ΤΟ «ΚΕΝΤΡΟΝ ΝΕΟΤΗΤΟΣ» ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΤΗ ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

ΤΟ «ΚΕΝΤΡΟΝ ΝΕΟΤΗΤΟΣ» ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Τι πρέπει να γίνη για να καλύπτει τους σκοπούς του

Άρθρο του παιδαγωγού Κ.Δ. ΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε στη «Αυγή» 5 Μάη 1955

Το Κέντρο Νεότητος ιδρύθηκε τον Οχτώβρη του 1937. «Τελεί υπό την άμεσον εξάρτησιν και εποπτείαν του Δήμου Αθηναίων» . «Διοικείται υπό ιδίου Αδελφάτου αποτελουμένου εκ του εκάστοτε Δημάρχου Αθηναίων και επτά μελών, εκλεγομένων υπό του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων επί τετραετεί θητεία». (Άρθρα 1 και 3 του ιδρυτικού Διατάγματος).

Ο σπουδαιότερος από όσους αναγράφονται στο ιδρυτικό Διάταγμα και ως τώρα ο μοναδικός σχεδόν πόρος του Κέντρου της Νεότητος είναι η «ετησία επιχορήγησις» του Δήμου Αθηναίων. Η επιχορήγησις αυτή είναι σήμερα κάτι παραπάνω από ενάμισυ εκατομμύριο δραχμές.

Το Κέντρο της Νεότητος, για να ανταποκριθεί στο σκοπό του έχει τις ακόλουθες υπηρεσίες: (Άρθρο 10 του τελευταίου Οργανισμού – Νοέμβρης 1948).

Α’ Γενική Διεύθυνση. Β’ Τμήμα Παιδαγωγικό. Γ’ Τμήμα για τη σωματική αγωγή. Δ’ Τμήμα καλλιτεχνικό. Ε’ Ειδική Υπηρεσία για την υγεία. Στ’ Οικονομική Υπηρεσία και Ζ’ Περιφερειακά Παραρτήματα.

Για όλες αυτές τις υπηρεσίες ο Οργανισμός προβλέπει συνολικά 55 υπαλλήλους ανώτερους  και κατώτερους.

Ο σκοπός του Κέντρου Νεότητος είναι «η μελέτη, προαγωγή και ανάπτυξις της σωματικής πνευματικής, ηθικής και καλαισθητικής αγωγής των κατοίκων και ιδία της εξωσχολικής νεότητος αμφοτέρων των φύλων της περιφερείας του Δήμου Αθηναίων» (Άρθρο 2 του ιδρυτικού Διατάγματος).

Ο σκοπός τούτος αναπτύσσεται πλατύτερα στα άρθρα 12,13,14 και 15 του Οργανισμού. Το Κέντρο Νεότητος λοιπόν υπόσχεται πως θα ιδρύσει «νηπιαγωγεία, βιβλιοθήκες και αναγνωστήρια» για τα παιδιά και τους νέους. Δηλώνει πως θα ενδιαφερθεί για την «ψυχολογική έρευνα» και τον «επαγγελματικό προσανατολισμό» των παιδιών. Βεβαιώνει πως θα φροντίσει να μορφωθούνε τα εργαζόμενα παιδιά σε νυχτερινές ή ημερήσιες επαγγελματικές σχολές. Θα φροντίσει, ακόμη, μας λέει, για τη «διαπαιδαγώγηση της οικογένειας και την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού». Υπόσχεται ακόμη, πως θα εκδώσει κατάλληλα «περιοδικά», πως θα ιδρύσει «Κέντρα παιδικής χαράς, υπαίθρια λουτρά» και πως θα οργανώνει τακτικά εκδρομές για τα παιδιά και τους νέους. Η φιλοδοξία όμως του Κέντρου Νεότητος είναι ακόμη μεγαλύτερη. Υπόσχεται πως θα μελετήσει, θα καλλιεργήσει και θα διαδώσει το παιδικό τραγούδι και το παιδικό θέατρο. Βεβαιώνει πως θα οργανώσει παιδικές χορωδίες, και θα καλλιεργήσει την ιχνογραφία και τη ζωγραφική στα παιδιά. Φυσικά θα ενδιαφερθεί, μας τονίζει και για την υγεία των παιδιών. Θα καταρτίσει τα ατομικά δελτία υγείας των παιδιών, θα μορφώσει θεωρητικά και πραχτικά τα παιδιά «εις τα επείγοντα προβλήματα της γενικής και ατομικής υγιεινής» και θα αναλάβει να εκπαιδεύσει ειδικά στελέχη «δια την υγιεινήν διαπαιδαγώγησιν» κτλ.

