Από τη συνεργασία του Κώστα Σωτηρίου με την εφημερίδα «Αυγή»

Ο Σωτηρίου, πέρα από  άρθρα και επιφυλλίδες του, που δημοσιεύθηκαν στην «ΑΥΓΗ», στο αρχείο του έχει  για την συνεργασία του με την εφημερίδα «Αυγή»:

1.     Χειρόγραφη επιστολή  «Προς την Διεθνή Ένωσιν δια τα δικαιώματα του ανθρώπου» με την οποία ζητείται η συμπαράσταση της Επιτροπής στην καταδίκη της «Αυγής» το 1954 κατά πάσα πιθανότητα (στο χειρόγραφο αναφέρει πέντε χρόνια μετά τον εμφύλιο - Κυβέρνηση Παπάγου) με τον Νόμο περί «Τύπου». Και «Κάλεσμα ενίσχυσης της ΑΥΓΗΣ» για να μην κλείσει. Δεν αναφέρει αν η επιστολή εστάλη. Σε pdf: Επιστολή   Ενίσχυση

2.      Χειρόγραφο «Σημείωμα» του  με ημερομηνία 27 Ιανουαρίου 1955 με το οποίο όπως αναφέρει ο ίδιος: «Με το σύντομο τούτο σημείωμά μου θέλω κι εγώ να ξεκαθαρίσω τι μπορώ να προσφέρω στην εφημερίδα μέσα στις συνθήκες τις σημερινές της ζωής της». Σε pdf:  Σημείωμα

3.     Χειρόγραφο κείμενο του με τίτλο « Εισήγηση για την εφημερίδα «ΑΥΓΗ» στη Διοικητική Επιτροπή της Ε.Δ.Α. στις 9 του Απρίλη 1957». (σχέδιο και ομιλία). Πρόκειται για τη δική του εισήγηση.  Σε pdf: Εισήγηση

Τα κείμενα δημοσιεύονται παρακάτω

  

1.  «Προς την διεθνή Ένωσιν δια τα δικαιώματα του ανθρώπου»

Πέντε χρόνια έπειτα από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου εξακολουθούν τα τυραννικά μέτρα εις την χώραν μας. Ενώ ο λαός ποθεί την εσωτερικήν ειρήνευσιν, και αγωνίζεται δια την παγκόσμιον ειρήνην, και ενώ η σημερνή Κυβέρνηση με το στόμα του αρχηγού της υπεσχέθη εις τον λαόν την «Λήθην», παρ’ όλα αυτά η βία και η τρομοκρατία καταπιέζουν τον ελληνικόν λαόν. Το δικαίωμα της ελευθερίας καταπατείται. Και εκατοντάδες πολίτες οκτώ χρόνια τώρα κρατούνται εις τα στρατόπεδα της εξορίας μέσα εις τας πλέον απανθρώπους συνθήκας παρά το Σύνταγμα και παρά τον νόμον. Εκατοντάδες άλλοι πολίτες παίρνουν πάλι τον δρόμον της εξορίας, χιλιάδες αγωνιστές της εθνικής αντίστασης σαπίζουν εις τας φυλακάς, οι συνδικαλιστικές ελευθερίες στραγγαλίζονται, τα συνδικάτα στενάζουν κάτω από την αστυνομική επιτήρηση και καθοδήγηση, οι προοδευτικές ιδέες καταδιώκονται, προοδευτικοί συγγραφείς εξορίζονται, προοδευτικά βιβλία κατάσχονται αυθαίρετα – ακόμη και τα έργα του μεγάλου πρωταγωνιστού της ελευθερίας και της δημοκρατίας Βίκτορος Ουγκώ, οι εκδότες των εξορίζονται και με κάθε άμεσον και έμμεσον τρόπον έχει κηρυχθεί εις διωγμόν η ελευθερία της σκέψης ,της συνείδησης, της γνώμης.

Ένα από τα ανελεύθερα και τυραννικά μέτρα είναι και ο νέος προ τινός καιρού ψηφισθείς υπό της σημερινής Κυβερνήσεως νέος Νόμος περί «Τύπου». Με τον Νόμον τούτον, του οποίου αι κυρώσεις είναι βαρύταται, επιδιώκεται να φιμωθεί ο τύπος και να μείνει ανεξέλεγκτος η Κυβέρνησις εις τας ανελευθέρους πράξεις της και εις την καταπάτησιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Του νόμου τούτου θύμα έπεσεν  και η Εφημερίς «Αυγή». Εις το άρθρον της «Αντί ειρηνεύσεως, εκτελέσεις» η «Αυγή» κατέκρινε την Κυβέρνησιν διότι διέταξε την εκτέλεσιν καταδίκου εις θάνατον, καταδικασθέντος δι αδίκημα πολιτικής φύσεως, παρά την δικαίαν επιθυμίαν του ελληνικού λαού δια την εσωτερικήν ειρήνευσιν και το πανελλήνιο αίτημα δια την γενικήν αμνηστίαν. Η καταδίκη της «Αυγής» εστηρίχθη εις μίαν φράσιν του άρθρου η οποία εχαραχτήριζε τον αντισυνταγματικόν και καθαρά αστυνομικόν τρόπον ενεργείας της Γενικής Ασφαλείας, με την διεξαγωγήν με ψυχολογικήν βίαν αφάνταστων ανακρίσεων, με πολύμηνες απομονώσεις, με άρνησιν του διακιώματος υπερασπίσεως, με παραβίασιν των συνταγματικών και δικονομικών εγγυήσεων. Και μολονότι η κριτική της «Αυγής» ανεγνωρίσθη ότι βασίζεται εις αναμφισβήτητα γεγονότα, και ανταποκρίνονται εις την πραγματικότητα, εθεωρήθη η φράση αυτή εξυβριστική και επεβλήθη εξοντωτική από οικονομικής απόψεως ποινή. Και αν ο ελληνικός λαός δεν είχε ανταποκριθεί εις την  έκκλησιν της «Αυγής» και δεν είχε σπεύσει με την αύξησιν της κυκλοφορίας να καλύψη την επιβληθείσαν χρηματικήν  ποινήν, η «Αυγή» θα είχε κλείσει.

Κύριε Πρόεδρε

Η «Αυγή» θα μείνει πιστή στον αγώνα της, δια την δημοκρατίαν, τα δικαιώματα του ανθρώπου και την εσωτερικήν ειρήνευσιν της χώρας. Προσφεύγει και προς την Ένωσίν σας και σας παρακαλεί να υψώσετε  φωνήν και να ζητήσετε να μη παραβιάζονται τα δικαιώματα του ανθρώπου, η ατομική ελευθερία, η ελευθερία της σκέψεως και της συνειδήσεως, και η ελευθερία του τύπου και της κριτικής.

