτικά και αντιδραστικά ιδανικά
Προοδευτικά όσα ξεπηδούν από προοδευτική βιοθεωρία και κοσμοθεωρία, και ανοίγουν το δρόμο για την πρόοδο για την καλύτερη ικανοποίηση των αναγκών κ.τ.λ. π.χ. το ανθρωπιστικό ιδανικό, το δημοκρατικό ιδανικό κ.τ.λ.
Αντιδραστικά … π.χ. το μεσαιωνικό ιδανικό, το φασιστικό ιδανικό κ.τ.λ.

Τα ιδανικά λοιπόν πρέπει να είναι
 αληθινά, ζωντανά, ρεαλιστικά και προπάντων
προοδευτικά

Τα ιδανικά της νεολαίας σήμερα
Τέσσερα είναι τα βασικά: το εθνικό και πατριωτικό ιδανικό, το ιδανικό για την ειρήνη, το δημοκρατικό ιδανικό και το ιδανικό για την κοινωνική δικαιοσύνη και την ευτυχία του συνόλου.
Και τα τέσσερα αυτά ιδανικά είναι στενά δεμένα αναμεταξύ τους, βρίσκονται σε αλληλοεξάρτηση και αλληλοδιείσδυση, το ένα συμπληρώνει το άλλο, και είναι απαραίτητο για το άλλο.
Όλα μαζί εμπνέονται από τον γνήσιο ανθρωπισμό, αποτελούν σήμερα βασικά στοιχεία του.

1. Το εθνικό πατριωτικό ιδανικό
Ενσαρκώνει τον πόθο, τη λαχτάρα, να καταχτήσουμε την εθνική ανεξαρτησία, να υπερασπίσουμε την ακεραιότητα της πατρίδας και να γίνουμε εμείς νοικοκυραίοι στον τόπο μας, και πρέπει να γίνει οδηγός και εμπνευστής στη δράση μας. Κάθε ενέργειά μας πρέπει να συγκλίνει σ’ αυτό το σκοπό. Κάθε ενέργεια που αντιστρατεύεται είναι πηγή για εθνική ζημία και δυστυχία.
Και είναι το εθνικό πατριωτικό ιδανικό ιδιαίτερα σήμερα εξαιρετικά επιταχτικό, και πρέπει να γίνει ακοίμητο κίνητρο και να φλογίζει την καρδιά και την ορμή της νεολαίας. Γιατί ιδιαίτερα σήμερα κιντυνεύει η εθνική ανεξαρτησία.
Από επανάσταση 1821 ως σήμερα δεν καταχτήσαμε την ανεξαρτησία μας. Ζούμε με μειωμένη πολιτική μόνο ανεξαρτησία μέσα σε οικονομική σκλαβιά και εκμετάλλευση. Είμαστε μισοαποικιακή χώρα – Αγγλία, Αμερική – Σήμερα το κακό παράγινε. Τα δώσαμε όλα – ΚΟΡΕΑ, ΝΑΤΟ, Ετεροδικία – ΚΥΠΡΟΣ (Διάγγελμα, τοιχοκολλήσεις Ουγγρικές) Βρέθηκαν και οι απολογητές – θεωρία της υποτέλειας.
Στο διάστημα από 1821 το εθνικό πατριωτικό ιδανικό το είχε προβάλλει το Κράτος (η Παιδεία) με δυό ολότελα διαστρεβλωμένες μορφές, είχε πάθει λοιπόν δυό παραμορφώσεις.
α! ψευτοκλασικό ιδανικό   προγονοπληξία  β! σωβινισμός- Μεγάλη Ιδέα
