ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ
ΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
ΠΕΡΊΟΔΟΣ Ε’ – ΣΥΝΟΔΟΣ Α’
Σάββατον 28 Φεβρουαρίου 1959 σελ. 42-43
Τα επίσημα πρακτικά σε pdf: 28-02-1959
Πρόεδρος: Ο κ.
Σωτηρίου έχει τον λόγον.
Κ. Σωτηρίου:
Κύριοι βουλευταί, αισθάνομαι κι εγώ την ιστορικήν ευθύνην να δηλώσω
κατηγορηματικά, ότι η λύσις που εδόθη στο Κυπριακό ζήτημα είναι η χειροτέρα.
Και αισθάνομαι την υποχρέωαιν να δηλώσω πως θα καταψηφίσω και εγώ μαζί με όλον
το κόμμα της Ε.Δ.Α., εις το οποίον έχω την τιμήν να ανήκω, θα καταψηφίσω λέγω,
την Κυβέρνησιν. Θα απευθυνθώ, πριν συνεχίσω την ανάπτυξιν των σκέψεών μου επί
του συζητουμένου θέματος, προς τον αξιότιμον κ. Πρόεδρον της Κυβερνήσεως και θα
τον παρακαλέσω να συστήση εις την πλειοψηφίαν να μη με διακόψουν. Άλλωστε δεν
ακούω καλά και οι διακοπές θα πάνε χαμένες.
Κύριοι βουλευταί, τα επιχειρήματα τα οποία διετυπώθησαν κατά
την διάρκειαν των συζητήσεων από ολόκληρον την Αντιπολίτευσιν και ειδικότερον
από τους αξιοτίμους αρχηγούς των κομμάτων πείθουν όλους ημάς, ότι η δοθείσα
λύσις επί του Κυπριακού είναι η χειροτέρα που ήτο δυνατόν να δοθή. Αλλά, κ.
βουλευταί, δεν ανήλθον εις το βήμα δια να κάμω μόνον αυτήν την δήλωσιν. Ανήλθον
δια να συζητήσω ωρισμένας θεωρίας δια να δικαιολογήσουν την τραγικήν λύσιν που
εδόθη εις το Κυπριακόν ζήτημα.
Τρεις είναι, κ. συνάδελφοι, αι θεωρίαι αυταί. Και τας τρεις
τας ανέπτυξεν ο πρώτος θεωρητικός της συμπολιτεύσεως, ο αξιότιμος κ.
Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως. Η πρώτη θεωρία είναι ο ρεαλισμός.
Υπάρχουν, κ. βουλευταί,
δύο είδη ρεαλισμού, ο στατικός ρεαλισμός και ο δυναμικός. Ο στατικός ρεαλισμός
εξουθενώνει και ταπεινώνει τα έθνη που τον εφαρμόζουν. Ο δυναμικός ρεαλισμός
είναι εκείνος, ο οποίος ανοίγει τον δρόμον δια να μεγαλουργήσουν τα έθνη. Θα
ήθελα, με την φαντασίαν μας να έλθωμεν εις το 480 π.Χ. , όταν ο Ξέρξης
κατέβαινεν από την Θράκην, αφού έδειρε πρώτα τον Ελλήσποντον και έφθασε μέχρι
των Θερμοπυλών. Στας Θήβας επεκράτησεν ο στατικός ρεαλισμός και είπον οι
άρχοντες των Θηβών: Πως θα τα βγάλουμε πέρα με αυτούς οι οποίοι διαθέτουν
τεράστιον στρατόν; Καλύτερα να υποταχθώμεν. Ταυτοχρόνως εις τον Ιερόν βράχον,
με βάσιν τον δυναμικόν ρεαλισμόν, εγένοντο συζητήσεις και ακούσθηκε τότε εκείνη
η περίφημος φράσις: «Ίτε παίδες Ελλήνων, ελευθερούτε Πατρίδα». Αυτός είναι ο
δυναμικός ρεαλισμός.
Στατικόν ρεαλισμόν εφήρμοσεν η Κυβέρνησις εις το Κυπριακόν.
