«Στην εορτή αυτή ήταν προσκαλεσμένοι και δύο μέλη της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη ο
παιδαγωγός –βουλευτής κ. Κώστας Σωτηρίου
και η κ. Μαρία Τζινιάδη, γενικός γραμματέας στην Ένωση Διανοουμένων Γυναικών.
Πήρε όμως μέρος στο εορτασμό μόνο ο κ. Σωτηρίου. Η κ.Τζινιάδη έφτασε στη Σόφια
την άλλη μέρα, έπειτα από την εορτή, στις 25 του Απρίλη. Καθυστέρησαν να της
δώσουν το διαβατήριο» γράφει ο ίδιος στο
δημοσίευμα της «ΑΥΓΗΣ»-17/05/1961- με τίτλο «ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ» που
όπως αναφέρει «το γράμμα αυτό το έγραψα εγώ» . Βλέπε το σχετικό δημοσίευμα της
«ΑΥΓΗΣ» εδώ σε pdf:ΕΦ. "ΑΥΓΗ" 17-5-1961
Στο αρχείο του ο Σωτηρίου έχει σχετικά με την «εορτή»:
Α! Το άρθρο που δημοσιεύθηκε στην ελληνική εφημερίδα της Σόφιας «ΛΥΕΤΕΡΙΑ»
στις 26/4/1961 σχετικά με την εορτή. Δημοσιεύεται παρακάτω . Η εφημερίδα σε pdf: ΕΦ. "ΛΕΥΤΕΡΙΑ" 26-4-1961
Β! Το χειρόγραφο της ομιλίας του, και την δημοσίευσή της στην εφημερίδα
«ΛΕΥΤΕΡΙΑ» στις 3/5/1961.
Γ! Το σχέδιο της ομιλίας
–χειρόγραφο- που έκανε στις 3/5/1961στους φοιτητές στην Παιδαγωγική Ακαδημία στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας με θέμα «Η Παιδεία
στην Ελλάδα» .Δημοσιεύεται παρακάτω .Το χειρόγραφο σε pdf: Ομιλία 3-5-1961
Δ! Ομιλία που έκανε στη «Λέσχη Φιλελευθέρων» στην Αθήνα στις 14 Ιουνίου
1961 σχετικά με την εορτή.
Στο αρχείο του έχει σαν πρώτη και δεύτερη σελίδα το απόκομμα της
εφημερίδας «ΑΥΓΗ» της 17/5/1961 και στην συνέχεια χειρόγραφο κείμενο Μπορείτε να το δείτε εδώ σε pdf:"ΑΥΓΗ" 17-5-1961 & ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ 14-6-1961 Παρακάτω δημοσιεύεται μόνο το χειρόγραφο (σελ. 3-7).
Υπάρχει επίσης στο αρχείο του και δακτυλογραφημένο κείμενο- ίσως για δημοσίευση - που μπορείτε να το δείτε σε pdf: Δακτυλογραφημένο
Ε! Δακτυλογραφημένο κείμενο του καθηγητή της Παιδαγωγικής Ντάϊντεν Τσακίρωφ μεταφρασμένο στα
Ελληνικά στο οποίο ο Σωτηρίου κάνει κάποιες διορθώσεις στη μετάφραση για να δημοσιευθεί στην «ΑΥΓΗ». Δημοσιεύεται παρακάτω.
Το
κείμενο με τις διορθώσεις σε pdf:Ντάϊντεν Τσακίρωφ .Στην «ΑΥΓΗ» δημοσιεύθηκε στις 2 και 3 Ιουνίου
1961. Στο αρχείο του υπάρχει μόνο η δημοσίευση στις 2 Ιουνίου . Η εφημερίδα σε pdf: ΕΦ. "ΑΥΓΗ" 2-6-1961
 |
| Πάνω: Ο Σωτηρίου στο Προεδρείο Κάτω: Με τον Πρόεδρο της Επιτροπής |
 |
| Οι φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν στην "ΑΥΓΗ" |
Α!
«ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ 2.500ης
ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ»
Στις 24 Απριλίου στη Σόφια γιορτάσθηκε πανηγυρικά η 2500η
επέτειος από τη γέννηση του μεγάλου αρχαίου έλληνα φιλοσόφου Ηράκλειτου. Στη
μεγάλη αίθουσα τελετών της Ακαδημίας Επιστημών της Βουλγαρίας συγκεντρώθηκαν
επιφανείς επιστήμονες, κοινωνικοί παράγοντες, παράγοντες του πολιτισμού και πολλοί
πολίτες. Ο καθηγητής Πανεπιστημίου Γ. Γκρόζεφ έκανε ομιλία για τις φιλοσοφικές
ιδέες του Ηράκλειτου, οι οποίες αποτελούν σπουδαίο μερίδιο της πολιτιστικής
κληρονομιάς όχι μόνο της αρχαίας Ελλάδας αλλά και όλης της ανθρωπότητας. Η
αντίληψη του Ηράκλειτου, ότι ο κόσμος είναι ύλη που αιώνια υπάρχει και
κινείται, ότι στην ουσία είναι υλικός και όχι πραγμάτωση κάποιας πνευματικής
ουσίας ήταν το πιο αληθινό συμπέρασμα στο οποίο έφτασε η σύγχρονή του
φιλοσοφία.
Γι αυτό δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι του
μαρξισμού χρησιμοποίησαν πλατιά τις φιλοσοφικές αντιλήψεις του Ηράκλειτου. Η
μεγάλη επαναστατική ιδέα του Ηράκλειτου, αν και όχι βασισμένη επιστημονικά, ότι
από την πάλη γεννιούνται όλα, ότι η πάλη είναι πηγή της ανάπτυξης, της προόδου,
αποκτά σήμερα ιδιαίτερα μεγάλη σημασία.
Την συγκέντρωση παρακολούθησε και ο Κώστας Σωτηρίου μέλος
της ελληνικής επιτροπής δια την διεθνή ύφεση και ειρήνη. Στην ομιλία του ο Κ.
Σωτηρίου ανάμεσα στ’ άλλα τόνισε, ότι η σημασία του Ηράκλειτου είναι μεγαλύτερη
σήμερα που η ανθρωπότητα διδασκόμενη από τις ιδέες του παλεύει ενάντια στην
υποδούλωση των λαών και την πνευματική δουλεία.
Από μέρος των παρευρισκομένων, όλου του βουλγάρικου λαού, ο
οποίος επιθυμεί την συνεργασία με τον ελληνικό λαό, ψηφίστηκε χαιρετιστήριο τηλεγράφημα
προς την Ελληνική επιτροπή για την διεθνή ύφεση και την ειρήνη.
