Από τη συνεργασία του Κώστα Σωτηρίου με την εφημερίδα «Αυγή»

Ο Σωτηρίου, πέρα από  άρθρα και επιφυλλίδες του, που δημοσιεύθηκαν στην «ΑΥΓΗ», στο αρχείο του έχει  για την συνεργασία του με την εφημερίδα «Αυγή»:

1.     Χειρόγραφη επιστολή  «Προς την Διεθνή Ένωσιν δια τα δικαιώματα του ανθρώπου» με την οποία ζητείται η συμπαράσταση της Επιτροπής στην καταδίκη της «Αυγής» το 1954 κατά πάσα πιθανότητα (στο χειρόγραφο αναφέρει πέντε χρόνια μετά τον εμφύλιο - Κυβέρνηση Παπάγου) με τον Νόμο περί «Τύπου». Και «Κάλεσμα ενίσχυσης της ΑΥΓΗΣ» για να μην κλείσει. Δεν αναφέρει αν η επιστολή εστάλη. Σε pdf: Επιστολή   Ενίσχυση

2.      Χειρόγραφο «Σημείωμα» του  με ημερομηνία 27 Ιανουαρίου 1955 με το οποίο όπως αναφέρει ο ίδιος: «Με το σύντομο τούτο σημείωμά μου θέλω κι εγώ να ξεκαθαρίσω τι μπορώ να προσφέρω στην εφημερίδα μέσα στις συνθήκες τις σημερινές της ζωής της». Σε pdf:  Σημείωμα

3.     Χειρόγραφο κείμενο του με τίτλο « Εισήγηση για την εφημερίδα «ΑΥΓΗ» στη Διοικητική Επιτροπή της Ε.Δ.Α. στις 9 του Απρίλη 1957». (σχέδιο και ομιλία). Πρόκειται για τη δική του εισήγηση.  Σε pdf: Εισήγηση

Τα κείμενα δημοσιεύονται παρακάτω

  

1.  «Προς την διεθνή Ένωσιν δια τα δικαιώματα του ανθρώπου»

Πέντε χρόνια έπειτα από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου εξακολουθούν τα τυραννικά μέτρα εις την χώραν μας. Ενώ ο λαός ποθεί την εσωτερικήν ειρήνευσιν, και αγωνίζεται δια την παγκόσμιον ειρήνην, και ενώ η σημερνή Κυβέρνηση με το στόμα του αρχηγού της υπεσχέθη εις τον λαόν την «Λήθην», παρ’ όλα αυτά η βία και η τρομοκρατία καταπιέζουν τον ελληνικόν λαόν. Το δικαίωμα της ελευθερίας καταπατείται. Και εκατοντάδες πολίτες οκτώ χρόνια τώρα κρατούνται εις τα στρατόπεδα της εξορίας μέσα εις τας πλέον απανθρώπους συνθήκας παρά το Σύνταγμα και παρά τον νόμον. Εκατοντάδες άλλοι πολίτες παίρνουν πάλι τον δρόμον της εξορίας, χιλιάδες αγωνιστές της εθνικής αντίστασης σαπίζουν εις τας φυλακάς, οι συνδικαλιστικές ελευθερίες στραγγαλίζονται, τα συνδικάτα στενάζουν κάτω από την αστυνομική επιτήρηση και καθοδήγηση, οι προοδευτικές ιδέες καταδιώκονται, προοδευτικοί συγγραφείς εξορίζονται, προοδευτικά βιβλία κατάσχονται αυθαίρετα – ακόμη και τα έργα του μεγάλου πρωταγωνιστού της ελευθερίας και της δημοκρατίας Βίκτορος Ουγκώ, οι εκδότες των εξορίζονται και με κάθε άμεσον και έμμεσον τρόπον έχει κηρυχθεί εις διωγμόν η ελευθερία της σκέψης ,της συνείδησης, της γνώμης.

