Σημειώματα :Τρεις ομιλίες στους λειτουργούς της Παιδείας στα Τρίκαλα 18-01-1945, 28-01-1945, 30-01-1945

Σημειώματα :Τρεις ομιλίες στους λειτουργούς της Παιδείας στα Τρίκαλα 18-01-1945, 28-01-1945, 30-01-1945
Ο Κώστας Σωτηρίου αρκετές φορές χρησιμοποιούσε «σημειώματα» όπως τα έλεγε ο ίδιος για τις ομιλίες του. Αυτά τα «σημειώματα» από διάφορες ομιλίες μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω:
Λήψη σε pdf: Ομιλία στα Τρίκαλα 18-01-1945	Ομιλία στους λειτουργούς της παιδείας στα Τρίκαλα 18-1-1945 «Εισήγηση για το εκπαιδευτικό μας πρόβλημα» Εισαγωγή: Η νέα μορφή του αγώνα Ο τρίχρονος απελευθερωτικός αγώνας – ΕΑΜ Ο αγώνας για την ανεξαρτησία και τη λαϊκή Δημοκρατία – Ο 34ήμερος αγώνας της Αθήνας. Πάντοτε και παντού πρωτοπόρα τα νιάτα – ΕΠΟΝ Παραδείγματα αυτοθυσίας και ηρωισμού : «ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ» 29 Δεκέμβρη 1 και 4 Γενάρη 1945 Γιώργος Καραβίδας – Κώστας Ρούσος Βόλγας Μωραϊτης – Δημήτρης Γ. Ομάδες θανάτου – «Καψάλης» - Λόχος σπουδαστών «Λόρδος Βύρωνας» Τηλεγράφημα Δημοκρατικής Νεολαίας Αμερικής Το βαθύτερο νόημα του αγώνα – Α’ φάση. Αποτελέσματα : Όλοι οι λειτουργοί της Παιδείας να μπουν στον αγώνα Τα νιάτα προστάζουν – καλούν όλους. (λιπόψυχοι, κουρασμένοι – σελ. 74,57). Αγώνας για τη λύση του εκπαιδευτικού προβλήματος ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΜΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Δυό διαπιστώσεις. 1. Η νέα γενιά γίνεται προοδευτική ή αντιδραστική, ανάλογα με την παιδεία που παίρνει (ΕΟΝ Μεταξά, χιτλερική νεολαία, ΕΠΟΝ, σοβιετική νεολαία) 2. Η παιδεία όργανο στα χέρια του Κράτους. A! Σύντομη ιστορική ανασκόπηση Γενικό χαραχτηριστικό γνώρισμα: η παιδεία ήταν και έμεινε στα 120 χρόνια της ελεύτερης ζωής αντιλαϊκή. α! αντιλαϊκή στην οργάνωση (στατιστική) β! αντιλαϊκή στο περιεχόμενο. γ! αντιλαϊκή στα ιδανικά, που πρόβαλε. Β! Τα καινούργια ιδανικά Βαθύτερη ανάλυση των παλιών και καινούργιων ιδανικών. Προοδευτική και αντιπροοδευτική αγωγή. Γ! Εκπαιδευτικές μας θέσεις 1. Παιδεία πραγματικά λαϊκή.    α! διαποτισμένη με ζωντανά, λαϊκά ιδανικά    β! με πνεύμα δημοκρατικό, λαοκρατικό.    γ! λαϊκή οργάνωση. Ενιαίο διαφοροποιημένο σχολείο.    δ! στο περιεχόμενο: ενιαίο σχολείο εργασίας. 2. Ίσα δικαιώματα – όλα τα μέσα –(ανάλογα με σωματική και ψυχική ικανότητες). Κοινωνική πρόνοια και προστασία του παιδιού. 3. Πανεπιστήμια – ανώτατες σχολές 4. Γλώσσα λαϊκή 5. Ποιοτική μόρφωση 6. Εσωτερική πειθαρχία – αληθινή αυτοδιοίκηση Δ! Άμεσα αιτήματα 1. Ν’ ανοίξουν όλα τα σχολεία. 