Την πανηγυρική αυτή συγκέντρωση οργάνωσαν η Εθνική επιτροπή
για την υπεράσπιση της ειρήνης, η Επιτροπή φιλίας και πολιτιστικών σχέσεων με
το εξωτερικό, η Ακαδημία Επιστημών της Βουλγαρίας και η Ένωση των επιστημόνων.
Β!
Η ομιλία του Κ. Σωτηρίου
Αγαπητοί φίλοι
Όλοι οι προοδευτικοί άνθρωποι στην πατρίδα μου την Ελλάδα,
επιστήμονες καλλιτέχνες και λογοτέχνες και μαζί τους και ολόκληρος ο δουλευτής
ελληνικός λαός, βαθιά συγκινημένος, αισθάνονται την υποχρέωση να σας
ευχαριστήσουν θερμά, για την εορτή, που οργανώσατε για τον ξακουστό αρχαίο
Έλληνα φιλόσοφο, τον Ηράκλειτο, τον Εφέσιο.
Ο Ηράκλειτος, μια από
τις πιο επιβλητικές προοδευτικές μορφές στην ιστορία της ανθρωπότητας, έζησε
μέσα σε μια επαναστατική, αναγεννητική εποχή. Η πατρίδα του η Έφεσος και η
Μίλητος ήσαν τα δυό σπουδαιότερα κέντρα
κάτω στην Ιωνία, στη Μικρά Ασία. Και στις δυό αυτές πλούσιες πόλεις οι
αριστοκράτες, οι παλιοί γεοχτήμονες
συγκρούστηκαν με την εμποροναυτική τάξη.
Η πάλη ήταν σκληρή και μακρόχρονη. Στο τέλος, οι αριστοκράτες νικήθηκαν, έχασαν
τα προνόμιά τους, πήρε την εξουσία στα χέρια της η νέα κοινωνική τάξη, η
εμποροναυτική και ιδρύθηκε η Δημοκρατία. Από τη στιγμή εκείνη ανοίγει ο δρόμος
για την πρόοδο και την επιστήμη και παρουσιάζεται σημαντική επιστημονική
κίνηση.
Πρωτοπόροι στην προοδευτική αυτή κίνηση είναι οι Ίωνες
υλιστές φιλόσοφοι. Αυτοί πρώτοι λυτρώσανε την ανθρώπινη σκέψη και ανοίξανε το
δρόμο στην επιστημονική έρευνα. Οι Ίωνες υλιστές φιλόσοφοι, και ανάμεσά τους
κορυφαίος ο Ηράκλειτος, θέλησαν να φωτίσουν το λαό, να σκορπίσουν το σκοτάδι
του μυστικισμού και να τον κάνουν να πάρει ο ίδιος στα χέρια του την τύχη του.
Η ιωνική υλιστική φιλοσοφία, γράφει ο μακαρίτης
Καθηγητής Χαρ. Θεοδωρίδης, είναι «η
ιδεολογία του νέου τύπου ανθρώπου, που δημιουργήθηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Δημοκρατία και ερμηνεία του κόσμου με το λογικό και από φυσικά αίτια, με
παραμερισμό κάθε μύθου, κάθε υπερφυσικού, είναι το κατ’ εξοχήν γνώρισμα του
Έλληνα. Η μια είναι συνέπεια και συμπλήρωση της άλλης».
Η φιλοσοφία του Ηράκλειτου συμβαδίζει με τη φιλοσοφία των
άλλων φιλοσόφων στην Ιωνία, του Θαλή, του Αναξίμανδρου και Αναξιμένη. Ο
Ηράκλειτος όμως προχώρησε πολύ περισσότερο από τους τρεις άλλους. Ξεπέρασε το
στατικό αντίκρυσμα του κόσμου και τη μηχανιστική ερμηνεία του, και συγκέντρωσε
την προσοχή του στο «γίγνεσθαι» στην κίνηση δηλαδή και την αλλαγή. Έτσι έγινε ο
βαθυστόχαστος πρόδρομος της νεώτερης διαλεχτικής. Όλα, διδάσκει, βρίσκονται σε
αδιάκοπη αλλαγή. Όλα κυλούν, όλα αλλάζουν και δεν μπορεί να μπεις δυό φορές στο
ίδιο ποτάμι. Η πορεία όμως και η αλλαγή, τονίζει, γίνεται από εσωτερικές
αιτίες, με την εναντιοδρομίαν, την εναντιοτροπίαν, με τη πάλη
δηλαδή των εσωτερικών αντιθέσεων. «Το
ίδιο πράμα είναι ζωντανό και νεκρό, νέο και γερασμένο». Η μέσα στα ίδια τα
πράματα και τη φύση αντίθεση, η «έρις» όπως την λένε αλλού, γεννάει την κίνηση
και την αλλαγή. Όλα χρωστούν τη γέννησή τους στην πάλη των αντιθέσεων. Η «έρις»
είναι ο πατέρας όλων. Αυτό το νόημα έχει η περίφημη φράση του «Πόλεμος πάντων
πατήρ»
Δύο λοιπόν είναι τα βασικά προοδευτικά σημεία της φιλοσοφίας
του Ηράκλειτου: ο υλισμός του και η διαλεχτική ερμηνεία των φαινομένων. Ο
Ηράκλειτος είναι μία από τις πιο τολμηρές και ρωμαλέες διάνοιες. Η επίδρασή του
και στους αρχαίους και στους νεότερους ήταν μεγάλη και γόνιμη. Και δίκαια
θεωρείται σήμερα ο πατέρας της διαλεχτικής.
Η επίδρασή του, όπως είπα, ξεπέρασε τα χρονικά όρια της
εποχής του και τα στενά σύνορα της πατρίδας του. Ο Ηράκλειτος άξιο παιδί της
αρχαίας Ελλάδας, γίνεται ιδιαίτερα σήμερα, όπως άλλωστε όλα τα μεγάλα πνεύματα,
άξιο παιδί της προοδευτικής ανθρωπότητας. Βοήθησε σημαντικά να ανοίξει ο δρόμος
και για τον αρχαιοελληνικό και για το σύγχρονο γνήσιο ανθρωπισμό. Βοήθησε
δηλαδή να λυτρωθεί ο άνθρωπος από το σκοταδισμό, από την πνευματική μυστικόπαθη
σκλαβιά, για να ολοκληρώσει την ανθρώπινη υπόστασή του και να χτίσει
μεγαλόπρεπο το ναό της επιστήμης. Πανέμορφα είναι τα λουλούδια, που φύτεψε
ο Ηράκλειτος στην κήπο του ανθρώπινου
πολιτισμού.
Με τη σημερινή εορτή, που σεις, αγαπητοί φίλοι, οργανώσατε,
υψώνεται ο φιλόσοφος Ηράκλειτος ο Εφέσιος σε φωτεινή βαλκανική μορφή και
γίνεται ένας από τους συνδετικούς κρίκους για την αμοιβαία συνεννόηση, για την
αμοιβαία αγάπη και φιλία ανάμεσα στους λαούς της Βαλκανικής. Θα χρειαστεί πολύ
μεγάλη ακόμη προσπάθεια και ασάλευτη αποφασιστικότητα για να θεμελιωθεί η φιλία
αναμεταξύ μας. Πολλά τα εμπόδια. Μα θα τα υπερνικήσουμε και θα ανοίξουμε
διάπλατα το δρόμο. Η θέληση όλων μας χαλυβδώνεται, και άκαμπτη η
αποφασιστικότητά μας. Η ζωή θα νικήσει την έχθρα και τη δυσπιστία, η αγάπη θα λουλουδίσει. Η ειρήνη προχωρεί στο
νικηφόρο αγώνα της. Με τη σημερινή μας εορτή προβάλλει τολμηρός σημαιοφόρος της
και ο φιλόσοφος Ηράκλειτος.
Όλοι οι λαοί σήμερα βαδίζουν αποφασιστικοί για να
καταργήσουν τον πόλεμο. Πυκνές οι φάλαγγές τους. Στην πορεία αυτή δίπλα στους
άλλους βαλκανικούς λαούς συμβαδίζει και ο Ελληνικός λαός, παρ’ όλα τα εμπόδια
που αντικόβουν το δρόμο του. Θα τα ξεπεράσει όμως. Είναι ασάλευτη η θέλησή του.
Και χέρι με χέρι όλοι οι λαοί θα χτίσουν τον νέο πανανθρώπινο πολιτισμό, όπου
θα βασιλεύει η αμοιβαία αγάπη και φιλία, για να θεμελιωθεί έτσι επάνω στη γη η
ευτυχία όλης της ανθρωπότητας.
Αγαπητοί φίλοι, επιτρέψτε μου, πριν να κατέβω από το βήμα,
να σας ευχαριστήσω από το βάθος της καρδιάς μου για την τιμητική σας πρόσκληση
να πάρω μέρος στη σημερινή σεμνή εορτή.
Γ!
Ομιλία μου τους φοιτητές στην Παιδαγωγική Ακαδημία στο Πανεπιστήμιο τους
Σόφιας
3 Μαΐου 1961
Θέμα: Η παιδεία στην Ελλάδα
Η παιδεία τους εξακολουθεί να είναι αντιλαϊκή, διακοσμητική, ατομιστική
αντιλαϊκή: δεν εξοπλίζει τα παιδιά του λαού για τη
ζωή – δεν είναι όργανο στα χέρια του λαού για τους ανάγκες και τα προβλήματα
διακοσμητική: στολίδι, για επίδειξη, και φόρτωμα τους
μνήμης – ψευτοκλασική.
ατομιστική: δεν καλλιεργεί αλληλεγγύη, συνεργασία: οι
νέοι ν’ ανέβουν, όχι για την ευτυχία του συνόλου. Έτσι τη θέλει την Παιδεία η
πλουτοκρατική τάξη. Τη θέλει όργανό τους για τα δικά τους συμφέροντα.
Α! Οργάνωση τους
Παιδείας
Δημοτική – Μέση – Ανώτατη Παιδεία
Προσχολική παιδεία
σχεδόν δεν υπάρχει. 800 περίπου νηπιαγωγεία στη βόρεια Ελλάδα με σκοπό να
μάθουν τα παιδιά την Ελληνική γλώσσα. Τους μεγάλες πόλεις νηπιαγωγεία
λειτουργούν στα μεγάλα ιδιωτικά σχολεία = προνόμιο των πλούσιων.
Βρεφικοί και παιδικοί σταθμοί δεν υπάρχουν (πάρα πολύ
λίγα) = αντιλαϊκή παιδεία
Δημοτική παιδεία
6χρονη
Σχολικά χτίρα- έπιπλα- όργανα
Πρόγραμμα καθυστερημένο (από το 1910 ως σήμερα
ελάχιστες τροποποιήσεις)
Δασκάλοι εξαθλιωμένοι – απεργίες
Διγλωσσία
Αναλφαβητισμός – Αμορφωσιά
Μέθοδες απαρχαιωμένες – παραφούσκωμα μνήμης
Σχολιατρική υπηρεσία Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στα
σπάργανα
μαθητικά συσσίτια σχεδόν καταργήθηκαν – όχι σπάνια
λιποθυμίες από πείνα
παιδικές εξοχές πολύ περιορισμένες
=αντιλαϊκή
Η κεφαλαιοκρατική τάξη κάνει ότι μπορεί να κρατήσει το λαό
στο σκοτάδι.
Μέση παιδεία
6χρονη
Μονοκόμματη, μονόπλευρη – ψευτοκλασικό Γυμνάσιο. Φοιτούν 20%
το πολύ.
Γυμνάσιο Σχολικά χτίρια ακατάλληλα, χωρίς σχολικά
όργανα και εργαστήρια. Ψευτοανθρωπιστικές σπουδές.
Ψευτοκλασικισμός – Γραμματική, Συνταχτικό. Τα παιδιά
δεν κατανοούν, δεν αγαπούν, σιχαίνονται τα αρχαία.
Προγυμνάσια πληρώνουν οι γονείς Εκπαιδευτικά τέλη,
χαρτόσημα, μαθητική εισφορά.
Νυχτερινά γυμνάσια δίδαχτρα. Φοιτούν το πολύ 20% =200.000
παιδιά
Μέθοδος: παραφούσκωμα μνήμης. ονόματα – χρονολογίες.
Διαζύγιο τους θεωρίας με την πράξη.
Τεχνική παιδεία σχεδόν ανύπαρχτη. Νομοσχέδια του
1961. Τους δεν εφαρμόστηκαν, γιατί δεν υπάρχουν, λένε, χρήματα. 50%
προϋπολογισμού για στρατιωτικές δαπάνες. 6-7% για την παιδεία.
άρα= παιδεία αντιλαϊκή διακοσμητική.
Ανώτατη παιδεία
2 Πανεπιστήμια – 2 Πολυτεχνία – Ανωτάτη Εμπορική Σχολή – Ανωτάτη
Γεωπονική Σχολή – Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή
Φοιτητές – Σπουδαστές το πολύ 20.000
Πόρτες κλειστές για τα παιδιά του λαού
Δίδαχτρα, χαρτόσημα, εξέταστρα, Βιβλία. Ασήκωτα τα έξοδα
Πολλοί φοιτητές διακόπτουν φοίτηση. Η υγεία τους κλονίζεται
Πληθωρισμός, ανεργία
Πνευματικό προλεταριάτο.
Πνεύμα αντιπροοδευτικό, αντιματεριαλιστικό,
αντιδιαλεχτικό, σκοταδιστικό
Ελληνοχρστιανικό πνεύμα –Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός
Ηθική διαπαιδαγώγηση :Δουλική πειθαρχία –ατομικισμός
Δ!
