Ο φασισμός μέσα στην παιδεία μας -- Τα σχολικά βιβλία

Άρθρο του Κ. Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ  με το ψευδώνυμο ΤΕΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ελεύθερη Ελλάδα»  την 1^η Απρίλη 1945 με τίτλο

«Η 4^η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΞΑΝΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

Τα παιδιά μας καταδικάζονται να διαβάζουν τα φασιστικά κατασκευάσματα του Μεταξά

(ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΤΩΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ)»

Το χειρόγραφο και το απόκομμα της εφημερίδας  σε pdf :Ο φασισμός μέσα στην παιδεία μας 

Ζήσαμε κι’ εμείς στη χώρα μας, στην κοιτίδα της Δημοκρατίας, το φασισμό στην πιο αποκτηνωτική του μορφή. Ζήσαμε και τις τραγικές συνέπειές του, το αλυσσόδεμα  του λαού και της νεολαίας, την καταλήστεψη της χώρας μας, την πείνα, την τετράχρονη σκλαβιά. Και ενώ σήμερα ο φασιστικός δράκοντας δέχεται κατακέφαλα τα τελευταία θανατερά κτυπήματα, και ενώ ο Ελληνικός λαός αγωνίστηκε παλληκαρίσια για να σπάσει τις αλυσίδες της φασιστικής σκλαβιάς του, η φασιστική 4^η Αυγούστου  με χίλια δυό προσχήματα προσπαθεί να ξαναέρθει στην επιφάνεια.

Απ’ την πρώτη στιγμή, από την μαύρη εκείνη  ημέρα, την 4^η Αυγούστου, που εγκαθιδρύθηκε στη χώρα μας η μοναρχοφασιστική δικτατορία, ο αρχηγός του νέου Κράτους, ο Μεταξάς, ανάπτυξε όλη τη δραστηριότητά του, και χρησιμοποίησε όλα τα φασιστικά μέσα, τα απατηλά συνθήματα, τις παραπλανητικές υποσχέσεις, τη συκοφαντία, το ψέμα, τις παροχές, τη διαφθορά του χαρακτήρα, τη βία, τη τυραννία, για να παρασύρει τη νεολαία μας και να την κάνει τυφλό όργανό του. Για να οργανώσει φασιστικά τη νεολαία και να την διαποτίσει με το δηλητήριο του φασισμού, ίδρυσε την «Εθνική οργάνωση της νεολαίας» την ΕΟΝ, το διαφθορείο αυτό της νέας γενιάς, και με σειρά νομοθετικά και διοικητικά μέτρα θρόνιασε το φασισμό μέσα στην παιδεία μας.

Πιστά αντικαθρεπτίζουν τη φασιστική ιδεολογία τα σχολικά βιβλία της 4^ης Αυγούστου, και ιδιαίτερα τα αναγνωστικά του Δημοτικού και τα νεοελληνικά αναγνώσματα του Γυμνασίου. Είναι όλα διαποτισμένα με το φασιστικό πνεύμα. Ας τα φυλλομετρήσουμε μια στιγμή.

Βλέπουμε τον «πατέρα της φυλής»(!) να διαλαλεί μέσα στις σελίδες τους – είναι γεμάτα από αποσπάσματα από λόγους του Μεταξά – την αποβαρβάρωση της Ελλάδας, τον « Τρίτο ελληνικό πολιτισμό» και να καλεί τους νέους να γίνουν νεκροθάφτες του πολιτισμού, στραγγαλιστές της λευτεριάς και φρουροί του νέου Κράτους της βίας, της τυραννίας. Βλέπουμε να διδάσκονται οι νέοι πως υπέρτατη και μοναδική αρετή είναι η «λιτότητα», η αφαγιά, η κακομοιριά, η πείνα η στέρηση. «Η μεγαλυτέρα ευτυχία την οποίαν έδωσεν ο Θεός εις τον άνθρωπον είναι να υποφέρη  εις την ζωήν» (Νεοελ. Αναγνώσματα Η’ Γυμνασίου), γιατί μόνον τότε θα ζήσει ευτυχισμένος στον άλλο κόσμο έπειτα από τον θάνατο. Βλέπουμε να διδάσκονται ακόμη οι νέοι μας πως δεν χρειάζεται να αναπτύξουμε τη δημιουργική μας δράση, γιατί την αξία την έχουμε μέσα μας, κληρονομιά από τους αρχαίους προγόνους. Φτάνει να τους μιμηθούμε εξωτερικά και να τους θαυμάζουμε παθητικά. Βλέπουμε λοιπόν τη συνειδητή προσπάθεια να «κατρακυλήσουν» οι νέοι στην αδράνεια, να βυθιστούν στη μοιρολατρεία, να μη νοιώσουν την ανάγκη να αλλάξουν την τραγική πραγματικότητα, για να καρπώνονται ανενόχλητοι τα προνόμιά τους οι προνομιούχοι σε βάρος του λαού και της νεολαίας. Βλέπουμε ακόμη να φτερουγίζει στις σελίδες τους το άπιαστο πουλί της «Μεγάλης Ιδέας» και να καλλιεργείται με το πατριδοκαπηλικό αυτό ιδανικό το φυλετικό μίσος, ο τυφλός φανατισμός.

Μα για να στεριωθεί το Μεταξικό  «Νέο Κράτος» χρειάζεται τυφλή υποταγή, τυφλή πειθαρχία. Έτσι καλλιεργείται στα φασιστικά σχολικά μας βιβλία μ’ όλα τα παιδαγωγικά τεχνάσματα, το δουλικό φρόνημα, η  αυθεντία, η αφοσίωση και προσωπολατρεία  στο «μεγάλο βασιλιά» τον επίορκο Γλύξμπουργκ , στο Μεταξά τον «εθνικό Κυβερνήτη».

Μ’ αυτή τη φασιστική ιδεολογία θέλει να διαπαιδαγωγήσει τα παιδιά μας ο κ. Άμαντος. Είχαμε την ελπίδα, ιδιαίτερα εμείς οι εκπαιδευτικοί, πως ο καθηγητής κ. Άμαντος θα φιλοδοξούσε να προετοιμάσει μια πραγματικά εθνική λύση του άλυτου ως σήμερα εκπαιδευτικού μας προβλήματος. Γελαστήκαμε όμως. Κατάρτισε ένα νέο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο που φέρνει στο σύνολό του τη σφραγίδα της φασιστικής ιδεολογίας. Αφήνει ακόμα να στρογγυλοκάθονται στο Πανεπιστήμιο οι φασίστες καθηγητές, που βεβήλωσαν με τις πράξεις τους το ναό της επιστήμης και παραπέμπει σε ειδικό εκκαθαριστικό συμβούλιο τους τιμημένους πρωτοπόρους καθηγητές, που αγωνίστηκαν με αυτοθυσία για το ξεσκλάβωμα της πατρίδας μας και το ξερίζωμα του φασισμού και από τη χώρα μας. Δεν έδιωξε ακόμη το μίασμα εκείνο της παιδείας μας, το γυμνασιάρχη  που ζητάει από τους μαθητές του πιστοποιητικό για τα κοινωνικά τους φρονήματα. Και το χειρότερο, ανέχεται να ξαναεισάγονται  στα σχολεία μας τα βιβλία της 4^ης Αυγούστου, με τη δικαιολογία πως δεν υπήρχε καιρός να γραφτούν και να τυπωθούν καινούργια σχολικά βιβλία.

Ας αφήσουμε κατά μέρος τα προσχήματα. Θα έπρεπε να αναθέσει ο κ. Άμαντος σε προοδευτικούς εκπαιδευτικούς και αντιφασίστες λογοτέχνες να γράψουν σε μικρό χρονικό διάστημα  καινούργια αναγνωστικά. Αυτό έκανε η πραγματικά Εθνική Κυβέρνηση, η Π.Ε.Ε.Α. στην ελεύθερη Ελλάδα. Μέσα σε αφάνταστες τεχνικές δυσκολίες κατόρθωσε η Π.Ε.Ε.Α να προσφέρει κι’ αυτή την εθνική υπηρεσία , να δώσει στα χέρια των παιδιών μας τα δύο αναγνωστικά του Δημοτικού. «Τ’ Αετόπουλα» και την «Ελεύθερη Ελλάδα», όπου ξεχειλίζει η αγάπη στην πατρίδα, καλλιεργείται το εθνικό φρόνημα και ζωντανεύει η εποποιία του εθνικοαπελευθερωτικού και λαολυτρωτικού αγώνα. Μα κι’ αν ο κ. Άμαντος δεν ήθελε μέσα στις σημερινές συνθήκες να βαδίσει τον εθνικό προοδευτικό αυτό δρόμο, τότε το μόνο που έπρεπε να κάνει, ήταν να επιτρέψει να εισαχθούν στο σχολείο μας τα σχολικά βιβλία που είχαν εγκριθεί πριν το 1936 από το ίδιο το Κράτος.

Δεν έκανε όμως τίποτε από αυτά. Και έτσι σήμερα χύνεται το φασιστικό δηλητήριο στην ψυχή της νεολαίας, πνίγεται το ψυχικό της φρόνημα. Είναι δυστύχημα, εθνικό δυστύχημα, το ό,τι δεν νοιώθουν τον παλμό της ηρωικής νεολαίας μας.