Λογάριασε την δύναμιν της αποικιοκρατικής Αγγλίας, λογάριασε την Ελληνοτουρικήν
φιλίαν, λογάριασε όλες τις δολοπλοκίες που εφήρμοσεν η Αγγλική διπλωματία και
ταυτοχρόνως λογάριασε τας ανάγκας του Ν.Α.Τ.Ο. Από την άλλη μεριά ήτο ο
δυναμικός ρεαλισμός. Σύμφωνα με τον δυναμικόν ρεαλισμόν η Κυβέρνησις έπρεπε να
λογαριάση τον κλονισμόν της αποικιοκρατίας και τα ραπίσματα που εδέχθη η
Πατρίδα μας. Έπρεπεν ακόμη να λογαριάση τον πραγματικόν ψυχικόν παράγοντα.
Έπρεπε να μη λησμονήση, ότι οι Κύπριοι εξηγέρθησαν δια να αποτινάξουν τον
βρεταννικόν ζγόν και να αποκτήσουν την ελευθερίαν. Έπρεπε δηλαδή η Ελλάς, οι
Κυβερνήται της, έπρεπε να μη λογαριάσουν τας αντιξοότητας και να εφαρμόσυν τον
δυναμικόν ρεαλισμόν. Δεν ήτο η Ελληνοτουρική φιλία, την οποίαν έπρεπε να λάβη
υπ’ όψιν της η Κυβέρνησις, αλλά οι βανδαλισμοί της Κωνσταντινουπόλεως και της
Σμύρνης. Δεν λογάριασεν ο αξιότιμος κ. Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως μίαν άλλην
πραγματικότητα.
Η πραγματικότης αυτή είναι η αυτοθυσία του Κυπριακού λαού.
Πως θα αντιμετωπίση ο ιδεολόγος Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως την φωνήν που
ακούμε να έρχεται από τον τάφον του Καραολή; Πως θα αντικρύση αυτό το πράγμα;
Πως θα αντικρύσετε το όραμα της μητέρας Ελλάδος να βλέπη την κόρην της την
Κύπρον να έρχεται αλυσοδεμένη και με τας χείρας προτεταμένας, να πέση εις την
αγκαλιάν της;
Δευτέρα θεωρία του κ. Αντιπροέδρου είναι η εξής: Το πνεύμα
της Ελλάδος είναι η θυσία και θα πρέπει, χάριν των γενικοτέρων συμφερόντων του
Δυτικού κόσμου να θυσιασθώμεν ημείς. Το πνεύμα της θυσίας της Ελλάδος δια την
εκπλήρωσιν των ελληνικών ιδανικών είναι η θυσία των 300 εις τας Θερμοπύλας.
Είναι η θυσία των Αθηναίων που μεταβαίνουν εις τα ξύλινα τείχη, εις τα καράβια.
Αυτήν την θυσίαν, αυτό το πνεύμα είχεν ενσαρκώσει η νεολαία της Ελλάδος και
αυτό το πνεύμα έχετε λησμονήσει κ. Αντιπρόεδρε της Κυβερνήσεως και είπατε, ότι αι θυσίαι πρέπει να γίνουν δια τα
συμφέροντα της Ελληνοτουρκικής φιλίας. Πως θα αντιμετωπίσετε την νεολαίαν; Τι
θα είπητε εις τα νειάτα της Κύπρου; Την θυσίαν έπρεπε να την κάμουν εκείνοι, οι
οποίοι προκάλεσαν την διάσπασιν της φιλίας.
Και Τρίτη θεωρία είναι η περίφημος θεωρία δια τας
μειονότητας.
Αυτά, που ξεύραμε δια τας μειονότητας, μας είπεν ο κ.
Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως, ανήκουν εις το παρελθόν και δια να στηρίξη το
επιχείρημά του μας έφερεν ως παράδειγμα ότι εάν είχομεν εις την Ελλάδα 1.1/2
εκατομμύριον τουρκικού πληθυσμού, θα έπρεπε να δώσωμεν αντίστοιχες εγγυήσεις. Εν
τοιαύτη περιπτώσει κ. Αντιπρόεδρε, εάν επρόκειτο να δώσωμεν εγγυήσεις δια την
μειονότηταν αυτήν του 1.1/2 εκατομμυρίου σύμφωνα με τας συμφωνίας Ζυρίχης και
Λονδίνου, θα έπρεπε δίπλα από τον Ανώτατον Άρχοντα της χώρας να θέσωμεν και ένα
τούρκο αντιβασιλέα και να έχωμεν και τουρκικά στρατεύματα, τα οποία ανά πάσαν
στιγμήν θα ήτο δυνατόν να μας δημιουργήοσουν ζητήματα και να επιβάλουν την
θέλησίν των. Κοιτάξτε, συνεπώς κύριοι συνάδελφοι, που είναι δυνατόν να μας
οδηγήση μία εσφαλμένη σκέψις. Βεβαίως, πρέπει να δώσωμεν δικαιώματα εις τας
μειονότητας, αλλά όχι δικαιώματα, τα οποία θα κατατυραννήσουν την πλειοψηφίαν.
