Για την «Εισηγητική Έκθεση στο Νομοσχέδιο για την Τεχνική Εκπαίδευση» της Κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου -1965-

Στις 6 Μάη 1965 δημοσιεύεται στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» με τίτλο

«Δια του κατατεθέντος χθές εις την Βουλήν Νομοσχεδίου

ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΖΕΤΑΙ Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΙΣ»

Μπορείτε να το δείτε εδώ: Εφημερίδα

(οι στήλες α,β,γ,δ στην σελ. 1 του pdf  και οι ε,στ,ζ,η, στη σελ. 2)

Στο χειρόγραφο σημείωμά του ο Σωτηρίου γράφει τα κυριότερα σημεία  του νομοσχεδίου,

 και  ένα, αλλά ουσιαστικό  σχόλιο  (κόκκινα γράμματα).

Το χειρόγραφο σημείωμα :χειρόγραφο

Στήλη α!  Ανάγκη να στραφεί «το ενδιαφέρον των νέων προς τα τεχνικά επαγγέλματα» να εκπαιδευθούν καλά …. για να γίνει «η ελληνική οικονομία ανταγωνιστική».

Θλιβερή η κατάσταση επαγγελματικής παιδείας «μέχρις εσχάτως ήσαν μόνον εσπεριναί»

1958-1959 : 64 ιδιωτικές σχολές και μία μόνο δημόσια. Φοιτούσανε 25.508 μαθητές.

Κατώτερες Σχολές	1958-1959	1964-1965
Μηχανοτεχνίτες	11.302	14.830
Ηλεκτροτεχνίτες	8.495	12.350
Ξυλουργοί- επιπλοποιοί	848	539
Υφαντουργοί	148	139
Οικοδόμοι	282	325
Σχεδιαστές	93	134
Μηχανοτεχνίτες αυτοκ.	315	614
Τεχνίτες ψύξεως		151
Υδραυλικοί		261
Σύνολο	21.483	29.343

Μέσες Σχολές	1958-1959	1964-1965
Εργοδηγοί ,μηχανολόγοι	772	2.358
Ηλεκτρολόγοι	852	4.610
Σχεδιαστές	213	2.371
Οικοδόμοι	725	1.737
Υφαντουργοί		188
Ναυπηγοί		576
Μεταλλειολόγοι		72
Χημικοί		100
Σύνολο	2.562	12.012

	1958-1959	1964-1965
Κατώτερες Σχολές	21.483	29.343
Μέσες Σχολές	2.562	12.012
Σύνολο	24.045	41.355

Διάφορες ειδικότητες	1958-59	1964-65
Ραδιοτεχνίτες ( 1 χρόνο)	870	2.285
Ραδιοτεχνίτες (4 χρόνια)	66
Ραδιοηλεκτρολόγοι	527	785
Ραδιοτηλεγραφητές		528
Χειριστές κινηματ.		45
Μ.Ε. Ναυτικού		2.944
Σύνολο	1.463	6.587

Σχολές Υπομηχανικών	1958-59	1964-65
Υπομηχανικοί		473
Μηχανολόγοι Υπο/κοί		348
Ηλεκτρολόγοι Υπο/κοί		437
Σύνολο		1258

	1958-1959	1964-1965
Σύνολο	25.508	49.200

Αν  υπολογιστούν και μερικές άλλες σχολές το σύνολο θα φτάσει σήμερα το πολύ 55.000 μαθητές.

Η Μέση Γενική Εκπαίδευση παρέχεται σήμερα σε 350.000 μαθητές ενώ η τεχνική σε 55.000 .

Στήλη α! (συνέχεια)  - Γενικές αρχές του Νομοσχεδίου

α! Προσαρμόζεται η τεχνική εκπαίδευση στη νέα οργάνωση της παιδείας (6χρονο Δημοτικό – τρίχρονο Γυμνάσιο – τρίχρονο Λύκειο). Η 9χρονη υποχρεωτική = 6 χρόνια φοίτηση στο Δημοτικό + και 3 χρόνια φοίτηση στο Γυμνάσιο ή στο Τεχνικό Γυμνάσιο.