Είμαστε βέβαιοι, ότι εις τον αγώνα του ελληνικού λαού να ανακτήσει τα δικαιώματά του και να αναστηλώσει τας  καταπατουμένας ελευθερίας του, θα θελήσετε να τον ενισχύσετε ηθικώς. Η βοήθειά σας είναι πολύτιμη.

Δεχτείτε κύριε Πρόεδρε κ.τ.λ.

****

Για την ενίσχυση της «ΑΥΓΗΣ»

«ΑΥΓΗ» με αδάμαστη αποφασιστικότητα και αυτοθυσία,  αγωνίζεται τον τίμιο εθνικό αγώνα της για τη δημοκρατία, για την ελευθερία και ανεξαρτησία της χώρας μας, για την εσωτερική ειρήνευση και την παγκόσμια ειρήνη, για την υλική ευημερία και την πνευματική εξύψωση του δουλευτή λαού. Στον αγώνα της πολλά εμπόδια είχε να προσπεράσει και πολλά χτυπήματα αντιμετώπισε. Πάντα στάθηκε ακλόνητη.

Εξοντωτικό όμως είναι το τελευταίο χτύπημα και ο κίνδυνος που την απειλεί  «τρομαχτικός». Η «ΑΥΓΗ» ζητάει την υποστήριξη όλων μας; Ποιος θ’ αρνηθεί να τρέξει να τη βοηθήσει; Ποιος θ’ αρνηθεί να κάνει το χρέος του; Η «ΑΥΓΗ» εκφράζει τους πόθους μας και κρατάει σταθερά τη σημαία. Για μας αγωνίζεται, για μας κιντυνεύει. Όλοι θα τρέξουμε να την ενισχύσουμε. Δε θ’ αφήσουμε να κλείσουνε το στόμα της. Πρέπει να διπλασιάσουμε την κυκλοφορία της.

Στη μάχη αυτή για την «ΑΥΓΗ» πρέπει να νικήσουμε. Στο χέρι μας είναι. Και θα νικήσουμε. Η «ΑΥΓΗ» δε θα κλείσει. Είναι βαθιά ριζωμένη στην καρδιά του λαού. Και η αγάπη του λαού είναι ανεξάντλητη και πλούσια σε χυμούς. Εμπρός όλοι για τη σωτηρία της «ΑΥΓΗΣ»

Η στήλη «Η Επιστήμη για το Λαό» στην εφημερίδα «Ελεύθερη Ελλάδα» -1946

Στην εφημερίδα «Ελεύθερη Ελλάδα» δημιουργείται

 το 1946 η στήλη «Η επιστήμη για το λαό».

Στις 14 Νοέμβρη 1946 δημοσιεύεται στην στήλη άρθρο

 με υπογραφή «Ελεύθερη Ελλάδα» με θέμα

 «Η Αναδιοργάνωση της «Επιστήμης για το Λαό»».

 Στο άρθρο αυτό αναφέρεται ότι συστήνεται «Επιτροπή»

 για την καλύτερη οργάνωση της στήλης.

 Στην «Επιτροπή» αυτή συμμετέχει ο Σωτηρίου.

 Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: 

Η ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ "ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ"  

Ο  Σωτηρίου γράφει ένα σημείωμα σχετικά

 με τις «Μεθοδολογικές αρχές» της στήλης αυτής.

Δημοσιεύεται παρακάτω. Το χειρόγραφο σημείωμα: Το χειρόγραφο

«Η Επιστήμη για το λαό» - «Μεθοδολογικές αρχές»

1.     Τα θέματα από κάθε επιστημονικό κλάδο να βρίσκονται σε εσωτερική αλληλουχία και διάρθρωση και αναμεταξύ τους και με τα θέματα από τους άλλους κλάδους της επιστήμης , έτσι που το ένα να προετοιμάζει το άλλο. Γι αυτό χρειάζεται να καθοριστούν από πριν τα θέματα και να οριστεί –με σχετική, φυσικά, ευλυγισία – η σειρά που θα δημοσιεύεται το καθένα .

2.     Η έρευνα και η διαπραγμάτευση κάθε θέματος να γίνεται κάτω από το φως του διαλεχτικού υλισμού. Μόνον τότε θα υψωθεί ποιοτικά η στήλη «Η επιστήμη για το λαό» και θα γίνει προοδευτικό όπλο για τον αναγνώστη.

3.     Για να εκπληρώσει τον προορισμό της η στήλη αυτή, πρέπει να βοηθήσει τον αναγνώστη να κατανοήσει τις αιτίες και να ιδεί την προοδευτική λύση για τα άλυτα ως τώρα νεοελληνικά προβλήματα. Επιβάλλεται λοιπόν σε κάθε θέμα να εμπλέκονται τα αντίστοιχα προβλήματα.

4.     Χρειάζεται ακόμη το κάθε μάθημα να δίνει πραχτικά διδάγματα στον αναγνώστη. Έτσι θα καταλάβει ο αναγνώστης τι ωφελήθηκε και θα ενδιαφέρεται να διαβάζει τη στήλη.

5.     Το μάθημα να κρατηθεί στο επίπεδο του μέσου αναγνώστη ή και λίγο παρακάτω, έτσι που και ο αγράμματος αναγνώστης να το καταλαβαίνει, και ο μέσος να το διαβάζει με ευκολία και ο επιστήμονας να μην κουράζεται.

Στη στήλη αυτή Ο Σωτηρίου γράφει : «Τι είναι η μόρφωση» 11-17 Οκτώβρη 1946 και «Τα κριτήρια για τη μόρφωση» 26-28 Νοέμβρη 1946. Έχουν δημοσιευθεί : 1. Τι είναι η μόρφωση     2. Τα κριτήρια για τη μόρφωση

Στο αρχείο του υπάρχουν «αποκόμματα»  της εφημερίδας με αρκετά άρθρα που δημοσιεύτηκαν στη  στήλη αυτή και είναι τα παρακάτω και μπορείτε να τα διαβάσετε εδώ  : Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ 1946-47

1^ο . ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ Σελ. 1

Α’ -Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΞΗ 

2^ο . Η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ Σελ. 2

Β’-Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ.- ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ ΤΟΥ.- ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ «ΠΕΡΙ ΤΥΠΟΥ» ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΣΑΛΔΑΡΗ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΞΗ

3^ο . 5-6  Νοεμβρίου 1946 Σελ. 3-4

ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ

ΣΤ’ & Ζ’

ΜΑΘΗΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΞΗ

4^ο. 7-8-11-12-13 Νοεμβρίου 1946 Σελ. 5-9

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Α’-Β’-Δ’-Ε’-ΣΤ’

Μάθημα του Μηχανικού Σταύρου Σταυρόπουλου

5^ο.  14 Νοεμβρίου 1946 Σελ. 10

Η ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

ΤΗΣ «ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ»

Η «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ»

6^ο.  16-18 Νοεμβρίου 1946 Σελ. 11-12

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Μέρος Α’ – Εισαγωγή

Α’ – Β’

Της ΕΛΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ

7^ο.  19-20-21  Νοεμβρίου 1946 Σελ. 13-15

ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ

Οι πρώτες αρχές

Α’-Β’-Γ’

ΤΟΥ ΦΩΤΗ ΛΥΡΗ

8^ο.  22-23  Νοεμβρίου 1946 Σελ. 16-17

ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΤΟ ΕΝΟΙΚΙΟΣΤΑΣΙΟ

Α’ –Β’

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΞΗ

9^ο.  10 Δεκεμβρίου 1946 Σελ. 18

ΟΙ ΕΚΛΕΙΨΕΙΣ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ

ΤΟΥ ΦΩΤΗ ΛΥΡΗ

10. 27-28 Φεβρουαρίου 1947 Σελ. 19-20

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

ΠΛΑΤΩΝ (427-347 π.χ.)