*

Παχειά λόγια, και πλούσιες μα ψεύτικες υποσχέσεις! Απ’ όλο αυτό το πλούσιο πρόγραμμα το Κέντρο Νεότητος μέσα στη δεκαοχτάχρονη δράση του δε πραγματοποίησε παρά πολύ λίγα πράγματα. Ίδρυσε 8 «Παιδικές Χαρές» - γήπεδα δηλαδή όπου μπορούν να παίζουνε και να γυμνάζονται τα παιδιά με την επίβλεψη ενός γυμναστού. Ίδρυσε ακόμη μια συνοικιακή λέσχη για παιδιά και ένα αναγνωστήριο. Έδωσε μερικές παραστάσεις κουκλοθέατρο, πρόβαλε μερικές κινηματογραφικές ταινίες, και οι γυμναστές του Κέντρου με δική τους πρωτοβουλία και χωρίς καμιά ενίσχυση, οργάνωσαν τρείς τέσσερεις Κυριακάτικες εκδρομές. Απ’ όλα τα άλλα τίποτε!

Και δεν μπορούσε να γίνει αλλοιώς. Γιατί, πως μπορούσε να πραγματοποιηθεί ένα τόσο πλούσιο πρόγραμμα με προϋπολογισμό ενάμισυ εκατομμύριο νέες δραχμές το χρόνο και 55 υπαλλήλους, ακόμη και αν οι υπάλληλοι αυτοί ήσαν οι πιο κατάλληλοι; Δεν είδαν ο Δήμαρχος και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι και το Αδελφάτο και ο Νομάρχης και το υπουργείο Εσωτερικών που ψήφισαν τον Οργανισμό, δεν είδαν, πως για ένα τόσο πλούσιο πρόγραμμα θα χρειαζόταν ολόκληρο υπουργείο «Εξωσχολικής Αγωγής» με εκατοντάδες ειδικά καταρτισμένους υπαλλήλους και με προϋπολογισμό πολλές φορές μεγαλύτερο από το σημερινό προϋπολογισμό του «Κέντρου»; Κολυμπούσαν όλοι αυτοί οι «αρμόδιοι» σε τόσο κούφια αισιοδοξία, ή πίστευαν πως είχανε τη μαγική δύναμη να πιάνουν άπιαστα πουλιά;

*

Είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στον τόπο μας, να καταρτίζονται πλούσια προγράμματα και να διαλαλούνται μεγαλόστομα. Κόμματα, Κυβερνήσεις, προστατευτικοί (!) Οργανισμοί δίνουν αφειδώλευτα πλούσιες υποσχέσεις, ενώ ξέρουνε καλά, πως δεν πρόκειται να τις εκπληρώσουν. Είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους να δημιουργήσουνε την κατάλληλη ατμόσφαιρα και να ρίξουνε στάχτη στα μάτια του λαού, για να πραγματοποιήσουνε τους δικούς τους αντιλαϊκούς σκοπούς: Τυπικά παραδείγματα υπάρχουν, όσα θέλετε, γύρω μας.