β! Η καθαυτό τεχνική παιδεία (σπουδή) προς επαγγελματικήν κατάρτησιν θα αρχίσει έπειτα από την 9χρονη υποχρεωτική φοίτηση, δηλαδή από το 15^ο χρόνο της ηλικίας – τότε ο έφηβος είναι ώριμος να αποφασίσει για τον επαγγελματικό του προσανατολισμό. «Παραλλήλως όμως πρέπει να κινούνται οι μαθηταί -  μέσα στη 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση – εις τα πρώτα στοιχεία των τεχνικών γνώσεων και δεξιοτήτων» [Κακοχωνεμένη προσπάθεια για πολυτεχνική μόρφωση. Δεν έχουν συλλάβει ούτε το περιεχόμενό της ούτε το νόημά της].

γ! «Αι ανάγκαι … οικονομίας … απαιτούν ειδίκευσιν εις διαφόρους κλάδους και διάρθρωσιν της τεχνικής εκπαιδεύσεως εις πολλάς επαλλήλους ακόμη και παραλλήλους βαθμίδας … εν συναρτήσει με την εξέλιξιν της Εθνικής οικονομίας»

δ! «Αι διαδοχικαί βαθμίδες… πρέπει να οργανωθούν κατά τοιούτον τρόπον, ώστε μετά την αποπεράτωσιν εκάστου κύκλου σπουδών, ο νέος … να ευρίσκη ευκόλως βιοποριστικήν απασχόλησιν. Να δύναται όμως ακόμη και μετά πάροδον ετών να συνεχίζει τον δρόμον του προς τεχνικάς σπουδάς ανωτέρου επιπέδου».

ε!  «Πρέπει να έχει ο μαθητής τη δυνατότητα να μεταβαίνει ή να ανέρχεται από του ενός τύπου (σχολείου) εις τον άλλον ή από της μιάς βαθμίδος εις την άλλην, αναλόγως των προσόντων και των κλίσεών του  ακωλύτως» … «απεριόριστος πορεία εις τον δρόμον των σπουδών» … «ελαστικώτερον το σύστημα, και πολλαί και ποικίλαι δυνατότητες και ευκαιρίαι σπουδών…. (Να μην κλείνει) ποτέ ο δρόμος προς τα εμπρός».

Για την «Πολιτική» της Κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου στην «Ανώτατη Παιδεία» - 1965 -

Το 1965 δημοσιεύονται στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΑ» τα παρακάτω άρθρα: 

Στις 31 Γενάρη 1965  «Ο κ. Παπανδρέου αναπτύσσει πρόγραμμα εκ 12 σημείων εις την Ανωτάτην Παιδείαν»

Στις 18 Απρίλη1965 «Πρόγραμμα δημιουργίας δικτύου Πανεπιστημιακών Σχολών» εξήγγειλε ο κ. Παπανδρέου

Στις  9 Μάη 1965«Νέαι Πανεπιστημιακαί μονάδες ιδρύονται εις επαρχιακάς πόλεις»

Ο Σωτηρίου έχει στο αρχείο του τα αποκόμματα από τις εφημερίδες, μπορείτε  να τα δείτε εδώ: Εφημερίδες

Το παρακάτω κείμενο  περιλαμβάνει:

1.  Χειρόγραφο σημείωμα του Σωτηρίου όπου γράφει με μπλε μελάνι τα κυριότερα σημεία από το «Πρόγραμμα 12 σημείων» που αναπτύσσει ο Κ. Παπανδρέου  και μέσα σε παρενθέσεις και με κόκκινα γράμματα τα δικά του σχόλια.

2. Χειρόγραφο σημείωμα  με τα κυριότερα σημεία από άρθρο του Φώτη Αποστολόπουλου με τίτλο «Η Φιλοσοφική Σχολή Ιωαννίνων»  που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Σύγχρονα θέματα» 13 Ιαν. –Φεβρ. 1965 (σελ. 116-117) όπου πάλι μέσα σε κόκκινες αγκύλες γράφει τα σχόλιά του.