α! ψευτοκλασικό ιδανικό προγονοπληξία προνομιούχος λαός, απόγονοι ενδόξων προγόνων, απαράγραφτοι οι τίτλοι μας, προορισμένοι να εκπολιτίσουμε Βαλκάνια και Τουρκία. Κύριο μέσο: ανάσταση της αρχαίας γλώσσας, και τότε θα πέσουν να μας προσκυνήσουν, στο μεταξύ ο δίσκος της ζητιανιάς.
Το ιδανικό τούτο είναι κούφιο, στείρο, ψεύτικο. Παραπλανητικό, αντιδραστικό.
β! παράλληλη παραμόρφωση – Η Μεγάλη Ιδέα, σωβινισμός = ανάσταση Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ως την κόκκινη μηλιά υποδούλωση και εκμετάλλευση άλλων λαών – προαιώνιοι εχθροί.
Η δεύτερη τούτη μορφή, η σωβινιστική, είναι ουτοπιστικό, αντιλαϊκό, αντιδραστικό ιδανικό, και παραπλανητικό, γιατί ο ελληνικός λαός γινότανε παιχνίδι στα χέρια της ξενόδουλης πλουτοκρατίας, μείωνε στην ουσία την εθνική ανεξαρτησία και βύθιζε στην οικονομική σκλαβιά – (Διεθνικός Έλεγχος – Πόλεμος 1917 – Μικρασιατική καταστροφή)
Το γνήσιο εθνικό και πατριωτικό ιδανικό πηγάζει, βασίζεται και τροφοδοτείται από την αγάπη στην πατρίδα που φτάνει ως την ηρωική αυτοθυσία. Μα πατρίδα όχι τα χωράφια και τα εδάφη και έθνος όχι η σημερινή κυρίαρχη τάξη. Πατρίδα  και έθνος είναι προπάντων ο δουλευτής λαός και αγάπη στην πατρίδα στο βάθος είναι αγάπη στο λαό για την προκοπή του λαού. Η αγάπη στην πατρίδα και στο λαό θα ειπεί φλογερή προσπάθεια να ικανοποιηθούν οι υλικές και πνευματικές ανάγκες του λαού και να προκόψει ο λαός. Μα προκοπή του λαού αδύνατο να υπάρχει άμα χάσει την ανεξαρτησία του, άμα είναι δούλος, άμα δεν είναι νοικοκύρης στον τόπο του, άμα δεν αναπτύσσει ο λαός τη δραστηριότητά του για την ευημερία του.
Γι αυτό το γνήσιο εθνικό πατριωτικό ιδανικό είναι ζωντανό, αληθινό προοδευτικό. Εδώ η διαφορά με το στενόκαρδο ιδανικό της εθνικοφροσύνης. Αυτό το ιδανικό εξυπηρετεί μια ολιγάριθμη εκμεταλλεύτρια τάξη, που θεωρεί έθνος τον εαυτό της και φθάνει να κηρύχνει την εθνική υποτέλεια.
Έτσι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε το εθνικό πατριωτικό ιδανικό και να επισημάνουμε τις αιτίες που το παραμορφώνουν. Τότε θα μας φλογίζει και θα γίνει ακοίμητο κίνητρο.
Χρέος όλων και ιδιαίτερα της νεολαίας να ταχθούμε αποφασιστικά κάτω από τη σημαία του εθνικού πατριωτικού ιδανικού για να καταχτήσουμε την εθνική και οικονομική ανεξαρτησία.

2. Το ιδανικό για την ειρήνη
Είναι προέκταση και συμπλήρωμα του γνήσιου εθνικού ιδανικού.
Το γνήσιο εθνικό ιδανικό σέβεται την πατρίδα όλων των άλλων λαών, εκφράζει τον πόθο να αποχτήσουν την ανεξαρτησία τους, όλοι οι λαοί, για να χτίσουν την ευημερία τους, και κηρύχνει πως το ιδανικό για την ειρήνη αποτελεί όπως και το εθνικό ιδανικό, στοιχείο απαραίτητο της προοδευτικής βιοθεωρίας. Κηρύχνει πως δεν υπάρχουν λαοί κατώτεροι και ανώτεροι, ούτε κατώτερες και προνομιούχες φυλές, υπάρχουν μόνο καθυστερημένοι απολίτιστοι και πολιτισμένοι λαοί και χρέος οι πολιτισμένοι να βοηθήσουν τους καθυστερημένους να πολιτιστούν και αυτοί.
Και είναι το ιδανικό για την ειρήνη ιδιαίτερα σήμερα εξαιρετικά επιταχτικό και πρέπει να φλογίζει την καρδιά και να ατσαλώνει την ορμή ιδιαίτερα της νεολαίας. Γιατί ιδιαίτερα σήμερα κιντυνεύει η ύπαρξή μας, κιντυνεύει η ανθρωπότητα.
Σήμερα τεράστιοι εξοπλισμοί που συνθλίβουν, απειλή πολέμου, που θα φέρει καταστροφή και θα βυθίσει σε δυστυχία και εξαθλίωση.- επιθετικοί καταχτητικοί πόλεμοι, οικονομική επιβολή και κυριαρχία και σκλαβιά, πνίξιμο εθνικής κυριαρχίας.
Το ιδανικό για την ειρήνη το προβάλλουν σήμερα και οι φιλοπόλεμοι με τρείς παραμορφώσεις [α! οι εξοπλισμοί , τα στρατιωτικά σύμφωνα, για να σώσουμε την ειρήνη: =]
α!  παραπλανητική μορφή, απαραίτητοι οι έντονοι εξοπλισμοί, οι στρατιωτικές βάσεις, τα στρατιωτικά σύμφωνα για να προλάβουμε επίθεση άλλων. Η μορφή τούτη= παραπλανητική, αντιλαϊκή, αντιδραστική, ικανοποιεί συμφέροντα πολεμοκάπηλων.
β! παραπλανητική μορφή: Καταχτούμε, και κηδεμονεύουμε για να εκπολιτίσουμε.
= ψεύτικη, αντιδραστική, μορφή: κάτω από τη φιλανθρωπία κρύβεται η πιο μεγάλη σκληρότητα και εκμετάλλευση.
γ!  το ειρηνιστικό ιδανικό, ο πασιφισμός
=κούφιο γεμάτο αδράνεια, ατελέσφορο ιδανικό. Το γνήσιο ιδανικό για την ειρήνη πηγάζει από τα κοινωνικά συναιστήματα: αμοιβαία κατανόηση και αγάπη, αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια, συνεργασία και αυτά ξεπήδησαν στην πορεία της ανθρωπότητας μέσα στην κοινωνική ζωή από τη λαχτάρα να ικανοποιούνται οι ανάγκες της κοινωνίας. Γιατί οι ανάγκες ικανοποιούνται πολύ καλύτερα με την αλληλεγγύη και τη συνεργασία. Το γνήσιο ιδανικό (κηρύχνει τη συνύπαρξη, τη λύση όλων των διαφορών με κατανόηση και ειρήνη, καταδικάζει την επέμβαση στα εσωτερικά των άλλων λαών, κηρύχνει την ισότητα όλων των λαών) για την ειρήνη καταδικάζει τον καταχτητικό επιθετικό πόλεμο αναγνωρίζει την αναγκαιότητα του αμυντικού πολέμου και αγωνίζεται να παρεμποδίσει την έκρηξη επιθετικού πολέμου και να χαλιναγωγήσει τους φιλοπόλεμους. (Αίγυπτος- Σουέζ – Κύπρος).

Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2014

Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στην Παναθηναϊκή Συνδιάσκεψη για την Ειρήνη 15 Ιανουαρίου 1956

Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου
 στην Παναθηναϊκή Συνδιάσκεψη για την Ειρήνη
15 Ιανουαρίου 1956
Ένα απόσπασμα από την ομιλία αυτή δημοσιεύτηκε στο βιβλιαράκι που
κυκλοφόρησε τότε με τίτλο «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»
 με πολύ ωραία  κείμενα για την ειρήνη και την ελευθερία.   
Εδώ δημοσιεύεται όλη η ομιλία.
 Το χειρόγραφο σε pdf: Το χειρόγραφο  
Το βιβλιαράκι σε pdf: Ο δρόμος προς την ελευθερία   

ΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ 
Συγκεντρωθήκαμε όλοι μας εδώ σήμερα για να διακηρύξουμε την απόφασή μας ν’ αγωνιστούμε με όλη μας τη δύναμη για να βασιλέψει η Ειρήνη σ’ όλο τον κόσμο.
Ζήσαμε εμείς οι πιο ηλικιωμένοι τον Α! παγκόσμιο πόλεμο. Ανήκουστες οι φρικαλεότητες, τρομερές οι καταστροφές. Εκατομμύρια οι νεκροί και οι ανάπηροι. Ζήσαμε ξεχωριστά εμείς οι Έλληνες μια από τις πιο τραγικές συνέπειές του, τη μικρασιατική καταστροφή και το ξερίζωμα του Ελληνισμού από τη Μικρασία. Πόνεσε βαθειά η καρδιά μας. Με φρίκη αναθυμόμαστε το προσφυγικό δράμα.
Πριν ακόμη επουλωθούν οι βαθειές πληγές από τον Α! παγκόσμιο πόλεμο ξέσπασε ο Β! παγκόσμιος πόλεμος. Όλοι μας ζήσαμε το δράμα της ανθρωπότητας. Η πατρίδα μας στέναζε χρόνια ολόκληρα κάτω από τη μπότα του βάρβαρου καταχτητή. Ολόκληρες περιοχές στα θέατρα του πολέμου ερημώθηκαν, πολιτείες ισοπεδώθηκαν, χιλιάδες χωριά και συνοικισμοί πυρπολήθηκαν, πολύχρονος ανθρώπινος μόχθος εκμηδενίστηκε, έργα πολιτισμού εξαφανίστηκαν, δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές θερίστηκαν. Φρίκη, ερημιά, θάνατος, εξαθλίωση. Σωροί σ’ όλο τον κόσμο τα ερείπια. Και από το στήθος κάθε τίμιου ανθρώπου ξεπήδησε η κραυγή «Ποτέ πια πόλεμος».
Μα πριν ακόμη να αναπνεύσει η ανθρωπότητα έπειτα από την άγρια πολεμική θύελλα, συσσωρεύονται τα σύννεφα του ψυχρού πολέμου. Απειλητικό προμήνυμα  το μαύρο σύννεφο της καταστροφής που σκέπασε τη Χιροσίμα. Ο θεός του πολέμου διψάει καινούργιο ανθρώπινο αίμα. Οι σατανικοί ιερείς του αναταράζονται και προετοιμάζουνε την καινούργια σφαγή. Τα ανομολόγητα συμφέροντα ζητούνε καινούργιες ανθρώπινες εκατόμβες. Στα εργοστάσια, στα εργαστήρια σφυρηλατούνται τα καινούργια τρομερά όπλα για τη μαζική καταστροφή. Καταχτήσεις της επιστήμης, που έπρεπε να είναι η ευλογία για την ανθρωπότητα, γίνονται η κατάρα της. Η πολεμική προπαγάντα μαίνεται. Οι πολεμοκάπηλοι δε διστάζουνε σε τίποτε. Παραπλανητικά τα συνθήματά τους. Χρησιμοποιούνε το ψέμα, τη συκοφαντία, την απάτη. Καλλιεργούνε το φόβο. Σπέρνουνε το μίσος. Ζητούν να εξαπολύσουν τις βάρβαρες πρωτόγονες εγωιστικές ορμές. Αποβαρβαρώνουνε την ανθρώπινη ψυχή, θέλουν να αποχτηνώσουνε τον άνθρωπο, για να τον κάνουνε δουλικό όργανο στα χέρια τους. θέλουν να πνίξουνε την καθαυτό ανθρώπινη υπόσταση, για να σύρουνε τους λαούς στη σφαγή και την αλληλοεξόντωση.
Τραγικός ο κίντυνος. Η ανθρωπότητα απειλείται αυτή τη φορά με ολοκληρωτική εξόντωση. Στην κρίσιμη στιγμή οι λαοί ανακινήθηκαν και διεκδικούν αποφασιστικά το δικαίωμά τους να ζήσουνε και να χτίσουνε την ευτυχία τους. Στην καταστροφική δύναμη του πολέμου αντιτάσσουνε τη δημιουργική δύναμη της Ειρήνης. Ελπιδοφόρα μηνύματα ακούονται. Η σημαία της Ειρήνης υψώνεται. Το παγκόσμιο κίνημα για την Ειρήνη οργανώνεται, μεστώνει. Χίλια και πάνω εκατομμύρια οι στρατιώτες του. Λευκοί και μαύροι και κίτρινοι, χριστιανοί ορθόδοξοι και καθολικοί, μωαμεθανοί και οπαδοί άλλων θρησκειών, ανώτατοι και κατώτεροι κληρικοί από τον καρδινάλιο πριμάτο της Γαλλίας, τους Πατριάρχες Αντιοχείας και Αλεξαντρείας, ως τους θρησκευτικούς ηγέτες άλλων θρησκειών ως τον Δαλάϊλάμα, επιστήμονες και καλλιτέχνες και πολιτικοί, και ανάμεσά τους κορυφαίες προσωπικότητες, όπως ο Εριό, ο Νταλαντιέ, ο Ορλάντο, ο Νίτι, ο φιλόσοφος Ράσελ, οι 9 σοφοί με κεφαλή τον Αϊνστάιν, και οι 17 βραβευμένοι με το βραβείο Νόμπελ, και ακόμη εργάτες και αγρότες και απλοί άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, νέοι και γέροι έχουνε δώσει αδελφικά τα χέρια τους. Ακλόνητη η αποφασιστικότητά τους να ξεριζώσουνε τον πόλεμο.