Είναι περίεργον, ότι οσάκις διαπράττεται ένα κυβερνητικόν σφάλμα ο κ.
Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως αναζητεί πάντα μια θεωρίαν και μας καλεί δια της
θεωρίας αυτής να δεχθώμεν τα λάθη. Εις το ίδιο επίσης λάθος υπέπεσε και ο
αξιότιμος κ. Υπουργός της Προεδρίας της Κυβερνήσεως, ομιλήσας περί Δημοκρατίας,
Ανεξαρτησίας κλπ. Την αρχήν όμως της Δημοκρατίας θα την κρίνωμεν όταν έχη
συγκεκριμμένον περιεχόμενον και όχι όταν η πλειοψηφία δια της Δημοκρατίας
κυριαρχήται από την μειοψηφίαν. Τέτοιαν Δημοκρατίαν σας την χαρίζομεν, διότι
τούτο συμβαίνει δια των συμφωνιών, όταν τουρκικά στρατεύματα δύνανται να
επιβάλλουν ανά πάσαν στιγμήν ό,τι τους καπνίσει. Και ερωτώ ακόμη, τι είδους
ανεξαρτησία είναι αυτή, η οποία παρεσχέθη εις τους Κυπρίους. Δεν είναι δυνατόν,
συνεπώς να κάμωμεν εις την αίθουσαν αυτήν θεωρητικά σχήματα ως ηθέλησεν ο κ.
Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως. Είμαι υποχρεωμένος να εκφράσω την βαθυτάτην μου
θλίψιν, την βαθυτάτην αγανάκτησίν μου λέγω δια τας συμφωνίας της Ζυρίχης και
του Λονδίνου. Και προτού κατέλθω του βήματος θεωρώ εθνικήν υποχρέωσιν να
αποστείλω θερμόν χαιρετισμόν εις την Ελληνικήν και Κυπριακήν νεολαίαν και να
κραυγάσω ότι αι θυσίαι των ηρώων Καραολή και Δημητρίου δεν επήγαν επι ματαίω, αλλά
συντόμως θα έλθη ο καιρός που μέσα από τους τάφους και τα κόκκαλά των θα
ξαναβγή η ελευθερία. Κρατήστε ψηλά νέοι και νέες την Ελληνικήν σημαίαν στα
χέρια σας και αγωνισθήτε να εκπληρωθή το όνειρον της Ενώσεως με την Μητέρα
Ελλάδα.
ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ
ΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ Της ΒΟΥΛΗΣ
ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ε’ – ΣΥΝΟΔΟΣ
Α’
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΠΕ’
Πέμπτη 16 Απριλίου 1959 σελ. 5-7
Τα επίσημα πρακτικά σε pdf:16-04-1959
Πρόεδρος: Θα
διανεμιθή. Κύριε Σωτηρίου, παρακαλώ αρχίσατε την αγόρευσίν σας.
Κ.Σωτηρίου:
Κύριοι βουλευταί, εδημιουργήθη μεγάλη αναταραχή εις τους κόλπους της διαρκούς
Ιεράς Συνόδου, ύστερα από την κρίσιν που εξέσπασεν εντός αυτής. Η Κυβέρνησις,
όπως μας διαβεβαίωσεν ο κ. Υπουργός της Παιδείας προσεπάθησε να άρη την κρίσιν
και να κατευνάση την αναταραχήν, δι αυτό την περασμένην Παρασκευήν κατέθεσε
σχετικόν νομοσχέδιον, το οποίον ήλθεν εις την Κοινοβουλευτικήν Επιτροπήν, Εκεί
και το Κόμμα της Ε.Δ.Α. και η Δημοκρατική Ένωσις και άλλοι βουλευταί της
Αντιπολιτεύσεως εδήλωσαν ότι θα καταψηφίσουν το νομοσχέδιον αυτό, το οποίον ως
πολύ ωραία εχαρακτήρισεν ο αρχηγός του Λαϊκού Κοινωνικού Κόμματος κ.