3. Χειρόγραφο σημείωμα με τα κυριότερα σημεία από άρθρο του Φώτη Αποστολόπουλου με τίτλο «Το Αττικό Πανεπιστήμιο» Περιοδικό «Σύγχρονα Θέματα» αρ. 13 Ιαν.-Φεβρ 1965 (σε. 122)

4. Χειρόγραφο σημείωμα  όπου αντιγράφει το «Σχόλιο του Τάσου Βαφειάδη στο σύντομο άρθρο του Φώτη Αποστολόπουλου (γραμμένο στο περιθώριο της ίδιας σελίδας 122)

5. Χειρόγραφο σημείωμα με τα κυριότερα σημεία από το «Πρόγραμμα δημιουργίας δικτύου πανεπιστημιακών σχολών»  και σχόλια με κόκκινο μελάνι.

6.  Χειρόγραφο σημείωμα με τα κυριότερα σημεία από το «Νέαι Πανεπιστημιακαί μονάδες ιδρύονται εις επαρχιακάς πόλεις»  

Τα χειρόγραφα μπορείτε να τα δείτε εδώ: Χειρόγραφα

Ανώτατη Παιδεία

Πρόγραμμα εκ 12 σημείων αναπτύσσει ο Πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου

[«ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» 31 Ιανουαρίου 1965]

1.     Τα  ανώτατα Εκπ. Ιδρύματα πρέπει να καλλιεργήσουν όχι μόνον τον νουν των φοιτητών, αλλά και το ήθος των.(τι είδους ήθος; και πως;) (όσα είναι μέσα σε κόκκινες παρενθέσεις είναι σχόλια δικά μου)

2.     «Ηυξημέναι αι απαιτήσεις από τον επιστήμονα…. Η επιστήμη δεν είναι πλήθος γνώσεων ανωτέρου επιπέδου…. όχι απλώς εφοδιασμός της μνήμης .. (αλλά) μέθοδος προς διερεύνησιν του φυσικού και κοινωνικού κόσμου. Δεν μας χρειάζεται ο κατάφορτος από δάνειον μάθησιν, αλλά ο δημιουργικός επιστήμων (σωστά!)

3.     «Θα πρέπει να είναι – ο επιστήμων – και ευσυνείδητος πολίτης της Δημοκρατίας…. και αποφασισμένος να υπερασπίσει το δημοκρατικόν πολίτευμα ( η κοινωνική αποστολή του επιστήμονα είναι πολύ πλατύτερη. Πρώτιστο χρέος του, η επιστήμη να γίνει ευλογία και όχι κατάρα, όπως την έχουνε καταντήσει οι πολεμοκάπηλοι με πρόθυμα όργανά τους τούς επιστήμονες).

4.     «Η Κυβέρνησις προς την  Παιδείαν θα προσφέρει όλην την στοργήν …. άνευ σχεδόν επιχορήγησης υπό του Κράτους των Ανωτ. Εκπ. Ιδρυμάτων (Μακάρι)

5.     «Η Ελλάς δια να αποκτήση βιώσιμον οικονομίαν… έχει ανάγκην μεγαλυτέρου αριθμού και καλυτέρας ποιότητος επιστημόνων …. να επεκτήνωμεν και  να ιδρύσωμεν νέας πανεπιστημιακάς μονάδας, αλλά και να αναμορφώσωμεν εκ βάθροων την εκπαιδ. εργασίαν εις τας Ανωτάτας Σχολάς να ομφυσήσωμεν νέον πνεύμα» ( σωστά. Η ποσοτική αύξηση δεν είναι αρκετή. Η ποιοτική μόρφωση – η εκ βάθρων αναμόρφωσις – τι περιεχόμενο θα πάρει και πως θα γίνει;)

6.     «Επείγουσα ανάγκη να ανακαινίσωμεν το πρόγραμμα σπουδών (ποιο το νέο περιεχόμενο; Θα ξεριζωθεί το μεσαιωνικό θεοκρατικό πνεύμα, ή θα στρογγυλοκάτσει καλύτερα; Η ανακαίνιση θα είναι ουσιαστική;) «Η μέθοδος διδασκαλίας και ασκήσεων ελαττωματική. Πρέπει να την συγχρονίσωμεν. Ο φρονηματισμός των φοιτητών ανύπαρκτος… Οι φοιτηταί ακούουν τους καθηγητάς, δεν τους «ζουν» εις τα εργαστήρια ..» (Σ’ αυτό φταίνε οι καθηγητές. Φοβούνται τη μηδαμινότητά τους οι περισσότεροι. Γίνονται απροσπέλαστοι και αυστηροί. Έπειτα οι περισσότεροι από τους ικανούς, είναι κακοί δασκάλοι. Ο καθηγητής πρέπει να είναι όχι μόνο καλός επιστήμονας, μα και καλός δάσκαλος)

