«Πανελλήνιος Λέσχη Αγωνιστών Εθνικής Αντιστάσεως» (Το 1965 ονομάστηκε «Πανελλήνια Οργάνωση Αγωνιστών Εθνικής Αντιστάσεως»)

Εορτασμός της επετείου της Εθνικής Εορτής

Θέατρο «Κεντρικόν»

Κυριακή 5 Απριλίου  1964 11π.μ.

Στο βιβλίο «Ο Κώστας Σωτηρίου αφηγείται» που έχει αναρτηθεί εδώ:

 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ

μπορείτε να διαβάσετε την αφήγησή του σχετικά με την ίδρυσή της.

 Σελίδα 46-49 του pdf (σελίδα 87-92 του βιβλίου).

Αποκόμματα εφημερίδων της εποχής που υπάρχουν στο αρχείο του:

1) «ΑΥΓΗ» 24/7/1964 «Η «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΛΕΣΧΗ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ» ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΕΡΓΙΕΣ» -2) «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» 29/7/1964 «Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΛΕΣΧΗ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΥΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΔΑ» -3) «ΑΥΓΗ» 30/7/1964 Η ΕΔΑ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΕΝΑ ΕΠΑΙΣΧΥΝΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ «Τίνος παιχνίδι παίζει η «Λέσχη Αντιστάσεως»»; -4) «ΑΥΓΗ» 8/8/1964 «Διάλογος με τον αναγνώστη» - Απάντησις στις θεωρίες της «Λέσχης Αγωνιστών»».

Μπορείτε να δείτε τα αποκόμματα των εφημερίδων εδώ σε pdf:ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Για τον «Εορτασμό της Επετείου της Εθνικής Εορτής» κυκλοφόρησε και ένα «Αναμνηστικό Τεύχος» το οποίο περιλαμβάνει  όλες τις ομιλίες και απαγγελίες.  Μπορείτε να το δείτε εδώ σε pdf:ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ ΤΕΥΧΟΣ μαζί με την πρόσκληση που τυπώθηκε τότε και περιελάμβανε το πρόγραμμα της «Εορτής».

Ο Σωτηρίου αφηγείται ότι ο «πανηγυρικός» που εκφώνησε τότε  ο Βασίλης Ρώτας «Είναι μια από τις καλύτερες ομιλίες που έχει γράψει ως τώρα». Μπορείτε να τον διαβάσετε στο «Αναμνηστικό Τεύχος».

Παρακάτω δημοσιεύεται η ομιλία του Σωτηρίου. Το χειρόγραφο σε pdf:  ΤΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ   

Η Ομιλία του Κ. Δ. Σωτηρίου

Η Πανελλήνια Λέσχη των Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, μας κάλεσε σήμερα, Κυρίες και  Κύριοι, για να εορτάσουμε όλοι μαζί την Εθνική μας Εορτή.

Χρέος μα και δικαίωμά μας να τιμήσουμε τους αγωνιστές του 1821. Χρέος μας, γιατί με τον αγώνα τους – ας θυμηθούμε  το σύνθημά τους «Ελευθερία ή θάνατος» - αποτίναξαν τον τουρκικό ζυγό, σπάσανε τις αλυσίδες της σκλαβιάς και καταχτήσανε την εθνική λευτεριά. Αγωνίστηκαν ηρωικά, μαρτύρησαν, ποτάμι χύσανε το αίμα, μεγαλούργησαν, στήσανε τρόπαια και μας  αφήσανε μονάκριβη (πολύτιμη) κληρονομιά τη λευτεριά.

Μα και δικαίωμά μας να εορτάσουμε την Εθνική μας Εορτή. Σταθήκαμε άξια παιδιά των αγωνιστών του 1821. Άξιοι απόγονοι ένδοξων προγόνων. Συνεχίσαμε το απελευθερωτικό τους έργο και γράψαμε το έπος στα Αλβανικά βουνά και το αθάνατο έπος της Εθνικής Αντίστασης. Λευτερώσαμε και εμείς την πατρίδα και διώξαμε από τα ιερά χώματά της το βάρβαρο φασίστα καταχτητή. Εφάμιλλος ο ηρωισμός των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Παραδειγματική η αυτοθυσία. Με το τραγούδι στο στόμα πολεμούσανε. Με το τραγούδι στο στόμα βαδίζανε στο θάνατο και αντιμετωπίζανε το εκτελεστικό απόσπασμα. Χαλύβδινη η θέλησή τους! Ακλόνητη η αποφασιστικότητά τους. Δόξα και τιμή στους αγωνιστές του 1821. Δόξα και τιμή στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης.

Το έργο όμως των αγωνιστών του 1821 δεν ολοκληρώθηκε ακόμη. Ούτε ο αγώνας της Εθνικής Αντίστασης. Καινούργια επιταχτικά καθήκοντα καλούν όλους εμάς και ιδιαίτερα τη νεολαία. Και κανείς γνήσιος αγωνιστής δε θα αρνηθεί το καινούργιο τούτο χρέος του. Όμως μόνο όλοι ενωμένοι θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε το έργο της Επανάστασης του 1821 και της Εθνικής Αντίστασης. Όλοι ενωμένοι και μόνον τότε, θα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα νέα μας καθήκοντα. Τούτο το πολύτιμο δίδαγμα μας προσφέρει η Επανάσταση του 1821 και η Εθνική Αντίσταση.

Η διχόνοια και ο εμφύλιος σπαραγμός στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 συγκλόνισαν συθέμελα το νικηφόρο αγώνα και λίγο έλειψε να τον εκμηδενίσουν. Η διχόνοια και ο διχασμός συγκλόνισαν και την Εθνική Αντίσταση. Ενιαία όμως ήταν η Επανάσταση του 1821 και πανελλήνια ήταν και έπρεπε να είναι και η Εθνική Αντίσταση. Ένας και μοναδικός ο σκοπός. Τότε ο λυτρωμός από τον Τούρκο δεσπότη, τώρα στην Εθνική Αντίσταση ο λυτρωμός από το βάρβαρο φασίστα καταχτητή. Όλοι οι ηρωικοί αγωνιστές και τότε και χτες και σήμερα στα βουνά και στους κάμπους, στα ποτάμια και στις θάλασσες, στα χωριά και στις πόλεις για ένα σκοπό αγωνίζονταν, να λευτερώσουνε την πατρίδα, και να σπάσουνε τις αλυσίδες της σκλαβιάς.

Οι σκοτεινές όμως και γνωστές σε όλους μας δυνάμεις, και τότε και σήμερα έσπερναν με τις μηχανοραφίες τους τη διχόνοια, καλλιεργούσανε με παραπλανητικά και εκφοβιστικά συνθήματα το μίσος, υπονόμευαν το απελευθερωτικό και λυτρωτικό έργο και ύφαιναν αδιάκοπα τα δεσμευτικά νήματα της υποτέλειας γύρω στον ελληνικό λαό. Σκοπός τους να προασπίσουνε τα αντιλαϊκά και ξένα συμφέροντα [και να διαιωνίσουν τα ανίερα προνόμιά τους]. Μόνο λοιπόν όλοι ενωμένοι θα ολοκληρώσουμε το έργο της Επανάστασης του 1821 και της Εθνικής Αντίστασης, και θα ανταποκριθούμε στα βαριά καθήκοντα, που μας καλούν. Δυό είναι τα σπουδαιότερα:

α! Σήμερα μπροστά στα μάτια μας γίνεται και πάλι η βέβηλη προσπάθεια να αποκοπεί ένα τμήμα της πατρίδας μας, η Κύπρος, το όμορφο και ένδοξο νησί, και να δεθούν με τα καινούργια δεσμά της υποτέλειας, τα αδέλφια μας οι Κύπριοι. Οι αποικιοκράτες δολοπλοκούν. Οι Κύπριοι αγωνιστές με την πατριωτική φλόγα στην καρδιά τους, συνεχίζουνε την Εθνική τους Αντίσταση. Τα θύματα του Κυπριακού αγώνα, καλούνε με το μαρτυρικό τους θάνατο, όλους τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, να φράξουν όλοι μαζί, το δρόμο στους αποικιοκράτες. Οι αποικιοκράτες μπροστά στα ανίερα συμφέροντά τους δε σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, χρησιμοποιούν κάθε μέσο, δε διστάζουν ακόμη να ξαναστήσουν αγχόνες για τους Κύπριους πατριώτες. Φλογερός ο πατριωτικός παλμός σ’ ολόκληρη την Ελλάδα. Δίκαιος ο αγώνας. Ολόκληρος ο Ελληνικός λαός ορθώνεται έτοιμος με κάθε θυσία να ολοκληρώσει τη λευτεριά της Κύπρου, την Ένωσή της με τη μητέρα Ελλάδα. Πρώτοι στις επάλξεις καλούνται οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης.

β! Μα η εθνική λευτεριά, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητα της Πατρίδας είναι η πρώτη προϋπόθεση, για να αναπτύξει ο κάθε λαός τη δημιουργική του δράση και να χτίσει την ευτυχία του. Σκλαβωμένος λαός ή δεμένος με τα νήματα της υποτέλειας, είναι καταδικασμένος να σέρνεται μέσα στην εξαθλίωση και το πνευματικό σκοτάδι.

Μα δεν αρκεί η εθνική λευτεριά. Για να αναπτύξουν οι λαοί τη δημιουργική τους δράση και να χαρούνε τα υλικά και πνευματικά αγαθά, που οι ίδιοι με κόπο αι ιδρώτα παράγουν, χρειάζεται ακόμη να επικρατήσει επάνω στη γη η ειρήνη. Μόνον με την αμοιβαία φιλία, τη συνεργασία και την ευγενική άμιλλα αναμεταξύ τους θα ευημερούν και θα υψώνονται οι λαοί.

Οι γνωστές όμως ψυχροπολεμικές δυνάμεις αντιδρούν με όλα τα μέσα. Καλλιεργούν το μίσος, εκφοβίζουν, παραπλανούν. Η Εθνική Αντίσταση καλείται να πρωτοστατήσει στον αγώνα για την ειρήνη. Επιταχτικό το χρέος της. Πανανθρώπινος ο σκοπός. Ευγενικός ο αγώνας. Όλοι οι λαοί κρατάνε σταθερά τη σημαία της ειρήνης, προχωρούν αποφασιστικά να φράξουνε το δρόμο στους εχθρούς της ανθρωπότητας. Μαζί τους μέσα στους πρώτους και ο ελληνικός λαός. Ακατάβλητοι μαχητές στο στρατόπεδο της ειρήνης ορθώνονται παντού οι αγωνιστές της  Εθνικής Αντίστασης.

Και απευθύνομαι τώρα σε σας Νέοι και Νέες της Ελλάδας. Οι αγωνιστές του  1821 κατάχτησαν με τον ηρωισμό τους την εθνική λευτεριά. Οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης συνέχισαν τον αγώνα. Σεις Νέοι και Νέες πρέπει να ολοκληρώσετε το έργο. Γίνετε καλύτεροι από μας. Αυτή είναι η χαρά μας, η παρηγοριά και η ελπίδα μας. Οι Νέοι και οι Νέες, που έπεσαν ηρωικά στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης, ο Καραολής, ο Δημητρίου και τόσα άλλα θύματα στον κυπριακό αγώνα, φωτεινό παράδειγμα σας δείχνουνε το χρέος σας. Αγωνιστείτε αποφασιστικά να ολοκληρωθεί η εθνική λευτεριά. Σπάστε τα νήματα της κάθε υποτέλειας. Φράξτε το δρόμο στους αποικιοκράτες και τους εχθρούς της ανθρωπότητας. Σταθείτε άγρυπνοι φρουροί στις επάλξεις της ειρήνης. Αυτή την επιταγή σας δίνουν οι πρόμαχοι του 1821, οι πρόμαχοι της Εθνικής Αντίστασης.

«Γράμμα στον Β. Ρώτα» του Κ. Σωτηρίου για τις «φιγούρες» του Ζάτκιν και Μούρ στο εξώφυλλο της «Επιθ. Τέχνης» (Αρ. Τ. 128 Σεπτ. 1965) που δημοσιεύτηκε στο «Λαϊκό Λόγο» (αρ. φ. 5 Δεκεμ. 1965) – Απάντηση της «Επιθ. Τέχνης» (Αρ. Τ. 133-134 Γεν-Φλεβ. 1966)- Απάντηση του Σωτηρίου στην «Επιθ. Τέχνης» που δημοσιεύτηκε στο «Λαϊκό Λόγο» (Αρ.φ. 7-8 Φλεβ-Μαρτ 1966)

Η «Επιθεώρηση Τέχνης» στο εξώφυλλό της έχει δύο «φιγούρες»: τον «Ορφέα» του Ζάτκιν και την «Όρθια φιγούρα» του Μουρ. Ο Σωτηρίου στέλνει ένα γράμμα  στο «Λαϊκό Λόγο» με το ψευδώνυμο «Χαρίδημος Γιατρέας» και κάνει κριτική στην «καλλιτεχνικότητα» του εξώφυλλου. Η «Επιθεώρηση Τέχνης» απαντάει στο τεύχος του Γενάρη –Φλεβάρη 1966 και του ασκεί σκληρή κριτική. Ο Σωτηρίου απαντάει  μέσω του «Λαϊκού Λόγου» πάλι με το ψευδώνυμο Χαρίδημος Γιατρέας και η απάντησή του δημοσιεύεται στο φύλλο Φλεβάρης –Μάρτης 1966. Στο ίδιο τεύχος στην τελευταία σελίδα (αρ.σελ.48) υπάρχει και η αναγγελία του θανάτου του Κώστα Σωτηρίου, κι αυτό γιατί άργησε να κυκλοφορήσει το περιοδικό, τυπώθηκε στις αρχές του Μάη. Στην ίδια σελίδα  αναφέρεται και ο λόγος που άργησε να κυκλοφορήσει.    