Α’-Β’

ΤΗΣ ΡΟΖΑΣ ΙΜΒΡΙΩΤΗ 

Από τη δράση του στο Βουνό 1944 : Το «Δελτίο Ταυτότητας» -«Φωτογραφίες» - «Φύλλα Πορείας κ Αδείας»- «Παιδαγωγικό Φροντιστήριο»- «Προσκλήσεις σε Λαϊκές γιορτές»

Αρχείο 1:  «Δελτίο ταυτότητας»- 2  Φωτογραφίες :Αρχείο 1

-       Σελ.1 :Το «Δελτίο ταυτότητάς»  του όπως εκδόθηκε από το Φρουραρχείο Κορυσχάδων στις 14/05/1944

Ε.Λ.Α.Σ. ΧΙΙΙ Μεραρχία Φρ/ρχείο Κορυσχάδων          ----- Αριθ. 412   ΔΕΛΤΙΟ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ Για το συν/στη Σωτηρίου Κωνσταντίνο που είναι εθνοσύμβουλος (έτους 1944) Σ.Δ. Κορυσχάδες τη 14-5-1944                                                                                    Ο φρούραρχος ΣΦΡΑΓΙΔΑ φρουραρχείου - ΥΠΟΓΡΑΦΗ Παρατηρήσεις Ι.  Το παρόν πρέπει να υποδεικνύεται στα όργανα του φρουραρχείου όταν το ζητούν ΙΙ. Στη περίπτωση που ο κάτοχος χάσει το παρόν οφείλει να δηλώση στο φρουραρχείο για να αντικατασταθή και αναιρεθή το προηγούμενο.-

-       Σελ. 2 : Φωτογραφία από την δράση του στο Βουνό. Ο Σωτηρίου  μιλά σε συγκέντρωση . Η φωτογραφία είναι πολύ μικρών διαστάσεων 5Χ5 εκατ. Ο Σωτηρίου είναι ο όρθιος αριστερά πίσω από το τραπέζι.

-       Σελ.3 : Φωτογραφία του Σωτηρίου στο «Βουνό». Ο Σωτηρίου με το σακάκι και το καπέλο. Και αυτή η φωτογραφία είναι 5Χ5 εκατ.

-        

Αρχείο 2: «Φύλλα πορείας» και «Αδείας»: Αρχείο 2

-       Σελ.1 : «Π.Ε.Ε.Α - Φύλλο Πορείας για τον εθνοσύμβουλο Κων. Σωτηρίου της 12-5-1944 για να πάει στο Καρπενήσι».

-       Σελ. 2 : «Ε.Λ.Α.Σ. ΧΙΙΙ Μεραρχία Φρουραρχείο Τ.810 Αριθ. 89 – Φύλλο Πορείας για τον εθνοσύμβουλο  Κ. Σωτηρίου της 29/5/1944 για να μεταβή στη Βίνιανη». Κάτω αριστερά η με αρ. 523 θεώρηση  του φρουραρχείου στο «Στένωμα»  της 2-6-1944

-       Σελ. 3-4 : «Π.Ε.Ε.Α Φρουραρχείο – Φύλλο Πορείας της 30/6/1944 για τον συναγ. Κ. Σωτηρίου της Γραμματείας Παιδείας  προοριζόμενο για Καρπενήσι». Στο ίδιο Φύλλο πορείας υπάρχουν και θεωρήσεις (τρείς συνολικά –βλέπε και σελίδα 4)  από τις ενδιάμεσες στάσεις.

-       Σελ. 5 : «Ε.Π.  Α! Τμήμα Καρπενησιού αρ. 588- Φύλλον αδείας . Χορηγούμε στον συν. Σωτηρίου Κώστα όπως μεταβή στη Λάσπη στο Παιδαγ. συνέδριο. – Καρπενήσι 20-7-1944 – Θεώρηση για την άφιξη κ αναχώρηση» (δυσανάγνωστη)

-       Σελ. 6 : «Ε.Π. Α! Τμήμα Καρπενησιού –Φύλλο αδείας. Χορηγούμε στον συν. Σωτηρίου Κων/νο όπως μεταβή …… για τη συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ. Καρπενήσι 31-7-1944.

-       Σελ. 7 : «Ε.Λ.Α.Σ. Τάγμα φρουράς Γ. Στρατηγείου. –Φύλλον Πορείας. Χορηγούμεν φύλλον πορείας εις τον συν. Σωτηρίου Κωνστ. όπως μεταβή ει Κλειστόν όπου και διαμένει. 1-10-1944»

Αρχείο 3 : Για το «Παιδαγωγικό Φροντιστήριο» :Αρχείο 3

-       Σελ. 1 : «Π.Ε.Ε.Α. Γραμματεία Παιδείας και Θρησκευμάτων αρ. πρ. 89 Προς τον συναγωνιστήν Κώστα Σωτηρίου Προϊστάμενον Γραμματείας Παιδείας. – Σας κάνουμε γνωστό πως με απόφαση της Π.Ε.Ε.Α. τοποθετηθήκατε Διευθυντής του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου που θα λειτουργήσει στο Καρπενήσι, και σας παρακαλούμε να βρίσκεσθε εκεί την 5^ην Ιουλίου ημέρα έναρξης των μαθημάτων. Την τροφοδοσία θα αναλάβει η Ε.Τ.Α. ………» Στην έδρα της Π.Ε.Ε.Α. 27-4-1944

-       Σελ. 2 : «Παιδαγωγικό Φροντιστήριο Τροβάτου – Κατάσταση σχετική με τη διαχείριση τροφίμων  στο Παιδ. Φροντ από 14.8-10.9.44

-       Σελ.  3 : «Παιδαγωγικό Φροντιστήριο Τροβάτου – Πρωτόκολλο για τη παράδοση κ παραλαβή τροφίμων κ λοιπών ειδών Αποθήκης 11 Σ/βριου 1944» …. Ο παραλαβών Κ . Σωτηρίου (υπογραφή δική του)

-       Σελ. 4 : «Τροβάτο – Πρωτόκολλο – Σήμερα 18 του Σεπτέμβρη 1944 παράδωσα στον υπεύθυνο της Ε.Τ.Α. Γιάννη Παπαδημητρίου τα παρακάτω τρόφιμα …… Ο παραδότης Διευθυντής Παιδαγ. Φροντιστηρίου Κ. Σωτηρίου (υπογραφή δική του)

Αρχείο 4 : Προσκλήσεις σε  Λαϊκές γιορτές :Αρχείο 4

-       Σελ. 1 :  «Ε.Α.Μ. Περιφερειακή Επιτροπή Ευρυτανίας – Πρόσκληση προς τον Εθνοσύμβουλο Σωτηρίου – Σας καλούμε να πάρετε μέρος στη Λαϊκή γιορτή την Κυριακή και ώρα 9 μ.μ. που θα γίνει στη Πλατεία της πόλης για την επέτειο της ίδρυσης της ΧΙΙΙ Μεραρχίας μας. –Κρπενήσι 4 Αυγούστου 1944- Π.Ε.Ε.Α. Ευρυτανίας- Πρόγραμμα

-       Σελ. 2 : «Ε.Λ.Α.Σ. ΧΙΙΙ Μεραρχία – Προς τον σ. Σωτηρίου  Παιδ. Ακαδ. – Την Κυριακήν 6.8.44 η Μεραρχία μας γιορτάζει τη πρώτη της επέτειο. Παρακαλούμε να τιμήσετε το χορό που δίδει η Μεραρχία μας το βράδυ του Σαββάτου καθώς και το γεύμα της Κυριακής. –Σ.Σ. ΧΙΙΙ Μεραρχίας – Κ.Δ. Ο Επιτελάρχης Παπαθανασίου»  

Για τον «Δημήτρη Φωτιάδη» - Ομιλία του Κ. Σωτηρίου (19 Δεκέμβρη 1964)

Είναι γνωστή η φιλία των Σωτηρίου – Φωτιάδη.

Η ομιλία του Σωτηρίου αποτελεί απόδειξη της φιλίας τους.

Το χειρόγραφο : Χειρόγραφο

Οι σημειώσεις: Σημειώσεις

Το δακτυλογραφημένο: Δακτυλογραφημένο 

Από την εκδήλωση 

Σύντομη ομιλία μου

στην  τιμητική συνεστίαση

για το λογοτέχνη και ιστορικό

Δημήτρη Φωτιάδη – στις 19 Δεκέμβρη 1964

Πολύτιμε φίλε

Από την εκδήλωση 

Στάθηκες άξιο παιδί του, στο πλευρό του Ελληνικού λαού, ένιωσες τον πόνο και τις λαχτάρες του, αγωνίστηκες και αγωνίζεσαι με θάρρος και αποφασιστικότητα για να καταχτήσει τα καταπατημένα δικαιώματά του, και υψώθηκες ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους οδηγητές του στον ιδεολογικό αγώνα. Και γι αυτό δίκαια σε τιμούμε σήμερα. ανεξάντλητη πηγή στην πλούσια αγωνιστική σου δράση, η αγάπη σου στο Λαό, όπλα σου το καλλιεργημένο λογοτεχνικό σου ταλέντο και η επιστημονική ιστορική έρευνα, ακοίμητο κίνητρο το σύγχρονο ανθρωπιστικό ιδανικό.

Εμπνέεσαι, πολύτιμε φίλε, στη ζωή και στη δράση σου από τις βασικές αρχές του γνήσιου ανθρωπισμού, κρατάς σταθερά στα χέρια σου τη σημαία του, και αγωνίζεσαι με πίστη από τις επάλξεις του. Πιστεύεις ακράδαντα, πως πραγματική αναγνώριση της αξίας του «ανθρώπου» πραγματική αναγνώριση και εχτίμηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ανθρώπινης ζωής δεν υπάρχει, ούτε μπορεί να υπάρχει, όπου και όσο υπάρχει καταπίεση, ταπείνωση, εξαθλίωση και πνευματικό σκοτάδι. Εκεί δεσμεύεται και κακοποιείται η ελευθερία του ανθρώπου. Εκεί η παραγωγική εργασία – η ευλογία αυτή της ζωής – γίνεται κατάρα, καταναγκασμός και σκλαβιά. Εκεί λείπουν οι πραγματικά ανθρωπιστικοί όροι για να αναπτυχτεί η δημιουργική δράση και να ανθίσει η προσωπικότητα. Εκεί λοιπόν δεν πραγματώνεται η ανθρώπινη υπόσταση. Πιστός στη βασική αυτή αρχή του γνήσιου ανθρωπισμού, υψώνεσαι σημαιοφόρος του πατριωτικού και του αντιφασιστικού ιδανικού και αγωνίστηκες και αγωνίζεσαι να καταχτήσει ο Ελληνικός Λαός την εθνική λευτεριά και την αληθινή δημοκρατία, να λυτρωθεί δηλαδή από κάθε ξένη προστασία και αποικιακή υποτέλεια, από κάθε εσωτερική πολιτική τυραννία και οικονομική σκλαβιά, και να γίνει ουσιαστικά κυρίαρχος στη χώρα του.

Ο γνήσιος ανθρωπισμός θέλει χαρούμενη και ευτυχισμένη επάνω στη γη τη ζωή για όλους τους ανθρώπους. Δεν αναγνωρίζει προνομιούχους σε βάρος των άλλων. Πιστός κι εσύ στη βασική αρχή του γνήσιου ανθρωπισμού, αγωνίστηκες και αγωνίζεσαι για την ευτυχία του δουλευτή Ελληνικού Λαού, για το λυτρωμό  του από κάθε εκμετάλλευση και ιδιαίτερα για το διαφωτισμό του και την πνευματική του εξύψωση, και για το σκοπό αυτόν, έθεσες ανυστερόβουλα στην υπηρεσία του Ελληνικού Λαού όλες τις λογοτεχνικές και ψυχικές σου ικανότητες. Γιατί πιστεύεις και συ, πως η τέχνη και η επιστήμη γεννήθηκαν μέσα στη ζωή και υπάρχουνε για τη ζωή, μ’ άλλα λόγια, πως μοναδικός τους σκοπός είναι να γίνουν «όργανα ζωής» όργανα για την πρόοδο της ανθρωπότητας, για να χτίζει δηλαδή ο κάθε λαός τον πολιτισμό του και να χαίρεται τα υλικά, τα πνευματικά και καλλιτεχνικά αγαθά, που ο ίδιος παράγει.

Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου με θέμα «Η Παιδεία στη Σοσιαλιστική Τσεχοσλοβακία» που οργάνωσε ο Ελληνοτσεχοσλοβακικός Σύνδεσμος Αίθουσα της Λέσχης των Φιλελευθέρων 28 Μαΐου 1962

Η πρόσκληση για την ομιλία και το χειρόγραφο : Πρόσκληση-χειρόγραφο

Το δακτυλογραφημένο κείμενο: δακτυλογραφημένο

Χειρόγραφο σχεδιάγραμμα του Σωτηρίου για το «Εκπαιδευτικό σύστημα»: Σχεδιάγραμμα

Στο αρχείο υπάρχουν πολλές σημειώσεις χειρόγραφες για το θέμα αυτό.

Υπάρχουν σημειώσεις από επισκέψεις σε Σχολεία της Πράγας

 όταν τελείωσε την θεραπεία του στο σανατόριο Dobris.

Εδώ μπορείτε να δείτε μερικές από τις σημειώσεις του: Σημειώσεις

 Από μελέτες στη Γαλλική γλώσσα.

Ενδεικτικά μπορείτε να δείτε τις πρώτες σελίδες  εδώ : Σημειώσεις 1 , Σημειώσεις 2 

Εξοχότατε κ. Πρεσβευτή

αγαπητέ μας φίλε,

Κυρίες και Κύριοι

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνοτσεχοσλοβακικού Συνδέσμου μου ανάθεσε να μιλήσω για την Παιδεία στη σημερινή – τη Σοσιαλιστική – Τσεχοσλοβακία. Δέχτηκα με χαρά την εντολή για δυό λόγους. Πρώτα, γιατί θέλω να πιστεύω, πως θα βοηθήσω κι εγώ να γνωρίσουμε καλύτερα τον Τσεχοσλοβάκικο Λαό σε μια από τις πιο σημαντικές πλευρές της ζωής του. Και δεύτερο γιατί είμαι βέβαιος πως η γνωριμία μας αυτή θα γεννήσει σε όλους μας γόνιμες ιδέες και για να κρίνουμε την κατάσταση – και είναι θλιβερή η κατάσταση αυτή – όπου βρίσκεται σήμερα η Παιδεία στον τόπο μας, και για να ιδούμε καθαρά, ποια πρέπει να είναι η σωστή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και μέσα σε ποιες κοινωνικές συνθήκες μπορεί να πραγματοποιηθεί και στη χώρα μας.

 Κυρίες και Κύριοι

Ορμητική ποσοτική ανάπτυξη και σημαντική ποιοτική βελτίωση παρουσιάζει και στον πιο δύσπιστο  μελετητή η Παιδεία στη Τσεχοσλοβακία τα τελευταία δεκαέξι χρόνια. Πλούσια επιτεύγματα. Ελπιδοφόρα η προοπτική. Για να συλλάβουμε βαθύτερα το νόημα και την κινητήρια δύναμη, που καθορίζει στην παιδεία την ασταμάτητη προοδευτική της πορεία, ο καλύτερος τρόπος, νομίζω, είναι να ιδούμε ποια αποστολή έχει η παιδεία στη σημερινή Τσεχοσλοβακία, ποια ιδανικά προβάλλει στη νεολαία, ποιες οι βασικές κοινωνιολογικές και παιδαγωγικές θέσεις, όπου επάνω θεμελιώνεται το οικοδόμημά της. Θα μπορέσουμε τότε, πιστεύω, και τα ως τώρα επιτεύγματά της να κρίνουμε και την προοπτική για την παραπέρα πρόοδό της μα βαθειά κατανόηση να αντικρύσουμε. Θα προσπαθήσω να είμαι όσο γίνεται σύντομος.

***

Τον Ιούλιο του 1960 ψηφίστηκε το Νέο Σύνταγμα της Τσεχοσλοβακικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Το Νέο τούτο Σύνταγμα αναγνωρίζει και κατοχυρώνει το δικαίωμα για τη μόρφωση και καθορίζει με τα άρθρα 15,16 και 24, τις θεμελιακές αρχές, όπου επάνω πρέπει να βασιστεί η παιδεία στη Σοσιαλιστική Τσεχοσλοβακία.

Έξι μήνες αργότερα, το Δεκέμβριο του 1960, ψηφίστηκε ο νέος εκπαιδευτικός Νόμος. Ο νέος τούτος Νόμος, με βάση το Νέο Σύνταγμα, αναδιοργανώνει την παιδεία, ρυθμίζει τη λειτουργία της και δημιουργεί τις κατάλληλες κοινωνικές, οικονομικές και παιδαγωγικές συνθήκες για να ανταποκριθεί όσο γίνεται καλύτερα η παιδεία στη βαθειά ανθρωπιστική αποστολή της. Και η αποστολή της είναι να μορφώσει το «νέο άνθρωπο» το συνειδητό πολίτη και οικοδόμο μέσα στη σοσιαλιστική κοινωνία, το συνειδητό δηλαδή σοσιαλιστή πολίτη, με την καινούργια, τη σοσιαλιστική, αντίληψη για την αξία του ανθρώπου και τα δικαιώματά του, διαποτισμένο με τα γνήσια ανθρωπιστικά Ιδανικά, όπου επάνω θεμελιώνεται η σοσιαλιστική ηθική.

Συμπέρασμα: Η παιδεία στη σημερινή Τσεχοσλοβακία, καθώς και σ’ όλες τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες είναι σοσιαλιστική. Αν θέλουμε λοιπόν να συλλάβουμε το βαθύτερο νόημα, τη φυσιογνωμία, θα έλεγα, της παιδείας στη σημερινή Τσεχοσλοβακία, πρέπει να ξεκινήσουμε από τη βασική τούτη αντίληψη, πως η παιδεία είναι πολύτιμο όπλο στα χέρια του σοσιαλιστικού Κράτους, για να ικανοποιήσει τις ανάγκες, υλικές και πνευματικές, της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Μη σας παραξενεύει η διαπίστωση αυτή. Το ίδιο γίνεται και στις αστικές Δημοκρατίες και στα φασιστικά κυβερνητική συστήματα. Και εκεί η παιδεία είναι όργανο στα χέρια  της κυρίαρχης τάξης για τα δικά της συμφέροντα. Ας το καταλάβουμε καλά. Ούτε υπερταξική παιδεία υπάρχει, ούτε υπερκομματική. Όσοι υποστηρίζουν το αντίθετο - και είναι κάμποσοι στη χώρα μας- αντικρύζουν αντιεπιστημονικά την κοινωνία και τις κινητήριες δυνάμεις της ξεγελούν τον εαυτό  τους και παραπλανούν και τους άλλους.

***

Ας ιδούμε τώρα, όσο γίνεται συντομότερα, τις βασικές θέσεις, όπου επάνω θεμελιώνεται η παιδεία στη σημερινή Τσεχοσλοβακία. Αυτές άλλωστε είναι και τα βασικά ουσιαστικά γνωρίσματα της σοσιαλιστικής παιδείας.