7.     «Βαθείαι μεταβολαί, πρέπει να γίνουν εις το πρόγραμμα των μαθημάτων και εις το σύστημα των εξετάσεων. Ο φοιτητής τρώει τον καιρό του στα ακροαματικά μαθήματα δεν του μένει καιρός «διά μελέτην και περισυλλογήν» και την ψυχαγωγίαν. Οι καθηγηταί και οι φοιτηταί καταπονούνται εις εξετάσεις… ουδέποτε περατουμένας … αβαθής εγκυκλοπαιδισμός νεκρώνει το πνεύμα» (ποιο λοιπόν «σύστημα εξετάσεων»;)

8.     Απλοποίησις και συμπίκνωσις προγρμμάτος Συντόμευσις χρόνου ακροαματικής διδασκαλίας- φροντιστηριακαί και εργαστηριακαί ασκήσεις – νέος τρόπος εξετάσεων – νέος κανονισμός πανεπιστημιακών σπουδών (ποιος ο νέος τρόπος; Έπειτα τα σημεία 6,7,8 είναι γενικότητες που τα λένε όλα χωρίς να λένε τίποτε)

9.     Μεγάλη μας καινοτομία να δώσωμεν εις το πρώτον έτος των σπουδών όλων των (σχολών) χαρακτήρα ανθρωπιστικόν. Όλοι οι φοιτηταί του πρώτου έτους… να ακούσουν παραλλήλως και τρία γενικά και θεμελιώδη μαθήματα – ελληνικά γράμματα (αρχαία, μεσαιωνική και νέα Γραμματεία) εισαγωγή εις την φιλοσοφίαν – και αρχαί του σημερινού ελληνικού πολιτεύματος…. (έτσι) θα ολοκληρωθεί η εγκύκλιος παιδεία ( Καινοτομία, με τα ελληνικά γράμματα ξανά; Και στο τρίχρονο λύκειο τι κάνανε; Και αι αρχαί του ελληνικού πολιτεύματος; αγωγή λοιπόν του πολίτη; Εκείνα που χρειάζονται είναι εισαγωγή στη φιλοσοφία, κοινωνιολογία και βιολογία).

10.  Πανεπιστημιακή πόλις – ευπρόσωπος οίκος του φοιτητού – καθηγητικά συγγράμματα … θα τα εκδίδει το Κράτος – χαμηλαί τιμαί, αποζημίωσις εις τους συγγραφείς (σωστά. Μα το Κράτος θα εκδίδει και τα χιλιοσέλιδα συγγράμματα, ανούσια τα πιο πολλά;)

11.  Ηυξημένος αριθμός φοιτητών. Ανάλογον βοηθητικόν προσωπικόν – δια τας νέας έδρας επιλογή των αρίστων – μόνον οι κορυφαίοι έλληνες επιστήμονες – ανάγκη να αποκτήσωμεν πλούσιον φυτώριον νέων επιστημόνων ( ποιος θα κάνει την επιλογή; Οι σημερινοί καθηγητές που οι ποιο πολλοί είναι μηδαμινότητες; Και θα εκλέξουν και αριστερούς επιστήμονες; Με ποια λοιπόν κριτήρια θα γίνει η εκλογή;)

12.  Μεταπτυχιακαί σπουδαί – ερευνηταί επιστήμονες – έλληνες επιστήμονες να σταλούν εις το εξωτερικόν με υποτροφίαν – Ινστιτούτα ερευνών – να μετακαλούνται ξένοι καθηγηταί και ερευνηταί (σωστό το μέτρο τούτο και η αναμόρφωση της ανώτατης παιδείας έπρεπε να αρχίσει με εντατική αποστολή νέων για σπουδές στο εξωτερικό)

Για την «Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» του 1964

Στις 12 Ιουλίου1964 δημοσιεύεται

 «Το Σχέδιον Νόμου περί οργανώσεως και διοικήσεως της Εκπαιδεύσεως»

από την Κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου

Ο Σωτηρίου στο αρχείο του έχει το φύλλο της εφημερίδας  «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» με τη σχετική δημοσίευση. Μπορείτε να το δείτε εδώ: Εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" 12-7-1964