Στεφανόπουλος, κύριον χαρακτηριστικόν έχει την ωμήν επέμβασιν της Κυβερνήσεως
εις τα της Εκκλησίας. Όσοι κατεψηφίσαμεν το νομοσχέδιον είπαμεν τότε εις τον κ.
Υπουργόν της Παιδείας, ότι κάθε άλλο παρά θα κατευνασθή η αναταραχή που επήλθεν
εις τους κόλπους της Ιεραρχίας και ότι μάλλον η κρίσις θα απλωθή και το
χειρότερον και από απόψεως εσωτερικής και από απόψεως εξωτερικής θα αποτελέση
μεγάλον κίνδυνον δια την χώραν μας. Δεν παρήλθε μία ημέρα και αι προβλέψεις μας
αυτές επιλήθευσαν. Και η Κυβέρνησις έφερε δεύτερον νομοσχέδιο. Το δεύτερον αυτό
νομοσχέδιον είναι μετριοπαθέστερον του πρώτου, όμως περιέχει τα βασικά
ελαττώματα του πρώτου περισσότερον μάλιστα. Και σήμερον μετά την ανακοίνωσιν
του κ. Αντιπροέδρου της Κυβερνήσεως έρχονται νέαι τροπολογίαι. Μα και αυταί απ’
όσα είπεν ο κ. Αντιπρόεδρος δεν αίρουν, κάθε άλλο, τα βασικά ελαττώματα του
νομοσχεδίου. Έπειτα δεν είχαμε ακόμη τις τροπολογίες, δια να κρίνουμε σωστά.
Γ. Βογιατζής (Υπ.
Εθν. Παιδείας και Θρησκευμάτων). Κύριε συνάδελφε, το θέμα είναι απλούν. Ο
κ. Αντιπρόεδρος της Κυβερνήσεως σας είπεν ότι διαγράφεται η λέξις «σύμφωνος»,
δεύτερον, ότι διακόπτονται αι εργασίαι της Ιεράς Συνόδου λόγω του Πάσχα και
τρίτον, παρέχεται η ευχέρεια εις τον Υπουργόν της Παιδείας δια Β. Διατάγματος
να καλέση εκτάκτως την Ιεράν Σύνοδον της Ιεραρχίας.
Ν. Μπακόπουλος.
Εάν αντελήφθην καλώς εκ των όσων είπεν ο κ. Υπουργός προκύπτει ότι η Ιεραρχία
ανεγνώρισεν ότι δι όλα τα θέματα της Εκκλησίας αρμοδία ν’ αποφασίση είναι η
Πολιτεία δηλ. η Βουλή ως κυρίαρχον Σώμα του Ελληνικού Λαού. Αυτό είναι
σπουδαίον.
Ε. Κοθρής. Δεν
ημφεσβητήθη από κανένα αυτό. κ. συνάδελφε.
Ν. Μπακόπουλος.
Ημφεσβητήθη κ. συνάδελφοι, διότι και περί ελυθερίας της Εκκλησίας ηκούσθηκαν
και πολλά άλλα ελέχθησαν περί παρεμβάσεων.
Πρόεδρος. Παρακαλείται
ο ρήτωρ να συνεχίση άνευ διακοπών δια να προχωρήσωμεν.
Ν. Μπακόπουλος.
Κύριε Πρόεδρε, εζήτησα απλώς να αποσαφηνισθή και να γνωρίσωμεν τι θα ψηφίζωμεν.
Κ. Σωτηρίου. Υποστηρίζω,
κ. βουλευταί, ότι οι καινούργιες τροπολογίες που θα γίνουν παρουσιάζουν μεν το
νομοσχέδιον ακόμη μετριοπαθέστερον, αλλά τα βασικά ελαττώματα του πρώτου
περιέχονται και εις το δεύτερον και έπειτα από τας νέας τροπολογίας και δι αυτό
πιστεύω ότι και το τροπολογημένον δεύτερον νομοσχέδιον πρέπει να καταψηφισθή.
Και ιδού, δια ποίους λόγους πρέπει να καταψηφισθή.
Κύριοι συνάδελφοι, η αφορμή της κρίσεως εις την Ιεραρχίαν
ήτο η πλήρωσις ωρισμένων Μητροπολιτικών εδρών διά μεταθέσεως. Ο Αρχιεπίσκοπος
διεφώνησε εις το σημείον τούτο και έλυσε την συνεδριάσιν. Παρ’ όλην, λοιπόν,
την πρώτην παράγραφον του νέου νομοσχεδίου δια της οποίας καταργείται το
«μεταθετόν» εν τούτοις αι βαθύτεραι αιτίαι δεν αίρονται με το νομοσχέδιον. Και
ποίαι είναι αι αιτίαι αυταί;
Είναι αναμφισβήτητον και το ανέλυσεν εκτενώς ο συνάδελφος κ.
Κύρκος πως η πρώτη βασική αιτία είναι η σύγκρουσις δημοκρατικής διοικήσεως και
του δεσποτισμού μέσα εις την Ιεραρχίαν. Το πνεύμα του δεσποτισμού ενσάρκωνεν ο
μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος. Θα ηδύνατο ο Αρχιεπίσκοπος να δηλώση ότι δεν ήτο
έτοιμος να συζητήση το θέμα και να αναβάλη την συζήτησιν εις την επομένην
συνεδρίασιν και όχι να λύση αυταρχικά την συνεδρίασιν. Η σύγκρουσις αυτή
ανάμεσα εις την δημοκρατικήν διοίκησιν, που αντιπροσωπεύουν οι επτά Ιεράρχες και
του δεσποτισμού που αντιπροσωπεύει ο Μακαριώτατος δεν παρήλθε και εξακολουθεί
να υφίσταται εις όλες της τις μορφές. Ο Μακαριώτατος δεν συνησθάνθη που τον
οδηγεί το πνεύμα του δεσποτισμού, που ενεσάρκωνεν εκείνην την στιγμήν.
Ύστερα απ’ όλα αυτά, εγώ κ. βουλευταί, θα ανέμενον από την
Κυβέρνησιν να φέρη ένα νόμον με δύο άρθρα. Με το ένα άρθρον θα καταργούσε το μεταθετόν των Μητροπολιτών
και με το άλλο άρθρο θα απεκαθίστα την δημοκρτικήν διοίκησιν μέσα εις την
Ιεραρχίαν. Αντιθέτως και με το πρώτον και με το δεύτερον νομοσχέδιον το
Υπουργείον της Παιδείας πήρε το μέρος του Μακαριωτάτου.
Δια να αμβλυνθή η αντιδημοκρατική στάσις του Αρχιεπισκόπου
προετάθησαν δύο επιχειρήματα: Το πρώτον επιχείρημα είναι ότι ο Μακαριώτατος δεν
ήτο προετοιμασμένος, δια την πλήρωσιν ωρισμένων εδρών δια μεταθέσεως.
Ερωτώ πως είναι δυνατόν να ισχυριζόμεθα σοβαρώς ότι ο
Αρχιεπίσκοπος δεν ήτο προετοιμασμένος; Δεν μπορώ να καταλάβω πως μπορούμε να
δίδωμεν ισχύν εις το επιχείρημα αυτό. Ήτο μήπως η πρώτη συνεδρίασις της Ιεράς
Συνόδου, αφού αι επισκοπικαί έδραι ήταν από πολλού καιρού κεναί. Δεν είναι
λοιπόν σοβαρώς να στηριζώμεθα εις το επιχείρημα αυτό. Δεύτερον επιχείρημα που
προετάθη και το οποίον δεν ευσταθεί, είναι ότι δεν υπήρχεν ημερησία διάταξις
και επομένως ο Αρχιεπίσκοπος είχε δίκαιον όταν έλυσε την συνεδρίασιν, διότι δεν
εισηγήθη ο ίδιος το θέμα. Η λύσις όμως της συνεδριάσεως είναι και η απόδειξις
του δεσποτισμού και της αυταρχικότητος του Αρχιεπισκόπου. ΔΙ τον λόγον δε αυτόν ακριβώς, η Κυβέρνησις προσθέτει εις το
νομοσχέδιον τροπολογίαν, δια της οποίας από δω και πέρα θα υπάρχει Ημερησία
Διάταξις εις τας συνεδριάσεις της Ιεράς Συνόδου. Δεν δύναμαι, κ. συνάδελφοι, να
φαντασθώ, ότι ο Αρχιεπίσκοπος δεν έχει συνείδησιν της βασικής δημοκρατικής
αρχής και δεν εγνώριζεν ότι η πλειοψηφία κυβερνά και η μειοψηφία συμμορφώνεται.
Να, λοιπόν, κύριοι συνάδελφοι, ποίος ο πρώτος λόγος δια τον
οποίον πρέπει να καταψηφισθή το νομοσχέδιον. Διότι την δημοκρατικήν διοίκησιν
της Εκκλησίας, το νομοσχέδιον αυτό δεν την εξασφαλίζει και τούτο είναι ένα σοβαρόν
ολίσθημα της Κυβερνήσεως και του κ. Υπουργού της Παιδείας. Διατί αυτή η
συμπεριφορά του Αρχιεπισκόπου έναντι της πλειοψηφίας; Διατί αυτή η στάσις της
Κυβερνήσεως; Τούτο μου δίνει το δικαίωμα να υποθέσω ότι υπάρχουν βαθύτερες
αιτίες, αι οποίαι καλύπτουν την προστασίαν του δεσποτισμού. Βεβαίως δεν δύναμαι
να τις καθορίσω επακριβώς. Η Κυβέρνησις τις αιτίες αυτές τις γνωρίζει. Εκείνο
το οποίον είμαι υποχρεωμένος να είπω, είναι
ότι οι βαθύτερες αυτές αιτίες εγκυμονούν μελλοντικούς κινδύνους δια την
Εκκλησίαν. Μήπως κάτω από εκδηλωθείσαν αναταραχήν κινούνται αντιμαχόμεναι
παρατάξεις; Και αν τούτο πράγματι συμβαίνη, η ευθύνη της Κυβερνήσεως είναι
μεγίστη, διότι δεν εκτύπησεν εν τη γενέσει την σύγκρουσιν αυτήν. Εκτός εάν κάτω
από την σύγκρουσιν αυτήν η Κυβέρνησις προστατεύη μίαν μόνον ωρισμένην
παράταξιν. Το δικαίωμα να κάνω την υπόθεσιν αυτήν μου το δίδει η μέχρι σήμερον
στάσις της Κυβερνήσεως.
Αντιλαμβάνεσθε όμως, κ. συνάδελφοι, τους κινδύνους από την
επέμβσαιν αυτής της Πολιτείας εις μίαν διένεξιν Ιεραρχών υπέρ μίας μόνον
παρατάξεως. Τούτο θ’ αποτελέση δια το μέλλον τραγικόν σφάλμα, διότι δεν είναι
διόλου απίθανον να έχωμεν και νέο σχίσμα εις την Εκκλησία εκτός του
Παλαιοημερολογισμού. Μεγάλη είναι η ανησυχία και πολλών συναδέλφων και εμού.
Και η ανησυχία μου εντείνεται και από άλλας πληροφορίας. Τας πληροφορίας αυτάς
δεν τας λέγω εγώ προσωπικώς, αλλά τις ανέγραψαν εφημερίδες, ότι δηλαδή ξένοι
παράγοντες κρύβονται κάτω από την κρίσιν αυτήν, η οποία εξέσπασεν εις την
Εκκλησίαν. Δεν γνωρίζω εάν είναι τούτο αληθές. Αλλοίμονο όμως εάν είναι αληθές.
Καταλαβαίνετε τον εθνικόν κίνδυνον.
Γ. Βογιατζής (Υπ.
Παιδείας). Ποιος τα γράφει αυτά κ. συνάδελφε; Μήπως η Αυγή;
Κ. Σωτηρίου. Ο
Ημερήσιος Τύπος κ. Υπουργέ. Εν πάσει περιπτώσει δεν διεψεύσθησαν από την
Κυβέρνησιν όμως. Εγώ δεν είμαι εις θέσιν να γνωρίζω πως έχει το θέμα. Εάν όμως η
Κυβέρνησις ήθελεν, ηδύνατο να λάβη την θέσιν της και να διαψεύση τας
πληροφορίας αυτάς.
Αι ανησυχίαι, αι
οποίαι εγκυμονούν μεγάλους κινδύνους, είναι ο δεύτερος λόγος που επιβάλλει να καταψηφισθή
το νομοσχέδιον.
Και τας ανησυχίας αυτάς, κ. συνάδελφοι, δεν έρχεται το
νομοσχέδιον να βγάλη από την μέσην. Αντιθέτως, θεμελιούνται και τονώνονται και
από μίαν τρίτην αιτίαν. Και η αιτία αυτή είναι η απόφασις, την οποίαν έλαβεν η
Κυβέρνησις να λύση τα ζητήματα της Εκκλησίας διά Διαταγμάτων είτε κατόπιν
συμφώνου είτε απλής γνώμης της Ιεραρχίας. Αφού η Κυβέρνησις λέγει ότι ο
καταστατικός χάρτης είναι έτοιμος, τι την θέλει την εξουσιοδότησιν; Διατί δεν
φέρει εδώ τον καταστατικόν αυτόν χάρτην να τον θέση υπ’ όψιν της Εθνικής
Αντιπροσωπείας και να ιδούμε τα πράγματα ξεκάθαρα; Δεν τον έφερε και επιμένει
εις την νομοθετικήν εξουσιοδότησιν, προβάλλουσα δύο επιχειρήματα.
Το πρώτον επιχείρημα: Είναι επικίνδυνον, μας λέγει ο κ.
Υπουργός της Παιδείας, να έλθη εις την Βουλήν ο καταστατικός χάρτης της
Εκκλησίας και πολύ ευκολώτερον να γίνουν διαπραγματεύσεις μεταξύ Εκκλησίας και
Κυβερνήσεως. Διατί θα είναι καλύτερον να λύση μόνη η Κυβέρνησις τα ζητήματα
αυτά; Διατί δεν θέλει την συμμετοχήν της Εθνικής Αντιπροσωπείας και του
Ελληνικού λαού; Νομίζω πως η Κυβέρνησις έχει καταλήξει εις την αρχήν να λύη όλα τα σοβαρά ζητήματα που
απασχολούν την χώραν με Νομοθετικήν εξουσιοδότησιν. Μου εδόθη όμως και άλλοτε η
ευκαιρία να τονίσω ότι τούτο είναι ένα μεγάλο λάθος.
Το δεύτερον επιχείρημα, είναι η θεωρία των «πλαισίων». Θέλω
να επιστήσω την προσοχήν σας, κύριοι συνάδελφοι, σε δύο σημεία.
Το πρώτον σημείον: Τα «πλαίσια» είναι πάρα πολύ εύκολον να
απλωθούν απεριόριστα. Π.χ. φαντασθήτε, κ. συνάδελφοι, ο κ. Υπουργός της Παιδείας
να ζητή νομοθετικήν εξουσιοδότησιν δια να τακτοποιήση με Β.Δ. την εκπαιδευτιήν
μεταρρύθμισιν, που επεξεργάζεται. Τα πλαίσια θα ήσαν τότε η στοιχειώδης, η
μέση, η ανωτάτη Παιδεία. Επομένως απλώνονται τόσον τα πλαίσια ώστε
εξαφανίζονται ολοκληρωτικά. Τούτο συμβαίνει και εις το νομοσχέδιον που
κρίνομεν. Ερωτώ, κ. Υπουργέ, που σταματούν τα «πλαίσια» όταν ζητάτε νομοθετικήν
εξουσιοδότησιν δια την σύνθεσιν, σύγκλησιν, ακόμη και δια την αρμοδιότητα και
το χειρότερον και διά την λειτουργίαν της Ιεράς Συνόδου.
Το δεύτερον σημείον, επικίνδυνον και αυτό, είναι τούτο: Τι
περιεχόμενον θα βάλωμεν μέσα στα «πλαίσια» δια την νομοθετικήν εξουιοδότησιν.
Το παρόν νομοσχέδιον θέτει ως πλαίσια π.χ. τον αριθμόν των Μητροπολιτών. Δηλαδή
θα περιορισθή ή θα αυξηθή ο αριθμός των Μητροπολιτών; Και τα όρια των
Μητροπόλεων θα περιορισθούν ή θα απλωθούν; Το περιεχόμενον λοιπόν μέσα εις τα
πλαίσια αυτά μένει ακαθόριστον.
Το συμπέρασμα βγαίνει μόνο του. Η θεωρία των πλαισίων ως
εφαρμόζεται εν προκειμένω δεν έχει θέσιν. Πρέπει να αποφεύγη το λάθος που συχνά
κάνει η Κυβέρνησις να υψώνη εις θεωρίας τας επιθυμίας, τους φανερούς ή άλλους
σκοπούς. Είναι σφάλμα βαρύ να κολλά ωρισμένες θεωρίες ετικέτες και σε ωρισμένα
λάθη της η Κυβέρνησις.
Η θεωρία δια τα πλαίσια έχει λόγους υπάρξεως σήμερον. Διότι
η ζωή βαδίαζει με ταχύτερον ρυθμόν και έχει ανάγκη η εκτελεστική εξουσία
εξουσιοδοτήσεως προς ρύθμισιν ωρισμένων θεμάτων, αλλά θα πρέπει τα πλαίσια να
είναι συγκεκριμένα. Είναι απαραίτητον να καθοριστούν από την Βουλήν αι γενικαί
κατευθύνσεις , αι γενικαί, θα έλεγα, εντολαί και με βάσιν αυτάς τας εντολάς να
ρυθμίζονται μόνον λειτουργικά θέματα. Θα ήτο απαραίτητον δια την εφαρμογήν της
θεωρίας των πλαισίων εάν καθορίζετο π.χ. ότι μειούται ο αριθμός των
Μητροπολιτών μέχρις ωρισμένου ποσοστού ή εάν τα όρια των Μητροπόλεων θα ηδύνατο
να καθοριστούν μέχρις ενός σημείου άλλως δεν δύναται να σταθή η θεωρία των πλαισίων.
Η Κυβέρνησις ηδύνατο να φέρη τον Καταστατικόν Χάρτην της
Εκκλησίας και να ψηφσθή από την Εθνικήν Αντιπροσωπείαν. Δεν τον έφερεν όμως τον
Καταστατικόν Χάρτην και δι αυτό δημιουργεί ανησυχίας η υποβολή του παρόντος
νομοσχεδίου, διότι δεν διευκρινίζεται ο
βαθύτερος σκοπός της υποβολής του.
Επομένως ο τρίτος λόγος δια τον οποίον θα πρέπει να
καταψηφισθή το νομοσχέδιον, είναι η αιτουμένη νομοθετική εξουσιοδότησις. Δεν
επιτρέπεται να αποξενώσωμεν την Βουλήν, από το δικαίωμα και την υποχρέωσίν της
να ασκή την νομοθετικήν της εξουσίαν. Κλονίζεται συθέμελα το κοινοβουλευτικόν
μας πολίτευμα.
Το νομοσχέδιον θα έπρεπε να περιέχη πρώτον, την αποκατάστασιν
της δημοκρατικής διοικήσεως εν τη Ιερά Συνόδω, και δεύτερον την κατάργησιν του
μεταθετού των Μητροπολιτών. Δεν το έπραξεν όμως.
Δι αυτούς του λόγους εισηγούμαι την απόρριψιν του
νομοσχεδίου. Εάν όμως η Κυβέρνησις επιμείνη εις την ψήφισίν του τότε θα ζητήσω
να προστεθή ο αριθμός των Μητροπολιτών να περιορισθή και τα όρια των
Μητροπόλεων να είναι τοιαύτα όπως η εισηγητική έκθεσις του νομοσχεδίου τα
θέλει. Θα ζητήσω επίσης να προστεθή ο καθορισμός ορίου ηλικίας δια τους
Μητροπολίτας.
Κύριοι συνάδελφοι, νομίζω, ότι σας ομίλησα με σεβασμόν προς
την Εκκλησίαν και διάθεσιν να φανώ χρήσιμος εις την ανόρθωσιν της Εκκλησίας. Ο
κ. Υπουργός επί της Παιδείας θα πρέπει να προσέξη τα λόγια που βγαίνουν από το
στόμα ενός παλαιμάχου εκπαιδευτικού και αποφοίτου της Ριζαρείου Σχολής και να
σκεφθή πολύ ποία θέματα πρέπει να ρυθμιστούν διά Β. Διαταγμάτων. Έχει τον
απαιτούμενον καιρόν δια να επανορθώση τα λάθη και συγκρατηθή από το ολίσθημα
όπου έχει παρασυρθή. (Χειροκροτήματα εκ της αριστεράς).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου