Ο ΜΑΥΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Η ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΚΗ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»

Ο ΜΑΥΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Του παιδαγωγού βουλευτή κ. Κ. Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύτηκε στην «Αυγή» 18 & 20  Ιουνίου 1961

Η εφημερίδα  σε pdf:Ο ΜΑΥΡΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ  

Στο αρχείο του υπάρχει και το πρόχειρο χειρόγραφο του άρθρου

και Τα "Επίσημα Πρακτικά της Βουλής" της 9 Ιουνίου 1961.

 Στη Βουλή ο Σωτηρίου ζήτησε να μιλήσει για το θέμα 

αλλά η "σειρά του" δεν ήρθε ποτέ.

   

Α!

ΣΤΟΝ ΠΛΟΥΣΙΟ  μαύρο πίνακα των βιβλίων που καταρτίζει και συμπληρώνει με διάφορα όργανά του το Υπουργείο της Ασφάλειας, πρόσθεσε τώρα τελευταία  η «Ανωτάτη Στρατιωτική Διοίκησις Αττικής και Νήσων» -ΑΣΔΑΝ- με πρωτοπαλίκαρό της την ΑΒΥΠ, άλλα 36 βιβλία, με μοναδική δικαιολογία «ότι αναεκοινώθη δια της εφημερίδος ΑΥΓΗ η έκδοσή τους» [Σημ. Οι φράσεις ανάμεσα σε εισαγωγικά είναι παρμένες από τα Επίσημα Πρακτικά της Βουλής της 9 Ιουνίου 1961 σελίδες 10-16]

Ανάμεσα στα βιβλία που στηλιτεύονται και απαγορεύεται στους αξιωματικούς να τα πιάνουνε στο χέρι είναι: Του Ρήγα Φεραίου το Θούριο, τα Δίκαια του ανθρώπου και το Σύνταγμα του Κ. Παλαμά, Γράμματα στη Ραχήλ, Γενική Ογκολογία του Πετρώφ, η Προσευχή του Ρενάν στην Ακρόπολη – ο ύμνος αυτός στην Ελλάδα – τα αισθήματα μειονεκτικότητας του γιατρού Ασπιώτη κτλ. Εκτός από τα 36 αυτά βιβλία με άλλη διαταγή απαγορεύεται – όπως ανακοινώθηκε στη Βουλή – και του Ελ. Βενιζέλου η μετάφραση του Θουκυδίδη με τον Επιτάφιο του Περικλή ( και στη διχτατορία του Μεταξά ένας Γενικός Επιθεωρητής της Παιδείας είχε κι αυτός απαγορέψει να διδάσκεται στα Γυμνάσια ο Επιτάφιος του Περικλή), και η ανθολογία του Αποστολίδη. Πρόσθεσε ακόμη στο μαύρο πίνακα από το βήμα της Βουλής ο υπουργός κ. Μακρής τον Κανάρη και τον Καραϊσκάκη του Δημήτρη Φωτιάδη και η χωροφυλακή του Αγρινίου τη Συγκριτική Παιδαγωγική του προοδευτικού παιδαγωγού και  τίμιου αγωνιστή Μιχάλη Παπαμαύρου.

Στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή πρόβαλαν θερμοί υποστηρικτές του μαύρου πίνακα των βιβλίων ο υπουργός κ. Δ. Μακρής και ο υπουργός και ακαδημαϊκός κ. Κ. Τσάτσος.

Την απαγορευτική διαταγή της ΑΣΔΑΝ και ΑΒΥΠ ο αρχηγός του Δ.Κ. κ. Γ. Παπανδρέου την χαρακτήρισε «καταγέλαστον». «Ουδείς, νομίζω, είναι δυνατόν» να την εγκρίνει. «Υπήρξε», προσέθεσε, «βαρύ λάθος». Μα οι δύο Υπουργοί μπορεί μέσα τους να τη θεώρησαν καταγέλαστη, δεν την αποκήρυξαν, όμως, ούτε αναγνώρισαν πως «υπήρξε βαρύ λάθος». Αντίθετα προσπάθησαν να τη δικαιολογήσουν  και να την εξωραΐσουν. Δύο είναι τα σπουδαιότερα επιχειρήματά τους. Θα τα συζητήσω και τα δύο όσο γίνεται συντομότερα.

***

Το πρώτο επιχείρημα: Έχουν εκδοθεί, είπε ο υπουργός κ. Δ. Μακρής «ιστορικά συγγράμματα», «τα οποία, είτε δια του υποβολιμαίου προλόγου», είτε με το περιεχόμενό τους «διαστρέφουν την ιστορικήν αλήθειαν». Τέτοια είναι «π.χ. ο Κανάρης, ο Καραϊσκάκης, ο Ρήγας Φεραίος και άλλοι». Την ίδια κατηγορία δεν δίστασε να την επαναλάβει και ο υπουργός κ. Κ. Τσάτσος. Ώστε - αυτό είναι το συμπέρασμά τους- καλά έκανε η Ανωτάτη Στρατιωτική Διοίκηση που απαγόρεψε στους αξιωματικούς και στρατιώτες να τα πιάνουν στο χέρι.

Διαμαρτύρονται, λοιπόν, οι δύο υπουργοί γιατί σύγχρονοι προοδευτικοί ιστορικοί, που στέκουν στο πλευρό του δουλευτή λαού, τοποθέτησαν σωστά κοινωνιολογικά τον εθνομάρτυρα Ρήγα Φεραίο και αποκατάστησαν την παρασιωπημένη ιστορική αλήθεια. Δεν έπρεπε, λοιπόν, να τονιστεί η βαθειά δημοκρατική και βαλκανική συνείδηση του Ρήγα Φεραίου, η διαποτισμένη από τα κηρύγματα της Γαλλικής Επανάστασης; Δεν έπρεπε να στιγματιστεί  η  φεουδαρχική πολιτική της αντιδραστικής Αυστρίας, που παρέδωσε το Ρήγα στα χέρια του δημίου; Δεν είναι ο φλογερός πατριώτης και εθνομάρτυρας Ρήγας ο κήρυκας της βαλκανικής αλληλεγγύης; Και δεν εργάστηκε να θεμελιώσει σε δημοκρατική βάση τη βαλκανική Ομοσπονδία; Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια.

Να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια επιχείρησε ο σεμνός λογοτέχνης και αγωνιστής στο πλευρό του λαού Δημήτρης Φωτιάδης με τα τρία ιστορικά του συγγράμματα το «Μεσολόγγι», ο «Κανάρης» και ο «Καραϊσκάκης».

Οι ιστοριογράφοι της κυρίαρχης τάξης χρόνια τώρα διαστρέβλωναν την ιστορική αλήθεια και παρουσίαζαν λίγο πολύ, προδότες όλους τους ιστορικούς ήρωες του 1821. Προδότης ο Οικονόμου της Ύδρας και ο Καρατζάς στην Πάτρα, προδότης ο ήρωας της Γραβιάς Οδυσσέας Ανδρούτσος, αντάρτης και προδότης ο Καραϊσκάκης και τόσο άλλοι. Και μεγάλοι πατριώτες οι κοτζαμπάσηδες και ο «εκλαμπρότατος» πρίγκιπας  Μαυροκορδάτος και οι σύντροφοί του!! Μα έφτασε η στιγμή να μάθει ο λαός την αλήθεια. Το εθνικό αυτό έργο θεώρησαν χρέος τους να το αναλάβουν οι προοδευτικοί ιστορικοί ερευνητές.

Με την κριτική ιστορική του έρευνα, βασισμένος στα απομνημονεύματα αγωνιστών της Επανάστασης μας έδειξε ο Φωτιάδης πόσο εγκληματική ήταν η πολιτική που άφησε αβοήθητο να πέσει το Μεσολόγγι και με πόσο πάθος και με ποιες μηχανορραφίες ο «εκλαμπρότατος» Μαυροκορδάτος σκηνοθέτησε τη δίκη του Καραϊσκάκη για προδοσία, για να τον βγάλει κι αυτόν από τη μέση, γιατί και ο Καραϊσκάκης όπως και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και άλλοι λαϊκοί ηγέτες, ήταν κι αυτός εμπόδιο στη δουλόπρεπη στους Άγγλους αντεθνική πολιτική του και στην αντιδημοκρατική φιλοδοξία του να γίνει ηγεμόνας στην Πελοπόννησο.  Έπρεπε, λοιπόν, να μείνουν στιγματισμένοι αντάρτες και προδότες ο Καραϊσκάκης με την ασύγκριτη στρατιωτική μεγαλοφυΐα του, ο ήρωας Οδυσσέας και τόσοι άλλοι; Έπρεπε να εξακολουθεί να μένει διαστρεβλωμένη η ιστορική αλήθεια και να μη μάθει ο λαός ποιοι σφετερίστηκαν ξένες δάφνες;

Μα μήπως και στις ημέρες μας ένας άλλος σεμνός  ήρωας, ο Μανώλης Γλέζος δεν καταδικάστηκε δυό φορές και βρίσκεται για δεύτερη φορά στη φυλακή με την κατηγορία πως είναι κατάσκοπος; Και θα διαστρεβλώσει τάχα την  ιστορική αλήθεια ο ιστορικός που θα διακηρύξει με ποιο πάθος η κυρίαρχη σήμερα τάξη καταδιώκει τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης; Ή μήπως η αντιδημοκρατική σήμερα κυβέρνηση δεν καταδιώκει τους αγωνιστές του λαού, μόνο και μόνο γιατί αντιστρατεύονται στα συμφέροντα και τα προνόμια της κυρίαρχης τάξης;

Β!

«Αυγή» 20 Ιουνίου 1961

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ: Τα βιβλία τα σημειωμένα στο μαύρο πίνακα κάνουν διαβρωτική προπαγάνδα. Ιδιαίτερα στο στρατό και έπρεπε να απαγορευθούνε. Το επιχείρημα τούτο το ανάπτυξε από το βήμα της  Βουλής ο υπουργός. κ. Κ. Τσάτσος. Προσπάθησε για να φανεί αντικειμενικός, να το εξωραΐσει και να το θεμελιώσει κοινωνιολογικά.

Είπε: Το ΚΚΕ «απέδωσε μεγάλην σημασίαν εις τον τομέα» της μόρφωσης του λαού. Την θεωρεί «μέγα  όπλον» «αγώνος δια την επικράτησίν του». Σύμφωνα όμως με τη θεωρία του ιστορικού υλισμού θεωρεί ο κομμουνισμός «την μόρφωσιν και την πνευματικήν ζωήν γενικώς εποικοδόμημα ωρισμένων υλικών συνθηκών της κοινωνικής ζωής. Υπηρετεί επομένως ( η μόρφωση) μίαν γενικωτέραν πολιτικήν σκοπιμότητα».  «Δεν διστάζουν» λοιπόν «τα κομμουνιστικά κόμματα να χρησιμοποιούν (τη μόρφωση) κατά τρόπον ο οποίος… είναι χαμηλότερος, καθαρά προπαγανδιστικός». Έτσι εξηγείται «το καταπληκτικόν φαινόμενον» να υπάρχουν «εις την πτωχήν Ελλάδα.. 20,25,30 ίσως και 50 και 60 εκδοτικοί οίκοι» που εκδίδουν τέτοια προπαγανδιστικά βιβλία «εις λαϊκάς τιμάς» που «πλασσάρονται με πλασιέ εις ολόκληρον την χώραν».

     Το επιχείρημα του υπουργού κ. Κ.Τσάτσου έχει δύο πλευρές, σε στενή, φυσικά συνάρτηση αναμεταξύ τους, τη φολοσοφικοκοινωνιολογική κα την πολιτική πραχτική πλευρά.

Δεν πρόκειται στο άρθρο μου τούτο να ανοίξω φιλοσοφική συζήτηση. Ο υπουργός κ. Κ. Τσάτσος , οπαδός της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας, (θα μπορούσε τάχα αλλοιώς α γίνει υπουργός και ακαδημαϊκός, αν δεν παρουσιαζόταν με την ιδεαλιστική του πανοπλία στυλοβάτης της αντιδραστικής κυρίαρχης τάξης) δεν παραδέχεται τον ιστορικό υλισμό. Δικαίωμά του. Μπορεί μάλιστα να τον θεωρεί και ξεπερασμένο. Κι αυτό δικαίωμά του. Ούτε έχω καμιά ελπίδα, πως θα θελήσει να αντιμετωπίσει ρεαλιστικά τους νόμους και τους παράγοντες, που καθορίζουν τη πορεία της κοινωνίας. Άσκοπη λοιπόν θα ήταν η φιλοσοφική συζήτηση.

Δεν έχει όμως το δικαίωμα ο κ. Κ. Τσάτσος να κατηγορεί τον κομμουνισμό, πως υποτάσσει την μόρφωση στην πολιτική σκοπιμότητα και δεν αφήνει «ελεύθερον» το πνεύμα να ψηλοπετάει «υπεράνω οιασδήποτε πολιτικής σκοπιμότητας» τη στιγμή που η σημερινή κυρίαρχη τάξη έχει όλο τον κρατικό μηχανισμό στα χέρια της και κάνει όχι μόνο προπαγάνδα με όλα τα πλούσια μέσα που διαθέτει – ραδιόφωνο, εφημερίδες, περιοδικά, κηρύγματα φασιστικά και ψυχροπολεμικά και τόσα άλλα – παρά ασύστολα χρησιμοποιεί και τη βία με το αστυνομικό της κράτος για να πνίξει τη φωνή της αλήθειας και να πυκνώσει το πνευματικό σκοτάδι.

Καιρός λοιπόν να αντιμετωπίσουμε το επιχείρημα του υπουργού κ. Κ. Τσάτσου από την πολιτική του, την πραχτική του πλευρά. Θα κάνουμε τότε ορισμένες διαπιστώσεις, που ανατρέπουν όλους τους ισχυρισμούς του  κυρίου ακαδημαϊκού.

ΠΡΩΤΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ:  Η κυρίαρχη τάξη με όργανό της την αντιλαϊκή κυβέρνηση που έχει εγκαθιδρύσει , χαλάει τον κόσμο να επηρεάζει τον λαό και την νεολαία. Τα μορφωτικά μέσα που χρησιμοποιεί είναι αρνητικά και θετικά. Αρνητικά: ο μπαμπούλας του κομμουνισμού, ο αντεθνικός διχασμός, τα αστυνομικά μέτρα, η βία, η φοβία, και τόσα άλλα. Θετικά: η υποδουλωμένη στα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης Παιδεία (θυμηθείτε για ποιο λόγο αποβλήθηκαν οι μαθητές Καραγιώργης, Κωνσταντόπουλος κλπ) η σκοταδιστική , μυστικόπαθη φιλοσοφία, η παραμορφωμένη και πλαστογραφημένη ιστορική αλήθεια, τα ψυχροπολεμικά και σωβινιστικά κηρύγματα και παράλληλα η απόλυτη ελευθερία (καμαρώστε την) να κυκλοφορούν τα γνωστά εκμαυλιστικά και τεντυμποϊκά πορνογραφήματα και πορνοθεάματα,  για να σταματήσει κάθε πνευματική ανάταση και να βυθιστεί με ψαλιδισμένα τα φτερά της η νεολαία στην πνευματική εξαθλίωση.

Με όλα λοιπόν τα μέσα η κυρίαρχη τάξη, με τον κρατικό μηχανισμό στα χέρια της, θέλει να κρατήσει τον ελληνικό λαό στο πνευματικό σκοτάδι και την πνευματική σκλαβιά και να σπρώξει την νεολαία στην πρωτόγονη κατώτερης ποιότητας απόλαυση και μοιρολατρεία. Μπορεί ο ακαδημαϊκός κ. Κ. Τσάτσος να κηρύχνει πως η μόρφωση  και η Παιδεία  είναι υπερταξική, η πράξη όμως, η αντικειμενική πραγματικότητα, τον διαψεύδει με τον ποιο κατηγορηματικό τρόπο.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ: Μα ο ελληνικός λαός διψάει για μόρφωση. Κατάλαβε, πως η αληθινή μόρφωση – η γνήσια επιστήμη και η ρεαλιστική τέχνη – θα διαλύσει την καταχνιά και θα γίνει δύναμη, όπλο στα χέρια του, για να λυτρωθεί από την οικονομική και πνευματική σκλαβιά και να καταχτήσει τα δικαιώματά του. Διψάει λοιπόν ο ελληνικός λαός  για μόρφωση. Διψάει να μάθει την αλήθεια και να κατανοήσει τις αιτίες και τις σκοτεινές δυνάμεις, που χαλκεύουν τις αλυσίδες της πολύπλευρης σκλαβιάς του.

Πολύτιμους συμπαραστάτες  και αγωνιστές στο πλευρό του έχει τους προοδευτικούς επιστήμονες, λογοτέχνες και καλλιτέχνες, και αυτών τα επιστημονικά συγγράμματα και τα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα με την ανώτερη τους πνοή και το γνήσιο ανθρωπιστικό τους περιεχόμενο τα αγοράζει όσο μπορεί ο λαός και η νεολαία και με λαχτάρα τα διαβάζει, ενώ παραπετάει, συχνά με αηδία, τα αντιδραστικά σκοταδιστικά βιβλία, που εκδίδονται με γενναία χρηματοδότηση.

Δεν είναι λοιπόν ούτε «εκπληκτικόν φαινόμενον» ούτε καομμουνιστική οργάνωση οι πολυάριθμοι εκδοτικοί οίκοι, που εκδίδουν προοδευτικά βιβλία. Οι εκδοτικοί ατοί οίκοι, που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, αν θέλετε, συναγωνίζονται αναμεταξύ τους να ικανοποιήσουν την λαχτάρα του λαού και της νεολαίας για μόρφωση, αδιάφορο αν στη βιασύνη τους σερβίρουνε και αντιπροοδευτικά βιβλία και συχνά πρόχειρες και στολισμένες με μεταφραστικά μαργαριτάρια μεταφράσεις.

ΤΡΙΤΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ: Τα προοδευτικά συγγράμματα και ιδιαίτερα τα φιλοσοφικά και ιστορικά, και τα γνήσια ανθρωπιστικά βιβλία, τα παρεμποδίζει η σημερινή κυβέρνηση και έμμεσα και άμεσα (με τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, με τους φακέλους κλπ)  και όχι σπάνια και με βίαιο τρόπο, μόνο και μόνο επειδή δεν υπηρετούν την πολιτική σκοπιμότητα της  κυρίαρχης τάξης. Επιχείρημα: η κομμουνιστική προπαγάνδα. Αυτό το επιχείρημα χρησιμοποίησε έντεχνα και ο ακαδημαϊκός κ.Κ. Τσάτσος για να δικαιολογήσει το μαύρο πίνακα των βιβλίων.

Προπαγανδίζει λοιπόν τον κομμουνισμό ο Ρήγας Φεραίος με τα φλογερά του κηρύγματα για τη λευτεριά, τη δημοκρατία και τη βαλκανική συνεννόηση, ή συγκλονίζει την σημερινή αντίδραση με το κήρυγμά του: «Όταν η διοίκησις καταφρονεί τα δίκαια του λαού, το πλέον ιερόν από όλα τα δίκαια είναι να τιμωρήσει τους τυράννους του»; Γι αυτό ο μαύρος πίνακας για το βιβλίο του Ρήγα! Μα και ο Επιτάφιος του Περικλή πρέπει να απαγορευτεί να διδάσκεται στα σχολεία γιατί με τον ύμνο του στην Αθηναϊκή Δημοκρατία ανοίγει ο Περικλής τα μάτια στο λαό να ιδεί που έχει καταντήσει η Δημοκρατία στη χώρα μας. Και κάνει κομμουνιστική προπαγάνδα ο Δ. Φωτιάδης με τα τρία ιστορικά του συγγράμματα – αληθινά λογοτεχνήματα – ή αναταράζει την ησυχία της κυρίαρχης τάξης, επειδή ξεσκεπάζει την ξενόδουλη πολιτική και απακατασταίνει την ιστορική αλήθεια; Στο μαύρο πίνακα λοιπόν και τα συγγράμματα του Φωτιάδη. Στο μαύρο πίνακα και τα Γράμματα στη Ραχήλ, γιατί φωτίζουν μια άλλη συναισθηματική πλευρά του ποιητή Παλαμά.

Μα είπε στη Βουλή ο υπουργός κ. Κ. Τσάτσος: «Όλα αυτά τα βιβλία κυκλοφορούν ακωλύτως και ελευθέρως ως εάν δεν υπήρχε ο νόμος 509». Τότε γιατί δεν καταργεί η κυβέρνηση τις απαγορευτικές του διατάξεις για την έκδοση των εντύπων; Μα ήθελα να ξέρω, πραγματικά έχει λησμονήσει ο κ. Τσάτσος πόσες απόπειρες έκαναν και κάνουν τα όργανα του συναδέλφου του κ. Καλατζή για να παρεμποδίσουν την κυκλοφορία ορισμένων βιβλίων;  Δε θυμάται τις κατασχέσεις, τις δίκες, τις συγκλονιστικές διαμαρτυρίες όλων των προοδευτικών εργατών της επιστήμης και της τέχνης; Ή δεν πληροφορήθηκε ο υπουργός κ. Κ. Τσάτσος πως προφυλακίστηκε ο παιδαγωγός κ. Μ. Παπαμαύρος με βάση τον αντιλαϊκό  νόμο 509, επειδή τύπωσε και κυκλοφόρησε το τελευταίο παιδαγωγικό του  σύγγραμμα;

Προχώρησε όμως και ένα βήμα ακόμη ο κ. Κ. Τσάτσος στην αγόρευσή του στη Βουλή. Είπε: Αν τα βιβλία αυτά «κυκλοφορούν ακωλύτως εις όλην την Ελλάδαν» δεν επιτρέπεται με κανένα τρόπο η διαβρωτική τους προπαγάνδα «εις τας ενόπλους δυνάμεις» γιατί ο στρατός πρέπει να υποστηρίζει «εκείνα τα οποία πιστεύει το καθιερωμένο κοινωνικόν καθεστώς». Σύμφωνοι, με μια όμως προϋπόθεση. Με την προϋπόθεση πως το κοινωνικό σύστημα είναι γνήσια δημοκρατικό και πραγματικά εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Ο στρατός πρέπει να είναι εθνικός και όχι κομματικός.

Φοβάται η κυρίαρχη τάξη σήμερα το φως της αλήθειας. Φοβάται να μην ξυπνήσει ο λαός και τα παιδιά του. Κάνει ό,τι μπορεί να τα κρατήσει στο πνευματικό σκοτάδι. Χαμένος ο κόπος της. Κανένα εμπόδιο δε μπορεί να σταματήσει την προοδευτική πορεία της κοινωνίας.