Ομιλία στην «Λέσχη Φιλελευθέρων» 14 Ιουνίου 1961
Την άλλη ημέρα με προσκάλεσε το Προεδρείο της «Ένωσης των
Βουλγάρων Εργατών της Επιστήμης». Πρόεδρος της «Ένωσης» είναι ο Ακαδημαϊκός
Μιχ. Δημητρώφ και Γενικός Γραμματέας ο Καθηγητής Κύριλλος Βρατάνωφ. Φέρνω το
συναδελφικό χαιρετισμό της «Ένωσης» σε όλους του εργάτες και ιεροφάντες της
Επιστήμης στη χώρα μας.
Η «Ένωση των Βουλγάρων Εργατών της Επιστήμης» ιδρύθηκε στ
1945. Λίγο αργότερα την ίδια χρονιά είχε ιδρυθεί και σε μας παρόμοια Ένωση , η
«Επιστημονική Εταιρία Επιστήμη- Ανοικοδόμηση». Η δική μας όμως Ένωση, η ΕΠ-ΑΝ
έζησε μόλις 3 χρόνια. Οι συνθήκες στη χώρα μας ήσαν τότε πολύ δύσκολες, και τα
εμπόδια στην δράση της ΕΠ-ΑΝ από τον κρατικό μηχανισμό ανυπέρβλητα.
Η «Ένωση των Βουλγάρων Εργατών της Επιστήμης» έχει σήμερα
2.031 μέλη. Όλα τα μέλη της είναι επιστήμονες, που εργάζονται στην Ακαδημία των
Επιστημών, στα Πανεπιστήμια και στα Ινστιτούτα για επιστημονική έρευνα.
Τρεις είναι οι σπουδαιότεροι σκοποί της, και τρεις οι αντίστοιχες
υποχρεώσεις της:
α! Η υποχρέωση να διαδώσει τα πορίσματα της επιστήμης
στο Λαό, να βοηθήσει να γίνει χτήμα του Λαού η επιστήμη και όργανο για τις
ανάγκες και τα συμφέροντά του.
β! Η υποχρέωσή της να παίρνει ενεργό μέρος στην
κοινωνική ζωή και πρόοδο, καθώς και στον αγώνα για την παγκόσμια ειρήνη.
και γ! Η
υποχρέωσή της να αναπτύσσει τις σχέσεις και να καλλιεργεί την επιστημονική
συνεργασία με τις επιστημονικές οργανώσεις και τους επιστήμονες σ’ όλες τις
άλλες χώρες.
Η «Ένωση των Βουλγάρων Εργατών της Επιστήμης» είναι
οργανωμένη σε 14 τμήματα. Πλούσια είναι η επιστημονική δραστηριότητά της. Έχει
στη διάθεσή της ορισμένες αίθουσες για διαλέξεις και στην πρωτεύουσα και στις
μεγαλύτερες επαρχιακές πόλεις και εκδίδει δύο περιοδικά την «Επιστημονική ζωή»
και «Γλώσσα και Λογοτεχνία».
Στη συνάντησή μου με ορισμένα μέλη του Προεδρείου της στα Γραφεία
της «Ένωσης» όπου, όπως είπα, είχα προσκληθεί συζητήσαμε μέσα σε ατμόσφαιρα αμοιβαίας
κατανόησης δύο προπάντων ζητήματα και καταλήξαμε στα ακόλουθα συμπεράσματα:
α! Είναι σκόπιμο να συγκληθεί βαλκανικό επιστημονικό
Συνέδριο, όπου να συζητηθούν καθορισμένα επιστημονικά θέματα, που έχουν άμεση
σχέση με την οικονομική ανάπτυξη, την υγεία και τη μόρφωση των βαλκανικών Λαών.
Ιδιαίτερα πρέπει στο επιστημονικό αυτό Συνέδριο να γίνει ανταλλαγή πείρας και
επιστημονικών πληροφοριών. Το Συνέδριο αυτό θα βοηθήσει να ανοίξει ο δρόμος για
την αμοιβαία κατανόηση και συνεργασία ανάμεσα σ’ όλους του βαλκανικούς Λαούς.
και β! Είναι
απαραίτητο να γίνουν αμοιβαίες επισκέψεις επιστημόνων στις δύο χώρες. Η «Ένωση
των Βουλγάρων Εργατών της Επιστήμης» με εξουσιοδότησε να ανακοινώσω, πως είναι
πρόθυμη να προσκαλέσει και να φιλοξενήσει μέσα στο καλοκαίρι 10 το λιγότερο
Επιστήμονες από διάφορες ειδικότητες, με σκοπό να γνωριστούν αναμεταξύ τους,
και να γνωρίσουν αμοιβαία την επιστημονική δραστηριότητα στις δύο χώρες.
Στις 27 του Απρίλη με προσκάλεσαν οι Καθηγητές της
Παιδαγωγικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Σόφιας. Η συζήτησή μας απλώθηκε στην
οργάνωση της Παιδείας στις δύο χώρες. Με προσκάλεσαν να μιλήσω στην αίθουσα της
Παιδαγωγικής Σχολής στους σπουδαστές της για την Παιδεία στην Ελλάδα. Η ομιλία
μου ορίστηκες στις 3 του Μάη.
Στην ομιλία μου αυτή δεν προσπάθησα να εξωραΐσω την
κατάσταση της Παιδείας. Μίλησα με επιστημονικό ρεαλισμό. Ανάλυσα τις αιτίες που
κρατούν καθυστερημένη την παιδεία στην Χώρα μας και ανάπτυξα σύντομα τις
προσπάθειες που έγιναν παλαιότερα και γίνονται και σήμερα για την ανόρθωση της
Παιδείας.
Στο ακροατήριό μου ήσαν και αρκετοί Έλληνες φοιτητές στην
Παιδαγωγική Σχολή.
Ο Καθηγητής της Παιδαγωγικής Ντάϊντεν Τσακίρωφ μου έδωσε
μεταφρασμένο στα Ελληνικά ένα άρθρο του
με τον τίτλο «Ανοιχτός ο δρόμος της μόρφωσης για τη νεολαία της Βουλγαρίας» για
να γνωρίσουμε και εμείς την κατάσταση της παιδείας τους. Το άρθρο τούτο
δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΑΥΓΗ» στο φύλλο της 2 και 3 Ιουνίου.
Πριν να κατέβω, Κυρίες και Κύριοι, από το Βήμα αιστάνομαι
την υποχρέωση να προσθέσω μια ακόμη εντύπωση. Να τονίσω δηλαδή τη προσπάθεια
και την φροντίδα που καταβάλλεται να πάρουν τα Ελληνόπουλα που ζούνε στη
Βουλγαρία γνήσια ανθρωπιστική μόρφωση και να καταρτιστούν επιστημονικά.