Πρώτο ουσιαστικό γνώρισμα: Η ολοκληρωτική αρμονική σωματική, ψυχική και πνευματική ανάπτυξη είναι δικαίωμα της νέας γενιάς και ολόκληρου του Λαού. Δεν είναι περιορισμένη και συχνά εικονική παραχώρηση, όπως γίνεται στις αστικές και καθυστερημένες χώρες.

Το Νέο Σύνταγμα –άρθρο 24 – κατοχυρώνει το δικαίωμα για τη  μόρφωση σε όλους τους πολίτες και εξασφαλίζει την πραγματοποίησή του. Το Τσεχοσλοβάκικο Κράτος είναι υποχρεωμένο από το Σύνταγμα – και την υποχρέωσή του τούτη την εκπληρώνει πλουσιοπάροχα – να πάρει όλα τα μέτρα και να χορηγήσει όλα τα μέσα σε όλα τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια – καθώς και σε κάθε πολίτη, για την αδιάκοπη και ανεμπόδιστη μόρφωσή τους.

Γιατί η σοσιαλιστική κοινωνία πιστεύει, πως μόνο με την ολόπλευρη μόρφωσή της η νέα γενιά θα πραγματώσει την ανθρώπινη αξία της.

Επιτρέψτε μου να απαριθμήσω μερικά από τα μέτρα αυτά

-       Αναλφαβητισμός δεν υπάρχει [Ξέρετε πόσο είναι σε μας. Θα ξέρετε ακόμη πως στις Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής το ποσοστό του αναλφαβητισμού στους μαύρους αμερικάνους πολίτες είναι αρκετά μεγάλο]

-       Η υποχρεωτική εκπαίδευση στη Τσεχοσλοβακία έγινε εννιάχρονη. Και μέσα στη δεκαετία θα απλωθεί και στη Μέση Παιδεία

-       Αναδιοργανώθηκε η Μέση Παιδεία και άνοιξε διάπλατα τις πόρτες της για όλη τη νεολαία και για όλους τους εργάτες. Ο αριθμός των σπουδαστών διπλασιάστηκε.

-       Τα ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα από 13 που ήσαν στα 193 ανέβηκαν στα 50 και οι φοιτητές τριπλασιάστηκαν από 27.000 στο 1937 στις 80.000 στα 1961.

-       Όλα τα σχολικά βιβλία και όλα τα βοηθήματα καθώς και η γραφική ύλη παρέχονται δωρεάν από το Κράτος. Η Εκπαίδευση δε στοιχίζει ούτε μια πεντάρα στους γονείς.

-       Στα 1960 η πίστωση για την Παιδεία ανέβηκε στα 6.105 εκατομμύρια κορώνες και στο 196 στα 6.600 εκατομμύρια. Συνολικά για την παιδεία και την κοινωνική πρόνοια η κρατική δαπάνη φτάνει στα 38% του προϋπολογισμού. Η πίστωση για την παιδεία σε μας ζήτημα αν φτάνει στα 7%.

-       Γι όλα τα παιδιά η ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη παρέχεται από το Κράτος δωρεάν .

-       Το Κράτος παρέχει γενναία επιχορήγηση και για τα σχολικά εστιατόρια, συσσίτια όπως τα λέμε εμείς. Στη δαπάνη αυτή συμμετέχουν με μικρό ποσοστό και οι γονείς.

-       Το Κράτος χορηγεί και σπουδαστικό μισθό σε χιλιάδες σπουδαστές και φοιτητές 350 κορώνες το μήνα.

-       Προσθέτω ακόμη, πως στη Τσεχοσλοβακία λειτουργούν 78 θέατρα όλα κρατικά, όπου προστρέχουν οι νέοι και οι εργάτες για να μορφωθούν και να ανυψωθούν ψυχικά και πνευματικά.

-       Στο 1959 τυπώθηκαν από τους κρατικούς εκδοτικούς οίκους 4.800 επιστημονικά και λογοτεχνικά βιβλία σε 51 εκατομμύρια αντίτυπα. Τα βιβλία γίνονται ανάρπαστα. Όλοι διψούν για μόρφωση.

Εκεί λοιπόν στη Τσεχοσλοβακία η παιδεία από προνόμιο των λίγων, των πλουσίων που ήτανε, έγινε όργανο και χτήμα ολόκληρου του Λαού. Έγινε δηλαδή πραγματικά δημοκρατική. Ο νέος και η νέα, μα και οι ενήλικοι [εργάτες] έχουν τη δυνατότητα να μορφώνονται ναι να εξοπλίζονται για τη ζωή όσο γίνεται αρτιότερα.

Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου για τον Εορτασμό της Εθνικής μας Εορτής που διοργάνωσε ο Ελληνοτσεχοσλοβάκικος Σύνδεσμος 26 Μαρτίου 1962 [Αίθουσα Λέσχης Φιλελευθέρων]

Η πρόσκληση για την εκδήλωση και το χειρόγραφο: Πρόσκληση -χειρόγραφο

Απόκομμα εφημερίδας «Αυγή»28/03/1962 με σχετικό άρθρο για την εορτή: "ΑΥΓΗ"

Κύριοι Πεσβευταί

Κυρίες και Κύριοι

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ελληνοτσεχοσλοβακικού Συνδέσμου Σας ευχαριστεί θερμά, που τόσο πρόθυμα δεχτήκατε την πρόσκλησή μας και ήρθατε να εορτάσουμε μαζί την Εθνική μας Εορτή.

Χρέος μας να τιμήσουμε τους αγωνιστές του 1821. Αυτοί με τον ηρωισμό  την αυτοθυσία τους και την αλύγιστη αποφασιστικότητά τους λύτρωσαν τον ελληνικό λαό από την τυραννία του καταχτητή και χάρισαν την λευτεριά σε μας τους απογόνους τους. Βαθειά η συγκίνησή μας, βαθειά η ευγνωμοσύνη μας.

Μα και δικαίωμά μας να εορτάσουμε την Εθνική μας εορτή. Γιατί κι εμείς συνεχίσαμε το ένδοξο έργο τους. Ακούαμε την επιταγή τους και δειχτήκαμε άξιοι απόγονοί τους. Με τον απελευθερωτικό πόλεμο του 1912, με το έπος στα αλβανικά βουνά στα 1940 και με την ηρωική «Εθνική μας Αντίσταση» γράψαμε και εμείς ένδοξες σελίδες στην Ελληνική ιστορία.

Και στην επίσημη αυτή στιγμή αυθόρμητα ανεβαίνει στα χείλη μας η  υπόσχεση, πως με πρωτοπόρα τη νέα γενιά θα διαφυλάξουμε την ανεξαρτησία της πατρίδας μας και θα μείνουμε άγρυπνοι φρουροί και αγωνιστές για την ολόπλευρη ελευθερία του Ελληνικού Λαού.

Κυρίες και Κύριοι

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου αφιερώνει τη σημερινή μας εορτή στον άδολο και αδούλωτο λαϊκό αγωνιστή του 1821, το στρατηγό Μακρυγιάννη. Με τις εικόνες που θα προβληθούν, ο ίδιος ο στρατηγός Μακρυγιάννης θα μας διηγηθεί τα κατορθώματα και τον ηρωισμό των αγωνιστών του 1821.

Και τώρα να μου επιτρέψετε να σας ανακοινώσω το πρόγραμμα της σημερινής μας εορτής.

1) Η Α.Ε. ο πρεσβευτής της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας δρ. Πάβελ Νόβοτνυ θα απευθύνει σύντομο χαιρετισμό στον Ελληνικό Λαό.

2) Θα επακολουθήσει η ομιλία του γνωστού ιστορικού και λογοτέχνη κ. Τάσου Βουρνά για το στρατηγό Μακρυγιάννη.

3) Θα απαγγελθεί έπειτα το ποίημα του μεγάλου μας ποιητή Άγγελου Σικελιανού για τον αγωνιστή Μακρυγιάννη.

4) Θα προβληθούν 16 από τις εικόνες του λαϊκού ζωγράφου Παναγ. Ζωγράφου, φιλοτεχνημένες με υπόδειξη του ίδιου του στρατηγού Μακρυγιάννη.

5) Ο πρωτεργάτης στην ελληνική σκηνή ο άξιος ηθοποιός μας Ν. Καρούσος θα μας διαβάσει ένα απόσπασμα χαραχτηριστικό από τα απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη και θα απαγγείλει την πρώτη εικόνα από το έργο του λογοτέχνη Δημ. Φωτιάδη «ο στρατηγός Μακρυγιάννης».

6) Η χορωδία του κ. Λάμπρου Κουζινόπουλου θα μας τραγουδήσει τρία πατριωτικά τραγούδια.

7) Η εορτή μας θα κλείσει με τον εθνικό μας ύμνο. Θα απαγγείλει χαραχτηριστικές στροφές του ο άξιος ηθοποιός του Ελληνικού Λαού κ. Καρούσος.

Τρεις ομιλίες του Κώστα Σωτηρίου Για την «Εθνική Εορτή της Τσεχοσλοβακίας» (Μάης 1960-1961-1962)

Ο Σωτηρίου σαν Πρόεδρος του Ελληνοτσεχοσλοβάκικου

Συνδέσμου έκανε τρεις ομιλίες με το θέμα αυτό.

Η πρώτη στις 22 Μάη 1960 και μπορείτε να την διαβάσετε : Ομιλία 1960

Η δεύτερη έγινε στις 14 του Μάη 1961 και μπορείτε να την διαβάσετε : Ομιλία 1961 

Η τρίτη έγινε στον κινηματογράφο «ΕΣΠΕΡΟΣ» στις 20 Μάη 1962 η οποία και

δημοσιεύεται παρακάτω .Μπορείτε  να δείτε  την πρόσκληση

 για την εκδήλωση και να διαβάσετε το χειρόγραφο : Πρόσκληση & χειρόγραφο 1962

 Το δακτυλογραφημένο κείμενο : Δακτυλογραφημένο 1962

Εθνική Εορτή της Τσεχοσλοβακίας

Κινηματογράφος «Έσπερος» 20 Μαΐου 1962

Χαιρετισμός

Εξοχότατοι κ. Πρεσβευτές

αγαπητοί μας φίλοι

Κυρίες και Κύριοι

Ο Ελληνοτσεχοσλοβακικός Σύνδεσμος Σας προσκάλεσε στη σημερινή πανηγυρική συγκέντρωση για να εορτάσουμε κι εμείς στην Ελλάδα την εορτή του φίλου Τσεχοσλοβάκικου Λαού για την εθνική του ανεξαρτησία.

Νιώθουμε βαθιά την πατριωτική του συγκίνηση και τη χαρά του για την απελευθέρωσή του και το θαυμασμό του στους τιμημένους ήρωές του. Χαιρόμαστε μαζί του και τιμούμε τους ήρωές του, που θυσιάστηκαν για τη λευτεριά του.

Καταπιέστηκαν, ταπεινώθηκαν, πόνεσαν και ο Τσεχοσλοβάκικος Λαός και ο Ελληνικός. Κοινός ο πόνος τους. Ζύμωναν τη γη τους ρυάκια έτρεχε ο ιδρώτας τους, δουλοπάρικοι εκεί στην Τσεχοσλοβακία, σκλάβοι εμείς αιώνες με το Τούρκο δυνάστη στο κεφάλι μας.

Μα και φλογερός ο πόθος και των δύο Λαών και ορμητική η ελπίδα να καταχτήσουν τη λευτεριά τους και την εθνική και την οικονομική.

Πολυάριθμες οι λαϊκές εξεγέρσεις και τα επαναστατικά κινήματα και εκεί και εδώ. Εκεί στην Τσεχοσλοβακία για να αποτινάξουν από την πλάτη τους τούς ντόπιους και ξένους, γερμανούς και ούγγρους, φεουδάρχες που καταδυνάστευαν το Λαό και τον βύθιζαν στην εξαθλίωση. Και σ’ εμάς στην Ελλάδα για να λυτρωθούμε από το σκληρό και βάρβαρο ζυγό των Τούρκων.

Και οι δυό Λαοί, και ο Τσεχοσλοβάκικος και ο Ελληνικός ποτάμι έχυσαν το αίμα τους και πότισαν το δέντρο της λευτεριάς. Φλογερή και των δυό Λαών η αγάπη τους στην πατρίδα, ηρωικός ο αγώνας τους, αδίσταχτη η αυτοθυσία τους. Και τελευταία έπεσαν και οι δυό Λαοί στα νύχια του αιμοβόρου Χίτλερ και των συνεργατών. Οι Τσέχοι πριν καλά- καλά  να χαρούν την πρώτη αστική Δημοκρατία, που ίδρυσαν στις 28 του Οχτώβρη του 1918, προδομένοι από τους Αγγλογάλλους συμμάχους των, με την κοντόθωρη συμφωνία στο Μόναχο στα 1939.Και εμείς πριν να επουλώσουμε τις πληγές από τη Μικρασιατική καταστροφή. Ηρωική και των δυό Λαών η Εθνική τους Αντίσταση.

Η φιλοξενία-νοσηλεία του Κ. Σωτηρίου στο σανατόριο του Dobris (DOBŘÍŠ) Τσεχοσλοβακία (Αύγουστος-Οκτώβριος 1959)

 Ο Σωτηρίου στην διάρκεια της παραμονής του στο σανατόριο  έγραψε

«Κριτική για τα Αναγνωστικά του Δημοτικού Σχολείου για τα Ελληνόπουλα στη Τσεχοσλοβακία» (Dobris Σεπτέμβριος 1959).

O Σωτηρίου στο Dobris 

Το χειρόγραφο σε pdf: Κριτική χειρόγραφο

 Το Δακτυλογραφημένο σε pdf: Κριτική δακτυλογραφημένο

Μερικά αποσπάσματα από την μελέτη αυτή:

Αλφαβητάριο

1. Είναι συνταγμένο με βάση την αναλυτικοσυνθετική μέθοδο. Θα προτιμούσα να ήταν με την ολική μέθοδο.

2. Οι εικόνες-πινακίδες είναι μονόχρωμες. Προτιμότερο και καλύτερο να ήσαν  δίχρωμες ή τρίχρωμες.

………………………

4. Η πλάγια γραφή στο κάτω μέρος της σελίδας αντιπαιδαγωγική. Μπερδεύει το παιδιά με καινούργια σχήματα και είναι δυσκολοδιάβαστη. Είναι η πηγή του άσχημου γραψίματος. Σωστή είναι η όρθια γραφή.

………………………..

Θα έπρεπε να έλειπαν τα ηθικοδασκαλικά, και να είχε πολλά κομμάτια γενικά για το χτίσιμο του σοσιαλισμού, για τη δουλειά, για τον άνθρωπο που καταχτάει τη φύση, για την πατρίδα την Ελλάδα, για την ειρήνη και για τις καταστροφές που έφερε ο φασισμός.

Αναγνωστικό για την πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου

…………………………………………………………

Όπως σημείωσα και στο αλφαβητάρι, θα έπρεπε το αναγνωστικό της Α! τάξης, να είχε πολλά κομμάτια –αν όχι όλα – για το χτίσιμο του σοσιαλισμού, για τον άνθρωπο που καταχτάει τη φύση, για τη δουλειά, για τον απελευθερωτικό αγώνα – την εθνική αντίσταση – και τη συμμετοχή των παιδιών (αετόπουλα), για την πατρίδα την Ελλάδα, για τις καταστροφές που έφερε ο φασισμός, για το ξερίζωμά του, και για την ειρήνη σ’ όλο τον κόσμο.

Αναγνωστικό για την δεύτερη τάξη του Δημοτικού Σχολείου

1. Οι εικόνες είναι με τυπογραφικό μελάνι, όχι πολύ πετυχημένες και λίγες. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή.

2, Περιεχόμενο

α! Έχει μερικά που θυμίζουν παλιό σχολείο με ηθικοδιδασκαλία π.χ. σελ. 4-5, 20-21, 28-29, 80.

β!  Έχει κάμποσα που μπορούσαν να λείψουν. Είναι περιττά, και μερικά ανόητα. ……….

………….

Γενικά και για το Αναγνωστικό της δεύτερης τάξης ισχύει η παρατήρησή μου η γενική και για το αναγνωστικό της πρώτης τάξης, δηλαδή θα έπρεπε να έχει περισσότερα κομμάτια για το χτίσιμο του σοσιαλισμού, για τη δουλειά, για το ξερίζωμα του φασισμού και την εθνική αντίσταση (συμμετοχή και ηρωισμοί αετόπουλων) και ιδιαίτερα για το χτύπημα των πολεμοκάπηλων ιμπεριαλιστών και πιο έντονα ακόμη για την ειρήνη σ’ όλο τον κόσμο. Αυτά πρέπει να συγκινούνε σήμερα όλη τη νεολαία από την πιο τρυφερή ηλικία.

Αναγνωστικό για την τρίτη τάξη του Δημοτικού

………………………………………………………………………

Γενικά ισχύει η παρατήρησή μου στη σελίδα 6 . Έχει βέβαια το Αναγνωστικό τούτο κάμποσα κομμάτια σύμφωνα με την παρατήρησή μου στη σελίδα 6, μα έχει και αρκετά με ρωμαντική φτηνή ηθικοδιδασκαλία, και το πιο χαραχτηριστικό δεν λέει τίποτε για την Ειρήνη.

Σελίδες 220-258 Γραμματική

α! Γενικά μπορούσε να λείψει. Δεν έχει καμιά θέση στο Αναγνωστικό

β! Είναι σχολαστικά γραμμένη, και σε πολλά σημεία δυσκολονόητη και καμιά φορά ακατανόητη.

γ: Έχει πολλά περιττά, που ζαλίζουν άδικα το παιδί.

δ! Κρατάει τη σειρά – την ψευτοσυστηματική – της γραμματικής της καθαρεύουσας του παλιού σχολείου.

π.χ. ……………………………………

……………………………………………………………………………………………..

Αναγνωστικό για την τέταρτη τάξη του Δημοτικού

Γενική παρατήρηση: Στο αναγνωστικό τούτο βρίσκω αρκετή πρόοδο. Είναι γραμμένο με βάση την παρατήρησή μου στη σελίδα 6. Έχει όμως και μερικά περιττά, και με γλυκανάλατη ηθικοδιδασκαλία και για την Ειρήνη δεν λέει σχεδόν τίποτε.

Σημειώνω μερικά από τα περιττά κ όχι καλά κομμάτια

σελ. 53 «Ένα δύσκολο πρόβλημα» περιττό

σελ 55 «Ο Φαέθοντας» περιττό. Έχει πολλά ωραιότερα η ελληνική μυθολογία, όπως π.χ. ο «Προμηθέας»

…………………………………………………………….

Αναγνωστικό για την πέμπτη τάξη του Δημοτικού

Γενική παρατήρηση. Το αναγνωστικό τούτο έχει πολλά κομμάτια για την Ελλάδα. Σωστό αυτό. Όμως α! μιλάει πολύ λίγο για το χτίσιμο του σοσιαλισμού, για την εκμετάλλευση που γίνεται στον εργάτη και στον αγρότη κ.τ.λ. (Κοίταξε γενική παρατήρηση σελ.6) β! Έχει και τούτο κάμποσα περιττά και μερικά κομμάτια που δεν έπρεπε να μπούνε. Σημειώνω μερικά

………………………………………………….

σελ. 30 «Αργοναυτική εκστρατεία». Η αδελφοκτονία μπορούσε και έπρεπε να λείψει. Κάνει τρομερή εντύπωση στο παιδί.

σελ. 76 «Ο Δίκαιος Αριστείδης» Δεν ξέρω, δε νομίζω, πως η αιτία για τον εξοστρακισμό του Αριστείδη είναι σωστή. Δεν νομίζω, πως τον έδιωξαν οι πολεμοκάπηλοι και οι τοκογλύφοι. Αντίθετα ο Αριστείδης αρχηγός των συντηρητικών εμπόδιζε την πρόοδο. Τον έδιωξαν λοιπόν οι αντίπαλοί του, οι δημοκρατικοί.