Στο pdf: Λ.ΛΟΓΟΣ - ΕΠΙΘ. ΤΕΧΝΗΣ

1.)Το εξώφυλλο της «Επιθεώρησης Τέχνης» Αρ. Τεύχους 128  Σεπτέμβριος 1965

2) «Λαϊκός Λόγος» Δεκέμβρης 1965 αρ. φύλλου 5 σελ. 31

3-4) «Επιθεώρησης Τέχνης» Αρ.Τεύχους 133-134 Γενάρης–Φλεβάρης 1966 σελ 119-120

5-6-7) «Λαϊκός Λόγος» Αρ. φύλλου 7-8 Φλεβάρης – Μάρτης 1966 σελ. 36-37, Σελίδα 48
Η χειρόγραφες επιστολές: Χειρόγραφο

 

Κ. Δ. Σωτηρίου: Ένα γράμμα στον Β. Ρώτα και απάντηση

Φίλε και δάσκαλέ μου Βασίλη Ρώτα

Διαβάζω με προσοχή και αγάπη το «Λαϊκό λόγο». Ευχαριστώ και εσένα και την άξια  συνεργάτιδά σου Κα Βούλα Δαμιανάκου. Το περιοδικό σας μου ανοίγει τα μάτια σε πολλά ζητήματα, με κάνει να προβληματίζομαι, με μορφώνει.

Είμαι ένας απλός συνταξιούχος δάσκαλος. Καταφεύγω σε σας και ζητάω τη βοήθειά σας. Τα κότσια μου δεν κρατάνε παραπάνω.

Διαβάζω, για να μορφώνομαι, το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης». Βλέπω και διαβάζω πολλά παράξενα στο περιοδικό αυτό. Ένα από τα ποιο παράξενα για μένα το φτωχό δάσκαλο, είναι οι εικόνες – οι φιγούρες – που βάζει στο εξώφυλλο. Πολλές δεν καταλαβαίνω γιατί τις βάζει. Για να μορφώσει αισθητικά τους αναγνώστες της; Θέλει τάχα να προπαγαντίσει την «αφηρημένη», όπως τη λένε, τέχνη; Αυτό το ερώτημα μένει χωρίς απάντηση μέσα μου. Μα ας είναι.

Όμως πάει να κρεπάρει το κεφάλι μου, με το εξώφυλλο του τεύχους 128, Σεπτέμβρης 1965. Οι δυό φιγούρες που μας παρουσιάζει η «Επιθεώρηση Τέχνης» στο εξώφυλλο αυτό, είναι, όπως μας λέει η ίδια, ο «Ορφέας» του Ζάτκιν και η «Όρθια φιγούρα» του Μουρ (από τη Διεθνή της Γλυπτικής).

Ψάχνω να βρω, στο εξώφυλλο φυσικά, τον «Ορφέα» μα δεν τον βρίσκω: Εκείνο που βλέπω, είναι ένας κορμός ακέφαλος (εκτός αν είναι κομμένο το κεφάλι, ή έλιωσε από την πίκρα του και τα δάκρυά του για την Ευριδίκη) σαν κι αυτούς που βλέπουμε στους ραφτάδες ή στις μοδίστρες.

Ψάχνω να βρω και την «Όρθια φιγούρα» του Μουρ, και βλέπω ένα ψηλό, που φαίνεται να παρασταίνει ανθρώπινο πλάσμα – με κεφάλι μικρούτσικο (κεφάλι, λέω, θα είναι αυτό που στέκει στην κορυφή) με το ένα χέρι σε ορθή γωνία προς τα πάνω, με παραφουσκωμένα μούσκουλα και με τα δάχτυλα ανοιχτά, και χωρίς παΐδια, εκτός αν ο καλλιτέχνης τα έχει παραστήσει με κάτι σαν άρπα.

Σε ρωτάω δάσκαλέ μου: Η «Επιθεώρηση Τέχνης» έβαλε τις δυό αυτές φιγούρες στο εξώφυλλο γιατί τις θεωρεί πραγματικά καλλιτεχνήματα – τότε ας κάνει και μάς να αιστανθούμε την καλλιτεχνικότητά τους – ή για σπαζοκεφαλιές για τους ανίδεους αναγνώστες της; Μπορείς να με φωτίσεις; Η απάντησή σου καλό θα είναι να δημοσιευθεί στο «Λαϊκό Λόγο» για να φωτιστούνε και πολλοί άλλοι, ανίδεοι σαν και μένα

10-12-1965                                                                                                  Με σεβασμό και αγάπη

ΧΑΡΙΔΗΜΟΣ ΓΙΑΤΡΕΑΣ

ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΧΑΡΗΔΗΜΟΥ ΓΙΑΤΡΕΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ Ε.Τ.

«Λαϊκός Λόγος» Φλεβάρης –Μάρτης 1966

Αριθ. φύλλου 7-8 σελ. 36-37

Φίλε και δάσκαλέ μου Βασίλη Ρώτα

Η καλή Επιθεώρηση Τέχνης (Ε.Τ.) καταδέχτηκε (τεύχος 133-134,6. 119) να απαντήσει στο γράμμα μου, που δημοσίεψες στο τσουχτερό περιοδικό σας, το Λαϊκό Λόγο (φύλλο 5 σ. 31). Μεγάλη μου τιμή.

Μου τα έψαλε από την καλή. Με κορόϊδεψε, μ’ εύρισε. Με είπε εξυπνάκια, πονηρό, αυτοδιαψευδόμενο και με κατώτερο «σόϊ ήθους». Ξέρω τα τρεχάματά σου και τις αρώστειες σας και λέω να απαντήσω εγώ. Ελπίζω να τα καταφέρω. Να η απάντησή της:

Δάσκαλε που δίδασκες

Στο καλό περιοδικό «Λαϊκός Λόγος» δημοσιεύεται γράμμα αναγνώστου του, που ισχυρίζεται ότι είναι και αναγνώστης της «Ε.Τ.(«τη διαβάζει» λέει ,«για να μορφώνεται» ) μ’ όλο που βρίσκει στις σελίδες της πολλά παράξενα κι ακατανόητα για έναν φτωχό συνταξιούχο δάσκαλο σαν κι αυτόν. Και για τα άλλα μεν «παράξενα» δε λέει τίποτα. Εκθέτει όμως με απόλυτη σαφήνεια την τρομερή σπαζοκεφαλιά που του δημιούργησε το εξώφυλλό μας στο τεύχος του Σεπτέμβρη με τα δύο γλυπτά από τη Διεθνή Έκθεση γλυπτικής, την «Όρθια φιγούρα» του Χένρυ Μουρ και το «Ορφέα» του Ζάτκιν. Πάσκισε  λέει, να βρη τον «Ορφέα» και το μόνο που βρήκε ήταν ένας ακέφαλος κορμός. Έψαχνε να βρει και την «όρθια φιγούρα» και βρήκε έναν «ψηλό» που αντί για παΐδια είχε κάτι σαν άρπα».(Δηλαδή βλέπει ο δάσκαλος, άλλο που καμώνεται  πως δεν καταλαβαίνει τι βλέπει, και κάνει το λάθος να μπερδεύει τα πράγματα εξεπίτηδες εκλαμβάνοντας το ένα για το άλλο). Και επιμένει πως δεν καταλαβαίνει γιατί, μαθές, «η Ε.Τ.» έβαλε τις δυό αυτές φιγούρες εξώφυλλο, γιατί τις θεωρεί πραγματικά καλλιτεχνήματα – τότε ας μας κάνει κι εμάς να αιστανθούμε την καλλιτεχνικότητα τους- ή για να σπαζοκεφαλιάζουν οι ανίδεοι αναγνώστες της;».

Είναι πασίγνωστος αυτός ο τρόπος της κριτικής, σε στυλ κάπως εξυπνάκικης δήθεν αφέλειας, που με πολλή ελαφρή συνείδηση απορρίπτει όλη τη μοντέρνα τέχνη επιχειρηματολογόντας…  καφενειακά.  Εμείς δεν την απορρίπτουμε, δεν νομίζουμε ότι σταμάτησε η γλυπτική στο Μιχαήλ Άγγελο ούτε στο Ροντέν. Αλλά το θέμα δεν είναι αυτό, είναι η αξίωση πολλών ανθρώπων -  και καλοπροαίρετων – να συμμορφώνεται ένα  περιοδικό αποκλειστικά με τα δικά τους αισθητικά γούστα και μάλιστα όταν είναι γνωστό πόσο καθυστερημένη είναι η αισθητική παιδεία και πόσο ανύπαρχτη – κάτι χειρότερο – στρεβλωτική είναι η καλαισθητική αγωγή στην εκπαίδευσή μας και στην κοινωνία μας γενικά. Ο αισθητικός φανατισμός  (και είναι φανατισμός το να επικρίνει κανείς ένα περιοδικό γιατί δεν αγνοεί μισό – τουλάχιστον αιώνα τέχνης ή έστω, κάποιες ισχυρότατες τάσεις στον αιώνα αυτό) έχει και κάποια αμαρτωλή καταγωγή σε μια στείρα και καθηλωτική αντίληψη του ρεαλισμού που επικράτησε σαν δόγμα, στο όνομα μάλιστα της προοδευτικότητας.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ (ΚΡΙΤΙΚΗ-ΣΧΟΛΙΑ): 1. «Δεν φτάνει η ταπεινοφροσύνη» 2. «Ποια αλήθεια;» 3. «Μερικά ερωτήματα» 4. «Μια περισπούδαστη μελέτη»

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ

ΚΡΙΤΙΚΗ – ΣΧΟΛΙΑ

Δημοσιεύθηκε στο «λαϊκό λόγο» στη στήλη «Εκπαιδευτικά»

Γενάρης 1966 Αρ. φύλλου 6 σελ.7-10

Ο «λαϊκός λόγος» σε pdf:"ΛΑΪΚΟΣ ΛΟΓΟΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ

Το πρώτο είναι κριτική σε «επιφυλλίδα» του Ε.Π. Πααπανούτσου στο

« ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 5/12/1965 με  τίτλο «Το ήθος της επιστήμης»

Το δεύτερο και το τρίτο  είναι κριτική σε άρθρα της Καλλιόπης Μουστάκα

 στην ίδια εφημερίδα («Το Βήμα»)

το πρώτο στις 21/11/1965 με τίτλο «ΑΓΩΓΗ ΑΛΗΘΕΙΑΣ»

 και το δεύτερο στις 5/12/1965 με τίτλο «ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ»   

Στο αρχείο του υπάρχουν τα αποκόμματα  της εφημερίδας.

Το τέταρτο είναι κριτική  στη μελέτη του εκπαιδευτικού

Κων/ντινου Κίτσου «Η παιδεία του ανθρώπου της εποχής μας». 

Δεν φτάνει η ταπεινοφροσύνη

Σε μια του επιφυλλίδα (στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» 5 του Δεκέμβρη 1965) ο φίλος Ε .Π. Παπανούτσος τονίζει, πως το «ήθος της επιστήμης» «με λίγες λέξεις είναι εφεκτικότητα, άγρυπνος έλεγχος και ταπεινοφροσύνη» γιατί οι θεωρίες αλλάζουν και «δεν αποκλείεται ακόμη να έχωμε καταδικαστή»  να μην καταχτήσουμε την αλήθεια. Παραθέτει μάλιστα και τη γνώμη του H.  Poincaré  (από το βιβλίο του «Η αξία της επιστήμης») πως «Όχι μόνο η επιστήμη δεν μπορεί να μας κάνει γνωστή τη φύση των πραγμάτων, αλλά και τίποτε άλλο δεν είναι ικανό να την κάνει γνωστή». Και καταλήγει ο φίλος Παπανούτσος «Αυτά όλα δεν σημαίνουν ότι ο επιστήμονας ερευνητής πρέπει ν’ απελπιστή. Αλλά μόνον ότι πρέπει να είναι ταπεινόφρων».