Ένα από τα ανελεύθερα και τυραννικά μέτρα είναι και ο νέος προ τινός καιρού ψηφισθείς υπό της σημερινής Κυβερνήσεως νέος Νόμος περί «Τύπου». Με τον Νόμον τούτον, του οποίου αι κυρώσεις είναι βαρύταται, επιδιώκεται να φιμωθεί ο τύπος και να μείνει ανεξέλεγκτος η Κυβέρνησις εις τας ανελευθέρους πράξεις της και εις την καταπάτησιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Του νόμου τούτου θύμα έπεσεν  και η Εφημερίς «Αυγή». Εις το άρθρον της «Αντί ειρηνεύσεως, εκτελέσεις» η «Αυγή» κατέκρινε την Κυβέρνησιν διότι διέταξε την εκτέλεσιν καταδίκου εις θάνατον, καταδικασθέντος δι αδίκημα πολιτικής φύσεως, παρά την δικαίαν επιθυμίαν του ελληνικού λαού δια την εσωτερικήν ειρήνευσιν και το πανελλήνιο αίτημα δια την γενικήν αμνηστίαν. Η καταδίκη της «Αυγής» εστηρίχθη εις μίαν φράσιν του άρθρου η οποία εχαραχτήριζε τον αντισυνταγματικόν και καθαρά αστυνομικόν τρόπον ενεργείας της Γενικής Ασφαλείας, με την διεξαγωγήν με ψυχολογικήν βίαν αφάνταστων ανακρίσεων, με πολύμηνες απομονώσεις, με άρνησιν του διακιώματος υπερασπίσεως, με παραβίασιν των συνταγματικών και δικονομικών εγγυήσεων. Και μολονότι η κριτική της «Αυγής» ανεγνωρίσθη ότι βασίζεται εις αναμφισβήτητα γεγονότα, και ανταποκρίνονται εις την πραγματικότητα, εθεωρήθη η φράση αυτή εξυβριστική και επεβλήθη εξοντωτική από οικονομικής απόψεως ποινή. Και αν ο ελληνικός λαός δεν είχε ανταποκριθεί εις την  έκκλησιν της «Αυγής» και δεν είχε σπεύσει με την αύξησιν της κυκλοφορίας να καλύψη την επιβληθείσαν χρηματικήν  ποινήν, η «Αυγή» θα είχε κλείσει.

Κύριε Πρόεδρε

Η «Αυγή» θα μείνει πιστή στον αγώνα της, δια την δημοκρατίαν, τα δικαιώματα του ανθρώπου και την εσωτερικήν ειρήνευσιν της χώρας. Προσφεύγει και προς την Ένωσίν σας και σας παρακαλεί να υψώσετε  φωνήν και να ζητήσετε να μη παραβιάζονται τα δικαιώματα του ανθρώπου, η ατομική ελευθερία, η ελευθερία της σκέψεως και της συνειδήσεως, και η ελευθερία του τύπου και της κριτικής.

Είμαστε βέβαιοι, ότι εις τον αγώνα του ελληνικού λαού να ανακτήσει τα δικαιώματά του και να αναστηλώσει τας  καταπατουμένας ελευθερίας του, θα θελήσετε να τον ενισχύσετε ηθικώς. Η βοήθειά σας είναι πολύτιμη.

Δεχτείτε κύριε Πρόεδρε κ.τ.λ.

****

Για την ενίσχυση της «ΑΥΓΗΣ»

«ΑΥΓΗ» με αδάμαστη αποφασιστικότητα και αυτοθυσία,  αγωνίζεται τον τίμιο εθνικό αγώνα της για τη δημοκρατία, για την ελευθερία και ανεξαρτησία της χώρας μας, για την εσωτερική ειρήνευση και την παγκόσμια ειρήνη, για την υλική ευημερία και την πνευματική εξύψωση του δουλευτή λαού. Στον αγώνα της πολλά εμπόδια είχε να προσπεράσει και πολλά χτυπήματα αντιμετώπισε. Πάντα στάθηκε ακλόνητη.

Εξοντωτικό όμως είναι το τελευταίο χτύπημα και ο κίνδυνος που την απειλεί  «τρομαχτικός». Η «ΑΥΓΗ» ζητάει την υποστήριξη όλων μας; Ποιος θ’ αρνηθεί να τρέξει να τη βοηθήσει; Ποιος θ’ αρνηθεί να κάνει το χρέος του; Η «ΑΥΓΗ» εκφράζει τους πόθους μας και κρατάει σταθερά τη σημαία. Για μας αγωνίζεται, για μας κιντυνεύει. Όλοι θα τρέξουμε να την ενισχύσουμε. Δε θ’ αφήσουμε να κλείσουνε το στόμα της. Πρέπει να διπλασιάσουμε την κυκλοφορία της.

Στη μάχη αυτή για την «ΑΥΓΗ» πρέπει να νικήσουμε. Στο χέρι μας είναι. Και θα νικήσουμε. Η «ΑΥΓΗ» δε θα κλείσει. Είναι βαθιά ριζωμένη στην καρδιά του λαού. Και η αγάπη του λαού είναι ανεξάντλητη και πλούσια σε χυμούς. Εμπρός όλοι για τη σωτηρία της «ΑΥΓΗΣ»

***

2. Σημείωμα 27 Ιανουαρίου 1955

Στην τελευταία – την περασμένη εβδομάδα – συνομιλία μας ξεκαθάρισε λίγο πολύ τι ζητάει σήμερα η διεύθυνση της «Αυγής» από τη συνεργασία μου. Με το σύντομο τούτο σημείωμά μου θέλω κι εγώ να ξεκαθαρίσω τι μπορώ να προσφέρω στην εφημερίδα μέσα στις συνθήκες τις σημερινές της ζωής.

α! Δεν μπορώ ν’ αφιερώνω όλη την ημέρα στην «Αυγή» παρά μόνο 3-4 ώρες και γιατί τα ενδιαφέροντά μου δεν συνταυτίζονται σ’ όλο το πλάτος με τα ενδιαφέροντά της και γιατί  η βιοπάλη με τη σημερινή ακρίβεια με υποχρεώνει να διαθέτω ορισμένες ώρες για βιοποριστική δουλειά.

β! Δεν μπορώ ν’ αναλάβω μόνος μου την ευθύνη για την παρακολούθηση όλης της πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής. Η ευθύνη είναι πολύ βαριά. Χρειάζεται ν’ αντιμετωπιστεί  με ριζικότερα μέτρα, η παρακολούθηση και η κριτική της πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής. Και τα μέτρα αυτά θα δημιουργήσουνε νέες δαπάνες που, όπως μου τονίστηκε, δεν μπορεί ν’ αναλάβει σήμερα η «Αυγή».

γ! Ούτε μπορώ ν’ αναλάβω, όπως μου προτάθηκε έμμεσα, τη διεύθυνση τούτου του τμήματος στην εφημερίδα, χωρίς την αντίστοιχη δικαιοδοσία και χωρίς ν’ αντιμετωπιστούν οι δαπάνες, που θα χρειαστούνε.

***

Τι μπορώ να προσφέρω

α! Κριτική του βιβλίου, και των περιοδικών. Στον σπουδαίο τούτο τομέα δυό πράματα θα συνεχίσω να προσφέρω.

Πρώτα να γράφω κι εγώ κριτικές για βιβλία και περιοδικά σχετικά με την ειδικότητά μου.

Δεύτερο: Να φροντίζω να γράφουν και άλλοι κριτικές. Απαραίτητες δυό προϋποθέσεις: 1) Να αγοράζονται, αφού δεν μας τα στέλνουν, τα σχετικά βιβλία και περιοδικά. 2) Να καθοριστεί μέσα στην οικονομική δυνατότητα της «Αυγής» αντίστοιχα με το βιβλίο και τη δουλειά, αμοιβή για τους άλλους συνεργάτες. Στο σημείο τούτο πρέπει να έχω κάποια δικαιοδοσία κι εγώ για να μπορέσω να προωθήσω το ζήτημα.

β! Επιφυλλίδες: Και στον τομέα τούτο δυό πράματα θα συνεχίσω να προσφέρω.

Πρώτα Να δίνω μια επιφυλλίδα δική μου την εβδομάδα

Δεύτερο Να φροντίζω να γράφουνε και άλλοι επιφυλλίδες. Οι αρχικές μου ενέργειες είχαν αρχίσει να φέρνουν καρπούς. Τα αποτελέσματα θα ήσαν πολύ πλουσιότερα, αν είχε γίνει αποδεκτό το πλατύτερο πρόγραμμα για τον ιδεολογικό αγώνα και το διαφωτισμό των αναγνωστών της «Αυγής».

Η διαφωνία αυτή, που παρ’ όλη την πίεσή μου δε στάθηκε μπορετό να διευθετηθεί, είχε για αποτέλεσμα να στενέψει πολύ τον κύκλο των συνεργατών, σε σημείο που να δυσπιστούνε τώρα και εύσχημα να αρνούνται τη συνεργασία τους. Και θα χρειαστεί πολύς κόπος για να τους ξαναπείσω.

Απαραίτητη προϋπόθεση. Οι επιφυλλίδες που φέρνω και που ο αρμόδιος συντάχτης τις βρίσκει δημοσιεύσιμες , πρέπει να δημοσιεύονται, την ορισμένη ημέρα. Γι αυτό είχα προτείνει να προαναγγέλνονται οι επιφυλλίδες της εβδομάδας. Μα το σωστό τούτο μέτρο σταμάτησε χωρίς καν να ερωτηθώ. Μόνο μου δόθηκε κάποια εξήγηση, άμα διαμαρτυρήθηκα με όλη τη λεπτότητα.

Δεύτερη προϋπόθεση: Οι επιφυλλίδες πρέπει να δημοσιεύονται σε καλή θέση, και με στοιχεία, που να διαβάζονται. Έτσι όπως μπαίνουνε σήμερα μέσα σε ρεκλάμες, λίγο πολύ περνάνε απαρατήρητες. Προτείνω άλλη μια φορά να μπαίνουνε κάτω στην πρώτη σελίδα – όπως γίνεται στο «Βήμα»  «Ελευθερία» «Καθημερινή».

Ειδικά τώρα για τούτο το σημείο, που τόσο επιμένει η διεύθυνση και η σύνταξη της «Αυγής», πως μόνο επίκαιρα θέματα είναι κατάλληλα για επιφυλλίδες έχω να τονίσω, πως η άποψη αυτή είναι παραπολύ στενή. Προσθέτω μόνο:

1) Να ορίζει κάποιος αρμόδιος έγκαιρα τα τέτοια θέματα. Και εγώ φυσικά, θα φροντίζω, μα δεν παίρνω την ευθύνη επάνω μου.

2) Πρέπει να οργανωθεί το αντίστοιχο επιτελείο στην εφημερίδα. Να βρεθούν τα κατάλληλα πρόσωπα – η δυσκολία έγινε τώρα μεγαλύτερη με το στραπατσάρισμα που πάθανε ορισμένες επιφυλλίδες για ειδικά θέματα, που μένουν μήνες τώρα αδημοσίευτες.

γ! Άρθρα: Και εδώ θα συνεχίσω και εγώ να γράφω όταν είναι ανάγκη, και άλλους να βρω να γράφουνε. Μα θα συναντήσω τις ίδιες δυσκολίες που σημείωσα και για τις επιφυλλίδες.

Η φιλοδοξία μου  ήταν να προσφέρω πολύ περισσότερα. Η ως τώρα συνεργασία μου δε με ικανοποιεί. Ποιος και τι φταίει; Δεν υπάρχει λόγος να ασχοληθούμε με αυτό.

Αν τυχόν η περιορισμένη συνεργασία μου δεν τη βρίσκει η εφημερίδα ικανοποιητική, τότε δυό λύσεις βλέπω: Ή ν’ αποχωρήσω και να πάρει άλλος τη θέση μου, ή να προσφέρω όση συνεργασία θα μου επιτρέψει η βιοπάλη, χωρίς καμιά ιδιαίτερη αμοιβή.

3.

«Η ΑΥΓΗ»

Εισήγηση για την εφημερίδα «Αυγή»

στη Διοικητική Επιτροπή της Ε.Δ.Α.

στις 9 του Απρίλη 1957

Το σχέδιο

Εισαγωγή

Η ΑΥΓΗ δεν έχει ικανοποιητική κυκλοφορία

Δυό αιτίες φέρνουν οι υπεύθυνοι: α!  εξαθλίωση, οπαδών της Ε.Δ.Α β!  φοβία

Οι δυό αυτές αιτίες παίζουν σημαντικό ρόλο, μα δεν είναι οι καθοριστικές. Παρ’ όλες τις ικεσίες και την πίεση η κυκλοφορία μόλις –μέσος όρος – 14.000 φύλλα και Αθήνα και Πειραιά 8-9.000 φύλλα μόνο.

Γενικά παραδέχονται οι αναγνώστες πως η ΑΥΓΗ δεν ενθουσιάζει, δε ζεσταίνει, δεν τραβάει.

Το πρόβλημα λοιπόν είναι: Γιατί η ΑΥΓΗ δεν τραβάει, δε ζεσταίνει, δεν ικανοποιεί;

***

Οι υπεύθυνοι πολλές προσπάθειες:

α! Η ΑΥΓΗ εξασέλιδη = Ποσοτική βελτίωση. Όμως το περιεχόμενο πολλές φορές παραγεμίσματα.

β!  Κύριο άρθρο. Δεν αρκεί το τι θα πεις, χρειάζεται πιο πολύ και το πώς θα το πεις.

γ! Γαργαλιστικά πράματα. Ηθοποιοί, πικάντικα, Γκρέϋ Κέλλυ, Φάουστ-Μαργαρίτα, Ιουλιανός ερωτικές σκηνές 180 συνέχειες Βαζίλ Ζαχάρωφ κ.τ.λ.

[Εφημερίδα «Αλλαγή» δημοσίευμα η «Γυναίκα» κ.τ.λ.]

Όλα αυτά τα μέτρα δεν έφεραν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Άρα βαθύτερες οι αιτίες.

Γιατί λοιπόν η ΑΥΓΗ δεν ικανοποιεί; Και τι πρέπει να γίνει;

Η ΟΜΙΛΙΑ

Εισαγωγή: Το πρόβλημα, που απασχολεί από καιρό όλους είναι η μικρή, όχι ικανοποιητική κυκλοφορία της «ΑΥΓΗΣ». Παρ’ όλα όσα έγιναν, παρ’ όλες τις προσπάθειες η κυκλοφορία δεν εννοεί να ανεβεί. Πρέπει λοιπόν να υπάρχουν σοβαροί λόγοι.

Το πιο βολικό επιχείρημα είναι, πως οι οπαδοί της Ε.Δ.Α. είναι οι περισσότεροι εξαθλιωμένοι.

Η δεύτερη αιτία, λένε, είναι η φοβία.

Βέβαια και οι δυό αυτές αιτίες παίζουν σημαντικό ρόλο και περιορίζουνε την κυκλοφορία της «Αυγής». Όμως όσο κιάν επηρεάζουν την κυκλοφορία, δε μας εξηγούν γιατί μέσα στις εκατοντάδες χιλιάδες οπαδούς της Ε.Δ.Α., η «Αυγή» παρ’ όλες τις ικεσίες, παρ’ όλες τις προτροπές, παρ’ όλη την πίεση των καθοδηγητών οργάνων δεν κατορθώνει να είναι βιώσιμη, και μόλις φτάνει η κυκλοφορία της τις 14.000 φύλλα κατά μέσο όρο σ’ όλη την Ελλάδα, και μάλιστα στην Αθήνα και Πειραιά μόλις φτάνει τις 8-9.000 φύλλα, τη στιγμή που ο «Θησαυρός» και τα παρόμοια έχουν πενταπλάσια κυκλοφορία το λιγότερο στην Αθήνα και Πειραιά.

Κάποιος άλλος λοιπόν πρέπει να είναι ο λόγος. Με όσους έχω κουβεντιάσει ω τώρα – και είναι πολλοί – ακούω να μου λένε, πως η ΑΥΓΗ δε ζεσταίνει, δεν ενθουσιάζει, δεν τραβάει. Ακόμη και στελέχη της Ε.Δ.Α. δεν τη αγοράζουν την «ΑΥΓΗ» και αγοράζουν άλλες εφημερίδες.

Το πρόβλημα λοιπόν είναι: Ικανοποιεί η ΑΥΓΗ τους αναγνώστες; Ή καλύτερα το πρόβλημα είναι:

Γιατί η ΑΥΓΗ δε ζεσταίνει, δεν τραβάει, δεν ικανοποιεί; Αυτό έδωσε ο Θεός και το κατάλαβε η ΑΥΓΗ. Και οι υπεύθυνοι με την προηγούμενη Διεύθυνση και τώρα προσπάθησαν και προσπαθούν να τραβήξουν τους αναγνώστες. Μα και οι προσπάθειες αυτές δεν έφεραν αποτέλεσμα, δεν ολοκληρώθηκαν. Και δεν τόλμησαν οι εμπνευστές αυτής της γραμμής να τις ολοκληρώσουν, γιατί τότε η ΑΥΓΗ έπρεπε να ξεπέσει και να γίνει όπως η ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ή η ΑΘΗΝΑΪΚΗ, δηλαδή έπρεπε να κιτρινίσει και να περιφέρει άμεσα την ανηθικότητα – τη γύμνια, τη σεξουαλική διαφθορά, το γκακστερισμό κ.τ.λ.

Ποιες είναι οι προσπάθειες αυτές.

1. Αύξησε η ΑΥΓΗ τις σελίδες. Χωράει λοιπόν και άλλα πράματα. Σπουδαία επιτυχία. Μα το σπουδαιότερο είναι τι θα μπαίνουν σ’ αυτές τις σελίδες, ποιο το περιεχόμενό τους. Έρχονται ημέρες, που θυμώνεις που είναι εξασέλιδη η ΑΥΓΗ, γιατί έχουν μπει πράματα τυχαία, άνοστα, παράκαιρα, παραγεμίσματα.

2. Καθόρισε ειδικές σελίδες – των νέων, της γυναίκας-του Πειραιά κ.τ.λ. Μα οι σελίδες αυτές δεν πέτυχαν, και σήμερα οι συντάχτες της ΑΥΓΗΣ ζητάνε την κατάργησή τους. Απότυχαν, γιατί το περιεχόμενό τους δεν ικανοποιούσε.

3. Προσπάθησε η ΑΥΓΗ να έχει κύριο άρθρο.

Είναι μια πρόοδος. Και τα άρθρα της λένε τις περισσότερες φορές σωστά πράματα. Μα δεν αρκεί αυτό. Δεν αρκεί το τι θα πεις, χρειάζεται πολύ και το πώς θα το πεις. Χρειάζεται να ενθουσιάσεις, να συγκινήσεις, να θυμώσεις, να ανυψώσεις τον αναγνώστη, και όχι μόνο να τον πείσεις.

δ! Έγινε προσπάθεια να μπαίνουν και γαργαλιστικά πράματα. Και γυμνές λίγο πολύ γυναίκες και η Γκρέϋς Κέλλυ που γέννησε (στην α! σελίδα),  και ο Φάουστ το ίδιο και ο Ιουλιανός με τις ερωτικές σκηνές σε 180 συνέχειες ως τώρα, και ο Βασίλ Ζαχάρωφ στην α! σελίδα, και τόσα άλλα, παρόμοια. [εφημερίδα «Αλλαγή» ανάγνωσμα αισχρά πορνογραφικό η «Γυναίκα» όπου έφθασε να διδάσκει τους διάφορους τρόπους συνουσίας, και να λέει τα διάφορα διαφθορεία σήμερα της Αθήνας].

Όλα αυτά τα μέτρα δεν έφεραν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η κυκλοφορία εξακολουθεί να μένει χαμηλή. Πρέπει λοιπόν να ερευνήσουμε, να βρούμε ποιες είναι οι βαθύτερες αιτίες και τι πρέπει να γίνει. Και αυτό θα προσπαθήσω να κάνω. Θα μιλήσω ανοιχτά. Στην ανάλυση που θα κάνω, μπορεί να νομίσουν μερικοί πως θίγονται. Δεν είναι ο σκοπός μου αυτός. Ο σκοπός μου είναι να βοηθήσω να γίνει η ΑΥΓΗ ζωντανή εφημερίδα, σημαιοφόρος στους λαϊκούς αγώνες, καθοδηγητής των οπαδών της Ε.Δ.Α. και του λαού.

Γενικές θέσεις – Αφετηρία

α! Η ΑΥΓΗ όργανο της Ε.Δ.Α.

Δεν είναι ιδιοχτησία ούτε του Διευθυντή, ούτε της Διευθυντικής Επιτροπής της ΑΥΓΗΣ ούτε του συνταχτικού προσωπικού της. Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους.

β! Η ΑΥΓΗ πρέπει να είναι προοδευτική εφημερίδα και να διοχετεύει το πρόγραμμα της Ε.Δ.Α. Προοδευτική εφημερίδα για να είναι έχει τρία βασικά καθήκοντα:

Πρώτο: Να παρουσιάζει και να δίνει ικανοποιητική για το λαό λύση σε ΟΛΑ τα προβλήματα του λαού. Πρόοδος, προοδευτικό είναι ό,τι ανοίγει το δρόμο και βοηθάει στην ευημερία την υλική και πνευματική του λαού, στο χτίσιμο της ευτυχίας του επάνω στη γη.

Δεύτερο:  Να συνειδητοποιεί τα προβλήματα του λαού. Ακόμη και ανώτερα στελέχη μας δεν έχουν συλλάβει άλλοι τούτο και άλλοι εκείνο το πρόβλημα.

Τρίτο:  Να διαφωτίζει, να μορφώνει, να υψώνει πνευματικά τους αναγνώστες. Να τους δώσει να καταλάβουν, πως μοναδικό όπλο για την ευτυχία είναι η επιστήμη, και ο δρόμος προς την επιστήμη είναι  η μόρφωση.

***

α!  Η ΑΥΓΗ πρέπει να είναι, μα δεν ήταν, ούτε ακόμη έγινε όργανο της Ε.Δ.Α. Ήταν ιδιοχτησία του πρώην διευθυντή της. Και σήμερα πολλοί διεκδικούν την ιδιοχτησία, πολλές περίεργες ροπές που δείχνουν

1.  αγώνα ποιανού, ή ποιάς ομάδας να γίνει ιδιοχτησία η ΑΥΓΗ

2. Ορισμένοι διεκδικούν να είναι αυτοί οι πραγματικοί εκπρόσωποι της Ε.Δ.Α., και όχι η Διοικητική Επιτροπή της Ε.Δ.Α. Και αυτοί να χαράζουν την πολιτική, και να κατευθύνουν τους λαϊκούς αγώνες. Μα κανένας μας δεν ανέχεται να είναι βιτρίνα.

Θλιβερά τα αποτελέσματα: Τα πιο θλιβερά είναι τρία:

Πρώτο: Αγώνας διαμάχη. Δεν υπάρχει πραγματική ενότητα. Σύγκρουση ανάμεσα στο παλιό και το νέο πνεύμα με πολλαπλές αποχρώσεις.

Δεύτερο: Η ΑΥΓΗ περιχαρακωμένο στρατόπεδο. Κανένας να μην καταπατήσει τα οικόπεδα, που κατάφερε ο καθένας να πάρει.

Τρίτο:  Έτσι δεν δραστηριοποιούνται πλήθος ζωντανές δυνάμεις.

Γεγονότα:  α) Καταργήθηκε απόφαση της Διοικητικής Επιτροπής και αναγκάστηκα να παραιτηθώ από μέλος της Διευθυντικής Επιτροπής. Δυό λόγους βλέπω:

1, Η παλιά, ας πω, φρουρά φοβήθηκε, μην αδυνατίσουνε τα πόστα της και αντέδρασε. Γιατί αν εγώ ήμουνα αντιπαθητικός, γιατί τότε δεν πήγε άλλος; Ο Φωτιάδης; Η Κα Ρόζα;

Στο σημείο τούτο μεγάλη η ευθύνη του σημερινού διευθυντή. Πολλές φορές επέστησα την προσοχή του. Και όμως άφησε άλυτο το ζήτημα.

Η νίκη αυτή της Διευθυντικής Επιτροπής μειώνει αφάνταστα το κύρος της Διοικητικής Επιτροπής της Ε.Δ.Α.

2.  Δεύτερος σημαντικός λόγος: Με κανένα τρόπο δεν τρόπο δεν πρέπει να μπει μέσα στη διεύθυνση της ΑΥΓΗΣ φορέας του επιστημονικού δημοσιογραφικού πνεύματος, και μάλιστα εγώ που ήμουνα ενάμισυ χρόνο στην ΑΥΓΗ και ξέρω ορισμένων μελών της Διευθυντικής Επιτροπής τα μέσα που χρησιμοποιούν για να αποφύγουν τον κίντυνο κατά τη γνώμη τους και να φυσήξει καινούργιος αέρας. Μα θα ξαναγυρίσω στο σημείο τούτο.

Τούτο τώρα τονίζω. Πως η παραίτηση του Μιχ. Παπαϊωάννου έχει άμεση σχέση με αυτές τις στενόκαρδες αντιλήψεις.

Και σ’ αυτό το σημείο έχει ευθύνη ο σημερινός διευθυντής.

β!  Άρθρο του κ. Κιτσίκη για την Κίνα ( αρχηγός της αποστολής) δε δημοσιεύτηκε, ενώ δημοσιεύτηκε σε κάμποσα φύλλα και πρωτοσέλιδα εντυπώσεις του δημοσιογράφου Μάνου, που άργησε να πάει και πολλά μέρη της Βόρειας Κίνας ούτε καν τα είδε.

Γιατί; Γιατί και ο κ. Κιτσικης δεν είναι αγαπητός; Επίσης δημοσίευμα για διάλεξη στον Παρνασσό χαντακώθηκε από τον αρμόδιο.

γ! γεγονός: Προβολή ορισμένων, παραχώνιασμα άλλων. Ακούσαμε πολλές φορές την καταγγελία αυτή από τον κ. Σπηλιόπουλο.

δ! γεγονός: Σελίδα νέων –αποχωρισμός ιδιαίτερο βασίλειο -  σελίδα για τις γυναίκες δε δραστηριοποιούνται πλήθος δυνάμεις. Ιδιαίτερα οι εκπαιδευτικοί σχετικά με το παιδί. Και εδώ η ευθύνη της διευθυντικής Επιτροπής τεραστία, γιατί οι σελίδες αυτές κλονίζονται και πέφτουν.

ε! γεγονός το Κύριο άρθρο.  Η ΑΥΓΗ δεν είχε αρθρογράφο .Έπρεπε να δημιουργήσει. Δοκιμάζει δυό από τους δημοσιογράφους της, όπως μαθαίνω. Μα με κανένα τρόπο δεν είναι δεχτός κανένας που δεν είναι σήμερα στην ΑΥΓΗ, δεν πρέπει να δοκιμαστεί. Μας ενδιαφέρει όχι πως η ΑΥΓΗ θα έχει το ολοένα και καλύτερο κύριο άρθρο, παρά πώς να μην καταπιάσει κανένας τα οικόπεδα, ή να μην εισχωρήσει.

Και στο σημείο τούτο επέστησα την προσοχή του νέου διευθυντή και του υπόδειξα και κατάλληλα πρόσωπα μα δεν έγινε τίποτε.

Τα περιστατικά, που ανάφερα, δείχνουν την τάση και τη διάθεση η ΑΥΓΗ να μείνει ιδιοχτησία ορισμένων ανθρώπων, που θέλουν να μονοπωλήσουν την Ε.Δ.Α.

Η δεύτερη γενική θέση είναι

η  ΑΥΓΗ να είναι προοδευτική εφημερίδα

και αυτό θα ειπεί α! να δίνει προοδευτική λύση σ’ όλα τα προβλήματα του λαού. β! να συνειδητοποιεί τα προβλήματα και γ! να διαφωτίζει να μορφώνει.

Στο σημείο τούτο εξακολουθεί η ΑΥΓΗ να καθυστερεί παραπολύ.

α! Δε δίνει σε ορισμένα προβλήματα ούτε προοδευτική ούτε σωστή λύση.

Χαραχτηριστικό παράδειγμα η γλώσσα της ΑΥΓΗΣ. Ούτε δημοτική είναι ούτε καθρεύουσα, ούτε καν ελληνική.

Ένας από τους πιο υπεύθυνους μέσα στην ΑΥΓΗ μου είπε: «Δάσκαλε, αυτή είναι η γλωσσική πολιτική της ΑΥΓΗΣ. Μην ανακατεύεσαι. Στη δεύτερη σελίδα κάνετε ότι σας αρέσει». Καμαρώστε τη απάντηση. Βασιλική διαταγή σο φέουδό τους.

β! Δε συνειδητοποιεί ούτε βαθαίνει τα προβλήματα. Χαραχτηριστικό παράδειγμα η στήλη της νεολαίας.

Ούτε καν μπήκανε τα πιο σημαντικά προβλήματα ούτε καν συνειδητοποιήθηκαν, όπως η συστηματική προσπάθεια για διαφθορά, η μόρφωση της νεολαίας, η ανώτερη  παιδεία και το περιεχόμενό της κ.τ.λ. η ποιότητα των καθηγητών, η διδασκαλία τους.

