Σημειώματα: «Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στους νέους της Ε.Δ.Α 27 Δεκεμβρίου 1955

Σημειώματα: «Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι» Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στους νέους της Ε.Δ.Α  

27 Δεκεμβρίου 1955

Ο Κώστας Σωτηρίου αρκετές φορές χρησιμοποιούσε «σημειώματα» όπως τα έλεγε ο ίδιος για τις ομιλίες του. Αυτά τα «σημειώματα» από διάφορες ομιλίες μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω: 

Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι

Ομιλία του Κώστα Σωτηρίου στους νέους της Ε.Δ.Α

27 Δεκεμβρίου 1955

Λήψη pdf: Γιατί πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι

Η σημερινή κατάσταση τραγική ιδιαίτερα για τους νέους. Πως θα την αντικρίσουμε; Ποια ψυχική στάση θα πάρουμε. Με αισιοδοξία ή απαισιοδοξία;

Τι είναι η αισιοδοξία, τι είναι η απαισιοδοξία από ψυχολογική άποψη.

Μεταφυσικά επιχειρήματα για την αισιοδοξία – Μεταφυσική αισιοδοξία.

1) Ο κόσμος είναι ο καλύτερος, ο άριστος ο τελειότατος. (Λάϊμπνιτς)

2) Το κακό, ο πόνος εξυπηρετεί ανώτερους σκοπούς, είναι μέσο για την προαγωγή στην αγαθότητα, στην τελειότητα (ο πειρασμός του Χριστού στην έρημο)

Μεταφυσική αισιοδοξία και επιχειρήματά της

1) Ο κόσμος είναι ο χειρότερος που μπορούσε να γίνει. Το κακό υπερισχύει παντού. Η λύπη, ο πόνος επικρατούνε παντού.

Γι αυτό η ανυπαρξία – το μη ζων – προτιμότερη. Όλα είναι αυταπάτη, ανάξια. Ύψιστη ευδαιμονία η νιρβάνα =η απόλυτη αταραξία, η απολύτρωση από κάθε επιθυμία, η απομόνωση της ζωικής ορμής και η είσοδος στην υψίστη τελειότητα (Βουδισμός, στα άδυτα της θεϊκής ανυπαρξίας)

2) Ο κόσμος είναι φανέρωμα και δημιούργημα της τυφλής βούλησης, που ποτέ δεν ικανοποιείται. Η ηδονή, η χαρά είναι προσωρινή διακοπή της οδύνης, της λύπης. Η ζωή ταλαντεύεται ανάμεσα στην οδύνη και την ανία. Η αισιοδοξία είναι η ηλιθιότερη απ’ όλες τις ανοησίες που εφευρέθηκαν για να παρηγορήσουν τον άνθρωπο. (Σοπενχάουερ)

[Παπαρηγόπυλος, Θέογνις, - Μαβίλης..] 

Μεταφυσική αισιοδοξία και απαισιοδοξία ξεκινούν από ορισμένες μεταφυσικές γενικές αρχές. Η αισιοδοξία από την παναγαθότητα και την παντοδυναμία του Θεού. Είναι λοιπόν νοητικά κατασκευάσματα.

Αντικαθρεφτίζουν και εκφράζουν την κατάσταση και την πορεία της κοινωνίας.

α) Αισιοδοξία όταν η κυρίαρχη τάξη είναι στη προοδευτική δημιουργική δράση.

Απαισιοδοξία όταν ξεπέφτει, παρακμάζει και απογοητεύεται.

β) Αισιοδοξία μεταφυσική και μεταφυσική απαισιοδοξία παρεμποδίζουν, αντικόβουν και συχνά παραλύουν γόνιμη δράση.

Μεταφυσική αισιοδοξία : Αφού ο σημερινός κόσμος είναι ο τελειότερος, και το κακό, ο πόνος κ.τ.λ. προσωρινό και μέσο προς το αγαθό, άρα δεν έχουμε τίποτε να κάνουμε, να εγκαρτερήσουμε, να τα δεχτούμε όπως είναι να μην αλλάξουμε τίποτε, άρα φυγή από την πραγματικότητα.

Μεταφυσική απαισιοδοξία : Αφού ο κόσμος είναι άθλιος, άρα ματαιότης ματαιοτήτων, άρα σταμάτημα κάθε δράσης για αλλαγή, άρα φυγή από τον κόσμο (αγαμία, μοναχική ζωή, αυτοκτονία κ.τ.λ.)

Ρεαλιστική αισιοδοξία :θεμελιώνεται στην πραγματικότητα, και γι αυτό η δράση μας γόνιμη και λυτρωτική: Και η πραγματικότητα μας δείχνει:

Πρώτο α) Ο κόσμος και η ζωή εξελίσσονται, αλλάζουν προοδεύουν. Η ζωή προπάντων όλο και σε ανώτερες, τελειότερες, πληρέστερες μορφές. β) Η εξέλιξη όχι αναρχική. Ρυθμίζεται από ορισμένους νόμους.