Μα πως μπορεί να μην απελπιστεί ο επιστήμονας, όταν του ενσταλάζουμε με το σκεπτικισμό  την αμφιβολία και μαζί και την απαισιοδοξία, όταν του λέμε, πως είμαστε καταδικασμένοι να μην καταχτήσουμε την αλήθεια; Η ιστορία των επιστημών μας προσφέρει πλουσιότατο υλικό, για να μελετήσουμε την πορεία, που βάδισε και βαδίζει η ανθρωπότητα, για να καταχτήσει την αλήθεια. Μας διδάσκει, πως ο άνθρωπος καταχτάει σιγά- σιγά την αλήθεια στην ανηφορική πορεία του να γνωρίσει και να κυριαρχήσει τη φύση. Η πάλη ανάμεσα στην αντικειμενική πραγματικότητα και την επιστήμη, είναι αδιάκοπη. Η επιστήμη αναθεωρεί, τροποποιεί και ξεπερνάει τον εαυτό της. Και σε κάθε ξεπέρασμα μάς δίνει μεγαλύτερη δύναμη επάνω στη φύση. Αδιάκοπα ο άνθρωπος καταχτάει την αλήθεια,  αδιάκοπα προχωρεί και προοδεύει η επιστήμη. «Δεν υπάρχουν αντικείμενα, πράματα, που να μην μπορούμε να τα γνωρίσουμε. Υπάρχουν μόνο αντικείμενα, πράγματα, που δεν τα γνωρίσαμε ακόμη, που θα τα γνωρίσουμε όμως με την επιστήμη και την πράξη». Ο επιστήμονας λοιπόν πρέπει να είναι αισιόδοξος.

Και βέβαια πρέπει να είναι και «ταπεινόφρων» και όχι φουσκωμένος διάνος. Βέβαια η ταπεινοφροσύνη είναι στολίδι για τον επιστήμονα, μα και για κάθε δημιουργικό άνθρωπο. Μα δε φτάνει. Είναι στολίδι, όσο κι αν θέλετε λαμπερό. Πως μπορούμε όμως να αναγνωρίσουμε και να εχτιμήσουμε το στολισμένο με ταπεινοφροσύνη επιστήμονα, που γίνεται κακοποιός, όταν έχει θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία των εχθρών του λαού;  Όταν δουλεύει για τους αχόρταγους ιμπεριαλιστές (Χιροσίμα, Βιετνάμ) και τους πολεμοκάπηλους;

Εκείνο, που θα πρέπει να διδάξει στους νέους επιστήμονες ο φίλος Παπανούτσος είναι, εκτός από τη ρεαλιστική αισιοδοξία, η βαθιά συναίστηση για την κοινωνική τους αποστολή. Στη συναίστηση αυτή συμπυκνώνεται το «ήθος του επιστήμονα». Ο επιστήμονας πρέπει να νιώσει το χρέος του να υπηρετεί το δουλευτή λαό και όχι τους εχθρούς του, το χρέος του  λοιπόν να αγωνίζεται με την επιστήμη στο πλευρό του λαού, για να χαρεί και ο λαός τα υλικά και πνευματικά αγαθά, που ενώ τα παράγει με κόπο και ιδρώτα, τα καρπώνονται οι λίγοι, οι εκμεταλλευτές του. Ο επιστήμονας είναι άξιος ιεροφάντης, μόνο άμα εξυπηρετεί το λαό.  

ΠΟΙΑ ΑΛΗΘΕΙΑ;

Η Κα Καλλιόπη Μουστάκα δίνει από τις στήλες μιας πρωινής εφημερίδας («ΤΟ ΒΗΜΑ» 21 Νοεμβρίου 1965) ωραιοποιημένες χωρίς όμως καθορισμένο περιεχόμενο, συμβουλές στους γονείς για τα παιδιά τους. Στο άρθρο της με τίτλο «Αγωγή αληθείας» ύστερα από μια σοφή μα επιφανειακή , ας την ειπούμε, κοινωνιολογική ανάλυση, καταλήγει: «Το κρίμα δεν είναι δικό τους (δηλαδή των παιδιών) αλλά δικό μας. και δική μας είναι η ευθύνη να ξαναφέρωμε τα παιδιά στη χαρά της αλήθειας». «Ας κάνωμε την αλήθεια πίστη μας σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής. Στο σπίτι, το σχολείο. Στη δουλειά….»

Βέβαια η αλήθεια είναι το φως και το λουλούδι της ζωής. Μα ποια αλήθεια; Θα ειπούμε εμείς οι γονείς και δασκάλοι στα παιδιά, πως το δόγμα Τζόνσον είναι συνειδητή απάτη; Θα ειπούμε πως ο Πρόεδρος Τζόνσον δε λέει την αλήθεια, όταν διαλαλεί, πως πολεμάει, για να χαρίσει την ελευθερία στους Νοτιοβιετναμέζους; Πως, ενώ ο σκοπός του είναι να απλώσει την ιμπεριαλιστική σκλαβιά στη χώρα τους, πνίγει την ελευθερία τους και μαζί και την αλήθεια στο αίμα; Θα ειπεί ο βιομήχανος στο παιδί του την αλήθεια, πως καρπώνεται, με το μεροκάματο της πείνας, τον κόπο και τον ιδρώτα του εργάτη; Και η μητέρα που ξημεροβραδιάζει χαρτοπαίζοντας, θα ειπεί την αλήθεια στην κόρη της, πως δεν είναι καλή μητέρα; Και ο δάσκαλος θα τολμήσει να ειπεί την αλήθεια στο παιδί για τη γοργή πρόοδο και την υλική ευημερία και την ψυχική ανάταση, που πραγματοποιείται στις σοσιαλιστικές δημοκρατίες;

Ποια λοιπόν αλήθεια; Μήπως είναι συνειδητή απάτη;

Η Κα Καλιόπη Μπουστάκα, τώρα μάλιστα που ανέβηκε στο παιδαγωγικό Ινστιτούτο, θα συναιστανθεί βαθύτερα την ευθύνη της, και θα δίνει, ελπίζω στους γονείς μεστές σε αληθινό περιεχόμενο συμβουλές και όχι ομορφοστολισμένες ρομαντικές ηθικολογίες….

"ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΗ" Ομιλία του Κ. Σωτηρίου στο Σύνδεσμο «Φίλοι Γιάννη Κορδάτου» στις 15 Δεκεμβρίου 1965

Το χειρόγραφο κείμενο της ομιλίας μπορείτε να το δείτε εδώ σε pdf: ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Εδώ δημοσιεύεται το κείμενο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό

«λαϊκός λόγος» Δεκέμβρης 1965 Αριθ. φύλλου 5 σελ. 11 σε pdf: ΛΑΪΚΟΣ ΛΟΓΟΣ  

Πρόκειται για περίληψη της ομιλίας του που οργάνωσε ο Σύνδεσμος

 «Φίλοι Γιάννη Κορδάτου» στις 15 Δεκεμβρίου 1965.

Στο αρχείο του υπάρχει και χειρόγραφο κείμενο όχι του Σωτηρίου

 (μπορεί να είναι του Βασίλη Ρώτα ή της Βούλας Δαμιανάκου

 ή κάποιου άλλου συνεργάτη του περιοδικού) με τον χαρακτηρισμό

«συνέντευξη» και είναι το κείμενο που δημοσιεύτηκε στον «Λαϊκό λόγο»

 με μικρές τροποποιήσεις. Μπορείτε να το δείτε εδώ σε pdf:ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

                                            ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΗ[1]

Τα όσα πρότεινα, δεν είναι καινούργια. Όλα σχεδόν τα έχουνε λίγο πολύ προτείνει και άλλοι, από την αρχή του 19^ου αιώνα (1814) ως σήμερα. Ο σκοπός μου λοιπόν δεν είναι θεωρητικός. Ο σκοπός μου είναι καθαρά πραχτικός. Η ορθογραφία έχει καταντήσει μεγάλο εμπόδιο στην πρόοδο του λαού. Πιστεύω, πως όλοι, οι επιστήμονες, λογοτέχνες και εκπαιδευτικοί, όλοι όσοι αγωνιζόμαστε, για να φωτιστεί ο λαός και να μορφωθεί δημιουργικά η νέα γενιά, έχουμε χρέος να δεχτούμε τη ριζοσπαστική ορθογραφική μεταρύθμιση, και πρώτοι εμείς να την εφαρμόσουμε χωρίς κανένα δισταγμό. Η υπηρεσία, που θα προσφέρουμε, θα είναι πραγματικά εθνική.

Θα με ρωτήσετε: Είναι σήμερα επίκαιρη και απαραίτητη ριζοσπαστική ορθογραφική μεταρύθμιση;

Πριν να απαντήσω, θεωρώ σκόπιμο να υπενθυμίσω, πως και στην καθαρεύουσα και στη δημοτική δε γράφουμε όπως προφέρουμε. Η καθιερωμένη ορθογραφία είναι παραδοσιακή, μένει πιστή στην παράδοση στην ορθογραφία δηλαδή της αρχαίας αττικής γλώσσας, όπως τη διαμόρφωσαν οι Αλεξανδρινοί Γραμματικοί. Και με τη μορφή αυτή έφτασε ως τις ημέρες μας, μέσα στη μακρόχρονη πορεία, που βάδισε η νεκρή πια αρχαία ελληνική γλώσσα. Την ονομάζουμε όμως ιστορική ορθογραφία, γιατί γράφουμε τις λέξεις όχι σύμφωνα με την εικόνα που έχουμε σήμερα,  μα σύμφωνα με την ιστορική τους εικόνα, σύμφωνα δηλαδή με την εικόνα, που πήρανε στην αλεξανδρινή εποχή, εδώ και 2200 χρόνια.

Και τώρα έρχομαι στο ερώτημα, που μου θέσατε: Για την καθαρεύουσα ούτε σκόπιμη, ούτε απαραίτητη, ούτε πραγματοποιήσιμη είναι η ορθογραφική μεταρύθμιση. Αντίθετα, οι καθαρευουσιάνοι αποκρούουν με οργή κάθε προσπάθεια για ορθογραφική μεταρύθμιση. Τη θεωρούν «εθνοφθόρον». Βλέπουνε καθαρά, πως η καθαρεύουσα, ψεύτικη από γεννησιμιού της γλώσσα, δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς την ιστορική ορθογραφία, αυτή μόνο τη δένει με την νεκρή αρχαία ελληνική γλώσσα.

Για τη δημοτική όμως γλώσσα η ορθογραφική μεταρύθμιση είναι και επίκαιρη και ωφέλιμη και απαραίτητη. Είναι επίκαιρη, γιατί το Κράτος, σύμφωνα με την προοδευτική σε αρκετά σημεία εκπαιδευτική πολιτική, που εφάρμοσε η Κυβέρνηση του κ. Γ. Παπανδρέου, αναγνώρισε τη δημοτική γλώσσα ισότιμη με την καθαρεύουσα σ’ όλες τις βαθμίδες της Παιδείας, και τα ελληνόπουλα έχουνε πια το δικαίωμα να μιλάνε και να γράφουνε τη δημοτική. Και είναι φυσικό όλα τα παιδιά να προτιμήσουνε τη δημοτική γλώσσα και στον προφορικό και στον γραφτό τους λόγο, εκτός αν δεν τους το επιτρέπουν οι φανατικά καθαρευουσιάνοι γονείς τους και οι λιγοστοί αντιδραστικοί δασκάλοι. Προσθέτω ακόμη, πως το Κράτος έχει κάνει κιόλας δεχτή την ορθογραφική μεταρύθμιση, που είχε προτείνει και συστηματοποίησε στη «Νεοελληνική Γραμματική» του ο δημοτικιστής γλωσσολόγος Μανώλης Τριανταφυλίδης.

Είναι όμως και ωφέλιμη και απαραίτητη σήμερα η ριζοσπαστική ορθογραφική μεταρύθμιση για δυό προπάντων λόγους.

Πρώτος λόγος: Τα τελευταία χρόνια έχει ογκωθεί το «κύμα της ανορθογραφίας». Τα παιδιά ώρες ατέλειωτες  βασανίζονται, αγκομαχούν να αποστηθίζουνε τους κανόνες της ιστορικής ορθογραφίας, δεν τους εφαρμόζουν όμως και βυθίζονται στην ανορθογραφία. Καταλαβαίνουνε, πως πάει χαμένος ο καιρός τους, αγανακτούν και αντιδρούνε ποικιλότροπα. Παράλληλα και στη συνείδηση των δασκάλων έχει ξεπέσει η ιστορική ορθογραφία. Οι δασκάλοι – εκτός βέβαια από όσους ανήκουν στην αντιδραστική φεουδαρχική σκοταδιστική  γλωσσοεκπαιδευτική  παράταξη – δε θεωρούνε πια την ορθογραφία κριτήριο για την αξία και την προκοπή του μαθητή.

Το Εθνικό Συμβούλιο και η Παιδεία

Του Κ. Δ. Σωτηρίου

Δημοσιεύτηκε  στην «Επιθεώρηση της Τέχνης»

στο τεύχος του Μάρτη 1962. Εδώ δημοσιεύεται το

κείμενο όπως δημοσιεύτηκε στην «Επιθεώρηση Τέχνης».  