γ!  Μα ούτε δείχνει η ΑΥΓΗ να θέλει να διαφωτίσει, και να διδάξει.  Αυτό φαίνεται ακόμη και στις καμπάνιες, που οργανώνει, όπου πολύ σπάνια βλέπει κανείς κάτι άλλο, από απλή περιγραφή. Ο ιδεολογικός τομέας καθυστερεί πολύ ακόμη. ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΕΣ δεύτερη σελίδα της ΑΥΓΗΣ.

δ! Δε δραστηριοποιούνται οι πνευματικοί άνθρωποι

Το μοναδικό επιχείρημα, που φέρνουν οι αρμόδιοι υπεύθυνοι είναι τούτο:

η ΑΥΓΗ δεν είναι επιστημονικό περιοδικό είναι εφημερίδα.

Η πραγματική αιτία όμως είναι το στενόκαρδο και κοντόθωρο δημοσιογραφικό πνεύμα, που έχει θρονιάσει στην ΑΥΓΗ και που το ενσαρκώνουν και άλλοι και ιδιαίτερα ο σημερινός αρχισυντάχτης.

Χαρχτηριστικά γνωρίσματα   του δημοσιογραφικού πνεύματος

α! Τα θέματα να είναι επίκαιρα, και εφήμερα

β!  Τα θέματα να είναι ανάλαφρα. Το αναγνωστικό κοινό είναι, λένε, χαμηλό στη μόρφωση, και δεν αντέχει, ούτε ανέχεται.

Μα όλα τα θέματα γίνονται επίκαιρα

Και όλα τα θέματα και τα πιο δύσκολα γίνονται κατανοητά και ενδιαφερτικά.

Αν όμως ψάξουμε βαθύτερα γιατί είναι έτσι γερά ριζωμένο το δημοσιογραφικό πνεύμα θα ξεχωρίσουμε τρεις αιτίες, που αλληλοϋποστηρίζονται.

Πρώτη αιτία: Λίγο πολύ η ρουτίνα, βασισμένη σε πολύχρονη στραβή δουλειά και σε υπερεχτίμηση.

Δεύτερη αιτία:  η μίμηση- Αυτή η ρουτίνα εμποδίζει να ιδούν το σωστό δρόμο και να ξεχωρίσουν πως είναι άλλο πράμα η δεξιά και άλλο η αριστερή εφημερίδα. Η πρώτη συνειδητά σκορπάει το σκοταδισμό, και απευθύνεται στις πρωτόγονες ορμές. Η δεύτερη σκοπό έχει να φωτίζει, να υψώνει, να καθοδηγεί, να συνειδητοποιεί.

Της ρουτίνας και της μίμησης των δεξιών εφημερίδων αποτελέσματα τα τόσα αλλοπρόσαλλα δημοσιεύματα, «Κόκκινο – Μαύρο με πινακίδες – Ζαχάρωφ, φωτογραφίες ηθοποιών, Γκρέϋ Κέλλυ κ.τ.λ.

Τρίτη αιτία: Οι δημοσιογράφοι δεν είναι οι περισσότεροί τους καταρτισμένοι. Δεν ξέρουν τα πράματα και γι’ αυτό τα αντικρύζουν αυτοί «ανάλαφρα». Δεν ξέρουν ούτε τη γλώσσα και μέσα στην ΑΥΓΗ την αποχαλάνε. Σελίδα νεολαίας απότυχε, και γυναίκας καρκινοβατεί (καμπάνια για προίκα, Φωτόπουλος με φωτογραφία του).

Τι πρέπει να γίνει

1. Η Διοικητική Επιτροπή να πάρει στα χέρια της την ΑΥΓΗ. Να σταματήσει η διαμάχη, η γκρίνια μέσα στην  ΑΥΓΗ.

Για να γίνει αυτό πρέπει ν’ αλλάξει η διευθυντική Επιτροπή της ΑΥΓΗΣ

Δύο προτάσεις

1. Να σπάσει το περιχαρακωμένο στρατόπεδο. Όλοι είμαστε αγωνιστές.

2. Να κυριαρχήσει το νέο πνεύμα μέσα στην ΑΥΓΗ. Η ΑΥΓΗ ούτε κίτρινη είναι ούτε γαργαλιστικά μέσα να χρησιμοποιεί για να αγρεύει πελάτες. Η ΑΥΓΗ να γίνει πρωτοπόρος, σημαιοφόρος , αγωνιστής.

3. Να διαποτίσει την ΑΥΓΗ το επιστημονικό πνεύμα

4.  Να υψωθεί η σημαία του ιδεολογικού τομέα. Τη διεύθυνση και υπευθυνότητα να την αναλάβουν εκπρόσωποι του πνευματικού κόσμου.

5.  Η γλώσσα

6.  Ταχτοποίηση της ύλης.