Τον ίδιο δρόμο βάδισε και το Κέντρο Νεότητος. Ο Δήμαρχος που το ίδρυσε, και οι διάδοχοί του, που το συντήρησαν ως σήμερα παρουσίαζαν επιδειχτικά το πλούσιο πρόγραμμα του, και νομίζανε, πως με τις παραπλανητικές υποσχέσεις και τις ψεύτικες ελπίδες θα ελαφρύνανε την ευθύνη τους για την ουσιαστική αμέλειά τους για τη ζωή, τη χαρά και την ευτυχία της νέας γενιάς.

Μα υπάρχει και ένας δεύτερος λόγος. Συχνά στον τόπο μας ιδρύονται Υπηρεσίες και προβάλλονται παραπλανητικά προγράμματα. Και ο δεύτερος αντικειμενικός σκοπός είναι να δικαιολογηθεί ο διορισμός υπαλλήλων και να βολευτούν ορισμένοι «φίλοι και προστατευόμενοι». Και ο δεύτερος τούτος λόγος ισχύει και για το Κέντρο Νεότητος. Είναι ολοφάνερο πως ορισμένες Υπηρεσίες του «Κέντρου» ιδρύθηκαν για να ικανοποιηθούν ορισμένες απαιτήσεις. Και οι υπάλληλοι που διορίστηκαν έχουνε καταντήσει λίγο-πολύ άεργοι και δεν προσφέρουνε παρά πολύ λίγα στην περιορισμένη δράση του Κέντρου. Να και δυό αποδείξεις. Πρώτα διορίστηκαν, παρ’ όλη την απαγορευτική διαταγή του πρωθυπουργού κ. Παπάγου, δυό μέρες πριν αναλάβει ο νέος Δήμαρχος, ο κ. Κατσώτας, δεκαεφτά (17) καινούργιοι υπάλληλοι, σε θέσεις που χρόνια έμειναν κενές. Δεύτερη απόδειξη: Ελάτε να ρίξουμε μια ματιά στο άρθρο 25 του Οργανισμού, όπου καθορίζονται τα προσόντα των υπαλλήλων. Θα ιδούμε, πως είναι γεμάτο γενικές διατάξεις και προσωπικές φωτογραφίες εκείνων, που ήταν προαποφασισμένο να διοριστούνε. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούνε τα προσόντα, που πρέπει να έχει ο Γενικός Διευθυντής:

«Γενικός Διευθυντής διορίζεται εκπαιδευτικός λειτουργός μέσης ή ανωτάτης εκπαιδεύσεως (άρα και οι καθηγητές της Ανατομίας ή της Φυτοπαθολογίας )….ή διοικητικός ανώτερος λειτουργός…φέρων βαθμό Γενικού Γραμματέως Δήμου ή Διευθυντού Υπουργείου».

Ένα μορφωτικό λοιπόν και παιδαγωγικό ίδρυμα, όπως θέλουνε να το παρουσιάζουνε, να διευθύνεται από υπάλληλο, με μοναδικά προσόντα το βαθμό «Γενικού Γραμματέως Δήμου».

*

Το νέο Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας έχει χρέος να ενδιαφερθεί ουσιαστικά για τη νέα γενιά. Είναι τόσο εξαθλιωμένα τα παιδιά μας και θανατεροί κίντυνοι τα απειλούν. Πολλά πράματα μπορούν να προσφέρουνε σήμερα στη νέα γενιά οι Δήμοι και οι Κοινότητες. Μα για το σπουδαίο τούτο ζήτημα θα μου δοθεί η ευκαιρία να αφιερώσω ιδιαίτερο άρθρο μου.

Το νέο λοιπόν Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας έχει χρέος να καθορίσει ρεαλιστικά και με ειλικρίνεια την εκπαιδευτική πολιτική του, μέσα στις πραγματικές συνθήκες του Δήμου. Ένα τμήμα, και όχι το πιο σημαντικό, της εκπαιδευτικής πολιτικής του Δήμου είναι και το Κέντρο Νεότητος και με τη γενική εκπαιδευτική πολιτική του Δήμου πρέπει να δεθεί οργανικά και μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια να αντιμετωπιστεί.