Το τεύχος της «Επιθεώρησης Τέχνης» μπορείτε να το δείτε εδώ: ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ

Στο αρχείο του υπάρχει το πρόχειρο χειρόγραφο κείμενο

Πρώτη σελίδα από το χειρόγραφο 

Ιστορική θα μείνει η Εθνοσυνέλευση της Ελεύθερης Ελλάδας. Η Σύνοδος του Εθνικού Συμβουλίου το Μάη του 1944 στο όμορφο χωριό Κορυσχάδες[1] της Ευρυτανίας, είναι σταθμός, μα και καινούργια αφετηρία στο μακρόχρονο αγώνα, που με ενθουσιασμό και αυτοθυσία αγωνίζεται ο Ελληνικός Λαός, για να καταχτήσει τα δικαιώματά του. Εκεί στο ιστορικό αυτό χωριό, μέσα σε ατμόσφαιρα γεμάτη φλογερό πατριωτισμό και ηρωική αγάπη στο δουλευτή Ελληνικό Λαό, το Εθνικό Συμβούλιο έβαλε γερά τα θεμέλια για να υψωθεί πανέμορφο το οικοδόμημα της γνήσιας Δημοκρατίας και άνοιξε το δρόμο για την προκοπή του Ελληνικού Λαού.

Εκεί με τον ίδιο ενθουσιασμό γκρεμίστηκε η αντιλαϊκή, αντιδημοκρατική, ατομιστική και σκοταδιστική Παιδεία, που η κυρίαρχη τάξη, η πλουτοκρατική ολιγαρχία, είχε εγκαθιδρύσει στη λαμπερή πατρίδα μας, και θεμελιώθηκε η γνήσια λαϊκή και βαθιά ανθρωπιστική Παιδεία. Ο Ελληνικός Λαός πρώτη φορά από την Επανάσταση του 1821, θα πάρει στα χέρια του το κατάλληλο όργανο, για να χτίσει τον καινούργιο, το νεοελληνικό πολιτισμό, πολύχρωμο λουλούδι μέσα στον κήπο του παγκόσμιου πολιτισμού.

Η Κυβέρνηση της Ελεύθερης Ελλάδας, η ιστορική ΠΕΕΑ έπειτα από εξονυχιστική συζήτηση με τους εκπαιδευτικούς συμβούλους της, είχε υιοθετήσει τις βασικές θέσεις για την οργάνωση, για το πρόγραμμα και τη διοίκηση της λαϊκής ανθρωπιστικής Παιδείας, που είχανε με βαθιά επιστημονικότητα προετοιμάσει διαλεχτοί πρωτοπόροι εκπαιδευτικοί στη σκλαβωμένη Αθήνα, με δύο συνεργεία: με το εκπαιδευτικό συνεργείο της ΕΠΟΝ και παράλληλα με το αντίστοιχο συνεργείο του ΕΑΜ.

Τις πρωτοποριακές αυτέ θέσεις για την ουσιαστική αληθινή εκπαιδευτική  μεταρρύθμιση τις εισηγήθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο ο Γραμματέας (Υπουργός) της Παιδείας στην ΠΕΕΑ αλησμόνητος Πέτρος Κόκκαλης. Την πλατύτερη ανάπτυξη είχα την εξαιρετική τιμή και ευτυχία να την παρουσιάσω εγώ, Εθνοσύμβουλος και εγώ της Αθήνας.

Βαθιά χαραγμένη μένει μέσα μας η Σύνοδος του Εθνικού Συμβουλίου. Ο ηρωικός Ελληνικός Λαός έγραψε εκεί ένα νέο κεφάλαιο στην ένδοξη ιστορία του. Δημιουργική η ψυχική ανάταση. Έλαμπε στα μάτια όλων των Εθνοσυμβούλων η δημιουργική χαρά. Ξεχείλιζε ο ενθουσιασμός. Μέστωναν οι ελπίδες. Και μένει ακόμη βαθιά ριζωμένη η αισιόδοξη πίστη, πως ο Ελληνικός Λαός θα ολοκληρώσει τη νίκη του.

***

Η λαϊκή ανθρωπιστική παιδεία θεμελιώθηκε επάνω στα ακόλουθα, όσο θυμάμαι[2] βασικά αιτήματα του Ελληνικού Λαού.

α’) Αναγνωρίστηκε επίσημη γλώσσα του νεοελληνικού Κράτους και κατοχυρώθηκε συνταγματικά η δημοτική, η περιφρονημένη και κυνηγημένη γλώσσα του Ελληνικού Λαού. Ψηφίστηκε από το Εθνικό Συμβούλιο να αποδιωχτεί από τα σχολεία η αντεθνική καθαρεύουσα, μ’ όποια μορφή κι αν παρουσιάζεται, και να καθιερωθεί μοναδική γλώσσα η δημοτική σ’ όλες τις βαθμίδες της Παιδείας, από το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο και τ’ άλλα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Γιατί όπως τονίστηκε, η λαϊκή παιδεία μόνο με μοναδικό γλωσσικό της όργανο τη δημοτική γλώσσα θα είναι γόνιμη. Ψηφίστηκε ακόμα να γράφονται στη δημοτική γλώσσα οι νόμοι, οι επίσημες πράξεις και η αλληλογραφία του Κράτους, καθώς και οι δικαστικές αποφάσεις, τα συμβόλαια, και οι εφημερίδες. Εκεί λοιπόν στο Εθνικό Συμβούλιο δικαιώθηκε ο σκληρός αγώνας, που χρόνια αγωνιζόντουσαν όλοι οι προοδευτικοί και ιδιαίτερα ο πρωτοπόροι εκπαιδευτικοί και άνοιξε ο δρόμος για την πραγματική λαϊκή μόρφωση.

β’) Αναγνωρίστηκε με τον πιο πανηγυρικό τρόπο, το δικαίωμα της νέας γενιάς για την ολοκληρωτική σωματική και πνευματική  της ανάπτυξη και την πολύπλευρη μόρφωσή της. Η μόρφωση της νεολαίας, είναι επιταχτική υποχρέωση του Κράτους και όχι απλή παραχώρηση, τόνισαν όλοι οι εκπαιδευτικοί Εθνοσύμβουλοι. Στη γνήσια Δημοκρατία – κι αυτή όπως είπα, θεμελιώθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο – το Λαϊκό Κράτος έχει την υποχρέωση να πάρει όλα τα μέτρα και να χορηγήσει όλα τα μέσα σ’ όλα τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, να αναπτύξουνε τις σωματικές και πνευματικές τους ικανότητες. Μόνο τότε και μόνο έτσι, τονίστηκε, θα πραγματώσει η νέα γενιά την ανθρώπινη υπόστασή της. Εκεί λοιπόν στο Εθνικό Συμβούλιο η παιδεία από προνόμιο των λίγων, των πλουσίων που ήτανε, γίνεται πραγματικά λαϊκή, όργανο δηλαδή στα χέρια του Ελληνικού Λαού.

γ’) Διακηρύχτηκε στο Εθνικό Συμβούλιο, πως η Παιδεία πρέπει να εξοπλίσει τη νέα γενιά και να την καταστήσει ικανή να πραγματοποιήσει τον αληθινό προορισμό της, να γίνει δηλαδή δημιουργικός συντελεστής μέσα στο σύγχρονο πολιτισμό. Η μόρφωση λοιπόν, που θα πάρει η νέα γενιά, από διακοσμητική που είναι, πρέπει να γίνει πραγματικά δημιουργική. Το Εθνικό Συμβούλιο υιοθέτησε το δωδεκάλογο της νεολαίας (μπορείτε να τον διαβάσετε εδώ:Ο Δωδεκάλογος της Νεολαίας της Ελλάδας ) που είχε συντάξει η ΕΠΟΝ, και διακήρυξε, πως ο Ελληνικός Λαός θέλει τα νιάτα ευτυχισμένα, μέσα στη χαρά της δημιουργικής δράσης. Μα για να είναι πραγματικά δημιουργική η μόρφωση, πρέπει η Παιδεία πλούσια να εφοδιάσει τη νέα γενιά με αληθινά επιστημονικές γνώσεις, οργανικά δεμένες στην θεωρία και στην πράξη, σε στενό δηλαδή σύνδεσμο του σχολείου με τη ζωή, με την παραγωγική εργασία. Έτσι θα γνωρίσει η νέα γενιά το φυσικό κόσμο και θα ερμηνέψει σωστά τα φαινόμενά του, καθώς και τη νομοτελειακή πορεία, που βαδίζει η κοινωνία. Μόνο με επιστημονικές γνώσεις εξοπλισμένη η νέα γενιά, θα μπορέσει να λυτρωθεί και να κυριαρχήσει στη φύση και να γίνει συντελεστής στην πρόοδο και την ευτυχία του Ελληνικού Λαού.

Ο ΜΑΥΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Η ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΚΗ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»

Ο ΜΑΥΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Του παιδαγωγού βουλευτή κ. Κ. Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύτηκε στην «Αυγή» 18 & 20  Ιουνίου 1961

Η εφημερίδα  σε pdf:Ο ΜΑΥΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ  

Στο αρχείο του υπάρχει και το πρόχειρο χειρόγραφο του άρθρου

και Τα "Επίσημα Πρακτικά της Βουλής" της 9 Ιουνίου 1961.

 Στη Βουλή ο Σωτηρίου ζήτησε να μιλήσει για το θέμα 

αλλά η "σειρά του" δεν ήρθε ποτέ.

   

Α!

ΣΤΟΝ ΠΛΟΥΣΙΟ  μαύρο πίνακα των βιβλίων που καταρτίζει και συμπληρώνει με διάφορα όργανά του το Υπουργείο της Ασφάλειας, πρόσθεσε τώρα τελευταία  η «Ανωτάτη Στρατιωτική Διοίκησις Αττικής και Νήσων» -ΑΣΔΑΝ- με πρωτοπαλίκαρό της την ΑΒΥΠ, άλλα 36 βιβλία, με μοναδική δικαιολογία «ότι αναεκοινώθη δια της εφημερίδος ΑΥΓΗ η έκδοσή τους» [Σημ. Οι φράσεις ανάμεσα σε εισαγωγικά είναι παρμένες από τα Επίσημα Πρακτικά της Βουλής της 9 Ιουνίου 1961 σελίδες 10-16]

Ανάμεσα στα βιβλία που στηλιτεύονται και απαγορεύεται στους αξιωματικούς να τα πιάνουνε στο χέρι είναι: Του Ρήγα Φεραίου το Θούριο, τα Δίκαια του ανθρώπου και το Σύνταγμα του Κ. Παλαμά, Γράμματα στη Ραχήλ, Γενική Ογκολογία του Πετρώφ, η Προσευχή του Ρενάν στην Ακρόπολη – ο ύμνος αυτός στην Ελλάδα – τα αισθήματα μειονεκτικότητας του γιατρού Ασπιώτη κτλ. Εκτός από τα 36 αυτά βιβλία με άλλη διαταγή απαγορεύεται – όπως ανακοινώθηκε στη Βουλή – και του Ελ. Βενιζέλου η μετάφραση του Θουκυδίδη με τον Επιτάφιο του Περικλή ( και στη διχτατορία του Μεταξά ένας Γενικός Επιθεωρητής της Παιδείας είχε κι αυτός απαγορέψει να διδάσκεται στα Γυμνάσια ο Επιτάφιος του Περικλή), και η ανθολογία του Αποστολίδη. Πρόσθεσε ακόμη στο μαύρο πίνακα από το βήμα της Βουλής ο υπουργός κ. Μακρής τον Κανάρη και τον Καραϊσκάκη του Δημήτρη Φωτιάδη και η χωροφυλακή του Αγρινίου τη Συγκριτική Παιδαγωγική του προοδευτικού παιδαγωγού και  τίμιου αγωνιστή Μιχάλη Παπαμαύρου.

Στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή πρόβαλαν θερμοί υποστηρικτές του μαύρου πίνακα των βιβλίων ο υπουργός κ. Δ. Μακρής και ο υπουργός και ακαδημαϊκός κ. Κ. Τσάτσος.

Την απαγορευτική διαταγή της ΑΣΔΑΝ και ΑΒΥΠ ο αρχηγός του Δ.Κ. κ. Γ. Παπανδρέου την χαρακτήρισε «καταγέλαστον». «Ουδείς, νομίζω, είναι δυνατόν» να την εγκρίνει. «Υπήρξε», προσέθεσε, «βαρύ λάθος». Μα οι δύο Υπουργοί μπορεί μέσα τους να τη θεώρησαν καταγέλαστη, δεν την αποκήρυξαν, όμως, ούτε αναγνώρισαν πως «υπήρξε βαρύ λάθος». Αντίθετα προσπάθησαν να τη δικαιολογήσουν  και να την εξωραΐσουν. Δύο είναι τα σπουδαιότερα επιχειρήματά τους. Θα τα συζητήσω και τα δύο όσο γίνεται συντομότερα.

***

Το πρώτο επιχείρημα: Έχουν εκδοθεί, είπε ο υπουργός κ. Δ. Μακρής «ιστορικά συγγράμματα», «τα οποία, είτε δια του υποβολιμαίου προλόγου», είτε με το περιεχόμενό τους «διαστρέφουν την ιστορικήν αλήθειαν». Τέτοια είναι «π.χ. ο Κανάρης, ο Καραϊσκάκης, ο Ρήγας Φεραίος και άλλοι». Την ίδια κατηγορία δεν δίστασε να την επαναλάβει και ο υπουργός κ. Κ. Τσάτσος. Ώστε - αυτό είναι το συμπέρασμά τους- καλά έκανε η Ανωτάτη Στρατιωτική Διοίκηση που απαγόρεψε στους αξιωματικούς και στρατιώτες να τα πιάνουν στο χέρι.