(Οι στήλες α,β,γ,δ της σελίδας 9 στην πρώτη σελίδα του pdf και οι στήλες ε, στ, ζ ,η στη δεύτερη σελίδα )

Το παρακάτω κείμενο περιλαμβάνει :

1.  Χειρόγραφες σημειώσεις από σχετικό δημοσίευμα του περιοδικού «Σύγχρονη Εκπαίδευση»

      2. Χειρόγραφες  σημειώσεις από το σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθερία», όπου

 ο Σωτηρίου γράφει με μπλε μελάνι τα κυριότερα σημεία του νομοσχεδίου ενώ μέσα σε κόκκινες     αγκύλες γράφει τα δικά του σχόλια.  Για περισσότερη ευκολία στο διάβασμα

 εδώ τα σχόλια έχουν κόκκινο χρώμα. Το χειρόγραφο μπορείτε να το δείτε εδώ: ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

1.

Περιοδικό «Σύγχρονη Εκπαίδευση» αρ.10 –Μάϊος –Ιούλιος 1964 [σελ. 87-108]

Σελ. 88 «Ο περιορισμός της διδασκαλίας της αρχαίας γλώσσης και η προοδευτική υποκατάστασις της καθαρευούσης υπό της δημοτικής «ανατροπή» χαρακτηρίζεται από της αντιφρονούντας.

είναι καταδίωξις των κλασικών σπουδών, τονίζει ο κ. Γρ. Κασιμάτης

-       «η διαίρεσις της μέσης εκπαιδεύσεως εις δύο εντελώς αυτοτελή και ανεξάρτητα σχολεία, … διασπωμένης της ενότητος της κλασικής και ανθρωπιστικής Παιδείας»

-       «…Παιδαγωγικόν Ινστιτούτον, εις το οποίον ανατίθενται συγκεχιμέναι και εν πολλοίς ετερογενείς εκπαιδευτικαί λειτουργίαι  [διοικήσεως, εποπτείας, διδασκαλίας, επιστημονικής ερεύνης κ.τ.λ.]

-       «η άνευ διαγωνισμού ανάθεσις της συγγραφής των διδακτικών βιβλίων

-       Καθίσταται προφανές ότι το εκπαιδευτικόν νομοσχέδιον κατηρτίσθη άνευ επαρκούς μελέτης

Σελ. 91 Στατιστικός πίνακας

Σχολικόν έτος	Εφοίτησαν εις την Μέσην Εκαπίδευσιν
1955-56	182.329
1956-57	183.580
1957-58	193.303
1958-59	202.744
1959-60	216.856
1960-61	218.146

Σελ. 95 Πανεπιστήμιον Πατρών

-       Προβλέπεται «κύκλος μεταπτυχιακών σπουδών για χίλιους φοιτητάς»

-       «θα δημιουργηθούν πέντε έως επτά ειδικευμένα ινστιτούτα»

2.

Εισηγητική Έκθεση στο Νομοσχέδιο «Περί Οργανώσεως και Διοικήσεως της Εκπαιδεύσεως»

[«Ελευθερία» 12 Ιουλίου1964]

Σελ. 9α

«Η ανόρθωσις της Εθνικής Παιδείας… προϋπόθεσις και εγγύησις δια την οικονομικήν ανάπτυξιν της χώρας και την πνευματικήν προκοπήν του Έθνους» [Σχόλιο: Γιατί «Εθνικής»; (Παιδείας) .Υπάρχει και «αντεθνική»; Ή μήπως θέλει να ειπεί «ελληνικής» (αντί «εθνικής») ή μήπως «εθνικόφρονος»]

Κεντρικαί ιδέαι  1. Γενική εκπαίδευση από του 6^ου μέχρι του 18^ου έτους της νεολαίας εις τρεις επάλληλους τύπους: το Δημοτικόν 6 τάξεις – το Γυμνάσιον 3 τάξεις – και το Λύκειον 3 τάξεις

Σελ. 9β  2. Δωρεάν εκπαίδευσις εις τα Δημόσια Σχολεία όλων των βαθμίδων, και υποχρεωτική εννέα ετών δι όλους τους Ελληνόπαιδας από του 6^ου -15^ου έτους. 3. Μεταρρυθμίσεις εις το πρόγραμμα των μαθημάτων.4. Καταργούνται αι εισητήριαι εξετάσεις … το Ακαδημαϊκόν Απολυτήριον τίτλος εγγραφής. 5. Μέτρα δια την εκπαίδευσιν των διδακτικών στελεχών… καθώς και δια την επιλογήν του Εποπτικού Προσωπικού. Και  6. Ανώτατον όργανον μελέτης των Εκπαιδετικών ζητημάτων της χώρας.