Δεύτερο: Όσο καλύτερα γνωρίζει ο άνθρωπος τον κόσμο και τους νόμους που τον κυβερνούν τόσο λυτρώνεται, τόσο υψώνεται, και κυριαρχεί.

Ο άνθρωπος με την Επιστήμη, αλλάζει τη φύση και την αναγκάζει να τον εξυπηρετεί.

Άρα μόνο η ρεαλιστική αισιοδοξία που θεμελιώνεται στην επιστήμη είναι γόνιμη και λυτρωτική. Αυτή μας πλημμυρίζει δύναμη για να αντιμετωπίσουμε με εμπιστοσύνη τη ζωή. Αυτή τονώνει, γονιμοποιεί τη δράση.

Ο ρεαλιστής αισιόδοξος δε γελιέται. Ξέρει πως με κόπο και ιδρώτα καταχτιέται η ελευθερία και χτίζεται η ευτυχία και ξετυλίγει με εμπιστοσύνη τη δημιουργική του δράση.

Η πρόοδος του πολιτισμού που δημιούργησε ο άνθρωπος με την επιστήμη αποκλείει την απαισιοδοξία. Η απαισιοδοξία με οποιαδήποτε μορφή είναι κατάρα για τον άνθρωπο και την ανθρωπότητα.

Παραδείγματα:

1) Η γη δεν μπορεί να θρέψει τον άνθρωπο.

2) Οι αρρώστειες

3) Η εξαθλίωση – η ευτυχία

4) ο πόλεμος – η ειρήνη.

Πραχτική άποψη: Ας ξαναπιάσουμε τώρα το ζήτημα.

Η ψυχική κατάσταση της αισιοδοξίας δραστηριοποιεί τον άνθρωπο και κάνει γόνιμη και χαρούμενη τη ζωή. Άρα χρέος να καλλιεργήσουμε την αισιοδοξία στα παιδιά και τη νεολαία.

Προσοχή στα ακόλουθα τέσσερα σημεία:

Πρώτο:  Να ξεχωρίσουμε: Έχουμε θετική, αληθινή – και απατηλή αισιοδοξία

α) Απατηλή και αντιανθρωπιστική = η ψευτορωμαντική, η μακάρια αισιοδοξία που όλα είναι καλά και πάνε καλά.

Ο μακάριος, ο ψευτορωμαντικός αισιόδοξος ξεπέφτει σε αδράνεια (δε βαριέσαι όλα καλά θα πάνε) και μυστικοπάθεια και γίνεται συνεργός της αθλιότητας και αδικίας.

Απατηλή και η παράλογη αισιοδοξία, που επιδιώκει αδύνατα πράματα. Ο φορέας τέτοιας αισιοδοξίας σπαταλάει τη δράση του χωρίς αποτέλεσμα και συχνά απογοητεύεται και γίνεται απαισιόδοξος.

β) Θετική αισιοδοξία: όχι αυταπάτες, όχι χίμαιρες: ο θετικά αισιόδοξος μελετάει την κατάσταση, ανιχνεύει αιτίες που γεννούν τα προβλήματα και εμποδίζουν τη λύση τους, μελετάει τα κατάλληλα μέτρα γνωρίζει τις δυσκολίες, τις αντιμετωπίζει με θάρρος και καταβάλει κάθε προσπάθεια με σύνεση – για να τις υπερνικήσει.

Δεύτερο: Ο άνθρωπος δε γεννιέται αισιόδοξος ή απαισιόδοξος. Γίνεται. Δε φταίει η κληρονομικότητα. Φταίει η ανατροφή με τα λάθη που γίνονται.

Τρίτο: Συστατικά της αληθινής αισιοδοξίας είναι η αυτοπεποίθηση, το θάρρος η πρωτοβουλία. Αντίστοιχη η διαπαιδαγώγηση. Τότε χτίζουμε την αισιοδοξία. Αλλιώς με το φόβο, με το πνίξιμο πρωτοβουλίας, με το δουλικό φρόνημα, με το συναίστημα κατωτερότητας χτίζουμε την απαισιοδοξία και κάνουμε τη νέα γενιά ψυχικά και ηθικά ανάπηρη.

Τέταρτο: Χρειάζεται να διαποτίζεται η αληθινή αισιοδοξία από θετικά και ζωντανά ιδανικά. Τότε η νεολαία θα αντιμετωπίζει με θάρρος τη ζωή και θα βαδίζει με το τραγούδι της νίκης στο στόμα χωρίς να απογοητεύεται από τις δυσκολίες και τις αντίξοες περιστάσεις.  

Σημείωση του ίδιου : κοίταξε μελέτη μου: αισιοδοξία «Νέα παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια τόμος 3^ος σελίδα 105-107 .

 Λήψη σε pdf: Αισιοδοξία