Διαμαρτύρονται, λοιπόν, οι δύο υπουργοί γιατί σύγχρονοι προοδευτικοί ιστορικοί, που στέκουν στο πλευρό του δουλευτή λαού, τοποθέτησαν σωστά κοινωνιολογικά τον εθνομάρτυρα Ρήγα Φεραίο και αποκατάστησαν την παρασιωπημένη ιστορική αλήθεια. Δεν έπρεπε, λοιπόν, να τονιστεί η βαθειά δημοκρατική και βαλκανική συνείδηση του Ρήγα Φεραίου, η διαποτισμένη από τα κηρύγματα της Γαλλικής Επανάστασης; Δεν έπρεπε να στιγματιστεί  η  φεουδαρχική πολιτική της αντιδραστικής Αυστρίας, που παρέδωσε το Ρήγα στα χέρια του δημίου; Δεν είναι ο φλογερός πατριώτης και εθνομάρτυρας Ρήγας ο κήρυκας της βαλκανικής αλληλεγγύης; Και δεν εργάστηκε να θεμελιώσει σε δημοκρατική βάση τη βαλκανική Ομοσπονδία; Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια.

Να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια επιχείρησε ο σεμνός λογοτέχνης και αγωνιστής στο πλευρό του λαού Δημήτρης Φωτιάδης με τα τρία ιστορικά του συγγράμματα το «Μεσολόγγι», ο «Κανάρης» και ο «Καραϊσκάκης».

Οι ιστοριογράφοι της κυρίαρχης τάξης χρόνια τώρα διαστρέβλωναν την ιστορική αλήθεια και παρουσίαζαν λίγο πολύ, προδότες όλους τους ιστορικούς ήρωες του 1821. Προδότης ο Οικονόμου της Ύδρας και ο Καρατζάς στην Πάτρα, προδότης ο ήρωας της Γραβιάς Οδυσσέας Ανδρούτσος, αντάρτης και προδότης ο Καραϊσκάκης και τόσο άλλοι. Και μεγάλοι πατριώτες οι κοτζαμπάσηδες και ο «εκλαμπρότατος» πρίγκιπας  Μαυροκορδάτος και οι σύντροφοί του!! Μα έφτασε η στιγμή να μάθει ο λαός την αλήθεια. Το εθνικό αυτό έργο θεώρησαν χρέος τους να το αναλάβουν οι προοδευτικοί ιστορικοί ερευνητές.

Με την κριτική ιστορική του έρευνα, βασισμένος στα απομνημονεύματα αγωνιστών της Επανάστασης μας έδειξε ο Φωτιάδης πόσο εγκληματική ήταν η πολιτική που άφησε αβοήθητο να πέσει το Μεσολόγγι και με πόσο πάθος και με ποιες μηχανορραφίες ο «εκλαμπρότατος» Μαυροκορδάτος σκηνοθέτησε τη δίκη του Καραϊσκάκη για προδοσία, για να τον βγάλει κι αυτόν από τη μέση, γιατί και ο Καραϊσκάκης όπως και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και άλλοι λαϊκοί ηγέτες, ήταν κι αυτός εμπόδιο στη δουλόπρεπη στους Άγγλους αντεθνική πολιτική του και στην αντιδημοκρατική φιλοδοξία του να γίνει ηγεμόνας στην Πελοπόννησο.  Έπρεπε, λοιπόν, να μείνουν στιγματισμένοι αντάρτες και προδότες ο Καραϊσκάκης με την ασύγκριτη στρατιωτική μεγαλοφυΐα του, ο ήρωας Οδυσσέας και τόσοι άλλοι; Έπρεπε να εξακολουθεί να μένει διαστρεβλωμένη η ιστορική αλήθεια και να μη μάθει ο λαός ποιοι σφετερίστηκαν ξένες δάφνες;

Μα μήπως και στις ημέρες μας ένας άλλος σεμνός  ήρωας, ο Μανώλης Γλέζος δεν καταδικάστηκε δυό φορές και βρίσκεται για δεύτερη φορά στη φυλακή με την κατηγορία πως είναι κατάσκοπος; Και θα διαστρεβλώσει τάχα την  ιστορική αλήθεια ο ιστορικός που θα διακηρύξει με ποιο πάθος η κυρίαρχη σήμερα τάξη καταδιώκει τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης; Ή μήπως η αντιδημοκρατική σήμερα κυβέρνηση δεν καταδιώκει τους αγωνιστές του λαού, μόνο και μόνο γιατί αντιστρατεύονται στα συμφέροντα και τα προνόμια της κυρίαρχης τάξης;

Β!

«Αυγή» 20 Ιουνίου 1961

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ: Τα βιβλία τα σημειωμένα στο μαύρο πίνακα κάνουν διαβρωτική προπαγάνδα. Ιδιαίτερα στο στρατό και έπρεπε να απαγορευθούνε. Το επιχείρημα τούτο το ανάπτυξε από το βήμα της  Βουλής ο υπουργός. κ. Κ. Τσάτσος. Προσπάθησε για να φανεί αντικειμενικός, να το εξωραΐσει και να το θεμελιώσει κοινωνιολογικά.

Κ. Δ. Σωτηρίου: Σημειώματα για ομιλίες στη δεκαετία του 50: Ομιλία στη νεολαία της ΕΔΑ στον Πειραιά «Να σώσουμε το Μανώλη Γλέζο» 1959 – Ομιλία στη Νεολαία της ΕΔΑ στον Πειραιά «Ο αθλητισμός και η σημασία του στη σημερινή κοινωνία» 1959

Ομιλία στη νεολαία της ΕΔΑ στον Πειραιά 11-02-1959

Θέμα: Να σώσουμε το Μανώλη Γλέζο

Κλεισμένος στο Ιτζεδίν ο ήρωας …. μας στέλνει το μήνυμα : Όλοι στις επάλξεις για την Ελλάδα και τον Ελληνικό λαό.

Η πράξη: - το κατέβασμα της σημαίας [σελίδα 5]

Ο Γλέζος στον αγώνα και το λαϊκό κίνημα  [σελ.6]

Γιατί τον έπιασαν [σελ. 2 τέλος, σελ. 7, σελ. 9]

Ποιοι τον έπιασαν και τον κατηγορούν. Χθεσινοί συνεργάτες των καταχτητών.

Υποτέλεια – Κύπρος, εγκληματίες πολέμου.

 Βάσεις κ.τ.λ. – Φτώχεια, ανεργία,- Διχτατορία

«Ο αθλητισμός και η σημασία του στη σημερινή κοινωνία»

Ομιλία μου στη Νεολαία της ΕΔΑ του Πειραιά 9 Δεκεμβρίου 1959

Το χειρόγραφο σε pdf:ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ

Στο pdf  υπάρχουν και οι σημειώσεις του από εγκυκλοπαίδειες 

Πρόλογος: Ποια η αιτία και ποια η αφορμή, που κάνω τη σημερινή ομιλία μου.

-Παραστρατημένος ο αθλητισμός στη χώρα μας

-Με τον αθλητισμό πιστεύουν πως θα σώσουν τη νεολαία από τη διαφθορά

Σύντομη ιστορική αναδρομή

Ποια η σημασία του αθλητισμού στις διάφορες εποχές. Πρωτογεννήθηκε στην πρωτόγονη εποχή

α! Η σωματική άσκηση – τρέξιμο, πήδημα, σκοποβολή , τοξοβολία – απαραίτητα στο κυνήγι των ζώων (Δημ. Φωτιάδη «Ζωή κ Τέχνη» σελ. 32)

Ο αθλητισμός προς τιμήν των θεοτήτων (Κρήτη, (οι θεοί ευχαριστιούνται με τα αθλητικά θεάματα)

β! για πολεμικούς σκοπούς – προστάτες οι Θεοί  τέλεση αγώνων κατά την ταφή νεκρού.

-              Αχιλλεύς επιτάφιους αγώνες στην κηδεία του Πάτροκλου

Θεοί – Νεκροί ήρωες να προστατέψουν νικητές για να γίνουν άξια παλικάρια

γ! Σωματική ρώμης και παλικαριά για σεξουαλική κατάχτηση

Εύρυτος βασιλιάς Οιχαλίας τοξοβολία – Οινόμαος βασιλιάς … άθλο Ιπποδάμεια  Αταλάντη

Κλασική εποχή

α! Καλοί πολεμιστές – Σπάρτη  - Αθήνα αγώνες

β!  ωραία σώματα, αρμονική ανάπτυξη – αρχαία αγάλματα

εκτίμηση αξίας του ανθρώπου

εκτίμηση αξίας ανθρώπινης ζωής

Χαρά , υγεία , ομορφιά

Μεσαιωνική εποχή

Ιπποτικοί αγώνες – Ασκητισμός

Αστική τάξη α) αρμονική ανάπτυξη σώματος και ψυχής β) Καλοί στρατιώτες – γυμναστική, στρατιωτικές ασκήσεις

ανάπτυξη βιολογίας – γυμναστική στο σχολείο – αθλητισμός, σχολικοί αγώνες

Επαγγελματικός αθλητισμός

σεξουαλική κατάχτηση – (πυγμαχία, ταυρομαχία, κερδοσκοπία, ξεπεσμός

Νεολαία

Σχεδόν μοναδικό μέσο για τόνωση και ψυχική υγεία (έτσι τον παρουσιάζουν τον αθλητισμό)

Επιχειρήματα καλλιεργεί θέληση, θάρρος, αυτοπεποίθηση αυτοκυβέρνηση αυτοκυριαρχία. Όμως κάτω από αυτά – κερδοσκοπία

Προ προ  - φυγή από την  πραγματικότητα κ.τ.λ.

Σοσιαλιστικές χώρες – αγώνες, αθλητισμός εξυψώνει γιατί υπάρχουν ιδανικά

Ο αθλητισμός απαραίτητος στη Νεολαία μα παράλληλα : ιδανικά, πρωτοπόροι οι νέοι στο χτίσιμο του πολιτισμού και καλλιτεχνική αισθητική εξύψωση

Συνέχεια ομιλίας στις 16 Δεκέμβρη 1959

Νεότερη εποχή: Αστική τάξη και αθλητισμός

Η αστική τάξη δέχεται αθλητισμό

α! αρχαίος ελληνικός πολιτισμός – ανθρωπισμός

Η αστική τάξη θέλει να χαρεί τη ζωή, θέλει ωραία σώματα αρμονική ανάπτυξη σώματος και ψυχής, όπως και στην αρχαία Αθήνα – Αναγέννηση – Τέχνη,  όχι ασκητικό ιδανικό

β! Όταν πήρε την εξουσία στα χέρια της η αστική τάξη – γυμναστική στο σχολείο –Αντίστοιχα με πρόοδο ανατομίας και υγιεινής – γερμανικό σύστημα, σουηδική γυμναστική, ρυθμική γυμναστική , αθλοπαιδιές

γ! στρατιωτικές ασκήσεις , αθλητισμός, ολυμπιακοί αγώνες, σχολικοί αγώνες

δ! επαγγελματικός αθλητισμός

Ώστε: Τις γυμναστικές ασκήσεις και τον αθλητισμό τις καλλιέργησε η αστική τάξη για τους ακόλουθους σκοπούς:

1. αρμονική ανάπτυξη – γερά και όμορφα σώματα – αντιασκητισμός

2. Πολεμικοί σκοποί – καλοί και γεροί στρατιώτες και πολεμιστές για τα συμφέροντά της

3. Σωματική ρώμη και παλικαριά για σεξουαλική κατάχτηση

4. Κερδοσκοπία – ξεπεσμός – προ-προ

5. Φυγή από την πραγματικότητα

Αθλητισμός και Νεολαία

Ο αθλητισμός λένε σχεδόν μοναδικό μέσο για σωματική και ψυχική τόνωση και υγεία και για ηθικοποίηση της Νεολαίας

Ο αθλητισμός τονίζουν καλλιεργεί θέληση, αυτοπεποίθηση, αυτοκυβέρνηση αυτοκυριαρχία

- όμως κερδοσκοπία , προ προ. φυγή από την πραγματικότητα

Σοσιαλιστικές χώρες κ αθλητισμός

καλοί στρατιώτες – ψυχαγωγία  - άμιλλα – καλλιέργεια εθνισμού – ανύψωση στη σφαίρα του ωραίου – καλλιτεχνική και αισθητική εξύψωση

Αθλητισμός απαραίτητος στη Νεολαία – Μα βασικοί σκοποί, τα ευγενικά και προοδευτικά ιδανικά.

Κ. Δ. Σωτηρίου: Σημειώματα για ομιλίες στη δεκαετία του 50: Εισήγηση για την «Εκπαιδευτική Πολιτική» σε σύσκεψη Εκπαιδευτικών το 1956- Σύντομη εισήγηση για την Παιδεία στην παναθηναϊκή συνδιάσκεψη της Ε.Δ.Α. το 1956 – Συζήτηση για τις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης. Συζήτηση για την Παιδεία το 1958

Η εκπαιδευτική πολιτική

Εισήγηση σε σύσκεψη εκπαιδευτικών

29 του Απρίλη 1956 (αναβλήθηκε για τις 11 του Μάη)

Το χειρόγραφο σε pdf: ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Γενικές αρχές.