Έπειτα το Δημοτικό Συμβούλιο έχει να λύσει τούτο το πρόβλημα: Θέλει πραγματικά να απλώσει και να αναπτύξει τη σημερινή μικρή δράση του Κέντρου Νεότητος; Τότε εκτός από τη ριζική αναδιοργάνωσή του, χρειάζονται και αντίστοιχες πιστώσεις, χρειάζεται να βρεθούνε και άλλοι πόροι. Αλλιώς και το σημερινό Δημοτικό Συμβούλιο θα κοροϊδεύει τον κόσμο. Δεν επιτρέπουν οι οικονομικές συνθήκες του Δήμου να αυξηθεί η σημερινή επιχορήγησή του και δεν μπορούν να βρεθούν νέοι πόροι, και αναγκαστικά το Κέντρο Νεότητος θα περιοριστεί στη σημερινή μικρή του δράση; Τότε χρειάζεται να προσγειωθεί μέσα σ’ αυτή την πραγματικότητα το Κέντρο Νεότητος να νοικοκυρευτεί και να οργανωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε η δράση του να αποβεί αποδοτικότερη για τη χαρά του παιδιού. Στην περίπτωση αυτή θεωρώ σκόπιμα τα ακόλουθα μέτρα:

Α’. Όπως λειτουργεί σήμερα το Κέντρο Νεότητος τα ¾ από τον προϋπολογισμό του ξοδεύονται για τη μισθοδοσία των υπαλλήλων. Ορισμένες όμως από τις σημερινές υπηρεσίες του δεν προσφέρουν σχεδόν τίποτε, και δεν χρειάζονται. Απαραίτητο λοιπόν να απαλλαγεί το Κέντρο Νεότητος από τις υπηρεσίες αυτές. Με τα χρήματα  που θα εξοικονομηθούν θα μπορέσει το «Κέντρο» να αναπτύξει τη σημερινή περιορισμένη δράση του. Οι υπάλληλοι στις υπηρεσίες αυτές επιβάλλεται να χρησιμοποιηθούνε σε άλλες υπηρεσίες του Δήμου, όπου η εργασία τους θα είναι αποδοτική.

Β’. Όλοι οι υπάλληλοι που θα μείνουνε στο Κέντρο Νεότητος, πρέπει να είναι όσο γίνεται καλύτερα καταρτισμένοι για το παιδαγωγικό έργο, που θα αναλάβουνε. Και πρώτα απ’ όλα ο Διευθυντής του Κέντρου πρέπει να έχει άρτια ψυχολογική και παιδαγωγική μόρφωση και πλούσια πείρα.

Γ’. Το κύριο έργο του Κέντρου Νεότητος είναι σήμερα οι οχτώ «Παιδικές Χαρές». Δεν είναι αρκετές. Πρέπει και άλλες να ιδρυθούνε. Μα με έναν όρο: Να λειτουργούν αποδοτικά. Μα αυτό είναι αδύνατο, όταν για κάθε «Παιδική Χαρά» υπάρχει – και αυτό γίνεται σήμερα – ένας μόνο γυμναστής. Ένας γυμναστής δεν επαρκεί. Δεν μπορεί να είναι όλη την ημέρα στο γήπεδο, να παίζει με τα παιδιά, να τα καθοδηγεί, να τα εποπτεύει. Ή θα ξεθεωθεί στη δουλειά, ή θα την παραμελήσει…Χρειάζονται λοιπόν για κάθε «Παιδική Χαρά» δυό γυμναστές.

Δ’.  Τότε θα πρέπει να είναι ανοιχτές οι «Παιδικές Χαρές» και τις Κυριακές και τις εορτές, ενώ σήμερα είναι κλειστές. Γιατί τις Κυριακές και τις εορτές είναι, προπάντων τα εργαζόμενα παιδιά, ελεύθερα, για να ξεμουδιάσουν από τη σκληρή δουλειά τους, να παίξουνε και να χαρούνε και αυτά.