2. Να ξεκαθαριστεί η ύλη από κάθε φασιστικό στοιχείο – (Αναγνωστικά, Ιστορία κ.τ.λ.) 3. Μαθητικά συσσίτια – μαθητική περίθαλψη – Ιατρική εξέταση κ.τ.λ. 4. Ειδικά ιδρύματα για τα παιδιά των θυμάτων 5. Ειδικά φροντιστήρια 6. Αγώνας κατά του αναλφαβητισμού 7. Εκκαθάριση εκπαιδευτικού κλάδου 8. Αναδιοργάνωση εποπτικού συμβουλίου 9. Κοινωνική, οικονομική εξύψωση και μετεκπαίδευση του εκπαιδευτικού κλάδου 10. Ν’ αναπτυχτεί το ενδιαφέρο και η δραστηριότητα όλου του λαού στην επίλυση εκπαιδευτικών προβλημάτων (συμμετοχή γονιών στη σχολική εφορίες , συνεδριάσεις γονέων κ.τ.λ.) Ε! Καθήκοντα λειτουργών της παιδείας 1. Ολόψυχη συμμετοχή στον αγώνα για την ανεξαρτησία και τη λαϊκή δημοκρατία. Ηγέτης της νεολαίας 2.  Ν’ αγαπήσουν και να υποστηρίξουν την ΕΠΟΝ    α! Να δουλέψουν στις γραμμές της    β! Να καθοδηγήσουν λέσχες της ΕΠΟΝ    γ! Ομάδες της ΕΠΟΝ μέσα στα σχολεία – αυτοδιοίκηση    δ! Να δουλέψουν στην οργάνωση των αετόπουλων    ε! Να διαφωτίσουν γονείς για την ΕΠΟΝ 3. Να διαφωτίσουν γονείς για ριζική εκπαιδευτική αναγέννηση (Σχολικές επιτροπές- Διαλέξεις – Ομιλίες – συγκεντρώσεις γονέων) 4. Σχολεία αναλφάβητων 5. Νυκτερινά σχολεία και Γυμνάσια 6. Να αγωνιστούν για πραγματοποίηση άμεσων αιτημάτων
Λήψη σε pdf: Ομιλία στα Τρίκαλα 28-01-1945	Εισήγηση σε συγκέντρωση εκπαιδευτικών στα Τρίκαλα 28-01-1945 «Εξωτερική και εσωτερική πειθαρχία» Α’ Ψυχολογική ανάλυση της εξωτερικής και εσωτερικής πειθαρχίας α! Τι είναι η εξωτερική πειθαρχία β! Τι είναι η εσωτερική πειθαρχία εσωτερική πειθαρχία και εσωτερική ελευτερία = ταυτόσημα, δυό απόψεις του ίδιου ψυχικού φαινομένου (η α! θετική η β! – ελευτερία – αρνητική δηλαδή λείπει η επιβολή ξένης βούλησης) γ! Το συναίστημα της ελευτερίας και η ελευτερία στη βούληση. Δεν υπάρχει ελευτερία στη βούληση 1. Φιλοσοφική εξέταση : ντετερμινισμός 2. Κοινωνιολογική εξέταση : ντετερμινισμός 3. Ψυχολογική εξέταση : ντετερμινισμός – ψυχανάλυση 4. Παιδαγωγική άποψη : ντετερμινισμός Μόνο με ψυχική αιτιοκρατία είναι δυνατή η αγωγή. Β! Ηθική διαπαιδαγώγηση και Παιδεία ως σήμερα α! Η Παιδεία κατασταλτική – βάση η εξωτερική πειθαρχία – παιδικά ελαττώματα- αποτελέσματα καταστρεπτικά. β! Η Παιδεία ατομιστική.  Κοινωνιολογική εξήγηση. Γ! Ηθική διαπαιδαγώγηση του παιδιού στο λαοκρατικό σχολείο  α! Βάση η ευτυχία του συνόλου β! Εσωτερική πειθαρχία – συναίστημα ευθύνης, πρωτοβουλία-  άρα ηθικοκοινωνική αγωγή (σελ. 11) Δ! Πως στερεώνεται η εσωτερική πειθαρχία α! Ικανοποίηση των αναγκών του παιδιού β! Ζωντανά ιδανικά, κίνητρα, ελατήρια γ! αυτοδιοίκηση στο σχολείο δ! Οι γνώσεις όργανα ψυχικά για την επίλυση των προβλημάτων και ικανοποίηση αναγκών του παιδιού. Άρα ηθικοκοινωνική αγωγή (σελ.11)
Λήψη σε pdf: Ομιλία στα Τρίκαλα 30-01-1945	Εισήγηση σε συγκέντρωση εκπαιδευτικών στα Τρίκαλα 30-1-1945 «Αυτοδιοίκηση των παιδιών – Μαθητική κοινότητα» Α! Ανακεφαλαίωση προηγούμενης εισήγησής μου για εξωτερική και εσωτερική πειθαρχία Β! Κριτική της αυτοδιοίκησης στα σχολεία όπως εφαρμόστηκε ως τώρα. Στη χώρα μας εφαρμόστηκε πολύ λίγο και πολύ περιορισμένα 1. α) Τμήμα πολιτικής διαπαιδαγώγησης – να μάθουν τα παιδιά να χρησιμοποιούν την ψήφο. β) από μίμηση  γ) από ορισμένους παιδαγωγούς για να δώσουν κάποια πρωτοβουλία στα παιδιά 2. Ιδιαίτερα εφαρμόστηκαν τα παιδικά δικαστήρια. Ο Δάσκαλος αντί να τιμωρεί αυτός, έβαζε τα παιδιά (όπως και σχολείο εργασίας, δίδασκε μαθητής!!!) 3. Απότυχε: Γιατί στηρίζονταν σε εξωτερική πειθαρχία. Όχι στα προβλήματα και ανάγκες. Γ! Πως πρέπει να εφαρμοστεί 1. Σκοπός: α) Ευτυχία του συνόλου – Χτύπημα αριβισμού, κουφιοφιλοδοξίας β) Νεολαία φορέας δημοκρατικών θεσμών – δημοκρατικού πνεύματος. Άρα: γ) καλλιέργεια πρωτοβουλίας, ευθύνης, δημιουργικής δράσης για την προκοπή του συνόλου (μαθητικής κοινότητας κ.τ.λ.) 2. Βασικές αρχές α) Εσωτερική πειθαρχία : Επομένως να οργανωθεί έτσι η σχολική ζωή ώστε να βρίσκουν ικανοποίηση οι ανάγκες των παιδιών και λύση τα προβλήματά τους. β) Ζωντανά ιδανικά (λευτεριά, λυτρωμοί, ειρήνη – κοινωνική δικαιοσύνη) γ) Ομαδικό πνεύμα, ομαδικοί σκοποί (συσσίτια, υγεία, ψυχαγωγία, εκπολιτισμός) Ομαδικά έργα – διδαχτικές ενότητες. Παράδειγμα η ΕΠΟΝ 3. Εφαρμογή α) Δάσκαλος φίλος, καθοδηγητής στο δρόμο της προόδου – (όχι αυθεντία). Οι ενήλικοι στο πλευρό των νέων, γιατί λείπει στους νέους η ιστορική πείρα. β) Σχολικοί νόμοι – όχι όμως αναλλοίωτοι οι νόμοι για τους πολίτες – όχι το αντίθετο γ) Συνελεύσεις, λογοδοσία – έλεγχος. Δ! Στη σημερινή μεταβατική περίοδο Μπορούμε να εφαρμόσουμε περιορισμένη την αυτοδιοίκηση των παιδιών, όσο μας το επιτρέπουν οι σημερινές συνθήκες Απαραίτητο όμως ο δάσκαλος, εμπνευσμένος από παραπάνω αρχές, φίλος παιδιών , να συζητεί, να πονεί μαζί του, να ωθεί τα παιδιά σε ομαδικά εκπολιτιστικά έργα. Το καλύτερο στα Γυμνάσια να γίνουν τμήματα ΕΠΟΝ με ομάδες ΕΠΟΝ  σε κάθε τάξη. Μα αυτό προϋποθέτει ριζική αλλαγή στη στάση του δασκάλου, και κατανόηση παιδικής ψυχής