α! Μέσα στην ταξική κοινωνία δε υπάρχει ούτε υπερταξική ούτε υπερκομματική παιδεία. Η παιδεία είναι ταξική – όργανο της κυρίαρχης τάξης. Η κυρίαρχη τάξη σήμερα σε μας υποθάλπει με όλα τα πλάγια μέσα τη αγραμματοσύνη και το σκοταδισμό για το λαό.

β! Η παιδεία πρέπει να γίνει όπλο στα χέρια του λαού, όργανο που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες του λαού.

Η παιδεία λοιπόν πρέπει να γίνει πραγματικά λαϊκή, αληθινά δημοκρατική, γνήσια ανθρωπιστική.

Ο Σωτηρίου για τις 11 του Μάη που είχε θέμα «Η εκπαιδευτική πολιτική της Ε.Δ.Α.» και ήταν πάλι «Εισήγηση σε σύσκεψη εκπαιδευτικών»  έγραψε ένα νέο κείμενο για τις «Γενικές αρχές»  και είναι αυτό:

Γενικές αρχές

α! Μέσα στην ταξική κοινωνία δεν υπάρχει ούτε υπερταξική ούτε υπερκομματική παιδεία. Η παιδεία είναι ταξική όργανο της κυρίαρχης τάξης για τα άμεσα και απώτερα συμφέροντά της.

Άρα:

1. Η κυρίαρχη τάξη σήμερα σε μας υποθάλπει με όλα τα μέσα – έμμεσα πλάγια και άμεσα – την αγραμματοσύνη, και το σκοταδισμό του λαού, καθώς και την πολύπλευρη διαφθορά της νεολαίας.

2. Θα χρειαστεί σκληρός αγώνας και έντονος διαφωτισμός του λαού και της νεολαίας για να γίνει και η παραμικρή μεταρρύθμιση στην παιδεία, η παραμικρή πρόοδος για την προστασία του παιδιού και τη μόρφωσή του. Η Ε.Δ.Α. να πρωτοστατήσει.

β! Η παιδεία πρέπει να είναι γνήσια δημοκρατική. Να εξυπηρετεί δηλαδή τις πνευματικές και υλικές ανάγκες του λαού.

γ! Η παιδεία πρέπει να είναι ανθρωπιστική.  Ν’ αναγνωρίζονται και να ικανοποιούνται δηλαδή όλα τα δικαιώματα του παιδιού και του ανθρώπου, και η κοινωνία, το Κράτος να έχει βαθειά συναίσθηση και την ευθύνη να τα ικανοποιήσει.

Βασικά αιτήματα

(Κοίταξε μελέτη μου «Ανθρωπισμός και Παιδεία»)

1. Ν’ αναγνωριστεί το δικαίωμα για τη ζωή (υγεία, διατροφή, σωματική ανάπτυξη) για όλα τα παιδιά.

2. Ν’ αναγνωριστεί σ’ όλα τα παιδιά και να ικανοποιηθεί το δικαίωμά τους για την ψυχική και πνευματική τους ανάπτυξη, με την ολόπλευρη μόρφωσή τους.

3. Ν’ αξιοποιηθεί και να δραστηριοποιηθεί η νεολαία. Δύο προϋποθέσεις α! αρμονική ανάπτυξη – άνθισμα ολόπλευρο της προσωπικότητας. β! εξοπλισμός της για τη ζωή και μέσα στη ζωή με την επιστήμη, την αλήθεια.

4! Ν’ αναγνωριστεί και να ικανοποιηθεί το δικαίωμα για την ελευτερία. Η παιδεία πρέπει να μορφώσει ανθρώπους ελεύτερους, και όχι δούλους.

5! Ν’ αξιοποιηθούν όλες οι ικανότητες, όχι για την ανάδειξη του ατόμου σε βάρος των άλλων. Ιδανικό πρέπει να είναι η ευτυχία του συνόλου.

6! Ενεργητική συμμετοχή της νεολαίας στο χτίσιμο του πολιτισμού για την ευτυχία του συνόλου.

7! Να καλλιεργεί η παιδεία την πίστη στον άνθρωπο, την πίστη στην αξία και τις ικανότητες του ανθρώπου, και το ελπιδοφόρο και νικηφόρο αντίκρυσμα της ζωής.

Από τις γενικές αυτές αρχές πρέπει να εμπνέεται η εκπαιδευτική πολιτική, και τα βασικά αυτά αιτήματα πρέπει να εκφράζει. Από τις γενικές αυτές αρχές και τα βασικά αυτά αιτήματα απορρέουν τα ακόλουθα άμεσα αιτήματα, που πρέπει με την εκπαιδευτική μας πολιτική να επιδιώξουμε την πραγματοποίησή τους.

Άμεσα αιτήματα  [Σταυροφορία για τη διαφθορά της νεολαίας –επερωτήσεις –Πανεπιστήμιο –Εκκλησία]

Νηπιακή ηλικία

Η μόρφωση πρέπει να αρχίσει από τη νηπιακή ηλικία

1. Να ιδρυθούν παιδικοί σταθμοί για τα νήπια των εργαζομένων γυναικών

2. Να ιδρυθούν βρεφοκομικοί σταθμοί

3. Να ιδρυθούν Ιατροπαιδαγωγικοί συμβουλευτικοί σταθμοί (Σταυροφορία για το παιδί. Δήμοι- Κοινότητες)

4. Να ιδρυθούν νηπιαγωγεία (Σήμερα καμιά 700 σε ξενόφωνες περιοχές)

Δημοτική Παιδεία- Μέση Παιδεία

1. Να ιδρυθούν καινούργια δημοτικά σχολεία

2. Να διοριστούν δασκάλοι στις κενές θέσεις – είναι σήμερα 1.000

3. Έχουμε σήμερα γύρω στους 19.000 δασκάλους. Μας λείπουν (1.200.000:40=30.000) το λιγότερο 10.000 δασκάλοι. Να ληφθούν όλα τα μέτρα για να σταματήσει ο υπερπληθωρισμός των τάξεων.

4. Να χτιστούν τα απαραίτητα σχολικά χτίρια.

5. Να εφοδιαστούν όλα τα σχολεία με τα απαραίτητα έπιπλα, σχολικά όργανα, εργαστήρια, σχολικούς κήπους.

6. Σχολική πρόνοια, υγειονομική περίθαλψη (συσσίτια, παιδικές εξοχές κ.τ.λ.)

7. Επαγγελματική μόρφωση. Διακλαδισμός Μέσης Παιδείας. Λυτρωμός από την ψευτοκλασική μάθηση. Επαγγελματικές σχολές.

8. Προγράμματα παμπάλαια. Βάση η ποσοτική μάθηση.

9. Εξοπλισμός με την επιστήμη.  Ποιοτική μόρφωση.

10. Διδακτικό προσωπικό  αμείβεται πολύ φτωχικά, εξαθλιωμένο και όχι καλά καταρτισμένο.

α! Τιμαριθμική αμοιβή

β! Συνδικαλιστικές ελευθερίες

γ!  Επαναφορά και αποκατάστασις

Χαραχτηριστική η αδράνεια της Ε.Δ.Α. ως σήμερα.

11. Διοίκηση της Παιδείας

α! Να γίνει δημοκρατική

β!  Σύνθεση όλων συμβουλίων και με αιρετούς

12. Σχολικά βιβλία

Ελεύθερα αναγνώσματα (Τα σημερινά είναι προχειρογραμμένα αντιεπιστημονικό περιεχόμενο. εξωσχολικά αναγνώσματα βλαβερά)  Έντονη κριτική

13. Ηθική και ψυχική εξύψωση της νεολαίας

Ανώτερη Παιδεία

1. Επιστημονικό πνεύμα

2. Οργάνωση βασισμένη σε πραγματική γενική μόρφωση

3. Βιβλία – βιβλιοθήκες

4. Εξετάσεις – εξέταστρα

5. Δουλειά στους Πτυχιούχους

Γι όλα αυτά να αυξηθούν οι πιστώσεις για την Παιδεία και υγεία των παιδιών από 28% το λιγότερο σε 14% με αντίστοιχη περικοπή των στρατιωτικών δαπανών.

Σύντομη εισήγηση για την Παιδεία

στην παναθηναϊκή συνδιάσκεψη της Ε.Δ.Α.

13 Ιουνίου 1956

Το χειρόγραφο σε pdf: ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ

Γενική εισήγηση για την εκπαιδευτική πολιτική της Ε.Δ.Α.  θα γίνει στην Πανελλαδική συνδιάσκεψη

Σήμερα θα κάνω μερικές προτάσεις για την εκπαιδευτική πολιτική της επιτροπής πόλης της Αθήνας.

Α! Σημερινή κατάσταση της Παιδείας

Γενικά: Η παιδεία είναι αντιλαϊκή, ατομιστική, αντιδημοκρατική , αντιανθρωπιστική, αντιπαραγωγική. Τώρα γίνεται και αντιανεξαρτισιακή. Η Παιδεία στην Αθήνα φέρνει ολοφάνερα όλα τα χαραχτηριστικά αυτά.

Μια εικόνα, για την κατάσταση μας την έδωσε ο εισηγητής για τα ζωτικά (μαζικά) προβλήματα της Αθήνας.

Β! Προτάσεις

α! Γενικά η Εκπαιδευτική πολιτική της Ε.Δ.Α., άρα και της επιτροπής πόλης πρέπει να εμπνέεται από τις ακόλουθες βασικές αρχές: Η παιδεία να γίνει λαϊκή – δημοκρατική – εθνική – ανθρωπιστική – και να υψώσει σε μέθοδο για την μόρφωση και την αγωγή την παραγωγική εργασία.

Ο αγώνας θα είναι σκληρός. Η παιδεία ταξική. Γι αυτό χρειάζεται σταυροφορία για την παιδεία.

Προτείνω:

Κ. Δ. Σωτηρίου: Σημειώματα για ομιλίες στη δεκαετία του 50: «Ανθρωπισμός και ανθρωπιστικό ιδανικό» ομιλία σε νέους στα γραφεία της Ε.Δ.Α. το 1955 – «Πως πρέπει να διαβάζουμε» ομιλία σε σπουδαστές και σπουδάστριες στον Πειραιά το 1956

Ανθρωπισμός και ανθρωπιστικό ιδανικό

Ομιλία σε νέους στα γραφεία της Ε.Δ.Α. 27-11-1955

Το χειρόγραφο σε pdf:ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟ ΙΔΑΝΙΚΟ

Με μπλε γράμματα είναι το κείμενο που

 γράφει ο Σωτηρίου στο περιθώριο  της σελίδας.

Ανθρωπισμός στην καθημερινή ομιλία = η γεμάτη καλωσύνη και πλούσια σε ευγενικά συναιστήματα συμπεριφορά, η ανώτερη ψυχική καλλιέργεια,  η πρόθυμη και εξυπηρετική αγάπη προς τους συνανθρώπους.

Αντίθετο = η σκληρή απάνθρωπη συμπεριφορά, όπου κυριαρχούν οι πρωτόγονες εγωιστικές ορμές, η σκληρή  απάνθρωπη και εξαθλιωτική εκμετάλλευση που κάνει ο άνθρωπος στο συνάνθρωπό του. Αυτοί λέμε δεν είναι «άνθρωποι».

Στην ιστορία του πολιτισμού ο «ανθρωπισμός» πολύ πλατύτερο περιεχόμενο, υψώθηκε σε ιδανικό.

«Ανθρωπισμός» ή Ουμανισμός ονομάστηκε το προοδευτικό ρεύμα, η βιοθεωρία που ανάπτυξε η αστική τάξη στο 14^ο και 15^ο αιώνα, είναι το πρώτο ιδανικό της.

Το ανθρωπιστικό ιδανικό πέρασε πολλές φάσεις. Μα όλο μεστώνει και ηλεχτρίζει. Όλο φουντώνει ο αγώνας να καταχτήσει ο άνθρωπος τα δικαιώματά του και να λυτρωθούν οι λαοί από την πολιτική, οικονομική και πνευματική σκλαβιά τους

Όλο δυναμώνει η αλληλεγγύη, η συνεργασία ……….

Σήμερα κυματίζει η σημαία του ανθρωπισμού και εμπνέει το κίνημα για την ειρήνη.

Βασικά γνωρίσματα

α! Η αναγνώριση ο σεβασμός και η εχτίμηση στην αξία και αξιοπρέπεια του ανθρώπου

Ο λυτρωμός από κάθε σκλαβιά = η πρώτη προϋπόθεση για να πραγματώνεται η ανθρώπινη υπόστασή του

Κορύφωμα: Το δικαίωμα και το χρέος να καταχτήσει την ελευθερία. Η ελευθερία όχι προνόμιο των λίγων.

β! Η πίστη στον άνθρωπο, στις ικανότητές του και ιδιαίτερα στο λογικό.

Κορύφωμα: Το δικαίωμα και το χρέος να μορφωθεί πολύπλευρα (= η αξιοποίηση του ανθρώπου) να αναπτύξει όλες τις ικανότητες, για να ανθίσει το καθαυτό ανθρώπινο μέσα του, η ανθρώπινη υπόστασή του. Τότε μεστώνει η ανθρώπινη συνείδηση, ο αυτοσεβασμός, και ο άνθρωπος μπορεί να γίνει «άνθρωπος»

Αλλιώς δούλος του περίγυρου, όπως οι άγριοι και πρωτόγονοι λαοί, που δεν έχουνε καταχτήσει τον ανθρωπισμό τους.

Το άνθισμα και το κάρπισμα της προσωπικότητας = η δεύτερη προϋπόθεση για να πραγματώνεται η ανθρώπινη υπόσταση.

Υποχρέωση: Όλα τα μέσα, όλες οι ευνοϊκές συνθήκες για την πολύπλευρη μόρφωση.

γ! Η αναγνώριση και η εχτίμηση στην ανθρώπινη ζωή.

Κορύφωμα: Το δικαίωμα και το χρέος να καταχτήσει την ευτυχία του. Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι αμαρτία, -(λύπη, στέρηση, ασκητισμός)

Όχι λοιπόν λίγοι προνομιούχοι

Επάνω στην επιστήμη θεμελιώνεται το ανθρωπιστικό ιδανικό

δ! Η ανυπόκριτη και ανυστερόβουλη αγάπη στον άνθρωπο

Κορύφωμα: Χρέος να βασιλέψει η κοινωνική δικαιοσύνη, και η ευτυχία του συνόλου

Εγωιστική ατομική ευτυχία = αντιανθρωπιστική

Βασικά κίνητρα = η αγάπη, η αμοιβαία κατανόηση, ο αλληλοσεβασμός , αλληλεγγύη, αδελφοσύνη

Μα για όλα αυτά απαραίτητη προϋπόθεση η Ειρήνη

Ομιλία σε σπουδαστές και σπουδάστριες

στον Πειραιά 17 Απριλίου 1956

Το χειρόγραφο σε pdf:ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΆΖΟΥΜΕ

Θέμα: Πως πρέπει να διαβάζουμε

Α!

Γιατί και πως διαβάζουν σήμερα

α! Διαβάζουμε για να περάσει η ώρα. Πλήξη και ανία. (Εφημερίδες, φυλλάδες, περιοδικά)

Διάβασμα μηχανικό, κοιμισμένο – ούτε πολυπροσέχουν το περιεχόμενο

β! Φυγή από τη σκληρή πραγματικότητα (Ρωμάντζα, μυθιστορήματα, αστυνομικά περιπέτειες, ταξίδια). Διάβασμα με ενδιαφέρο, άχριστο όμως, άγονο.

γ! Διέγερση ηδονής. Διάβασμα ερεθιστικό, κουραστικό, κατρακυλιστικό.

Τα τρία αυτά είδη καλλιεργεί, τροφοδοτεί, και εκμεταλλεύεται ο τύπος, εφημερίδες, περιοδικά, εκδότες, διαφθορείς του λαού και της νεολαίας.

δ! Διαβάζουμε για να μορφωθούμε

1. Για να αποχτήσουμε γνώσεις, για διακόσμηση- Διακοσμητική μάθηση – εγκυκλοπαιδισμός – ξερή πολυμάθεια

2. Για να μορφωθούμε πραγματικά. Ποιοτική μόρφωση

Β!

Γιατί πρέπει να διαβάζουμε

Για να μορφωθούμε πραγματικά. Ποιοτική μόρφωση

Τι είναι η γνώση

Όχι αυτόνομες, αυτοδύναμες, αυτοτάξιες οντότητες. Οι γνώσεις είναι όργανα για την ικανοποίηση πνευματικών και υλικών αγαθών.

Γι αυτό γνώση πρέπει να είναι αληθινή, κατάχτηση της αλήθειας, αντανάκλαση στη νόησή μας της αντικειμενικής πραγματικότητας για την κυριαρχία των ανθρώπων στη φύση. Γι αυτό αναπόσπαστα δεμένη η θεωρία με την πράξη

Λοιπόν διαβάζουμε για να αποχτήσουμε τέτοιες γνώσεις:

γνώσεις που γίνονται πολύτιμα όργανα στα χέρια μας

γνώσεις που μας καθοδηγούν

γνώσεις που λύνουν προβλήματα

Και αυτές τις γνώσεις μας τις δίνουν δυό τα πιο πολύτιμα δημιουργήματα του ανθρώπου: η Επιστήμη και η Τέχνη

Κ. Δ. Σωτηρίου: Ομιλίες στη Βουλή: 05/07/1960 «περί τροποποιήσεως διατάξεων τινών του Ποινικού Κώδικος, του Κώδικος Ποινικής Δικονομίας και άλλων τινών ποινικών και σωφρονιστικών διατάξεων»- 08/02/1961«Της επί της Δικαιοσύνης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής επί της αιτήσεως του κ. Εισαγγελέως Εφετών Αθηνών, περί άρσεως της ασυλίας του βουλευτού κ. Κωνσταντίνου Σωτηρίου» - 01/06/1961 «Συνεχίζεται η α’ συζήτησις επί της αρχής και των άρθρων του σχεδίου νόμου «περί τροποποιήσεως, συμπληρώσεως και καταργήσεως διατάξεων της περί εκλογής βουλευτών νομοθεσίας»

ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΚΤΙΚΑ

ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ε’ – ΣΥΝΟΔΟΣ Β’

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ Ι Τρίτη 5 Ιουλίου 1960 σε pdf: 05-07-1960

 «περί τροποποιήσεως διατάξεων τινών του Ποινικού Κώδικος, του Κώδικος Ποινικής Δικονομίας και άλλων τινών ποινικών και σωφρονιστικών διατάξεων»

Κ. Σωτηρίου. Κύριοι συνάδελφοι, το υπό κρίσιν σχέδιον Ν. Δ. διορθώνει, αναμφισβήτως, ωρισμένας ελλείψεις και κάμνει αυστοροτέρας τας ποινάς δι’ ωρισμένα αδικήματα. Όμως, δεν πρόκειται να τα περιορίση, διότι δεν χτυπάει το κακό στη ρίζα του, δεν χτυπάει δηλαδή τις αιτίες του «εγκλήματος» των αδικημάτων. Ποίαι είναι αι αιτίαι αυταί; Υποπτεύομαι, ότι εις όλην την Ποινικήν Δικαιοσύνην, σαν να πιστεύωμεν, ότι ο άνθρωπος γεννάται καλός ή κακός, τίμιος ή όχι τίμιος, ηθικός ή εγκληματίας. Η γνώμη μου είναι, ότι η αφετηρία αυτή είναι λανθασμένη. Ο άνθρωπος δεν γεννάται, ούτε καλός, ούτε κακός, ούτε ηθικός ούτε ανήθικος, ούτε δειλός, ούτε γενναίος. Διαπλάθεται από τας κοινωνικάς συνθηκας και από τους όρους, υπό τους οποίους ζη. Και δεύτερον ο χαρακτήρ του δημιουργείται και ο σκοπός της ζωής του, καθορίζεται από την κοινωνίαν εις την οποίαν ζη.

Εάν θέλωμεν να κτυπήσωμεν το έγκλημα δεν πρέπει να ξεκινήσωμεν από την λανθασμένην αυτήν αντίληψιν. Αλλά υπάρχει και μία δευτέρα κακή τοποθέτησις σχετικά με τας αιτίας του εγκλήματος. Και εις αυτήν ευθύνεται η ψυχολογία. Πιστεύουν πολλοί, ότι ο άνθρωπος φέρει μαζί του όταν έρχεται εις τον κόσμον, επιθετικά ένστικτα και με την βάσιν αυτήν θέλουν να δικαιολογήσουν τον πόλεμον και το έγκλημα. Νομίζω, ότι εις αυτό το σημείον η ψυχανάλυσις έχει βάλει καθαρά την σφραγίδα της. Αυτή η θεωρία δεν στέκει. Αι αιτίαι δια το έγκλημα είναι κοινωνικαί. Δεν πρόκειται όμως εις το περιορισμένον αυτό χρονικόν διάστημα να αναλύσω αυτές τις κοινωνικές αιτίες. Θα περιορισθώ να θίξω τα δύο βασικά θέματα τα οποία ρυθμίζει το υπό κρίσιν νομοθέτημα. Την ακουσίαν απαγωγήν και τον βιασμόν. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι αι ποιναί δια τα δύο αυτά εγκλήματα πρέπει να είναι αυστηρόταται. Και επομένως θα έλεγα και εγώ ότι ο κ. Υπουργός θα έπρεπε να καθορίση έτι αυστηροτέρας ποινάς, δια τα δύο αυτά αδικήματα.

Δεν πρέπει όμως να υποστηρίζομεν ότι με τας αυστηροτέρας ποινάς θα διορθώσωμεν την κατάστασιν. Δια να διορθωθή όμως η κατάστασις θα πρέπει να ίδωμεν ποίαι είναι αι αιτίαι, αι οποίαι προκαλούν τα εγκλήματα αυτά. Νομίζω ότι η πρώτη αιτία είναι η ατομικιστική αγωγή. Δηλαδή ο σκοπός τον οποίον θέτει η αγωγή, η παιδεία είναι πως θα αναδειχθούν τα άτομα και αυτό ας γίνεται εις βάρος άλλων και αδιαφορούν δια την ζημίαν την οποίαν θα προκαλέσουν εις τους άλλους.

Δευτέρα είναι ότι στη σημερινή κοινωνία επιζητείται η ικανοποίησις των πρωτόγονων αναγκών και εν προκειμένω η ικανοποίησις των σεξουαλικών ορέξεων. Και την ικανοποίησιν αυτήν την καρπώνονται όσοι έχουν στα χέρια των πλούσια τα οικονομικά μέσα.

Εάν ο σκοπός της αγωγής δεν ήτο ατομικιστικός, εάν αναγνωρίζαμεν το δικαίωμα εις την νέαν γενιάν να αναπτύξη τα σωματικάς, ψυχικάς και πνευματικάς της δυνάμεις και να τας θέση εις την διάθεσιν της κοινωνίας, τότε διαφορετική θα ήτο η στάσις της εις την κοινωνίαν και διαφορετικός θα ήτο ο σεβασμός της προς τους άλλους. Και συνεπώς δεν θα είχομεν φθάσει εις το σημείον να θέλη το άτομον να ικανοποιήση τας πρωτογόνους του ανάγκας με όλα τα μέσα.

Όταν ομιλούμεν, κ. συνάδελφοι, περί ακουσίας απαγωγής είναι αναμφισβήτητον ότι δεν έχομεν ενώπιόν μας ερωτικόν αίσθημα. Πρόκειται για καθαρή σεξουαλική επιθυμία. Εάν ο νέος είχεν ερωτικόν αίσθημα θα εσέβετο και τον εαυτόν του και το αντικείμενον της αγάπης του. Ούτε είναι δυνατόν να μου ειπήτε ότι  ο βιασμός  έχει οιανδήποτε σχέσιν με εξυψωμένον το αίσθημα της αγάπης. Ο βιασμός είναι η ικανοποίησις μιάς ζωώδους ανάγκης. Και αντί να έρχεται η κοινωνία και με την Παιδείαν να εξυψώση αυτάς τας πρωτογόνους ανάγκας έρχεται αντίθετα με τα πορνογραφήματα και πορνοθεάμτα να δίδη πλουσίαν τροφήν ει τας ανάγκας αυτάς. Είναι αναμφισβήτητον ότι πρέπει να βάλωμεν φραγμόν εις τας τάσεις αυτάς της νεολαίας με αυστηράς ποινάς. Εάν θέλετε να διορθωθή η κατάστασις κ. Υπουργέ, πρέπει να συνεννοηθήτε με τον συνάδελφόν σας κ. Υπουργόν της Παιδείας και να θέσητε πλατύ ηθικόν σκοπόν και περιεχόμενον εις την Παιδείαν και να κτυπήσετε τας αιτίας που δημιουργούν την κατάστασιν αυτήν. Να απαγορεύσητε τας ταινίας που βαρβαρώνουν την ψυχήν των νέων. Και ακόμη, δώσατε ανώτερα ιδανικά εις την νεολαίαν. Δώσατε εις την νεολαίαν να καταλάβη, ότι σκοπός της ζωής της είναι να αγωνισθή για κάτι ανώτερο. Εμπνεύσατε με τους πνευματικούς ηγέτας του τόπου εις την νεολαίαν αγάπην και φωτιά για κάτι το ανώτερον και τότε αυτά τα αδικήματα, ασφαλώς θα ελαττωθούν ή θα εξαφανισθούν. Και ενώ θα επερίμενε κανείς σήμερον με την ελευθερίαν που υπάρχει εις τας σεξουαλικάς σχέσεις,  τα αδικήματα αυτά να έχουν ελαττωθή, σεις ο ίδιος ομολογήσατε ότι ηυξήθησαν. Είναι η ψυχή της νεολαίας αποβαρβαρωμένη, και ψαλιδισμένα τα φτερά της.

Κ. Καλλίας (Υπ. Δικαιοσ.). Εάν κ. συνάδελφε, ανατρέξετε εις το πρόσφατον παρελθόν, ασφαλώς θα ανεύρετε την ευθύνην της αποβαρβαρώσεως μικρού, πάντα, μέρους της νεολαίας, εις την πλευράν σας.

Κ. Σωτηρίου. Ιδού, κ. Υπουργέ, διατί ευρίσκεσθε εις την ανάγκην να θέσητε αυστηροτέρους φραγμούς. Είμεθα σύμφωνοι να τεθούν αυστηρότεροι φραγμοί, αλλά βοηθήστε την νεολαίαν όπως είπομεν και με άλλα μέσα, δια να γίνη αξία των παραδόσεων της Πατρίδας μας.

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ε’ – ΣΥΝΟΔΟΣ Γ’

ΗΜΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΙΣ

 ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΝΒ’ Της 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1961

ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΑΡ. 86 «Απόφασις της Βουλής επί αιτήσεως του Εισαγγελέως Εφετών Αθηνών, περί αδείας διώξεως του βουλευτού Νομού Αττικής (υπόλοιπα) κ. Κ. Σωτηρίου, κατηγορουμένου επί παραβάσει του άρθρου 191 του Π.Κ. και επί παραβάσει του άρθρου 30 του Γ’ Ψηφίσματος»

 ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ

ΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ε’ – ΣΥΝΟΔΟΣ Γ’

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΞΑ’ Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 1961 σε pdf: ΑΡΣΗ ΤΗΣ ΑΣΥΛΙΑΣ

«Της επί της Δικαιοσύνης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής επί της αιτήσεως του κ. Εισαγγελέως Εφετών Αθηνών, περί άρσεως της ασυλίας του βουλευτού κ. Κωνσταντίνου Σωτηρίου»

Πρόεδρος. Ο κ. Σωτηρίου έχει τον λόγον.

Κ. Σωτηρίου. Κύριε Πρόεδρε, θέλω και εγώ με δύο λόγια να παρουσιάσω εις τους κ. συναδέλφους ποίον είναι το μεγάλον αδίκημα δια το οποίον ζητείται υπό του κ. Εισαγγελέως Εφετών η άρση της βουλευτικής μου ασυλίας.

Τον Σεπτέμβριον του 1958 εις μίαν περιοδείαν μου ανά τα χωρία της Αττικής επήγα εις το χωρίον Σπάτα. Εις το καφενείον όπου εκάθησα ήλθον και με συνάντησαν μερικοί χωρικοί. Όσα θα εκθέσω τώρα, δεν τα λέγω εγώ, τα λέγει εις την εναντίον μου μήνυσιν ο αστυνομικός σταθμάρχης του χωριού, ο ανθυπασπιστής Ηλίας Πολίτης. Συζήτησα λοιπόν με τους χωρικούς μερικά από τα βασικά αγροτικά προβλήματα. Για το κρασί και την κρίσιν των αμπελουργών, δια την πτηνοτροφίαν και την Παιδείαν κλπ. Και αφού συνεζήτησα μετ’ αυτών τους είπα ότι διά τα θέματα αυτά έχω καταθέσει σχετικάς επερωτήσεις εις την Βουλήν και μάλιστα εις μερικούς εξ αυτών εμοίρασα αντίτυπα των καταταθεισών επερωτήσεων.

Ο ασυνομικός σταθμάρχης – το ομολογεί ο ίδιος εις την μήνυσίν του – εκάλεσε μερικούς εξ αυτών των χωρικών και προέβη εις ένορκον κατάθεσιν. Παρέλαβε και αντίτυπα των επερωτήσεων. Εις την μήνυσίν του υποβάλει τρείς ενόρκους καταθέσεις και αντίτυπα των επερωτήσεών του και ζητεί την ποινικήν μου δίωξιν σύμφωνα με το άρθρον 191 του Ποινικού Κώδικος. Ο κ. Εισαγγελεύς προσέθεσε και εκείνος ότι πρέπει να παραπεμφθώ και δια παράβασιν του άρθρου 30 του Γ’ Ψηφίσματος και ζητεί τώρα την άρσιν της βουλευτικής μου ασυλίας. Ιδού τι λέγει η μήνυσις του Αστυνομικού Σταθμάρχου:

«Επειδή οι επερωτήσεις αύται σκοπόν έχουσι κατά την ημετέραν γνώμην, να επιφέρουν ανησυχίας εις τους πολίτας της ενταύθα κωμοπόλεως και να κλονίσωσι την πίστιν των προς την Κυβέρνησιν, υποβάλλω προσηρτημένως τρεις ενόρκους μαρτυρικές καταθέσεις και επερωτήσεις διανεμηθείσας και παρακαλώ εις περίπτωσιν καθ’ ην η πράξις αύτη εμπίπτει εις το 191 άρθρον του Ποινικού Κώδικος απαγγείλατε κατ’ αυτού κατηγορίαν».

Ο κ. Εισαγγελεύς απήγγηλε την κατηγορίαν και προσέθεσεν, όπως είπα, και παράβασιν του άρθρου 30 του Γ’ Ψηφίσματος. Κύριοι συνάδελφοι, αυτό είναι το αδίκημα δια το οποίον κατηγορούμαι.

Δεν χρειάζεται, νομίζω, κύριοι συνάδελφοι, να κάνω κανένα σχόλιον, ούτε δια την αυταπάγγελτον αντισυνταγματικήν ενέργειαν του κ.Αστυνομικού Σταθμάρχου, ούτε δια την γραφειοκρατικήν εμβρίθειαν  του κ. Εισαγγελέως Εφετών.

Απόφαση της Βουλής

Αρ. 98 ) Υπέρ της άρσεως της ασυλίας του βουλευτού κ. Σωτηρίου Κ., κατηγορουμένου επί παραβάσει του άρθρου 191 του Π.Κ. και επί παραβάσει του άρθρου 30 του Γ’ Ψηφίσματος, εψήφισαν 70, εναντίον 170.

ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ

ΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ε’ – ΣΥΝΟΔΟΣ Γ’

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΡΚΑ’ Πέμπτη 1 Ιουλίου 1961 σε pdf: 01-06-1961

«Συνεχίζεται η α’ συζήτησις επί της αρχής και των άρθρων του σχεδίου νόμου «περί τροποποιήσεως, συμπληρώσεως και καταργήσεως διατάξεων της περί εκλογής βουλευτών νομοθεσίας»

Πρόεδρος. Τον λόγον έχει ο κ. Σωτηρίου

Κ. Σωτηρίου. Κύριοι συνάδελφοι, με όλον τον κίνδυνον να φανώ δυσάρεστος εις τον αξ. κ. Πρόεδρον της Βουλής, ενόμισα πως έχω την υποχρέωσιν να ανέβω εις το βήμα και να είπω την γνώμην μου δια το νομοσχέδιον. Θα περιορίσω την ομιλίαν μου εις την συζήτησιν επί της αρχής.

Τρία είναι τα ερωτήματα που γεννώνται δια το νομοσχέδιον. Πρώτον ερώτημα: Το εκλογικόν νομοσχέδιον που συζητούμεν είναι δημοκρατικόν; Δεύτερον ερώτημα: Το εκλογικόν τούτο νομοσχέδιον εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Ελληνικού λαού; Τρίτον ερώτημα: Είναι το νομοσχέδιον εθνικόν; Η απάντησις που δίδω και εις τα τρία ερωτήματα είναι αρνητική. Το νομοσχέδιον είναι αντιδημοκρατικόν, αντιλαϊκόν και αντεθνικόν. Την κρίσιν μου αυτήν θέλω να δικαιολογήσω. Θα είμαι συντομότατος.

Κ. Δ. Σωτηρίου Ομιλίες στη Βουλή: Από 21/01/1960 ως 23/05/1960: «Περί οργανώσεως της οινοπαραγωγής της Επαρχίας Αττικής» - 12/05/1960 «περί οργανώσεως του αντιφυματικού αγώνος» -01/07/1960 ««περί κυρώσεως της μεταξύ Ελλάδος και Βελγίου συμφωνίας περί μεταναστεύσεως Ελλήνων εργατών εις Βέλγιον προς απασχόλησιν εις ανθρακωρυχεία»

ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ

ΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ε’ - ΣΥΝΟΔΟΣ Β’

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ Λ’ Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 1960 σελ. 23-25 σε pdf: 21-01-1960

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΛΒ’ Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 1960 σελ. 8 & 11 σε pdf: 25-01-1960

ΣΥΝΕΔΙΑΣΙΣ ..Ζ’ Τετάρτη 18 Μαΐου 1960 σελ. 40 σε pdf: 18-05-1960

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ Ρ’ Δευτέρα 23 Μαΐου 1960 σελ. 20 & 21 σε pdf: 23-05-1960

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ..Γ’ Πέμπτη 12 Μαΐου 1960 σελ. 17: Συζήτησις του νομοσχεδίου «περί οργανώσεως του αντιφυματικού αγώνος» σε pdf: 12-05-1960

Αποσπάσματα  από την ομιλία:

«….. Το άρθρον 14 ορίζει ότι οι απόφοιτοι των ιατρικών σχολών είναι εκείνοι, οι οποίοι πρέπει να επανδρώσουν τα νοσοκομεία και τα αγροτικά ιατρεία. Το πρόβλημα είναι εάν θα μπορέσουν να εκτελέσουν αυτό το χρέος. Έχω την γνώμην ότι δεν είναι ώριμοι δι’ αυτήν την εργασίαν, όπως και οι ίδιοι λέγουν. Δεν είναι ώριμοι, διότι δεν έχουν την πρέπουσαν θεωρητικήν και πρακτικήν μόρφωσιν.

Ομιλών και άλλοτε περί της πανεπιστημιακής μορφώσεως, είχα τονίσει πως γενικά η παιδεία δεν είναι εις θέσιν να εκτελέση τον προορισμόν της και δεν εξοπλίζει τους νέους δια τον αγώνα της ζωής. Τρία είναι τα βασικά ελαττώματα της παιδείας που κορυφώνονται εις την ανωτάτην παιδείαν. Το πρώτον είναι πως είναι ατομιστική. …….

Το δεύτερον είναι, ότι η μόρφωσις της νεολαίας μας πάσχει από δύο ελαττώματα. Το πρώτον ελάττωμα είναι, ότι η μόρφωσις είναι ποσοτική, διότι αποβλέπομεν εις το πώς θα μπουκώσουμε, το μυαλό τους με διάφορες γνώσεις, ανεξάρτητα αν αυτές είναι χρησιμοποιήσιμες ή είναι ξεπερασμένες……. Το δεύτερον ελάττωμα είναι ότι υπάρχει διαζύγιον, χάσμα αγεφύρωτον, μεταξύ θεωρίας και πράξης…..»

ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ

ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ε’ – ΣΥΝΟΔΟΣ Β’

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ Θ’ Παρασκευή 1 Ιουλίου 1960 σελ. 9 & 10 σε pdf:  01-07-1960 

Συνεχίζεται η εφ’ άπαξ συζήτησις επί της αρχής, των άρθρων και το συνόλου του σχεδίου Ν.Δ. «περί  κυρώσεως της μεταξύ Ελλάδος και Βελγίου συμφωνίας περί μεταναστεύσεως Ελλήνων εργατών εις Βέλγιον προς απασχόλησιν εις ανθρακωρυχεία»

Απoσπάσματα από την ομιλία

«…..Και  έρχομαι τώρα εις την θεωρίαν την οποίαν υποστηρίζει η Κυβέρνησις. Τι να μας κάμη η επιστήμη, αφού η Ελλάς, η πατρίδα μας είναι πτωχή; Αλλά τούτο αποτελεί βλασφημίαν εθνικήν. Η χώρα μας δεν είναι πτωχή, αλλά κάτι άλλο γίνεται. Γίνεται το εξής: Από το ένα μέρος δίδομεν τας γνωστάς πλουτοπαραγωγικάς πηγάς εις ξένους να τας εκμεταλλεύονται αυτοί εις βάρος του Ελληνικού λαού και από το άλλο μέρος δεν έχομεν καταπιασθή με την έρευναν και την εκμετάλλευσιν των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας μας. Πως είναι δυνατόν επομένως να λέγωμεν ότι η Ελλάς είναι πτωχή; ………Η Ελλάς έχει μείνει πτωχή, αλλά εις αυτό δεν φταίει ο Ελληνικός λαός, αλλά οι Κυβερνήσεις του……

Υπεστηρίχθη, όμως, από τον αξιότιμον κ. Υπουργόν, ότι αδυνατεί η Κυβέρνησις να εμποδίση την μετανάστευσιν διότι είναι υπέρμαχοι της ελευθερίας εις την εργασίαν. Πριν να φθάση όμως, εις την προστασίαν της ελευθερίας της εργασίας, θα έπρεπε να αναγνωρίση το δικαίωμα της εργασίας εις ολόκληρον τον Ελληνικόν Λαόν, ούτως ώστε να μην εξαναγκάζονται τα παιδιά του να πηγαίνουν εις τα υπόγεια του Βελγίου και τας ερήμους της Αυστραλίας. Άλλωστε οι σημερινοί μετανάστες δεν πηγαίνουν εις τα σκλαβοπάζαρα από αγάπην προς την ελευθερίαν της εργασίας. Η φτώχεια και η κακομοιριά τους εξαναγκάζουν και φεύγουν με βαρειά καρδιά………..»