Με το θέμα αυτό ο Κώστας Σωτηρίου ασχολήθηκε πολλές
φορές.
Βλέπε σχετικές
προηγούμενες δημοσιεύσεις:
Ομιλία σε εκπαιδευτικούς στην Καρδίτσα
9-2-1945:εδώ
15-3-1945 Περιοδικό
«ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ»:εδώ
12-5-1945 Περιοδικό
«Ελεύθερα Γράμματα»:εδώ
Εδώ δημοσιεύεται το
σχέδιο της μελέτης του (χειρόγραφο)
Το σχέδιο (χειρόγραφο) σε pdf:εδώ
στο πρώτο μέρος της
ανάρτησης
και στη συνέχεια
ολόκληρη η χειρόγραφη μελέτη του.
Η μελέτη (χειρόγραφο) σε pdf:εδώ
-Το σχέδιο –
Ηθική και κοινωνική διαπαιδαγώγηση
Αυτοδιοίκηση
Α! Κριτική
ανασκόπηση
Αντιπροοδευτικός ο δρόμος της. Μεγάλα λάθη. Η παιδεία
ανηθικοποιεί τα παιδιά.
α! Η ηθική
διαπαιδαγώγηση είναι κατασταλτική.
Χρησιμοποιεί εξωτερική πειθαρχία.
Τι είναι η εξωτερική πειθαρχία; Ταυτόσημο με ανελευθερία,
ηθική σκλαβιά.
Συνέπειες: πνίγει πρωτοβουλία, αλυσοδένει ελευτερία,
παραλύει δημιουργική δράση =δουλικό φρόνημα. Υπέρτατη αρετή =τυφλή υπακοή
Σκοπός: Να κάνει τα παιδιά άβουλα, να δέχονται
παθητικά διαταγές ανωτέρων τους. Τέτιους πολίτες χρειάζεται το ελληνικό Κράτος.
Αντίδραση των παιδιών = τα παιδικά ελαττώματα:
υποκρισία, ψέμα, αυθάδεια.
Αντίρηση: Τα παιδιά δεν ξέρουν τι είναι καλό, τι τα
ωφελεί – γι αυτό να υπακούει.
β! Η ηθική
διαπαιδαγώγηση είναι ατομιστική.
Ιδανικό της η ευτυχία του ατόμου =εύκολος πλουτισμός,
πρόστυχη καλοπέραση. Γιατί η πλουτοκρατική ολιγαρχία στηρίζεται στον άκρατο
ατομισμό.
Καλλιεργεί εγωισμό, καταδικάζει σε ατροφία τα κοινωνικά
συναιστήματα του παιδιού.
Έτσι σπρώχνει στον ανήθικο αριβισμό, στην εγωιστική
φιλοδοξία, στην επικράτηση του ατόμου.
Αντίρηση: Τα παιδιά διδάσκονται αγάπη στον πλησίον,
φιλανθρωπία, μα μόνο με λόγια = διπλή ηθική σημερινής κοινωνίας.
Ανακεφαλαίωση: =Ο τύπος του δουλόπρεπου αναριχητή.
Γεμάτη η σημερινή κοινωνία.
Β! Ποια πρέπει να
είναι η ηθική διαπαιδαγώγηση στη λαϊκή δημοκρατία
Ένας νέος κόσμος ανατέλλει
σήμερα. Ο φασιστικός δράκοντας χτυπήθηκε. Η λαϊκή Δημοκρατία –η γνήσια –
ριζώνει και φουντώνει παντού.
Η παιδεία να διαποτιστεί με αντιφασιστικό πνεύμα, να γίνει
δημοκρατική. Η νεολαία θα καταχτήσει τα δικαιώματά της.
Δημοκρατία χρειάζεται πολίτες δραστήριους, ελεύτερους
με πρωτοβουλία και ευθύνη για προκοπή ολότητας. Η νεολαία φρουρός γνήσιας
δημοκρατίας.