Παρευρέθηκα στη διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας και ιστορίας σε μαθητές της
Μέσης Παιδείας, και διαπίστωσα ο ίδιος τη γόνιμη διδασκαλία. Τα Ελληνόπουλα
φρονητίζονται και λαχταρούν να γίνουνε εργάτες στην πρόοδο της πατρίδας τους,
της Ελλάδας.
Ο Εορτασμός για τα 2.500 χρόνια από τη γέννηση του φιλόσοφου
Ηράκλειτου δεν ήταν προπαγανδιστικός, όπως είπες ο ακαδημαϊκός και Υπουργός κ.
Κ. Τσάτσος. Ήταν τιμή για τον Έλληνα προοδευτικό φιλόσοφο και για την πατρίδα
του την Ελλάδα. Και ήταν πανηγυρική αναγνώριση για τη συνεισφορά του στον
πολιτισμό της ανθρωπότητας και στο ρίζωμα της ειρήνης ανάμεσα σ’ όλους τους
λαούς.
Ε!
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΙΚΤΟΣ
Του καθηγητή Δ-ρος Ντάϊντεν Τσακίρωφ
Κάθε παιδαγωγός,
κάθε εκπαιδευτικός νοιώθει τον εαυτό του λίγο ή πολύ υπεύθυνο για τη
διαπαιδαγώγηση και τη μόρφωση της νεολαίας. Όταν ο δρόμος για την ανάπτυξη της
νεολαίας είναι ανοιχτός και η νεολαία
μπορεί ν’ αναπτύσσει τις γνώσεις της ναι ν’ αξιοποιεί τις ικανότητές της σε
ωφέλιμη δραστηριότητα, ο παιδαγωγός, ο δάσκαλος νοιώθει χαρά και ικανοποίηση.
Όταν όμως ο δρόμος της νεολαίας είναι κλειστός και ο παιδαγωγός βλέπει πως δεν
αναπτύσσονται τα ταλέντα και δεν αξιοποιούνται οι ικανότητες της νεολαίας τότε
υποφέρει και παραπονείται.
Στα πρώτα 20 ως 30
χρόνια του αιώνα μας και ως το τέλος του Β! παγκόσμιου πολέμου υπήρχαν αιτίες
για να είναι οι Βούλγαροι εκπαιδευτικοί δυσαρεστημένοι. Αυτά τα χρόνια είναι
ιδιαίτερα βαρειά για τη βουλγάρική νεολαία και τη μόρφωση του λαού μας. Η
καθυστερημένη ανάπτυξη και για ορισμένα χρόνια η στασιμότητα της εθνικής
οικονομίας στη χώρα μας εμπόδιζε την ανάπτυξη και της παιδείας.
-
Στη χώρα
πλεονάζουν οι διανοούμενοι και ο αριθμός των γυμνασίων πρέπει να ελαττωθεί. Από
τα γυμνάσια βγαίνει επικίνδυνη προλεταριακή διανόηση. Στα γυμνάσια πρέπει να
γίνεται δεκτή μόνο η αφρόκρεμα της νεολαίας.
-
Δεν
υπάρχει καμιά ανάγκη να διευρυνθεί η μέση τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση.
Δεν υπάρχει λόγος να δημιουργήσουμε υπεράριθμο επαγγελματικό προλεταριάτο.
-
Η
νεολαία πρέπει να μπει στην πραχτική δουλειά. Η νεολαία πρέπει να μαθαίνει να
δουλεύει και να μην παίρνει «βιβλιακή μόρφωση». Δεν της χρειάζεται.
Αυτές ήταν οι
βασικές σκέψεις των δεξιών, αντιδραστικών εκπαιδευτικών και παιδαγωγών, που τις
αναπτύσσανε σε διάφορες παραλλαγές και με διάφορες αιτιολογίες στις εφημερίδες
και τα περιοδικά.
Η Βουλγάρικη αστική
τάξη ενδιαφερόταν να διαφυλάξει μονάχα τη δική της θέση στην κοινωνία, τα δικά
της προνόμια. Δεν κατάβαλλε φροντίδες για τη νεολαία. Η αστική τάξη τους νέους
και τις νέες που κάθε χρόνο συνέρρεαν κατά κύματα και που ήθελαν να μάθουν και
ν’ αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους σε ωφέλιμη δραστηριότητα, τους θεωρούσε
επικίνδυνα στοιχεία που την απειλούσαν. Η αστική τάξη δεν έβλεπε ότι οι νέοι
και οι νέες είναι πολίτες, δύναμη δημιουργική, που με τη βοήθειά τους η χώρα
μπορεί να μετατραπεί σε λουλουδόκηπο, όπου θα ζουν ευτυχισμένοι άνθρωποι.
Στα 1935 στη
Βουλγαρία ίδρυσαν τρίχρονα πρακτικά λύκεια σα συνέχεια των επτάχρονων δημοτικών
Σχολείων. Εκεί η αστική τάξη ήθελε να ετοιμάζει τη μεγάλη μάζα των νέων και των
κοριτσιών που ήθελαν να φοιτήσουν στα γυμνάσια. Στους απόφοιτους των πρακτικών
αυτών λυκείων δεν επιτρέπονταν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ανώτερα
σχολεία. Οι απόφοιτοι αυτών των λυκείων – που αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος
της μαθητικής γενιάς – δεν έβρισκαν τόπο στη ζωή, στο δρόμο της ανάπτυξής τους,
έμεναν στη μέση, μπερδεύονταν και σπρώχνονταν στο αδιέξοδο. Πολλές νεανικές
ελπίδες και όνειρα έσβησαν μπροστά σ’ αυτά τα εμπόδια στο δρόμο για ανώτερη
μόρφωση!. Πολλά ανεκτίμητα ταλέντα θάβονταν προτού ακόμα να γεννηθούν!
Όλα αυτά τώρα
αποτελούν, οδυνηρή ανάμνηση. Τώρα ο δρόμος της νεολαίας προς τη μέση και
ανώτατη εκπαίδευση είναι ανοιχτός. Ο μύθος για τους υπεράριθμους διανοούμενους διαλύθηκε
σαν καπνός. Αν και ο αριθμός των σχολείων και των δασκάλων αυξήθηκε πάρα πολύ,
ωστόσο προβάλλει η ανάγκη ακόμα να αυξηθεί ο αριθμός αποφοίτων με μέση και
ανώτερη εκπαίδευση. Οι προοπτικές για παραπέρα μεγάλη ανάπτυξη της λαϊκής
οικονομίας και του πολιτισμού στη χώρα ανοίγουν πλατειούς δρόμους για την
πρόοδο και της νεολαίας.