Διάρθρωσις γενικής εκπαιδεύσεως (άρθρα 1,2,7,8,9,10,11,12)

Σελ. 9β  «Παν εκπαιδ. σύστημα αντικατοπτρίζει ωρισμένην κοινωνικήν σύνθεσιν, ωρισμένας οικονομικάς ανάγκας και βλέψεις, και εκφράζει τον εθνικόν χαρακτήρα και την πνευματική παράδοσιν του λαού, ο οποίος το έχει καθιερώσει. Εκάστη χώρα έχει την εκπαιδευσιν, η οποία της χρειάζεται και η οποία της αρμόζει. Γίνονται λάθη εις την εκαπιδευτικήν πολιτικήν, αλλά τα λάθη αυτά οφείλονται εις ελλιπή μελέτην, ή κακήν εκτίμησιν των αναγκών καθώς και των προβλέψεων, τας οποίας προορίζεται να υπηρετήσει το σχολικόν καθεστώς…»

[ Σχόλιο. Προσπάθεια να νοθέψει τον «ιστορικό υλισμό». Προσπάθεια να υποστηρίξει την υπερταξική παιδεία (= «εθνική» παιδεία) και να της δώσει ιδεαλιστικό χρωματισμό (= πνευματική παράδοση του λαού) και φθάνει στην αντιλαϊκή και αντίιστορική αντίληψη, πως κάθε χώρα έχει την εκπαίδευση που «της χρειάζεται και της αρμόζει». Και αυτή τη δογματική αντίληψη θέλει να θεμελιώσει με τη «συνοπτική ιστορία της εθνικής μας εκπαιδεύσεως» από τον Όθωνα ως σήμερα]

Το Εκπαιδευτικό  Σύστημα «ωργανώθη με πρόσωπα ξενικά. 11 έτη – τρία είδη σχολείων –Δημοτικόν 4τάξιον – Ελληνικόν 3τάξιον (απομίμησις της βαυαρικής Lateinschule)  και Γυμνάσιον 4τάξιον [Σχόλιο. άρα αυτό το εκπαιδ. σύστημα – ξενικά πρόσωπα, απομίμησις- δεν ταίριαζε στην Ελλάδα] «Επί έτη μακρά ίσχυσεν εις την χώραν μας το εκπαιδευτικόν τούτο καθεστώς, διότι ανταπεκρίνετο εις την άπλαστον ακόμη ελληνικήν κοινωνίαν της εποχής, την γεωργοκτηνοτροφικήν κατά κύριον λόγον οικονομίαν της και τον μικρόν αστικόν πληθυσμόν της» [Σχόλιο. Ώστε επειδή ήτανε γεωργοκτηνοτροφική η οικονομία, γι αυτό ταίριαζε ο αναλφαβητισμός, η αγραμματοσύνη και το πνευματικό σκοτάδι!! Και έπειτα τι είναι πάλι αυτή η αρλούμπα  «η άπλαστος ακόμη ελληνική κοινωνία της εποχής». Τι θα ειπεί «άπλαστος κοινωνία»; κοινωνία χωρίς τάξεις; κοινωνία, που δεν έχει διαμορφωθεί η αστική τάξη;]

Μα η «προσάρτησις εδαφών 1912 και 1913, η μικρασιατική καταστροφή – χιλιάδες πρόσφυγες «επέφεραν βαθείας μεταβολάς εις την κοινωνικήν σύνθεσιν και την οικονομικήν μορφήν της χώρας και … κατέστησαν αισθητήν την ανάγκην της μεταβολής του εκπαιδευτικού μας συστήματος με σκοπόν την προσαρμογήν του εις τους νέους όρους ζωής. Βεβαίως ο οικονομικός χαρακτήρας της χώρας παραμένει ακόμη γεωργοκτηνοτροφικός, η αστικοποίησις όμως του πληθυσμού έχει σημειώσει πρόοδον. [Σχόλιο. Ώστε η προσάρτηση Θεσσαλίας, Ηπείρου, Μακεδονίας κ.τ.λ άλλαξε την κοινωνική σύνθεση «της χώρας»; Μα αυτοί ήσαν πιο αγράμματοι, πιο καθυστερημένοι κάτω από τον τούρκικο ζυγό!! Οι πρόσφυγες από Μικρασία έδωσαν κίνηση στη διαφοροποίηση. Να μη λησμονούμε την Επανάσταση του 1917 που ο κ. Παπανούτσος δεν τολμάει να την αναφέρει]

Σύμφωνα με απογραφή 1920 οι εργαζόμενοι ήσαν 1.594.592
Γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία   926.314	58,09%
Βιομηχανία, βιοτεχνία               380.391	23,86%
Εμπόριον                                  150.884	9,46%
Δημ κ ιδιωτ διοίκ ελεύθ επαγγ. 137.003	8,59%
Σύνολο                                    1.594.592	100%

Αναλφαβητισμός το 1920 53%

Η κίνησις για αλλαγή εκπαιδ. συστήματος άρχισε ζωηρή «ευθύς μετά τους βαλκανικούς πολέμους – μα δεν καρποφόρησε «λόγω των στρατιωτικών και πολιτκών περιπετειών… και απέληξε μόλις μετά 15 έτη εις θετικόν αποτέλεσμα. Είναι η εκαπιδευτική μεταρρύθμισις του 1929 [Σχόλιο. Ώστε στρατιωτικοί λόγοι και πολιτικές περιπέτειες, αυτές εμπόδισαν τη μεταβολή του εκπαιδευτικού συστήματος; Λοιπόν σβύνονται οι γλωσσοεκπαιδευτικοί αγώνες 1900-1925;  Και η μεταρρύθμιση του 1917; Και η Επιτροπεία για τα νέα αναγνωστικά να καούν κ.τ.λ.; Και ο διωγμός των δημοτικιστών; Να πως παραμορφώνεται η ιστορία!]

Σελ.9α  Η διάρθρωσις της Εκπ/σεως εις δύο συγχρόνους κύκλους σπουδών  (6χρονο Δημοτικό και 6χρονο Γυμνάσιο) απετέλεσε ομολογουμένως βήμα προόδου.

Σελ. 9β   Προοδευτικά σημεία: 1. Δημοτικό από 4 έγινε 6 χρόνια. 2. «Εγκύκλιος Παιδεία» από 11 χρόνια έγινε 12.  

Σοβαρά μειονεκτήματα: 1.  Μονολιθικόν  και δύσκαπτον το 6τάξιον Γυμνάσιον η μόνη λεωφόρος από του Δημοτικού εις τας Ανωτάτας Σχολάς. 2. Χιλιάδες έφηβοι από όλας τας κοινωνικάς τάξεις [Σχόλιο από όλας; και από τους εργάτες και φτωχοαγρότες;] χωρίς απηρτησμένην μόρφωσιν και προ πάντων χωρίς ουσιαστικά δια μίαν παραγωγικήν εργασίαν προσόντα. 3. Δεν ικανοποιεί «τας πολλαπλάς ανάγκας μιας κοινωνίας εν κινήσει» 4. Το «συμπαγές Γυμνάσιον εξαετούς φοιτήσεως δεν επέτρεπεν ουσιαστικάς διαφοροποιήσεις του προγράμματος»

Σελ. 9β  Το 1937 το Γυμνάσιο γίνεται οχτατάξιο και το Δημοτικό στην ουσία  γίνεται τετρατάξιο (4(+2) +8=12) και χωρίστηκε σε δύο κύκλους (6+2). Έτσι 4(-2)+6+2=12 χρόνια υπό το πνεύμα του δικτατορικού καθεστώτος, ευνοήσαντοι … τάσεις ολογαρχικάς [Σχόλιο Λοιπόν αυτό το νέο σύστημα, αυτό ταίριαζε τώρα, ενώ πριν 8 χρόνια ταίριαζε η μεταρρύθμιση του 1929; Να σε ποιες αντιφάσεις καταλήγει, όποιος νοθεύει τον ιστορικό υλισμό]

Σελ. 9β  «Το 1943 επανερχόμεθα εις το 6τάξιον Γυμνάσιον [Σχόλιο Τώρα ύστερα από 5-6 χρόνια ταιριάζει πάλι το προηγούμενο σύστημα;] Το 1951 καθιερώνεται Δημοτικό 6 χρόνια – Μέση Παιδεία 6 χρόνια σε δύο κύκλους Γυμνάσιο 3 και Λύκειο 3 χρόνια (6+3+3=12). όμως «η επελθούσα μεταπολίτευσις (Δεξιά: Παπάγος, Καραμανλής) δεν επέτρεψε εφαρμογήν»

Σελ. 9γ Με το Νομοσχέδιο «καθορίζεται Δημοτικό 6χρονο – Μέση Εκπαίδευση 6χρονη, με Γυμνάσιο 3χρονο και Λύκειο 3χρονο =6+3+3=12. Το Γυμνάσιο και το Λύκειο έχει το καθένα «ίδιον κοινωνικόν προορισμόν, και ίδιον παιδευτικόν πρόγραμμα» και «αποτελεί σχολικήν μονάδα με ιδικήν της διεύθυνσιν, ιδικόν της διδακτικόν προσωπικόν και ιδικόν της αρχείον [Σχόλιο Νοσταλγία προς τον αριστοκρατισμό με το τρίχρονο Λύκειο]

Σελ. 9γ  «Η μύησις των μαθητών εις τα δόγματα της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης, την Ιστορίαν και την παράδοσιν του ελληνικού Έθνους και τας κατακτήσεις του συγχρόνου πολιτισμού θ’ αρχίζει από το Δημοτικόν Σχολείον (άρθρο 7) [Σχόλιο ξαναθρονιάζεται η βυζαντινοεκκλησιαστική παράδοση ακόμη και στο Δημοτικό με το καινούργιο εξωραϊσμένο όνομα : ελληνοχριστιανικός πολιτισμός]

Σελ. 9γ «Η Εθνική μας Παιδεία οφείλει να έχει κατά βάσιν ουμανιστικόν χαρακτήρα. Αυτό επιβάλλει και η μακρά παράδοσις και η έννοια της υψηλόφρονος αγωγής. Ο ανθρωπισμός όμως … θα εμπνέει την Εθνικήν μας εκπαίδευσιν εις όλας τας βαθμίδας δεν πρέπει να προσηλώνεται εις την παθητικήν λατρείαν νεκρών τύπων, ούτε αντιτίθεται προς τας θετικάς επιστήμας και την Τεχνικήν, αλλά πιστός εις το βαθύτερον νόημα της ελληνικής παιδείας και της Χριστιανικής Πίστεως εγκολπώνεται τα μεγάλα πνευματικά ρεύματα της εποχής μας…» [Σχόλιο 1. Γιατί εθνική Παιδεία; 2. Ποιος είναι ο ουμανιστικός χαραχτήρας που τον επιβάλλει η «μακρά παράδοση»; Γιατί δεν καθορίζει τα κύρια γνωρίσματά του; Και ποια είναι η «μακρά παράδοσις»; Η αρχαιοελληνική; η ελληνοβυζαντινή; η βυζαντινοεκκλησιαστική; Έτι φαίνεται. Γιατί ο ανθρωπισμός αυτός πρέπει να είναι πιστός στην ελληνική παιδεία (ποια είναι αυτή;) και τη Χριστιανική Πίστη, μα στο «βαθύτερο» νόημα (ποιο είναι αυτό το βαθύτερο νόημα;) 3. Και πως μπορεί να είναι πιστός στη Χριστ. Πίστη και να μη «αντιτίθεται» προς τας θετικάς επιστήμας; Πως θα ξεπεράσει αυτή την αντίφαση; 4. Ολοφάνερη η προσπάθεια να συμβιβάσει να μοντερνιζάρει την ελληνοχριστιανική παράδοση. Ολοφάνερη η προοδευτικό-συντηρητική προσπάθεια. 5. Η μεταρρύθμιση Παπανδρέου εμπνέεται από τη συμβιβαστική-συντηρητική γλωσσοεκπαιδευτική παράταξη].