Η δημοκρατική διαπαιδαγώγηση η μόνη που ταιριάζει
στην παιδική και εφηβική ηλικία. Τι είναι το παιδί;
Ποια πρέπει να είναι η ηθική διαπαιδαγώγηση; Αντίθετη
από τη σημερινή.
α! Ιδανικό
= η ευτυχία του συνόλου, η προκοπή και η ευημερία ολόκληρου του λαού.
Άρα εντατική καλλιέργεια κοινωνικών συναιστημάτων
Αντίρηση: Έτσι τα κοινωνικά συναιστήματα θα πάθουν
υπερτροφία, και τότε θα συνθλιβεί η ατομικότητα, δε θ’ ανθίσει αρμονικά η
προσωπικότητα, θα χάσουμε όρεξη και ζήλο για δουλιά, γιατί δε θα λειτουργεί το
ατομικό συμφέρο, η ανάδειξη του ατόμου. Θα έχουμε έτσι ισοπέδωση, σταμάτημα
προόδου.
1) Σήμερα η κοινωνία βασίζεται στον άκρατο ατομισμό.,
γι αυτό μοναδικό ελατήριο το ατομικό συμφέρο.
Στη λαοκρατική κοινωνία, κυριαρχικό ελατήριο το γενικό καλό.
Όλοι θα δουλεύουν για το γενικό καλό. Θα βγάζουν κάθε εμπόδιο για πρόοδο.
Φλογερή η επιθυμία για πρόοδο, και το κάθε άτομο συντελεστής στην πρόοδο.
Όπλο που έδωσε η φύση = τα κοινωνικά συναιστήματα. Αυτά θα
γίνουν τα εσωτερικά ελατήρια, τα βαθύτερα κίνητρα. Γι’ αυτό καλλιέργειά τους.
Καταπίεσή τους εμποδίζει αρμονική εξέλιξη, κάνει το παιδί ανάπηρο, άρα δεν
ολοκληρώνεται η ατομικότητα.
2) Δεν θα συνθλιβεί η ατομικότητα. Αυτό γίνεται μόνο
στη σημερινή κοινωνία. Επικρατούν προνομιούχοι – όλοι οι άλλοι συνθλίβονται, η
ατομικότητά τους αφανίζεται. α) Δεν ικανοποιούν ανάγκες, φυτοζωούν β) Δεν
υπάρχουν οι συνθήκες να φανερωθούν οι προικισμένοι από τη φύση. Δεν
αξιοποιείται η λαϊκή δύναμη – ιδιοφυίες πάνε χαμένες γ) Όλοι σε καταναγκαστική
δουλειά π.χ. Παλαμάς
Άρα σημερινή κοινωνία = οδοστρωτήρας.
Μέσα στη λαοκρατική δημιουργία θ’ ανθίσει η προσωπικότητα α)
Το άτομο θα λυτρωθεί από πολύπλευρη σκλαβιά, θα καρπώνεται κόπο του, θα
ικανοποιούνται οι ανάγκες του, θα αναπνέει β) θα καλλιεργηθούν οι ικανότητες
κάθε ατόμου γ) το κάθε άτομο σε εργασία αντίστοιχη με τις ικανότητές του. Άρα =
θερμοκήπιο για μέστωμα και κάρπισμα της ατομικότητας.
3) Δημοκρατική παιδεία = θερμοκήπιο για άνθισμα
προσωπικότητας του παιδιού. α) Αναγνωρίζει δικαιώματα παιδικής ηλικίας β) θα
λυτρώσει τα παιδιά από τη σημερινή σκλαβιά τους. Θα οργανώσει ζωή του, ώστε
κάθε παιδί να δραστηριοποιήσει ικανότητές του.
β! Τα
παιδιά να γίνουν πολίτες ελεύτεροι, δραστήριοι, δημιουργικοί.