Οι φροντίδες της
λαϊκής εξουσίας ύστερα από το 1944 για τη μόρφωση της νεολαίας φαίνονται από τα
μεγάλα ποσά, που διαθέτει το Κράτος για τη λειτουργία και διεύρυνση της Παιδείας. Στα 1939 που είναι
κανονική προπολεμική χρονιά για τα σχολειά (χωρίς τα ανώτερα εκπαιδευτικά
ιδρύματα και τα σχολεία καλλιτεχνικής εκπαίδευσης ξοδεύτηκαν 437.084.000 λέβα.
Στα 1956 για τα σχολειά της ίδιας κατηγορίας και βαθμού ξοδεύτηκαν 927.144.000
λέβα, στα 1959 – 1.335.154.000 λέβα και στα 1960 – 1.620.606.000 λέβα. Εννοείται, πως η
διάθεση τόσο μεγάλων ποσών για την Παιδεία είναι δυνατή χάρις στη μεγάλη αύξηση
του εθνικού εισοδήματος, που είναι αποτέλεσμα της γρήγορης ανάπτυξης της
σοσιαλιστικής οικονομίας. Στα 1960 η βιομηχανική παραγωγή της χώρας αυξήθηκε
περίπου 12 φορές σε σύγκριση με το 1939. Τώρα η βουλγάρική οικονομία παράγει
μονάχα σε ένα μήνα, όσα παρήγαγε σε ολόκληρο το 1939.
Στη Λαϊκό-Δημοκρατική Βουλγαρία η εκπαίδευση
παρέχεται δωρεάν. Από την πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου ως το τέλος των
πανεπιστημιακών σπουδών δεν πληρώνονται δίδακτρα. Σε πολλά τεχνικά και
επαγγελματικά σχολειά το Κράτος εξασφαλίζει δωρεάν τροφή και στέγαση στα
οικοτροφεία για όλους τους μαθητές. Στα οικοτροφεία βασικών σχολείων γενικής
μόρφωσης και των δημοτικών σχολείων η φοίτηση είναι δωρεάν. Οι καλοί μαθητές
των πολυτέκνων γονέων παίρνουν μηνιάτικη υποτροφία. Στα σχολειά λειτουργούν
«εστίες», και συσσίτια για τους μαθητές.
Το Κράτος έχει αναλάβει όλα τα έξοδα των εστιών και η εισφορά των γονέων
περιορίζεται στην πληρωμή του κόστους των τροφίμων. Σε παραπολλά χωριά το
κόστος της τροφής δεν πληρώνεται από τους γονείς αλλά από τους αγροτικούς
παραγωγικούς συνεταιρισμούς. (Τ.Κ.Ε.Σ.)
Στη σημερινή
Βουλγαρία η νεολαία – όπως επίσης και ολόκληρος ο πληθυσμός – έχει το δικαίωμα
της δωρεάν περίθαλψης. Εκτός από την πολυκλινική της συνοικίας για την ιατρική
περίθαλψη κάθε μαθητή φροντίζει και ο σχολίατρος καθώς και ο οδοντογιατρός του
σχολείου.
Στη Λαϊκό-Δημοκρατική
Βουλγαρία η Παιδεία, η μόρφωση της νεολαίας θεωρείται σημαντικός μοχλός για την
επιτάχυνση της ανάπτυξης της οικονομίας και του πολιτισμού της χώρας μας. Όσοι
περισσότεροι νέοι και νέες σπουδάζουν στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα τόσο
περισσότερες νέες δυνάμεις εισρέουν στην οικοδόμηση της νέας ζωής. Σε αποφάσεις
των πιο υπεύθυνων οργάνων της χώρας μας ζητείται να επιταχυνθούν ακόμα
περισσότερο οι ρυθμοί της διεύρυνσης του σχολικού δικτύου και της ανοικοδόμησής
του για να μην καθυστερήσει η Παιδεία σε σχέση με τη γενική ανάπτυξη της χώρας.
Κανένας πια δεν
φοβάται από το μεγάλο αριθμό των νέων και κοριτσιών με μέση και ανώτατη
μόρφωση, μια που οι απόφοιτοι των μέσων και ανωτάτων σχολών δεν αντιπροσωπεύουν
πια τον παλιό τύπο του σπουδαστή που θεωρούσε υποτιμητικό να συμμετάσχει στην
παραγωγική δουλειά και προσπαθούσε να ταχτοποιηθεί σε υπαλληλικές θέσεις. Τόσο
στις μέσες τεχνικές και επαγγελματικές σχολές όσο και στα μέσα πολυτεχνικά
σχολεία της γενικής μόρφωσης οι μαθητές διδάσκονται όχι μονάχα τις θέσεις της επιστήμης και της
τέχνης αλλά και τις βάσεις της βιομηχανικής και αγροτικής παραγωγής. Στο
σχολικό πρόγραμμα των σχολείων μέσης πολυτεχνικής γενικής μόρφωσης διδάσκονται
γεωπονία και κτηνοτροφία, εκμηχάνιση της αγροτικής οικονομίας, μηχανολογία,
ηλεκτροτεχνική οδηγία αυτοκινήτου και τρακτέρ. Παράλληλα οι μαθητές παίρνουν
αρκετές θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις σε μια παραγωγική ειδικότητα για να
μπορούν αμέσως ύστερα από την αποφοίτησή τους να εργασθούν με πληρωμή στα
εργοστάσια ή στην αγροτική οικονομία. Η πρακτική για την κατάκτηση αυτής της
ειδικότητας γίνεται στα εργοστάσια και στα αγροτικά νοικοκυριά.
Στη σημερινή
Βουλγαρία τα μέσα τεχνικά σχολεία δίνουν στους μαθητές αρκετές γνώσεις γενικής
μόρφωσης, που τους επιτρέπουν να εισαχθούν σε όλα τα ανώτατα εκπαιδευτικά
ιδρύματα εξ ίσου με τους νέους και τις νέες που έχουν τελειώσει τα σχολεία
γενικής μόρφωσης. Υπάρχει στενή σύνδεση της γενικής μόρφωσης με την
επαγγελματική.
Οι απόφοιτοι από
παρόμοια μέσα σχολεία γενικής μόρφωσης δεν είναι πια σαν τους παλιούς
απόφοιτους που δεν ήθελαν να έχουν σχέση με τη δουλειά, και που περιφρονούσαν
τη συμμετοχή στην παραγωγική δουλειά. Από τα αναμορφωθέντα βουλγάρικά σχολεία
μέσης εκπαίδευσης βγαίνουν παιδιά που προέρχονται από το λαό, που ζουν με το
λαό και συσσωματώνεται με τους
εργαζόμενους. Είναι πια συνηθισμένο φαινόμενο οι απόφοιτοι των μέσων σχολών
νέοι και νέες να πιάνουν δουλειά στην αγροτική οικονομία, και τη βιομηχανία.
Υπερπαραγωγή σε διανοούμενους δεν μπορεί πια να υπάρξει.
Όσα αναφέραμε
δείχνουν γιατί ο αριθμός των σχολείων μέσης εκπαίδευσης που τόσο τα φοβούνταν η
βουλγάρική αστική τάξη στο παρελθόν, τώρα έχει διπλασιαστεί. Από 145 το 1944
σήμερα είναι περισσότερα από 300. Ο αριθμός των μέσων τεχνικών σχολείων αυξήθηκες
από 46 το 1944 σε 182 το 1959. Ο αριθμός των μαθητών στα γυμνάσια αυξήθηκε από
82.160 το 1939/1940 σε 159.368 το 1959/1960. Ο αριθμός των μαθητών στις μέσες
τεχνικές σχολές (Τέχνικουμ) από 12.000 περίπου στα 1944/1945 αυξήθηκε σε 72.328
το1959/1960. Το ποσοστό των μαθητών που μετά την αποπεράτωση της υποχρεωτικής
δημοτικής εκπαίδευσης συνεχίζουν τη φοίτησής τους στις μέσες σχολές είναι από
τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Στη σημερινή Βουλγαρία έχουν καταργηθεί τα
εμπόδια (εισαγωγικές εξετάσεις, δίδακτρα,
περιορισμένος αριθμός μαθητών στα σχολεία μέσης εκπαίδευσης κλπ) που εμποδίζουν
τους νέους και τις νέες να συνεχίσουν τη φοίτηση στη μέση εκπαίδευση και να
επιδοθούν στην ανώτατη μόρφωση. Αντίθετα γίνονται διευκολύνσεις με τη φοίτησή
τους στα νυκτερινά γυμνάσια και διευρύνεται όλο και περισσότερο η κατ’ οίκον,
με αλληλογραφία, διδασκαλία. Στη χώρα ισχύει το σύστημα του ενιαίου σχολειού
γενικής μόρφωσης με 12χρονη φοίτηση.
Θετικός δείκτης για
την τεράστια ανάπτυξη της λαϊκής Παιδείας στη Βουλγαρία που ανοίγει το δρόμο
της ζωής στη νεολαία είναι η μεγάλη αύξηση του αριθμού των δασκάλων. Στα
1939/40 ο αριθμός των δασκάλων και καθηγητών στα σχολεία γενικής μόρφωσης, στα
τεχνικά σχολεία, στους παιδικούς κήπους και στους παιδικούς σταθμούς, στα
μελετητήρια και οικοτροφεία συνολικά ήτανε 30.326 Στη σχολική χρονιά 1960 ο
αριθμός αυτός φθάνει πια τους 69.279 δασκάλους και καθηγητές. Ο αριθμός των
δασκάλων μονάχα στα σχολεία γενικής μόρφωσης αυξήθηκε από 27.693 το 1939 σε
49.454 δασκάλους στα 1959/60. Ο αριθμός των νηπιαγωγών αυξήθηκε από 286 το
1939/40 σε 10.912 το 1959/60.
Για να εξυψωθεί το πολιτιστικό επίπεδο της
εργατικής τάξης και της εργαζόμενης αγροτιάς το λαϊκό Κράτος στη Βουλγαρία
διευρύνει σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό το δίχτυ των νυχτερινών σχολείων και οργανώνει
την κατ’ οίκον, με «αλληλογραφία» διδασκαλία πράγμα που δεν υπήρχε άλλοτε στη
χώρα. Για να μπορούν όσοι φοιτούν σ’ αυτά τα σχολεία να ασχολούνται περισσότερο
στη μάθηση η εργάσιμη μέρα γι αυτούς έχει ελαττωθεί κατά μία ώρα και η
χρονιάτική πληρωμένη άδεια έχει αυξηθεί.
Οι δυνατότητες για
ανάπτυξη και πρόοδο στη Λαϊκοδημοκρατική Βουλγαρία αυξήθηκαν πολύ με την
πλατειά διεύρυνση της ανώτατης μόρφωσης στη χώρα.
Στα 1939/40στη χώρα
υπήρχαν πέντε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα στα οποία ο μεγαλύτερος αριθμός των
φοιτητών έφτανε ως τις 10.169, το 1959/60 στη χώρα υπάρχουν πια 20 ανώτατα
εκπαιδευτικά ιδρύματα με 48.880 φοιτητές. Στα 1960/61 ο αριθμός των φοιτητών
έφτασε πια τις 55.880. Στα 1939/40 σε 10.000 άτομα του πληθυσμού αναλογούσαν
16,2 φοιτητές. Το 1959/60 αναλογούν 62,6 φοιτητές. Με το ποσοστό αυτό η
Βουλγαρία ξεπερνά πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Για τη γρήγορη
ανάπτυξη της ανώτατης εκπαίδευσης μαρτυρεί και η μεγάλη αύξηση του διδακτικού
προσωπικού στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Στα 1939/40 στα ανώτατα
εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας είχαν
453 δασκάλους, καθηγητές επιμελητές. Στα 1959/60 ο αριθμός έφτασε τις 3.570.
Ο εκδημοκρατισμός
της ανώτατης Παιδείας εκδηλώνεται πρώτ’ απ’ όλα στο ότι είναι προσιτή στα
παιδιά των εργαζομένων. Σήμερα στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Βουλγαρίας
το μεγαλύτερο μέρος των φοιτητών είναι παιδιά εργατών και αγροτών. Το πράγμα
αυτό έγινε δυνατό χάρη στην παροχή πολλών υποτροφιών, σπουδαστικός μισθός, και
στην οικοδόμηση πολλών φοιτητικών οικοτροφείων. Η δυνατότητα που έχουν οι
εργαζόμενοι νέοι και νέες στα
εργοστάσια, στους αγροτικούς παραγωγικούς συνεταιρισμούς και στις επιχειρήσεις
να μορφώνονται στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα πραγματοποιείται με τη
διεύρυνση της κατ’ οίκον διδασκαλίας. Στα 1949/50 τα ανώτατα εκπαιδευτικά
ιδρύματα της Βουλγαρίας είχαν 1.198 φοιτητές της κατ’ οίκον εκπαίδευσης. Στα
1953/54 αυξήθηκαν σε 3.149 και στα 1959/60 σε 13.020. Στο μέλλον ο αριθμός τους
θ’ αυξηθεί. Οι φοιτητές της κατ’ οίκον εκπαίδευσης απολαμβάνουν μεγάλες
διευκολύνσεις. Εκτός από την κανονική χρονιάτικη άδεια έχουν το δικαίωμα
συμπληρωματικής άδειας που φθάνει τις τέσσερεις μέρες το μήνα κάθε χρόνο.
Επίσης έχουν το δικαίωμα να παρακολουθήσουν τα μαθήματα ένα χρόνο σαν κανονικοί
φοιτητές διακόπτοντας την απασχόλησή τους στην παραγωγή.
Εδώ δεν θα μιλήσουμε
για τη δημοτική εκπαίδευση και την προσχολική. Στη Λαϊκό-Δημοκρατική Βουλγαρία
τα παιδιά της σχολικής ηλικίας που πρέπει να φοιτήσουν στο σχολείο ως τα 16
τους χρόνια υποχρεωτικά εγγράφονται στο σχολείο. Στις συνθήκες της
σοσιαλιστικής οικοδόμησης έχουν γίνει ως σήμερα στα 16 χρόνια τόσα για την
ανάπτυξη της λαϊκής Παιδείας όσα δεν είχαν γίνει πρωτύτερα στα 100 χρόνια.
Ακριβώς ύστερα από το 1944μαζί με την απόσπαση της χώρας από την καθυστέρησή
της στον οικονομικό τομέα εξαλείφθηκε και η καθυστέρηση του λαού στον τομέα του
πολιτισμού και της λαϊκής Παιδείας.
Όμως όσα
πραγματοποιήθηκαν ως σήμερα δεν είναι παρά μονάχα ένα στάδιο για ακόμα πιο
μεγάλη ανάπτυξη της Παιδείας. Ο πίνακας που παραθέτουμε δείχνει τις προοπτικές
για την παραπέρα ανάπτυξη της λαϊκής Παιδείας στη χώρα μας.
ΠΙΝΑΚΑΣ
Για
τις προοπτικές ανάπτυξης της λαϊκής Παιδείας στη Βουλγαρία
|
|||||
ΧΡΟΝΙΑ
|
Παιδιά σε προσχολικά ιδρύματα
|
Μαθητές στα σχολεία γενικής μόρφωσης
(Ι-ΧΙΙτάξη)
|
Μαθητές στις ανώτερες τάξεις αυτών των
σχολείων
(VIII-XIIτάξεις)
|
Μαθητές στις μέσες τεχνικές σχολές
|
Αριθμός μαθητών στα επαγγελματικά σχολεία
|
1960
|
278.800
|
1.165.783
|
159.368
|
72.328
|
43.214
|
1965
|
350.000
|
1.342.000
|
164.000
|
105.300
|
67.700
|
1970
|
410.000
|
1.523.000
|
183.000
|
110.500
|
81.200
|
1975
|
500.000
|
1.708.000
|
195.000
|
127.000
|
94.700
|
1980
|
600.000
|
1.876.000
|
225.000
|
||
Δεν είναι μακριά η
μέρα που όλοι οι νέοι και οι νέες στη χώρα μας θα φοιτούν στα σχολεία της Μέσης
εκπαίδευσης. Η εκπλήρωση των λαϊκοοικονομικών σχεδίων οδηγεί στην αύξηση του
εθνικού εισοδήματος και στη δυνατότητα της διάθεσης όλο και περισσότερων ποσών
για την αγωγή και μόρφωση της νεολαίας.
Ο σηματοφόρος για
την παραπέρα πρόοδο της Λαϊκής Παιδείας έχει υψωθεί. Ο δρόμος για την ανάπτυξη
της προόδου της νεολαίας έχει ανοίξει. Οι εκπαιδευτικοί και παιδαγωγοί στη
σύγχρονη Βουλγαρία μπορούν να είναι ικανοποιημένοι.
Ο βουλγάρικος λαός
έχει ανάγκη από ειρήνη, για να μπορεί ν’ αναπτύξει τις παραπέρα δημιουργικές
του δυνατότητες και να αξιοποιήσει τον πλούτο της χώρας του. Ο βουλγάρικος λαός
επιθυμεί να ζει σε ειρήνη και κατανόηση με τους γειτονικούς κι όλους τους
άλλους λαούς. Η μακραίωνη ιστορία του βουλγάρικού λαού συνδέεται με την ιστορία
των γειτονικών λαών και ειδικότερα με την ιστορία του ελληνικού λαού. Στην
κοινή ιστορία των δύο λαών υπάρχουν όχι λίγα γεγονότα και έργα που συνδέουν
τους δυό λαούς.
Στην εποχή της
εθνικής αναγέννησης η βουλγάρική νεολαία μορφώνονταν στους έλληνες δασκάλους
Θεόφιλο Καϊρη, Ευστάθιο Βενιαμίν, Κωνσταντίνο Οικονόμου, Νεόφυτο Βάμβα,
Βαρδαλάχη, Τσελεπή και άλλους. Από τους δασκάλους αυτούς διδάχθηκαν πως ν’
αγαπούν το λαό τους. Από τον Έλληνα Λόγιο Αδαμάντιο Κοραή οι παράγοντες της
αναγέννησής μας διδάχθηκαν την ιδέα ότι η μόρφωση και η Παιδεία του λαού
αποτελούν προϋπόθεση για την πολιτική άνοδο και τον αγώνα για απελευθέρωση του
υποδουλωμένου λαού. Πολλοί παράγοντες της αναγέννησής μας γράφουν και μιλούν με
ενθουσιασμό για τους Έλληνες δασκάλους των στις Κυδωνίες, Σμύρνη, Άνδρο, Χίο,
Γιάννινα, Αθήνα και άλλα μέρη. Οι παράγοντες
αυτοί, καθώς και πολλοί άλλοι διεξήγαγαν αγώνα εναντίον των σωβινιστικών
επιδιώξεων ορισμένων κύκλων, και πάντα σεβάστηκαν τον ελληνικό πολιτισμό και
τον ελληνικό λαό.
Τα αντίθετα
συμφέροντα της βουλγάρικής και ελληνικής αστικής τάξης απομάκρυναν τους δύο
γειτονικούς λαούς τον έναν από τον άλλον. Εμείς όμως βλέπουμε το μέλλον σαν
περίοδο φιλίας μεταξύ του ελληνικού και βουλγάρικού λαού καθώς και μεταξύ αυτών
και των άλλων βαλκανικών λαών. Ο καθένας απ’ αυτούς τους λαούς έχει κάτι να
διδαχθεί από τους άλλους. Με τη συντονισμένη εργασία βασισμένη στην αρχή του
αμοιβαίου σεβασμού και της αμοιβαίας βοήθειας αυτοί οι λαοί μπορούν να
αναπτυχθούν οικονομικά και πολιτικά για να εξασφαλίσουν ειρηνική συνύπαρξη.
Η ειρήνη μεταξύ των
βαλκανικών λαών είναι απαραίτητη για την ανάπτυξή τους. Η νεολαία της
Βουλγαρίας έχει ανάγκη από μόρφωση και όχι από στρατιωτική στολή. Η νεολαία
πρέπει να ζήσει, να εργασθεί και να δημιουργεί και όχι να πολεμά και να
σκοτώνεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου